Veri İşleme Öğrenme Alanına İlişkin 4-8. Sınıf Matematik Ders Kitaplarındaki Görevlerin ve Matematik Öğretim Programı Kazanımlarının TIMSS 2019 Bilişsel Alanlarına Göre İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 50 Sayı: 2, 1397 - 1436, 29.10.2021

Nadide Yılmaz Zeynep Ay Şeyda Aydın

https://doi.org/10.14812/cuefd.745164

Cited By: 1

Öz

Eğitim öğretim sürecinin kalitesinin belirlenmesinde TIMSS gibi uluslararası sınavların büyük rol oynadığı ifade edilmektedir. TIMSS sonuçları öğrencilerin çeşitli eksikliklerinin olduğunu göstermektedir. Bu başarısızlığın nedenleri üzerine yapılan araştırmaların dikkat çektikleri noktalardan birisi de ders kitaplarıdır. Buradan hareketle bu çalışmada 2018 matematik öğretim programında yer alan kazanımların ve bu programa ilişkin 4.-8. sınıf ders kitaplarının veri işleme öğrenme alanına ilişkin görevlerin TIMSS bilişsel alan çerçevesine göre incelenmesi amaçlanmıştır. Buna ek olarak bu görevler ile kazanımların bilişsel alanları arasındaki benzerlik ve farklılıklar analiz edilmiştir. Doküman analizi yöntemi kullanılmış ve veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir. Ortaya çıkan sonuçlar tüm ders kitaplarında yer alan görevlerin ağırlıklı olarak uygulama bilişsel alanında olduğunu, bunu bilme ve akıl yürütme bilişsel alanlarının izlediğini göstermiştir. Buna ek olarak bütün sınıf seviyelerinde yer alan kazanımların ağırlıklı olarak akıl yürütme bilişsel alanında yoğunlaştığı ortaya çıkmıştır. Elde edilen sonuçlardan hareketle bazı önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Matematik Ders Kitapları, Matematik Öğretim Programı, TIMSS, Veri İşleme.

An Investigation of Tasks in the Mathematics Textbooks and Objectives in Mathematics Curriculum from 4th to 8th Grade Related with Data Content Domain According to TIMSS 2019 Cognitive Domains

Öz

International examinations such as TIMSS play a major role in determining the quality of the educational process. TIMSS results show that students have various deficiencies. Studies investigating the causes of this failure draw attention to textbooks. In this study it was aimed to examine the objectives in the 2018 mathematics curriculum and the tasks related to the data handling content domain from 4th to 8th grade textbooks according to TIMSS cognitive domains. In addition, similarities and differences the objectives in the curriculum and the tasks in the textbooks have with TIMSS 2019 cognitive domains were examined. Document analysis method was used and content analysis was conducted. The results revealed that the tasks in all the textbooks are predominantly in the cognitive domain of applying, followed by the cognitive domains of knowing and reasoning. In addition, it was determined that the objectives at all grade levels were predominantly concentrated in the cognitive domain of reasoning. Based on the results obtained, some suggestions were given.

Anahtar Kelimeler

Mathematics Textbooks, Mathematics Curriculum, TIMSS, Data Handling.

