Street Art as a Form of Translation in the Urban Space

Yıl 2021, Sayı: 31, 91 - 107, 30.12.2021

Ayşe Ayhan

https://doi.org/10.37599/ceviri.1018156

Cited By: 3

Öz

Within the context of urban intervention as a translational activity, this paper aims to discuss street art in the context of the polymorphous translation practices which “enact concrete, physical interventions that transform and redefine the urban experience” (Suchet ve Mekdjian, 2016). Interventions of street artists as forms of translation practices could be analysed within the context of translation as a “shift from one way of speaking, writing about and interpreting the world to another” (Cronin, 2006) as well as the context of “interpreting the objects of the world as ‘source texts’ with which we each can and should engage as it is with the communication of this interpretation towards an eventual audience” (Maitland, 2017). Street art in Istanbul started, mostly in the form of graffiti, in the late 1980s, however, both works, and artists remained underground until the 2000s. Then recently, street art has become a significant component of the language and semiotic landscape of Istanbul as well as an instrument of intervention that serves for transforming social and cultural texture of the urban space. Understanding interventions of street artists as forms of translation, and the artists as cultural mediators propose a novel dimension to the discussions regarding the translational city. Examining the examples of street art from the districts of Karaköy and Kadıköy, this paper aims to discuss that street art introduced the city to an unfamiliar type of performance and production, and thus oriented urban space and culture towards a new understanding.

Anahtar Kelimeler

street art, translational city, urban intervention, cultural mediators

Kent Mekânında Bir Çeviri Biçimi Olarak Sokak Sanatı

Öz

Bu çalışma, sokak sanatını kentsel müdahalenin çeviri etkinliği olarak kavramsallaştırılması bağlamında kentsel deneyimi dönüştüren ve yeniden tanımlayan somut, fiziksel müdahaleler ortaya çıkartan (Suchet & Mekdjian, 2016) çok biçimli çeviri uygulamaları yaklaşımıyla tartışmayı amaçlamaktadır. Sokak sanatçılarının müdahaleleri çeviri biçimleri olarak; bir tür konuşma, yazma ve dünyayı yorumlama biçiminden diğerine doğru gerçekleşen bir yer değiştirme (Cronin, 2006) bağlamında incelenebilmekte aynı zamanda da dünyaya ait nesnelerin her birimizin meşgul olabildiği ve olması gereken kaynak metinler olarak yorumlanması ve bu yorumun nihai bir alıcıya iletilmesi (Maitland, 2017) yaklaşımıyla tartışılabilmektedir. İstanbul’da sokak sanatı 1980’lerin sonlarında çoğunlukla grafiti biçiminde görülmeye başlanmış ancak 2000’li yıllara kadar hem yapılan işler hem de sanatçılar büyük ölçüde yeraltı olarak kalmıştır. Son yıllarda ise sanat, sokakta kentin dilsel ve göstergesel alanının önemli bir bileşeni halini almış, bununla birlikte kent mekânının sosyal ve kültürel dokusunun dönüşümünde rol oynayan bir müdahale aracı olarak görünürlük kazanmıştır. Sokak sanatçılarına ait müdahalelerin çeviri biçimleri, sanatçıların da kültürel aracılar olarak anlaşılması çeviri kent bağlamında yeni bir tartışma alanı oluşturmaktadır. Bu çalışmada çeviri kent bağlamında sokak sanatı, kenti alışıldık olmayan bir üretimle tanıştırarak kent mekânını ve kültürünü yeni bir anlayışa ve deneyime doğru yönlendirmek yoluyla kent mekânında somut dönüşüm yaratan bir uygulama olarak Kadıköy örneği üzerinden tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

