THE DECLINE IN BIRTH RATES DUE TO HIGH INFLATION IN TURKEY AND ITS CONSEQUENCES

Yıl 2025, Cilt: 23 Sayı: 56, 814 - 840, 19.03.2025

Süreyya Bakkal

https://doi.org/10.35408/comuybd.1559881

Öz

This study examines the impact of high inflation on fertility rates in Turkey. Inflation reduces individuals' purchasing power, leading to economic instability and directly influencing household decisions regarding having children. Rising living costs and financial uncertainties prompt families to postpone or limit childbearing. In Turkey, fertility rates dropped from 3.08 in 1990 to 1.51 in 2023. This sharp decline is largely associated with increasing economic burdens and households’ insecurity about future financial conditions. The effects of high inflation extend beyond individual and family levels, profoundly impacting societal structures. A decline in fertility rates leads to long-term challenges such as a decrease in labor force supply, an aging population, and increased pressure on social security systems. Moreover, a reduced population growth rate negatively affects economic growth and complicates sustainable development goals. This phenomenon also triggers socio-cultural transformations, including rural-to-urban migration, changes in family structures, and a decrease in the young population.

The findings emphasize the necessity of implementing effective social and economic policies to mitigate the adverse effects of inflation on fertility. Increasing access to childcare services, providing family-friendly financial incentives, and expanding support for low-income households are critical steps toward ensuring demographic sustainability. This study highlights that inflation is not only an economic issue but also a phenomenon shaping societal structures. In this context, supporting fertility rates and alleviating the negative impacts of inflation are essential for achieving long-term social and economic stability.
Keywords: Inflation, Fertility Rates, Economic Uncertainty, Demographic Change.

Anahtar Kelimeler

Inflation, Fertility Rates, Economic Uncertainty, Demographic Change

TÜRKİYE’DE YÜKSEK ENFLASYON NEDENİYLE DOĞUM ORANLARININ AZALMASI VE SONUÇLARI

Öz

Bu araştırma, Türkiye’de yüksek enflasyonun doğurganlık oranları üzerindeki etkilerini incelemektedir. Enflasyon, bireylerin alım gücünü azaltarak ekonomik istikrarsızlıklara yol açmakta ve hane halkının çocuk sahibi olma kararlarını doğrudan etkilemektedir. Artan yaşam maliyetleri ve mali belirsizlikler, aileleri çocuk sahibi olmayı ertelemeye ya da sınırlamaya yönlendirmektedir. Türkiye’de doğurganlık oranları 1990 yılında 3,08 iken, 2023 yılında bu oran 1,51’e düşmüştür. Bu keskin düşüş, büyük ölçüde ekonomik yüklerin artışı ve hane halklarının gelecekteki mali koşullara duyduğu güvensizlikle ilişkilendirilmektedir. Yüksek enflasyonun etkisi sadece bireysel ve aile düzeyinde kalmayıp, aynı zamanda toplumsal yapıyı da derinden etkilemektedir. Doğurganlık oranlarının azalması, uzun vadede iş gücü arzında düşüş, yaşlı nüfusun artışı ve sosyal güvenlik sistemleri üzerinde artan yük gibi sorunlara yol açmaktadır. Ayrıca, azalan nüfus artış oranı, ekonomik büyümeyi olumsuz yönde etkileyerek sürdürülebilir kalkınma hedeflerini zora sokmaktadır. Bu durum, kırsal alanlardan kentsel alanlara göç, aile yapılarındaki değişimler ve genç nüfusun azalması gibi sosyokültürel dönüşümleri de beraberinde getirmektedir.

Araştırmanın bulguları, enflasyonun doğurganlık üzerindeki etkilerinin azaltılması için etkili sosyal ve ekonomik politikaların geliştirilmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Çocuk bakım hizmetlerine erişimin artırılması, aile dostu mali teşviklerin sağlanması ve düşük gelirli ailelere yönelik desteklerin genişletilmesi, demografik sürdürülebilirlik açısından kritik adımlardır. Bu çalışma, enflasyonun yalnızca ekonomik bir mesele değil, aynı zamanda toplumsal yapıyı şekillendiren bir olgu olduğunu göstermektedir. Bu bağlamda, doğurganlık oranlarının desteklenmesi ve enflasyonun olumsuz etkilerinin hafifletilmesi, uzun vadeli sosyal ve ekonomik istikrarı sağlamak açısından önemli bir gereklilik olarak öne çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Enflasyon,, Doğurganlık Oranları, Ekonomik Belirsizlik, Demografik Değişim, Ekonomik Politikalar

