İŞYERİNDE KİŞİLERARASI ÇATIŞMA ÖLÇEĞİNİN GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Yıl 2018, Cilt 16, Sayı 32, 471 - 484, 29.11.2018

Serpil AYTAÇ Oğuz BAŞOL

Öz

Mevcut araştırmanın amacı 1998 yılında Paul E. Spector ve Steve M. Jex tarafından geliştirilen “İşyerinde Kişilerarası Çatışma Ölçeği”nin (Interpersonal Conflict at Work Scale-ICAWS) Türkçeye uyarlanmasıdır. Orijinal dili İngilizce olan ölçek, önce dil geçerliği için çeviri ve tekrar çeviri işlemlerine tabi tutulmuş, 30 çalışana yapılan ön deneme sonrasında maddelerin anlaşıldığına kanaat getirilmiş ve veri toplama sürecine geçilmiştir. Araştırma bir kamu kurumunda çalışan 145 kişinin katılımıyla gerçekleşmiştir. Verilerin analizinde SPSS 22.0 ve LISREL 8.71 paket programları kullanılmış; açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi sonrasında Cronbach Alpha katsayısı incelenmiştir. Ölçeğe ilişkin açıklayıcı, doğrulayıcı faktör analizi sonuçları ve Cronbach’s Alpha katsayısı uygun olup, ölçeğin içsel tutarlılığı 0.866 olarak tespit edilmiştir.  Tüm bulgular bir arada değerlendirildiğinde Paul E. Spector ve Steve M. Jex tarafından geliştirilen “İşyerinde Kişilerarası Çatışma Ölçeği” nin ülkemizdeki geçerlik ve güvenirlik düzeyinin yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ölçeğin Türk toplumunda çalışma hayatındaki bireylerin diğer bireylerle olan ilişkilerinde ne denli çatışma yaşadıklarını belirlemek amacıyla kullanılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Çatışma, Kişilerarası Çatışma, Geçerlik, Güvenirlik

