Akademik Öz yeterlik, Motivasyon ve Başarıları arasındaki İlişki: Öğretmen Adayları Örneği

Yıl 2020, Cilt: 49 Sayı: 2, 706 - 733, 28.10.2020

Berna Yüner

Öz

Bu araştırmada öğretmen adayları görüşlerine dayanarak akademik öz yeterlik, akademik motivasyon ve akademik başarı arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırma Yozgat Bozok Üniversitesinde eğitim almakta olan 322 öğretmen adayıyla yürütülmüş nicel bir çalışmadır. Adayların akademik motivasyon düzeylerinin belirlenmesi için Akademik Motivasyon Ölçeği (Vallerand ve diğerleri, 1992) Türkçeye uyarlanmıştır. Akademik öz yeterlik düzeylerinin incelenmesi amacıyla Öğretmen Öz Yeterlik İnançları Ölçeği’nin alt ölçeklerinden Akademik Öz Yeterlik Ölçeği (Çolak, Yorulmaz ve Altınkurt, 2017) kullanılmıştır. Adayların akademik başarılarının değerlendirilmesinde genel not ortalamalarında (GANO) yararlanılmıştır. Veriler, betimsel analizler ve çok değişkenli regresyon analizi ile irdelenmiştir. Yürütülen araştırma sonucunda öğretmen adaylarının içsel ve dışsal akademik motivasyonlarının ve akademik öz yeterlik inançlarının orta düzeyden daha yüksek olduğu, motivasyonsuzluk durumlarının ise düşük düzeyde olduğu belirlenmiştir. Kadın öğretmen adaylarının akademik motivasyonlarının anlamlı olarak daha yüksek olduğu ve sınıf düzeyinin yükselmesine paralel olarak akademik öz yeterlik inançlarının da yükseldiği saptanmıştır. Katılımcıların akademik öz yeterlik inançları ile içsel akademik motivasyon, dışsal akademik motivasyon düzeyleri ve akademik başarıları arasında pozitif yönlü ilişkilerin olduğu saptanmıştır. Akademik içsel motivasyonun, öz yeterlik inancını anlamlı olarak yordadığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Akademik motivasyon, akademik öz yeterlik, Akademik başarı, öğretmen adayı

Investigation of the Relationship Between Academic Self-Efficacy, Academic Motivation and Success: The Case of Prospective Teachers

Öz

In this study, the relationship between academic self-efficacy, academic motivation and academic performance success was examined based on the opinions of prospective teachers. This research is a quantitative study carried out with 322 prospective teachers studying at Bozok University in Yozgat. Academic Motivation Scale (Vallerand et al., 1992) was adapted to Turkish to determine prospective teachers’ acedemic motivation. Academic Self-Efficacy Scale, one of the sub-scales of the Teacher Self-Efficacy Beliefs Scale (Çolak, Yorulmaz & Altınkurt, 2017) was used to examine the levels of academic self-efficacy. The overall grade point average was used to evaluate the academic performance success of the prospective teachers. The data were analyzed by descriptive analysis and multivariate regression analysis. As a result of the research conducted, it was determined that intrinsic and external academic motivations and academic self-efficacy beliefs were higher than the moderate level, and their amotivation level was low. It was determined that the academic motivation of female prospective teachers was significantly higher and academic self-efficacy beliefs increased in parallel to the increase in the level of classroom. It was found that there was a positive relationship between teacher self-efficacy beliefs and intrinsic academic motivation, external academic motivation levels and academic performancessuccess. It was determined that academic intrinsic motivation predicted self-efficacy beliefs significantly.

Anahtar Kelimeler

academic motivation, academic self efficay, Acedemic performance, Prospective teacher

