BİLİŞİM ÇAĞINDA SEÇİM VAATLERİNİN OY VERME DAVRANIŞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: 2024 MAHALLİ İDARELER SEÇİMİ ÇANAKKALE ÖRNEĞİ

Yıl 2025, Cilt: 23 Sayı: 56, 1204 - 1228, 19.03.2025

Merve Bay , Melih Kalkan , Mustafa Kara

https://doi.org/10.35408/comuybd.1551105

Öz

Mahalli idareler seçimlerinde belediye başkanı adayları, kente yönelik projeleri ve kent sakinlerinin yaşam koşullarını iyileştirmeye ilişkin vaatleriyle hemşerilerinin oylarına talip olmaktadırlar. Projelerin ve vaatlerin kentin ve kent sakinlerinin ihtiyaçlarıyla örtüşüp örtüşmediği, seçmenlerin projeye, adaya ya da taraftarı oldukları siyasi partiye göre mi tercihte bulundukları her seçim döneminde tartışılmaktadır. Aynı zamanda, “Endüstri 4.0” döneminde, bilgi ve iletişim teknolojilerinde önemli gelişmeler yaşanmıştır. Yeni neslin bilişim ve iletişim teknolojilerini yoğun şekilde kullanması, başkan adaylarını kendilerini, projelerini ve vaatlerini geniş kitlelere ulaştırırken, bu teknolojileri kullanmaya zorlamaktadır. Araştırmada öncelikle, belediye başkan adaylarının seçim vaatlerinin, kent sakinlerinin oy verme davranışları üzerinde bir etkisinin olup olmadığı sorusuna cevap aranmıştır. Sonrasında, bilişim teknolojileri ile endüstriyi bir araya getirmeyi hedefleyen Endüstri 4.0’dan seçim sürecinde ne kadar yararlandıkları ve bunun adayların, projelerinin ve vaatlerinin bilinirliğine etki edip etmediği belirlenmek istenmiştir. Araştırma nitel araştırma desenlerinden örnek olay araştırması şeklinde tasarlanmış, 2024 Mahalli İdareler Seçimleri ve Çanakkale ili merkez ilçe ile sınırlandırılmıştır. Veriler doküman incelemesi ve görüşme yöntemleriyle toplanmış, içerik analizi yapılmış, Maxqda Programıyla veriler görselleştirilerek açıklanmıştır. Sonuçta, Çanakkale ili merkez ilçesi örneğinde, 2024 Mahalli İdareler Seçimlerinde, seçim vaatlerinin seçmenlerin oy verme davranışları üzerinde etkili olduğu, ancak kent sakinleri parti tercihlerinde ideolojik davrandıklarından, adayların vaatlerinin seçim kazandırmaya yetmediği belirlenmiştir. Ayrıca belediye başkan adaylarının, seçim çalışmaları esnasında proje vaatlerini kent sakinlerine duyurmada bilişim teknolojilerinden yeterince yararlanamadıkları anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Endüstri 4.0, başkan adayları, teknoloji, yerel yönetim, yerel seçim.

Etik Beyan

Bu çalışmanın, özgün bir çalışma olduğunu; çalışmanın hazırlık, veri toplama, analiz ve bilgilerin sunumu olmak üzere tüm aşamalarından bilimsel etik ilke ve kurallarına uygun davrandığımı; bu çalışma kapsamında elde edilmeyen tüm veri ve bilgiler için kaynak gösterdiğimi ve bu kaynaklara kaynakçada yer verdiğimi; kullanılan verilerde herhangi bir değişiklik yapmadığımı, çalışmanın Committee on Publication Ethics (COPE)' in tüm şartlarını ve koşullarını kabul ederek etik görev ve sorumluluklara riayet ettiğimi beyan ederim. Herhangi bir zamanda, çalışmayla ilgili yaptığım bu beyana aykırı bir durumun saptanması durumunda, ortaya çıkacak tüm ahlaki ve hukuki sonuçlara razı olduğumu bildiririm.

