GENÇ İŞSİZLERE YÖNELİK İŞGÜCÜ YETİŞTİRME PROGRAMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ: ÇANKIRI ÖRNEĞİ

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 4, 926 - 945, 31.12.2024

Ruhal Samanlı

https://doi.org/10.18074/ckuiibfd.1417173

Öz

Türkiye İstatistik Kurumu 2023 yılı ağustos işgücü istatistiklerine göre, genç nüfusun işsizliği %17,2’dir. Genç erkeklerin işsizliği %14,2, genç kadınların işsizliği %22,7 olarak belirtilmektedir. Bu durumda tecrübe eksikliği başta olmak üzere farklı nedenlerle işsizlikle karşılaşan gençlere yönelik işgücü yetiştirme faaliyetlerinin önemi artmaktadır. Bu çalışmada işgücünün istihdam edilebilirliğini kolaylaştırmak amacında olan aktif işgücü piyasası politikaları kapsamında yürütülen işgücünü yetiştirmeye odaklanan programlar Çankırı ili örneğinde analiz edilmektedir. Çalışmada İŞKUR’un yayınladığı yıllık istatistik bültenlerinden, faaliyet raporlarından edinilen veriler ve il bazlı işgücü piyasası araştırma raporları kullanılmaktadır. Çalışmaya yön veren araştırma sorusu; Çankırı ilinde aktif işgücü piyasası programları çerçevesinde yürütülen işgücünü yetiştirmeye odaklanan programların genç işsizliğini azaltmakta ve genç istihdamını artırmakta etkili midir? Bu çalışmada doküman analizi neticesinde elde edilen veriler yorumlanacaktır. Araştırmanın bulgularına göre, uygulanan aktif işgücü piyasası politikaları kapsamında yürütülen işgücünü yetiştirmeye yönelik programlar Çankırı ilinde İŞKUR’a kayıtlı 15-24 yaş arasındaki genç nüfusun istihdamını artırmaya yöneliktir.

Anahtar Kelimeler

Dezavantajlı gruplar, Genç işsizliği, Aktif işgücü piyasası politikaları, İşgücü yetiştirme programları