Kaynakça

• Akbay, S. E. ve Gizir, C. A. (2011). Cinsiyete göre üniversite öğrencilerinde akademik erteleme davranışı: akademik güdülenme, akademik özyeterlik ve akademik yükleme stillerinin rolü. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 60-78.
• Akomolafe, M., Ogunmakin, A., and Fasooto, G. (2013). The role of academic self-efficacy, academic motivation and academic self-concept in predicting secondary school students’ academic performance. Journal of Educational and Social Research.
• Alderman, M. K. (2004). Motivation for achievement: Possibilities for teaching and learning (2nded.). New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
• Alkış, N. (2015). The influence of personality traits, motivation and persuasion principles on academic performance (Unpublished Doctoral Dissertation). Middle East Technical University, Ankara.
• Bandura, A. (1977). Social Learning Theory. Albert Bandura (Ed), New Jersey: Prentice Hall
• Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall
• Bandura, A. (1993). Perceived self-efficacy in cognitive development and functioning. Educational Psychologist, 28(2), 117-148.
• Bandura, A. (1995). Exercise of personal and collective efficacy in changing societies. In A. Bandura (Ed.), Self-efficacy in changing societies (p. 1–45). Cambridge University Press.
• Bandura, A. (1997). Self Efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum (Onyedinci baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Çakır, E. (2006). Anadolu öğretmen liselerinde okuyan öğrencilerin depresyon ve motivasyon düzeyleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Çakır, Ö.,Kan, A. ve Sünbül, Ö. (2006). Öğretmenlik meslek bilgisi ve tezsiz yüksek lisans programlarının tutum ve özyeterlik açısından değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 36-47.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• Deci, E. L. (1975). Intrinsic motivation. New York: Plenum.
• Deci, E. L., and Ryan, R. M. (1985). Intrinsic motivation and selfdetermination in human behavior. New York: Plenum.
• Demir, G .M.(2015). Üniversite Öğrencilerinin Akademik Motivasyon Profillerinin Psikolojik İhtiyaç Doyumu, Akademik Erteleme Ve Yaşam Doyumu İle İlişkisi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmış Doktora Tezi, Eskişehir.
• Demir, M. K., ve Arı, E. (2013). Öğretmen adaylarının akademik güdülenme düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(3), 265-279.
• Eccles, J. S., and Wigfield, A. (2002). Motivational beliefs, values, and goals. Annual Review of Psychology, 53, 109-132.
• Erkuş, A. (2017). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci. Ankara: Seçkin
• Eymur,G. ve Geban,Ö. (2011). Kimya öğretmeni adaylarının motivasyon ve akademik başarıları arasındakiilişkinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36(161), 246-255.
• Fortier, M. S., Vallerand, R. J. and Guay, F. (1995). Academic motivation and school performance: Toward a structural model. Contemporary Educational Psychology, 20, 257-274.
• Gera, M. and Singh, R. (2015). Study of self effıcacy and self esteem of prospectıve teachers ın relatıon to gender and academıc achıevement. Prestige International Journal of Information Technology and Management, 4(1), 92-99.
• Gürbüztürk, O., and Şad, S. N. (2009). Student teachers’ beliefs about teaching and their sense of self-efficacy: A descriptive and comparative analysis. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 201-226.
• Kara, A. (2008). İlköğretim birinci kademede eğitimde motivasyon ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Ege Eğitim Dergisi, 9(2), 59-78.
• Karasar, N. (1999). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• Kline, R. B. (2005). Principles and Practice of Structural Equation Modeling (2nd ed.). New York: Guilford Press.
• Linnenbrink, E. A., and Pintrich, P. R. (2002). Motivation as an enabler for academic success. School Psychology Review, 31, 313–327.
• Odaci, H. (2013). The role of computer self-efficacy, self-esteem, and subjective well-being in predicting research self-efficacy among postgraduate. students. Asia-Pacific Education Researcher, 22(4), 399-406.
• Oğuz, A. (2012). Academic self-efficacy beliefs of prospective primary school teachers. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 2(2), 15-28.
• Pajares, F. (1996). Self efficacy beliefs in academic settings. Review of Educational Research, 66, 543-578
• Pintrich, P. R., and Zusho, A. (2002). The development of academic self-regulation: The role of cognitive and motivational factors. In A. Wigfield and J. S. Eccles (Eds.), The educational psychology series. Development of achievement motivation (p. 249–284). Academic Press.
• Pintrich, P. R., and Schunk, D. H. (2002). Motivation in education: Theory, research and applications. (2nd ed.) Upper Saddle River, N.J: Merill Prentice Hall
• Rigby, C. S., Deci, E. L., Patrick, B. C., and Ryan, R. M. (1992). Beyond the intrinsic-extrinsic dichotomy: Self-determination in motivation and learning.Motivation and Emotion,16(3), 165-185.
• Romi, S., and Leyser, Y. (2006). Exploring inclusion preservice training needs: a study of variables associated with attitudes and self-efficacy beliefs. European Journal of Special Needs Education, 21(1), 85-105.
• Saracaloğlu ,A. S. ve Kumral, O. (2007). VI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu: Sınıf öğretmenliği son sınıf öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik yeterlik algıları, kaygıları ve akademik güdülenme düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Saraçoğlu, A. ve Dinçer, B. (2009). A study on correlation between self-efficacy and academic motivation of prospective teachers. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 1, 320-325.
• Schunk, D. H., and Pajares, F. (2002). The development of academic self-efficacy. In A. Wigfield and J. S. Eccles (Eds.), A Vol. in the educational psychology series. Development of achievement motivation (p. 15–31). Academic Press.
• Schunk, D.H. (1991). Self – efficacy and academic motivation. Educational Psychologist, 26, 207-231
• Slavin, R. E. (2006). Educational Psychology Theory and Practise (8th ed.). Boston: Pearson.
• Sternberg, R. J., and Williams, W. M. (2009). Educational Psychology (2nd ed.). New Jersey: Pearson.
• Şahin, H. ve Çakar, E. (2011). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğrenme stratejileri ve akademik güdülenme düzeylerinin akademik başarılarına etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(3), 519-540.
• Tabachnick, B. G., and Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). Boston: Allyn and Bacon.
• Titrek, O., Çetin, C., Kaymak, E. ve Kaşikçi, M. (2018). Academic motivation and academic self-efficacy of prospective teachers. Journal of Education and Training Studies. 6. 77.
• Uzun, A., Özkılıç, R., Şentürk, A. (2010). A case study: Analysis of teacher self-efficacy of prospective teachers. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 5018–5021.
• Vallerand, R. J., Pelletier, L.G., Blais, M. R., Briére, N. M., Senécal C., and Valliéres, E. F. (1992). The academic motivation scale: A measure of intrinsic, extrinsic, and amotivation in education. Educational and Psychological Measurement, 52, 1003-1017.
• Yurt, E. & Bozer, E. N. (2015). Akademik Motivasyon Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 14(3):669-685.
• Zimmerman, B.J. (2000). Self-efficacy: an essential motive to learn. Contemporary Educational Pschology, 25, 82-91.