Kısıtlı Sulama ve Kükürt Dozu Uygulamalarının Soya Fasulyesinde Bitki Gelişimi ve Klorofil (SPAD) İçeriğine Etkisi

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 1, 105 - 117, 28.06.2021

Ali Yiğit Osman Erekul Nermin Yaraşır

https://doi.org/10.33202/comuagri.879199

Cited By: 3

Öz

Bu çalışma farklı sulama miktarı ve kükürt dozlarının soya fasulyesinde yaprak klorofil içeriği, verim ve verim öğeleri üzerine etkilerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Bu amaçla yarı-kontrollü sera koşullarında saksı çalışması 2017 ve 2018 yıllarında üç farklı soya fasulyesi çeşidi (Cinsoy, Arısoy ve Umut-2002), gravimetrik yöntem ile belirlenen tarla kapasitesine göre hesaplanan ve ekimden 30 gün sonra uygulanan tam sulama (%75 ve %100 tarla kapasitesi) ve kısıtlı sulama (%25 ve %50 tarla kapasitesi) koşulları ile iki farklı kükürt dozu (0 ve 5 kg/da) kullanılarak yürütülmüştür. Çalışmada bitki boyu, ilk bakla yüksekliği, bitkide bakla sayısı, bin tane ağırlığı, tek bitki verimi, bakla bağlama (BBCH 75) ve tane dolum (BBCH 85) dönemlerinde SPAD klorofil ölçümleri yapılmıştır.
Sonuç olarak, sulama koşullarının incelenen tüm parametreler düzeyinde istatistiksel olarak önemli düzeyde (p<0.01) etkisi bulunmuştur. En yüksek bitki verimi (18.6 g/bitki) 2018 yılında %100 tarla kapasitesinde ve 5 kg/da kükürt dozunda Cinsoy çeşidi ile elde edilirken, en düşük verim (3.1 g/bitki) 2017 yılında %25 tarla kapasitesinde ve 5 kg/da kükürt dozunda Umut-2002 çeşidinde bulunmuştur. SPAD klorofil içeriği ise sulama miktarlarına bağlı olarak önemli düzeyde artarken, bakla bağlama ve tane dolum dönemlerinde ise çeşitlere bağlı olarak değiştiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