Kaynakça

• Aktif İşgücü Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik (8 Nisan 2022). 18 Haziran 2023 tarihinde erişildi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/04/20220408-12.htm
• Aktaş, E. E. (2022). Gelir Dağılımı Adaletsizliği ve İstihdam İlişkisi: Seçili Ülkeler için Panel Tobit Analizi, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 40(1), 1-24.
• Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, (16 Ekim 1962). 12 Haziran 2023 tarihinde erişildi:www5.tbmm.gov.tr/tutanaklar/kanunlar_kararlar/kanuntbmmc046/karartbmmc04600001plan01.pdf
• Brodsky, M. M. (1994). Labor market flexibility: a changing international perspective. Monthly Labor Review, 117 (11), 53-60.
• ÇSGB (2023). Ulusal Genç İstihdam Stratejisi ve Eylem Planı (2021-2023) 3. İzleme ve Değerlendirme Dönemi Mevcut Durum Raporu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğü, https://www.csgb.gov.tr/media/91994/ugis-3-idk-raporu.pdf
• Çankırı İli Faaliyet Raporu (2022) Çankırı İli İl İstihdam ve Mesleki Eğitim Kurulu 2022 Ocak Yılı Faaliyet Raporu.
• Çevik, Ö. C. (2015). Güney Kore Kalkınmasında Mesleki Eğitim Sisteminin Rolü. İş ve Hayat, 1(2), 69-92.
• Dengler, K. (2019). Effectiveness of active labour market programmes on the job quality of welfare recipients in Germany. Journal Soc. Pol, 48(4), 807–838.
• Erikli, S. (2016). Genç Yoksulluğunun Temel Belirleyicileri: Eğitim ve Düzgün İş. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1), 283-302.
• İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1968). 12 Haziran 2023 tarihinde erişildi. sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/07/Ikinci_Bes_Kalkinma_Plani-1968-1972.pdf
• ILO (2014). International Labor Organization Global Employment Trends 2014. 12 Haziran 2023 tarihinde erişildi. https://www.ilo.org/global/research/global-reports/global-employment-trends/2014/lang--en/index.htm
• Işığıçok, Ö. (2018). İstihdam ve İşsizlik, 4. Basım, Bursa: Dora Basım Yayın Dağıtım.
• Işığıçok Ö., ve Emirgil, B. F. (2009). Aktif İşgücü Piyasası Politikaları ve Meslek Yetiştirme İşgücü Yetiştirme Kursları’nın Etkinliğinin Bursa İli Örneğinde İncelenmesi, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 57, 214-233.
• Işık, V. (2016). Türkiye’de Genç İşsizliği ve Genç Nüfusta Atalet. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 5(5), 130-145.
• İslamoğlu, E., ve Alp, E. (2019). Türkiye’de Okuldan İşe Geçiş: TÜİK’in Gençlerin İşgücü Piyasasına Geçişi Araştırma Sonuçları Üzerine Bir Değerlendirme. Sosyal Güvenlik Dergisi, 9(1).103-121.
• İŞKUR (2023). Türkiye İş Kurumu Aktif İşgücü Programları, 17 Haziran 2023 tarihinde erişildi. https://www.iskur.gov.tr/is-arayan/aktif-isgucu-programlari/
• İŞKUR Mesleki Eğitim Kursları (2023). 27. 07. 2023 tarihinde erişildi https://www.iskur.gov.tr/is-arayan/aktif-isgucu-programlari/mesleki-egitim-kurslari/
• İŞKUR İşbaşı Eğitim Programları (2023). 27. 07. 2023 tarihinde erişildi https://www.iskur.gov.tr/isveren/isbasi-egitim-programlari/
• İŞKUR Toplum Yararına Programlar (2023). 27.07.2023 tarihinde erişildi https://www.iskur.gov.tr/is-arayan/aktif-isgucu-programlari/toplum-yararina-programlar-typ/
• İŞKUR İşgücü Piyasası Araştırması (2023). Türkiye İş Kurumu İşgücü Piyasası Araştırması Çankırı İli 2023 Yılı Sonuç Raporu, Çankırı Çalışma ve İş kurumu İl Müdürlüğü
• İŞKUR 2022 Yılı Faaliyet Raporu (2022). İl İstihdam ve Mesleki Eğitim Kurulları 29.12.2023 tarihinde erişildi https://media.iskur.gov.tr/70312/2022-yili-iimek-faaliyet-raporunun-yayimlanmasi_ek_2022-yili-iimek-faaliyet-raporu-pdf.pdf
• İŞKUR Yıllık İstatistikleri (2022) İŞKUR İstatistik Yıllığı. 05.11.2023 tarihinde erişildi 2022-yillik-tablolari.xlsx (live.com)
• İŞKUR Yıllık İstatistikleri (2023) İŞKUR İstatistik Yıllığı 24.082024 tarihinde erişildi. 2023-yillik-tablolari.xlsx (live.com)
• İŞKUR Faaliyet Raporu (2020). Türkiye İş Kurumu 2020 Yılı Faaliyet Raporu 14.08.2023 tarihinde erişildi 2020-yili-faaliyet-raporu.pdf (iskur.gov.tr)
• İŞKUR Faaliyet Raporu (2019). Türkiye İş Kurumu 2019 Yılı Faaliyet Raporu 14.09.2023 tarihinde erişildi 2019-yili-faaliyet-raporu.pdf (iskur.gov.tr)
• İŞKUR (iskur.gov.tr) 14.09.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Koca. D. (2022). 2000-2020 Yılları Arasında G7 Ülkeleri ve Türkiye’nin İşgücü Piyasası Yapısının ve Aktif İşgücü Piyasası Politikalarının Karşılaştırmalı Analizi, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 83, 101-140.