Kaynakça

• Akçagündüz, E. (2021). Yerel Yönetimlerde Seçim Sistemlerinin Demokratik Temsil Üzerine Etkisi: İstanbul Adalar ve Sultanbeyli Belediye Meclisleri Üzerine İnceleme. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 39 (1), 341-358.
• Akgün, B. (2007). Türkiye’de Seçmen Davranışı, Partiler ve Siyasal Sistem, Ankara: Nobel Yayınları.
• Akgül, B. (2021). Endüstri 4.0 Sürecinde Dijital Medyada Kültürel Dönüşüm. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 6 (15), 206-224.
• Avaner, T. (2009). Prof. Dr. Hikmet Sami Türk ile Röportaj: “Hukuk ve Siyaset Temelinde Yerel Seçimler: Yerel Seçim Sistemi ve Mart 2009 Seçimleri Üzerine Değerlendirmeler”. Memleket, Siyaset, Yönetim Dergisi, 4 (9), 33-54.
• Avcı, K. ve Hülür, A. B. (2016). Siyasal Seçim Vaatlerinin Seçmenin Oy Verme Kararına Etkisi: 2015 Kasım Seçimleri Bolu Örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9 (43), 1638-1651.
• Baltacı, C. ve Eke, E. (2012). Siyasal Propaganda Araçlarının Seçmen Davranışı Üzerindeki Etkisine Yönelik Seçmen Algısı: Isparta Örnek Olayı. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi. 4 (1). 115-126
• Ben-Bassat, A ve Dahan, M. (2012). Social Identity and Voting Behavior. Public Choice, 151, 193-214.
• Beren, F. (2013). Seçmen Tercihine Etki Eden Faktörler ve Seçim Güvenliği: Şanlıurfa İli Örneği. Akademik İncelemeler Dergisi (Journal of Academic Inquiries) 8 (1), 191-214
• Bilgin, N. 2014. Sosyal Bilimlerde İçerik Analizi Teknikler ve Örnek Çalışmalar, Ankara: Siyasal Kitabevi. Coşkun, B ve Çetin, M. Ş. (2019). Yerel Seçimlerde Vatandaşı Etkileyen Faktörler. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(6), 241-255.
• Cotteret, J. M., Emeri, C. (1991), Seçim Sistemleri, (Çev. KOTİL, Ahmet). İstanbul: İletişim Yayınları. Çaha, Ö., Toprak, M. ve Dalmış, İ. (2002). Seçmenin Parti Tercihinde Rol Oynayan Faktörler: Kırıkkale Örneği.
• Ömer Çaha (Ed.), Türkiye’de Seçmen Davranışı ve Siyasal Partiler. İstanbul: Gendaş Yayınları.
• Doğan, A. ve Göker, G. (2010). Yerel Seçimlerde Seçmen Tercihi (29 Mart Yerel Seçimleri Elâzığ Seçmeni Örneği). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 5 (2), 159‐187.
• Dursun, D. (2014). Siyaset Bilimi (7. Baskı), İstanbul: Beta Yayınları.
• Gözler, K. (2018). Kısa Anayasa Hukuku (16. Baskı), Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• Güler, A., Halıcıoğlu, M. B., Taşğın, S. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Güllüpunar, H. (2012). Seçim Kampanyalarında Yüz-Yüze İletişim Tekniği Olarak Canvas-sing: 2011 Seçim Kampanyaları Bağlamında Gümüşhane Araştırması. Selçuk İletişim Dergisi, 7, 82-96.
• Habermas, J. (1996). Between Facts and Norms: Contributions to a Discourse Theory of Law and Morality, Translated by William Rehg, Oxford: Polity Press.
• Kalaycıoğlu, E. (2014). Türkiye’de Seçmen Davranışı, Şimdi Neler Olacak. Toplumsal Düşünce Enstitüsü Dergisi. 01-12.
• Kalender, A. (2005). Siyasal İletişim ve İkna Stratejileri, Konya: Çizgi Kitabevi.
• Karagöl, E. T. ve Dama, N. (2015). Partilerin Vaatleri Seçim Sonuçlarını Nasıl Etkiler?, Seta Perspektif, 101, 1-5.