çeviri, çeviri kent, kentsel müdahale, sokak sanatı, kültürel aracılar

Kaynakça

• Ayhan, A. (2019). Kentsel müdahalenin çeviri etkinliği bağlamında kavramsallaştırılması: Bir çeviri bölgesi olarak Yeldeğirmeni mahallesi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ayhan, A., & Bogenç-Demirel, E. (2018). Understanding urban intervention as a translational activity: A case of the Yeldeğirmeni neighborhood. Translation Spaces, 7(2), 202-219.
• Barthes, R. (1993). Göstergebilimsel serüven (M. Rifat & S. Rifat, Çev.). Yapı Kredi Yayınları.
• Batmankaya, M. (2010). Marmara’da bir balık olarak Haydarpaşa. Heyamola Yayınları.
• Bhabha, H. K. (1994). The location of culture. Routledge.
• Buden, B., Nowotny, S., Simon S., Bery A., & Cronin M. (2009). Cultural translation: An introduction to the problem, and responses. Translation Studies, 2(2), 196-219. https://doi.org/10.1080/14781700902937730
• Cameron, S., & Coaffee J. (2005). Art, gentrification and regeneration – From artist as pioneer to public art. European Journal of Housing Policy. 5(1), 39-58. https://doi.org/10.1080/14616710500055687
• Cronin, M. (2006). Translation and identity. Routledge.
• Cronin, M., & Simon, S. (2014). Introduction: The city as translation zone. Translation Studies, 7(2), 119–132. https://doi.org/10.1080/14781700.2014.897641
• Douay, N. (2012). L‟activisme urbain à Montréal: des luttes urbaines à la revendication d‟une ville artistique, durable et collaborative. L’Information géographique. 76, 83-96. https://10.3917/lig.763.0083 Eco, U. (2004). Mouse or rat? Translation as negotiation. Phoneix.
• Giz. A. (1998). Bir zamanlar Kadıköy. İletişim Yayınları.
• Gouanvic, Jean-Marc. 2005. A Bourdieusian theory of translation, or the coincidence of practical instances: Field, “habitus, capital and illusio‟. The Translator. 11(2), 147-166. https://doi.org/10.1080/13556509.2005.10799196
• Kayacan, F. (2008). Çocuktaki bahçe (İlk basım 1982). YKY.
• Klanten R., Ehmann S., Hellige H., & Alonzo P. (2008). The upset: Young contemporary art. Die Gestalten Verlag.
• Kütükçü, T. (2014). Kadıköy’ün kitabı. Ötüken Yayınları.
• Lemoine, S., & Ouardi S. (2010). Art, action politique et résistance culturelle. Éditions Alternatives.
• Lindgaard, J. (2005, Nisan 2). Artivisme. Vacarme 31. http://www.vacarme.org/article1269.html
• Maitland, S. (2017). What is cultural translation?. Bloomsbury.
• McCormick, C., Schiller M., & Schiller S. (2010). Trespass: A history of uncommissioned urban art. Taschen.
• Meylaerts, R. & Gonne M. (2014). Transferring the city – transgressing borders: Cultural mediators in Antwerp (1850–1930). Translation Studies 7(2), 133-151. https://doi.org/10.1080/14781700.2013.869184
• Nguyen, P. & Mackenzie S. (2010). Beyond the street: With the 100 most important players in urban art. Die Gestalten Verlag.
• Pym, A. (2014). Exploring translation studies. Routledge.
• Simon, S. (2012). Cities in translation: Intersections of language and memory. Routledge.
• Sturge, K. (2009). Cultural translation. M. Baker & G. Saldanha (Ed.), Routledge encyclopedia of translation studies içinde (ss. 67-70). Routledge.
• Suchet, M., & Mekdjian, S. (2016). Artivism as a form of urban translation: An indisciplinary hypothesis. S. Simon (Ed.), In speaking memory: How translation shapes city life içinde (ss. 220-248). McGill-Queen’s University Press.
• Wolf, M., (2002). Culture as translation – and beyond. Ethnographic models of representation in translation studies. T. Hermans (Ed.). Crosscultural transgressions. Research models in translation studies II: Historical and ideological issues içinde (ss. 180-192). St. Jerome.