• Korkmaz, A., ve Mahiroğulları, A. (2007). İşsizlikle Mücadelede Emek Piyasası Politikaları- Türkiye- ve AB Ülkeleri- Genişletilmiş 2. Baskı, Bursa: Ekin Yayınevi.
• Metin, B. (2016). Genç İşsizliği ile Mücadelede Aktifleştirme Stratejileri: İstihdama Geçişte Güçlü Bir Politika Aracı Mı? HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 5 (5), 76-105.
• Neumark, D., ve Wascher, W. (2004). Minimum wages, labor market institution, and youth employment: a cross- national analysis. ILR Review, 57 (2), 223-248.
• OECD (2023a). Youth unemployment rate (indicator). 29. 10 2023 tarihinde erişildi https://data.oecd.org/unemp/youth-unemployment-rate.htm
• OECD (2023b). Unemployment Rates, OECD- Updated: September 2023. 29.10.2023 tarihinde erişildi https://www.oecd.org/employment/unemployment-rates-oecd-updated-september-2023.htm
• OECD Data (Eylül 2023) Youth unemployment rate, 27.11.2023 tarihinde erişildi https://data.oecd.org/unemp/youth-unemployment-rate.htm#indicator-chart
• OECD Data (2023) Unemployment rate by age group, 20.08.2023 tarihinde erişildi. Unemployment - Unemployment rate by age group - OECD Data
• On birinci Kalkınma Planı (2019). 20.09.2023 tarihinde erişildi https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/07/On_Birinci_Kalkinma_Plani-2019-2023.pdf
• Özdemir, Ç., ve Yiğit, Y. (2018). İŞKUR İşbaşı Eğitim Programlarının Analizi: Sakarya İli Örneği. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, 20 (1), 179-206.
• Özer, M. (2021). Türkiye’de mesleki eğitimi güçlendirmek için atılan yeni adımlar. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9 (16), 1-16.
• Resmî Gazete (20.01.2024). Aktif İşgücü Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, https://www.resmigazete.gov.tr/ 20.08.2024 tarihinde erişildi.
• Spahiu, E. (2023). Effectiveness of active labour market policies: literature review. European Integration Realities and Perspectives (EIRP) Proceedings, 18(1), 117-121.
• Taş, H. Y., ve Küçükoğlu, M., Demirdöğmez, M. (2018). Türkiye’de Genç İşsizliği Sorunu ve Alternatif Çözüm Önerileri. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 7(7), 280-294.
• Işığıçok, Ö. (2019). Temel Sosyal Politika Sorunları. A. Tokol ve Y. Alper (Ed.), Sosyal Politika içinde (s.121-169). Bursa: Dora Basım Yayın Dağıtım.
• Toplum Yararına Programların Yürütülmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik (2022). 24.08.2024 tarihinde erişilmiştir. resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/05/20220529-8.htm
• TÜİK (10 Mart 2021). Türkiye İstatistik Kurumu, Hane halkı İşgücü Araştırmasında Yapılan Düzenlemelere İlişkin Metodoloji Dokümanı, İşgücü ve Yaşam Koşulları Daire Başkanlığı.
• TÜİK (17 Mayıs 2023). İstatistiklerle Gençlik 2022. 05-11-2023 tarihinde erişildi TÜİK Kurumsal (tuik.gov.tr)
• TÜİK (10 Ekim 2023). İşgücü İstatistikleri Ağustos. 5 11.2023 tarihinde erişildi https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Isgucu-Istatistikleri-Agustos-2023-49376#:~:text=15%2D24%20ya%C5%9F%20grubunu%20kapsayan,22%2C7%20olarak%20tahmin%20edildi
• TÜİK (06 Şubat 2023). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları 2022. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2022-49685 10-11-2023 tarihinde erişildi.
• TÜİK (6 Şubat 2024). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları 2023. TÜİK Kurumsal (tuik.gov.tr) 20.08.2024 tarihinde erişildi.
• TÜİK (17 Mayıs 2024). İstatistiklerle Gençlik 2023. 24.08.2024 tarihinde erişildi. TÜİK Kurumsal (tuik.gov.tr)
• TÜİK Bölgesel İstatistikleri (2023). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine göre yaş grubu ve cinsiyete göre nüfus, https://biruni.tuik.gov.tr/bolgeselistatistik/tabloOlustur.do https://biruni.tuik.gov.tr/bolgeselistatistik/tabloOlustur.do 26.08
• UÇÖ. (2015). Youth employment. 5.11.2023 tarihinde erişildi https://www.ilo.org/global/topics/youth-employment/lang--en/index.htm
• Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (18 07 1995). Erişim Tarihi 16 Haziran 2023 tarihinde…erişildi..https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/07/Yedinci_Bes_Yillik_Kalkinma_Plani-1996-2000.pdf
• Yukie, H (2023). Youth employment and employment policies in Japan. Japan Labor Issues, 7 (41), 51-55.