soya fasulyesi, kısıtlı sulama, kükürt, verim, SPAD

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

117O378

Teşekkür

Yapılan çalışma TÜBİTAK EIG Concert Japan İkili İş birliği kapsamında desteklenen 117O378 no’lu projenin bir bölümünü kapsamaktadır. Yaptıkları desteklerden ve sağladıkları proje imkanından dolayı TÜBİTAK’a teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Açıkgöz, N., İlker, E., Gökçöl, A., 2004. Assessment of biological research on the computer. ISBN: 973-483-607-8, Ege University Seed Technology Center, No: 2, Bornova-İzmir.
• Ahmed, S. U., Senge, M., Ito, K., Adomako, T., 2010. Effects of water stress on soil plant analytical development (SPAD) chlorophyll meter reading and its relationship to nitrogen status and grain yield of soybean under different soil types. Journal of Rainwater Catchment Systems, 15 (2): 33-38.
• Arıoğlu, H., Güllüoğlu, L., 2019. Soya'da tohumluk üretimi ve sertifikasyonu, Tohum, Tohumculuk ve Teknolojileri, BİSAB, Cilt 2, 811-837.
• Boydak, E., Kayantaş, B., Acar, F., Fırat, R., 2018. Bazı soya fasulyesi (Glycine max L.) çeşitlerinin yüksek rakımlarda verim ve verim unsurlarının belirlenmesi, Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi. 22 (4), 544-550.
• Canavar, Ö., Götz, K. P., Ellmer F., Chmielewski, F. M., Kaynak, M. A., 2014. Determination of the relationship between water use efficiency, carbon isotope discrimination and proline in sunflower genotypes under drought stress”, Australian Journal of Crop Science, 8 (2), 232-242.
• Cazzato E., Tufarelli V., Ceci E., Stellacci A.M., Laudadio, V., 2012. Influence of sulphur application on protein quality, fatty acid composition and nitrogen fixation of white lupin (Lupinus albus L.). European Food Research and Technology, Volume 235, Issue 5, pp 963-969.
• Choudhary, P., Jhajharia, A., Kumar, R., 2014. Influence of sulphur and zinc fertilization on yield, yield components and quality traits of soybean (Glycine max L.). The Bioscan, 9 (1): 137-142.
• Dede, Ö., Acar, İ., 2019. Yapraktan ve topraktan uygulanan çinkonun soya fasulyesinin (Glycine max L.) verim ve verim öğeleri üzerine etkileri, Ordu Üniv. Fen Bilimleri Enst. Yüksek Lisans Tezi, 47 sayfa.
• Divito G. A., Sainz Rozas H.R., Echeverra H.E., Wyngaard, N., 2013. Long-term sulfur fertilization: Effects on crops and residual effects in a no-till system of Argentinean pampas, Communications in Soil Science and Plant Analysis, 44:12, 1800-1813.
• Doğan, Y., Koyutürk, Ö., Aktaş, H., 2015. Mardin-Kızıltepe ekolojik koşullarında ekim zamanı uygulamalarının bazı soya fasulyesi çeşitlerinde verim ve verim öğeleri üzerine etkisi. YYÜ Tarla Bitkileri Dergisi. 25(3), 293-303.
• Ercoli, L., Lulli, L., Arduini, I., Mariotti, M., Masoni, A., 2012. Management of sulphur fertiliser to improve durum wheat production and minimise S leaching. Europ. J. Agronomy 38: 74– 82.
• Ergo, V. V., Lascano, R., Vega, C. R. C., Parola, R., Carrera, C. S., 2018. Heat and water stressed field-grown soybean: A multivariate study on the relationship between physiological-biochemical traits and yield. Environmental and Experimental Botany, 148: 1-11.
• FAOSTAT, 2019. Food and Agriculture Organization of the United Nations statistics. Erişim: http://www.fao.org/faostat/en/#data. Erişim Tarihi: 25.01.2020.
• He, J., Du, Y. L., Wang, T., Turner, N. C., Yang, R. P., Jin, Y., Xi, Y., Zhang, C., Cui, T., Fang, X. W., Li, F. M., 2017. Conserved water use improves the yield performance of soybean (Glycine max (L.) Merr.) under drought. Agricultural Water Management, 179: 236-245.
• Hu, M., Wiatrale, P., 2012. Effect of planting date on soybean growth, yield and grain quality, Agron. J. 104, 785-790.
• Jaga, P.K., 2013. Effect of sulphur, zinc and bio-fertilizer on soybean. An Asian Journal of Soil Science, 8(2): 505-509.
• Jamal A., Fazli I. S., Ahmad S., Abdin M. Z., 2006. Interactive effect of nitrogen and sulphur on yield and quality of groundnut (Arachis hypogea L.). Korean J Crop Sci 51(6): 519-522.
• Kaya, M., Karaman, R., Şener, A., Odabaşıoğlu,, C., 2017. Soya fasulyesinde Fe-Humat, Fe-Fulvat ve Molibden uygulamalarının nodülasyon ve bazı fide özelliklerine etkileri, International Multidisciplinary Congress of Eurasia.
• Koca, Y.O., Canavar, Ö., Yorulmaz, A., Erekul, O., 2015. Influence of nitrogen level and water scarcity during seed filling period on seed yield and fatty acid compositions of corn. Philippine Journal of Crop Science 40(3): 98-105.
• Krusell, L., Krause, K., Ott, T., Desbrosses, G., Krämer, U., Sato, S., Nakamura, Y., Tabata, S., James, E.K., Sandal, N., Stougaard, J., Kawaguchi, M., Miyamoto, A., Suganuma, N., Udvardi, M.K., 2005. The sulfate transporter SST1 is crucial for symbiotic nitrogen fixation in lotus japonicus root nodules. The Plant Cell 17, 1625–1636.. doi:10.1105/tpc.104.030106.
• Ma, H., Sonoko, M., Wirth, S., 2019. Effect of biochar and ırrigation on the ınterrelationships among soybean growth, root nodulation, plant p uptake and soil nutrients in a sandy field. Sustainability, 11, 6542.
• Mbow, C., Rosenzweig, C., Barioni, L.G., Benton, T.G., Herrero, M., Krishnapillai, M. Liwenga, E., Pradhan, P. Rivera-Ferre, M.G., Sapkota, T., Tubiello, F.N., Xu, Y., 2019. Food Security. In: Climate Change and Land: an IPCC special report on climate change, desertification, land degradation, sustainable land management, food security, and greenhouse gas fluxes in terrestrial ecosystems [P.R. Shukla et al. (eds.)]. In press.
• Muandemela, O. D., Doto, A., 2010. Evulation of soybean lines for drought tolerance and the ınfluence of water avalability on cookability, Turialba. 38, 194-197.
• Onat, B., Bakal, H., Güllüoğlu, L., Arıoğlu, H., 2017. The effects oh high temperature at the growing period on yield and components of soybean (Glycine max L.) varieties, Turkish Journal of Field Crops. 22 (2), 178-186.
• Shafagh-Kolvanagh, J., Zehtab-Salmasi, S., Javanshir, A., Moghaddam, M., Nasab, A. D. M., 2008. Effects of nitrogen and duration of weed interference on grain yield and SPAD (chlorophyll) value of soybean (Glycine max. (L.) Merrill.). Journal of Food, Agriculture and Environment, 6 (3&4): 368-373.
• Sincik, M., Candoğan, B. N., Demirtaş, C., Büyükcangaz, H., Yazgan, S., Göksoy, A. T., 2008. Deficit irrigation of soybean (Glycine max (L.) Merr.) in a sub-humid climate, Journal of Agronomy and Crop Science, 194: 2005-205.
• Sinclair, T.R., Purcell, L.C., King, C.A. Sneller, H., 2007. Drought tolerance and yield increase of soybean resulting from improved symbiotic N2 fixation, Field Crop Research. 101, 68-71.
• Streeter, J.G., 2003. Effects of drought on nitrogen fixation in soybean root nodules, Plant, Cell and Environment, 26,1199-1204.
• Tunalı, S. P., Gürbüz, T., Akçay, S., Dağdelen, N., 2019. Aydın koşullarında pamuk çeşitlerinde su stresinin verim ve verim bileşenleri ile lif kalite özellikleri üzerine etkileri. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 7 (1): 161-168.
• TÜİK, 2019. Türkiye İstatistik Kurumu, Bitkisel Üretim İstatistikleri. Erişim: www. tuik.gov.tr. Erişim Tarihi: 25.01.2020.
• Ünal, İ., 2007. Melezleme yöntemiyle elde edilen soya [Glycine max (L.) Merr.] hatlarının bazı tarımsal özelliklerinin belirlenmesi", Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Konya, 54 s.
• Yıldırım A., Yıldız H., İlker E., Ekren S. (2020) Determination of yield and agronomic characteristics of some soybean genotypes suitable for double crop agriculture in Mediterranean climate conditions. In: Brka M., Omanović-Mikličanin E., Karić L., Falan V., Toroman A. (eds) 30th Scientific-Experts Conference of Agriculture and Food Industry. AgriConf 2019. IFMBE Proceedings, vol 78. Springer, Cham.