• Koç, Y. (2019), “Türk Demokrasi Sürecinde Muş’ta Referandum ve Yerel Seçimler (1980-2019): Etkiler ve Sonuçlar”, Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (18), 1113- 1144.
• Manserrgh, L. ve Thomson, R. (2007). “Election Pledges, Party Competition and Policymaking”, Comparative Politics, 3 (39), 311-329.
• Marien, S., Dassonneville, R. ve Hooghe, M. (2015). How Second Order Are Local Elections? Voting Motives and Party Preferences in Belgian Municipal Elections. Local Government Studies, 41(6), 898-916.
• Mayda, M. (2019). Endüstri 4.0 Sürecinde Tasarımda Dönüşüm. RESS Journal, 6(11), 1-21.
• Miman, M. ve Taştan Miman, B. (2018). Seçmenlerin Belediye Seçimlerinde Oy Verme Eğilimlerine Yönelik Bir Araştırma: Mersin Büyükşehir Belediyesi Örneği. EconHarran Üniversitesi İİBF Dergisi, 2 (2), 22-39.
• Negiz, N. ve Akyıldız F. (2012). Yerel Seçimlerde Seçmenin Tercihi Üzerinde Aday İmajının Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 171-199.
• Oliver, J. E. ve Ha, S. E. (2007). Vote Choice in Suburban Elections. American Political Science Review, 101(3), 393-408.
• Özbudun, E. (2019). Türk Anayasa Hukuku. Ankara: Yetkin Yayınları.
• Özhan, M. (2021). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ve Seçmen Davranışı. Avrasya Dosyası. 12(2), 115-136.
• Özkan, A. (2015). Siyasal İletişim Yönetimi; Seçim Kampanyası, Siyasal Reklam ve İletişim Stratejileri. Siyasal İletişim Odağı Seçim Kampanyaları, Konya: Eğitim Kitap Evi.
• Özsoylu, A. F. (2017). Endüstri 4.0. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi. 21 (1), 41-64.
• Polat, C., Gürbüz E. ve İnal, M. E. (2004). Hedef Seçmen: Siyasal Pazarlama Yaklaşımı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Şahin, Y. (2021). Yerel Yönetimler (6. Baskı), Bursa: Ekin Yayınevi.
• TÜBİTAK. (2016). Yeni Sanayi Devrimi Akıllı Üretim Sistemleri Teknoloji Yol Haritası. Ankara: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu.
• TÜİK (2024). Türkiye İstatistik Kurumu, İstatistiklerle Gençlik, 2023, Erişim: 26.07.2024, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Genclik-2023-53677.
• Türk, H. S. (2006), “Seçim, Seçim Sistemleri ve Anayasal Tercih”. Anayasa Yargısı, 23, 75-113.
• TBMM (2020). Dünyada Seçim Sistemleri. Ankara: TBMM Araştırma Hizmetleri Başkanlığı Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, 10. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zürcher, E. J. (1992). Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası. (Çev. Güven, Gül Çağalı). İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• 1982 Tarih ve 2709 Sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, RG: 09/11/1982-17863 Mükerrer. Çanakkale Belediyesi (2024). Çanakkale Belediye Tarihi, Erişim: 31.07.2024, https://www.canakkale.bel.tr/tr/sayfa/1124-belediye-tarihi.
• Yüksek Seçim Kurulu (2024), Milletvekili Genel Seçim Arşivi, Erişim: 31.07.2024a, https://www.ysk.gov.tr/tr/milletvekili-genel-secim-arsivi/2644.
• Yüksek Seçim Kurulu (2024), Sandık Sonuçları ve Tutanaklar, 31 Mart 2024 Mahalli İdareler Genel Seçimi (31/03/2024) Sonuçları, Erişim: 31.07.2024b, https://sonuc.ysk.gov.tr/sorgu.