Kaynakça

• Arslan, Z. ve Akan, B. (2008). "Göç ve Demografik Yapı." Sosyal ve Ekonomik Etkiler Üzerine Bir İnceleme. Ankara: Siyasal Kitabevi, s. 115.
• Bakkal, M. Gelir Dağılımı Türkiye de Gelir Dağılımı Sorunu, Yayın Yeri: Detay Yayıncılık.
• Beşer, A. ve Güllü, M. (2019). Türkiye’de Demografik Değişim ve Göç Süreci. İstanbul: Beta Yayınları, s. 121.
• Blanchard, O. (2017). Makroekonomi. Çev. Özgür Kıbrıs. İstanbul: Literatür Yayıncılık. s.178.
• Çelik, H. (2020). Türkiye'de Aile Ekonomisi ve Doğum Oranları. İstanbul: Sosyal Araştırmalar Enstitüsü.
• Demir, A. (2023). Ekonomik Krizlerin Toplumsal Etkileri. Ankara: Toplum ve Ekonomi Dergisi, 13(2), 85-90.
• Doğan, M. (2023). Enflasyon ve Hane Halkı Dinamikleri. İzmir: Ege Üniversitesi Yayınları.
• Dornbusch, R., & Fischer, S. (2013). Makroekonomi: Teori ve Politikalar. Çev. T. Tunalı. Ankara: Palme Yayıncılık. s.284-312.
• Eğilmez, M. (2022). Türkiye Ekonomisinin Zorlukları. İstanbul: Remzi Kitabevi. s.87.
• Eurostat. (2021). Fertility Statistics in the European Union. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
• Güler, A. (2018). Türkiye Ekonomisinde Enflasyon Dinamikleri. Ankara: Siyasal Kitabevi. s.72.
• Kaplan, M. ve Burgaz, G. (2021). "Nüfus ve Enflasyon İlişkisi Üzerine Ekonometrik Bir Analiz." Türkiye İktisat Dergisi, Cilt 56, Sayı 3, s. 79.
• Karasu, O. (2018). Türkiye’ye Göç Hareketlerinin Sosyal ve Ekonomik Dinamikleri. İzmir: Ege Üniversitesi Yayınları, s. 92.
• Kaya, F. (2022). Yüksek Enflasyonun Sosyal Etkileri Üzerine Bir Araştırma. İstanbul: Akademik Araştırmalar Dergisi, 8(1), 64-70.
• Kaygısız, Z. ve Ezanoğlu, A. (2021). Demografik Yapı ve Ekonomi. Ankara: Palme Yayıncılık, s. 63–64.
• Kazgan, G. (1991). İktisat ve Demografi: Nüfus Artışının Ekonomik Yansımaları. İstanbul: Der Yayınları, s. 54.
• Krugman, P., & Obstfeld, M. (2018). Uluslararası Ekonomi: Teori ve Politika. Çev. İ. Aydoğan. İstanbul: Beta Yayınları. s.312.
• Mankiw, N. G. (2020). Makroekonomi. Çev. A. Yeldan. Ankara: Efil Yayınları. s.101.
• Martin, C. (2010). Fransız Aile Politikalarının Evrimi. Paris: INED Yayınları.
• OECD (2019). Balancing Work and Family: OECD Insights. Paris: OECD Publishing.
• Özbay, E. ve Yücel, S. (2001). "Türkiye’nin Göç Tarihi." Ulusal Ekonomi ve Sosyal Değişim. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, s. 83.
• Ray, R., Gornick, J., ve Schmitt, J. (2010). Parental Leave Policies in OECD Countries and Their Impact on Fertility. Journal of Economic Perspectives, 24(2), 365-387.
• Thévenon, O. (2011). Family Policies in OECD Countries: A Comparative Analysis. Population and Development Review, 37(2), 310-329.
• Toulemon, L., ve Mazuy, M. (2001). Childcare Policies and Fertility Trends in France. Population Studies, 55(3), 235-250.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2022). “Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) Yıllık Artış Raporu”. Erişim: www.tuik.gov.tr.
• Yıldırım, K., Karaman, D., & Taşdemir, A. (2016). "Enflasyon ve Türleri Üzerine Bir İnceleme". Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 74-88.
• Yılmaz, S. (2021). Kadınların Çalışma Hayatına Katılımı ve Doğurganlık Üzerine Etkileri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.