Öz

Kaynakça

• Akbaş, G. & Korkmaz, L. (2007). Ölçek Uyarlaması (Adaptasyon). Türk Psikoloji Bülteni, 13(40): 15-16.
• Akdemir, E. (2016). Kişilerarası Çatışma ile Bilgi Paylaşımı Arasındaki İlişki ve Bir Araştırma. Yeditepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
• Arslan, C. (2005). Kişilerarası Çatışma Çözme ve Problem Çözme Yaklaşımlarının Yükleme Karmaşıklığı Açısından İncelenmesi, (Yayınlanmamış̧ Doktora Tezi), Konya, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aydın, Ş. (2004). Örgütsel Stres Yönetimi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(3): 49-74.
• Basım, H. N., Çetin, F. & Meydan, C. H. (2009). Kişilerarası Çatışma Çözme Yaklaşımlarında Kontrol Odağının Rolü. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21: 57-69.
• Bayram, N. (2004). Sosyal Bilimlerde SPSS ile Veri Analizi, Ezgi Kitabevi, Bursa.
• Behram, N. K. & Dinç, E. (2014). Algılanan Kişi - Örgüt Uyumunun Kişilerarası Çatışma ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1): 115-124.
• Costello, A. B. & Osborne, J. W. (2005). Best Practices in Exploratory Factor Analysis: Four Recommendations for Getting the Most from Your Analysis. Practical Assessment, Research & Evaluation, 10(7): 1-9.
• Çelik, H. E. & Yılmaz, V. (2013). Lisrel 9.1 ile Yapısal Eşitlik Modellemesi, Anı Yayıncılık, Ankara.
• Dormann, C. & Zapf, D. (2002). Social Stressors at Work, Irritation, and Depressive Symptoms: Accounting for Unmeasured Third Variables in a Multi-wave Study. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 75: 33–58.
• Dülgeroğlu, İ. (2012). Marka Kişiliği, Hizmetin Kalitesi, Hizmete Duyulan Güven ve Sadakat İlişkisi Üzerine Yapısal Eşitlik Modellemesi Analizi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Bursa.
• Düzgün, A. & Çetin, C. (2017). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi ve Örgütsel Performans Arasındaki İlişkide Rekabet Stratejilerinin Aracı Etkisi: Antalya İli Örneği. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, ICMEB 17 Özel Sayısı: 498-511.
• Frone, M. R. (2000). Interpersonal Conflict at Work and Psychological Outcomes: Testing a Model among Young Workers. Journal of Occupational Health Psychology, 5(2), 246–255.
• Goldstein, S. B. (1999). Construction and Validation of a Conflict Communication Scale. Journal of Applied Social Psychology, 29(9): 1803-1832.
• Güngör, D. (2016). Psikolojide Ölçme Araçlarının Geliştirilmesi ve Uyarlanması Kılavuzu. Türk Psikoloji Yazıları, 19(38): 104-112.
• Haig, B. D. (2005). Exploratory Factor Analysis, Theory Generation, and Scientific Method. Multivariate Behavioral Research, 40(3): 303-329.
• Kalaycı, Ş. (2010), “Faktör Analizi”, içinde: SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ed: Şeref Kalaycı, Asil Yayınları. Ankara, 321- 331.
• Karcıoğlu, F., Kahya, C. & Buzkan, K. (2012). Çatışma Yönetim Stratejisinin Tahmin Edicileri Olarak Örgütsel Kültür Tipleri. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(1): 77-91.
• Keser, A., Öngen Bilir, B. & Aytaç, S. (2017). Niceliksel İş Yükü Envanterinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. İş-Güç Endüstri İlişkileri Dergisi, 19(2): 55-78.
• Kline, R. B. (2013). Exploratory and Confirmatory Factor Analysis, Y. Petscher ve C. Schatsschneider, (Ed.), Applied Quantitative Analysis in the Social Sciences içinde (171- 207). New York: Routledge.
• Korkmaz, N. (2007). Psikolojik Ölçmenin Yeni Kuralları ve Türkiye’deki Durumu. Türk Psikoloji Bülteni, 13(40): 8-14.
• Kurtuldu, G. (2016). Tüketicilerin Toplulukçuluk Değerlerinin Ölçülmesi Hakkında Bir Ölçek Geçerlemesi. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1): 100-117.
• Mirlioğlu, İ. (2005). İş Yaşamında Çatışma. Verimlilik Dergisi, 2005(3): 105-124.
• Niederauer, S. (2006). Üniversite Üst Düzey Yöneticilerinin Kişilik Tipleri ve örgütsel Çatışma Çözme Stilleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İzmir.
• Nixon, A. E., Bruk-Lee, V. & Spector, P. E. (2017).Grin and Bear It?: Employees' Use of Surface Acting During Co-worker Conflict. Stress & Health, 33(2): 129-142.
• Rahim, M. A. (1983). A Measure of Styles of Handling Interpersonal Conflict. Academy of Management Journal, 26(2), 368-376.
• Rahim, M. A. (2002). Toward a Theory of Managing Organizational Conflict. The International Journal of Conflict Management, 3(13): 206-235.
• Science Direct (2018). Research Results for “Interpersonal Conflict” https://www.sciencedirect.com/search?qs=interpersonal+conflict&authors=&pub=&volume=&issue=&page=&origin=home&zone=qSearch (Erişim Tarihi: 26.01.2018).
• Spector, P. E. & Jex, S.M. (1998). Development of Four Self-report Measures of Job Stressors and Strain: Interpersonal Conflict at Work Scale, Organizational Constraint Scale, Quantitative Workload Inventory, and Physical Symptoms Inventory. Journal of Occupational Health Psychology, 3(4): 356-367.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş, Ekinoks, Ankara.
• Taşkın, Ç. (2008). Pazarlama Stratejilerinin Oluşturulmasında Marka Değerinin Etkisi ve Bir Uygulama, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Bursa.
• Tozkoparan, G. (2013). Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Çatışma Yönetim Tarzlarına Etkisi: Yöneticililer Üzerine Bir Araştırma. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(9): 189-231.
• Töngür, A. (2016). İş Yükü, Kişilerarası Çatışma ve Performans: Bankacılık Sektörünün Karşılaştırmalı Analizi. Bartın Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(13): 547-565.