Kaynakça

• Altıntaş, Ş. ve Keskin, C. (2019). Ortaokul ve imam-hatip ortaokul matematik 7. Sınıf ders kitabı, Eko Yayıncılık, Ankara.
• Anderson, L. W., & Krathwohl, D. R. (Eds.). (2001). Taxonomy for learning, teaching and assessing: A revision of bloom's taxonomy of educational objectives. Needham Heights, MA: Allyn & Bacon.
• Batanero, C., Burrill, G., & Reading, C. (2011). Overview: Challenges for teaching statistics in school mathematics and preparing mathematics teacher. In C. Batanero, G. Burrill, & C. Reading (Eds.), Teaching Statistics in School Mathematics: Challenges for Teaching and Teacher Education (pp. 407–418). New York: Springer.
• Beaton, A. E., Mullis, I. V. S., Martin, M. O., Gonzalez, E. J., Kelly, D. L. & Smith, T. A. (1996). Mathematics achievement in the middle school years: IEA's third international mathematics and science study. Chestnut Hill, MA, USA: TIMSS International Study Center.
• Beaton, A. E., & Robitaille, D. F. (1999). An overview of the Third International Mathematics and Science Study. In. G. Kaiser, E. Luna, & I. Huntley (Eds.), Studies in mathematics education series II: International Comparisons in mathematics education (pp.30-47). London: Farmer Press.
• Beckmann, S. (2004). Solving algebra and other story problems with diagrams: a method demonstrated in grade 4–6 texts used in Singapore, The Mathematics Educator, 14(1), 42–46.
• Bektaş, M., Kahraman, S. ve Temel, Y. (2019). Ortaokul ve imam-hatip ortaokul matematik 6 ders kitabı, MEB Yayınları, Ankara.
• Ben-Zvi, D., & Garfield, J. (2005). The challenge of developing statistical literacy, reasoning and thinking. Dordrecht: Kluwer.
• Ben-Zvi, D., & Makar, K. (2016). International perspectives on the teaching and learning of statistics. In D. Ben-Zvi, & Makar, K. (Eds.) The teaching and learning of statistic (pp. 1-10). New York: Springer.
• Böge, H. ve Akıllı, R. (2018). Ortaokul ve imam-hatip ortaokul matematik 8 ders kitabı, MEB Yayınları, Ankara.
• Burrill, G., & Ben-Zvi, D. (Eds.) (2019). Topics and trends in current statistics education research: International perspectives. Springer.
• Cırıtcı, H., Gönen, İ., Araç, D., Özarslan, M., Pekcan, N. ve Şahin, M. (2018). Ortaokul ve imam-hatip ortaokul matematik 5 ders kitabı, MEB Yayınları, Ankara.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education (6th ed.). New York, NY: Routledge.
• Coşar, N. (2010). İlköğretim 6. sınıf matematik ders kitaplarındaki problemlerin analizi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
• Çağlayan, N., Dağıstan, A. ve Korkmaz, B. (2018). Ortaokul ve imam-hatip ortaokul matematik 6 ders kitabı, MEB Yayınları, Ankara.
• Çetin, Ö., Aksakal, U., Ertürk, Ü., Şay, G. ve Tığlı, İ. (2019). Ortaokul ve imam-hatip ortaokul matematik 8 ders kitabı, MEB Yayınları, Ankara.
• Çil, O., Kuzu, O. ve Şimşek, A.S. (2019). 2018 ortaöğretim matematik programının revize Bloom taksonomisine ve programın ögelerine göre incelenmesi. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 1402-1418.
• Çilingir, E. ve Dinç-Artut, P. (2016). 4. sınıf TIMSS 2011 matematik soruları ile matematik ders kitabındaki soruların bilişsel alanlara göre incelenmesi, Turkish Studies, 11(21), 79-94.
• Delil, H. (2006). An analysis of geometry problems in 6-8 grades Turkish mathematics textbooks. Unpublished Master Thesis, Middle East Technical University, Ankara.
• Delil, A., Özcan, B. ve Işlak, O. (2020). İlkokul matematik dersi öğretim programı kazanımlarının TIMSS-2019 değerlendirme çerçevesine göre analizi, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 270-282.
• Duatepe-Paksu, A. ve Akkuş, O. (2007). An observational study in elementary mathematics classrooms. Education and Science, 32(145), 16-22.
• Erenkuş, M. A. ve Eren-Savaşkan, B. (2018). Ortaokul ve imam-hatip ortaokul matematik 7. Sınıf ders kitabı, Koza Yayıncılık, Ankara.
• Foxman, D. (1999). Mathematics textbooks across the world: Some evidence from the third international mathematics and science study. Slough: National Federation for Educational Research.
• Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (1990). How to design and evaluate research in education. Newyork: McGrawHill.
• Güner, R. (2015). 6-8. Sınıf matematik ders kitaplarındaki geometri, very ve olasılık sorularının TIMSS bilişsel düzeylerine göre sınıflandırılması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (37)37, 77-90.
• Güner, N., Sezer, R. veAkkuş-İspir, O. (2013). İlköğretim ikinci kademe öğretmenlerinin TIMSS hakkındaki görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(I), 11-29.
• Hiebert, J., Gallimore, R., Garnier, H., Givvin, K. B., Hollingsworth, H., Jacobs, J., Chui, A. M. Y., Wearne, D., Smith, M., Kersting, N., Manaster, A., Tseng, E., Etterbeek, W., Manaster, C., Gonzales, P. & Stigler, J. (2003). Teaching mathematics in seven countries results from the TIMSS 1999 video study. National Center for Education Statistics, U. S. Department of Education, Washington, DC. http://nces.ed.gov/pubs2003/2003013.pdf adresinden 01.05.2020 tarihinde alınmıştır
• Hook, W., Bishop, W., & Hook, J. (2007). A quality math curriculum in support of effective teaching for elementary schools. Educational Studies in Mathematics, 65, 125–148.
• Ildırı, A. (2009). İlköğretim beşinci sınıf matematik ders kitabında ve öğrenci çalışma kitabında yer alan problemlerinin celenmesi ve bu problemlere ilişkin öğretmen görüşlerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana.
• İncikabı, L., Mercimek, O., Ayanoğlu, P., Aliustaoğlu, F. ve Tekin, N. (2016). Ortaokul matematik dersi öğretim programı kazanımlarının TIMSS bilişsel alanlarına göre değerlendirilmesi. Elementary Education Online, 15(4) 1149- 1163.
• Johansson, S., & Hansen, K. (2019). Are mathematics curricula harmonizing globally over time?, Evidence from TIMSS national research coordinator data. EURASIA Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 15(2), 1-11.
• Karakuyu, E. (2018). Ortaokul ve imam-hatip ortaokul matematik 5 ders kitabı, SDR Dikey Yayıncılık, Ankara.
• Kayapınar, A., Şahin, N., Erdem, G. ve Şentürk-Leylek, B. (2019). İlkokul matematik 4. sınıf ders kitabı, Meb Yayınları, Ankara.
• Kaytan, E. (2007). Türkiye, Singapur ve İngiltere ilköğretim matematik öğretim programlarının karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Keskin, S. (2018). Singapur, ABD, Türkiye ders kitaplarında sayılar alt öğrenme alanındaki soruların bilişsel istem düzeylerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Keskin-Oğan, A. ve Öztürk, S. (2019). Ortaokul ve imam-hatip ortaokul matematik 7. Sınıf ders kitabı, MEB Yayınları, Ankara.
• Kılıç, A. ve Seven, S. (2005). Konu alanı ders kitabın incelemesi. Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
• Kılıç, H., Aslan-Tutak, F. ve Ertaş, G. (2014). TIMSS merceğiyle ortaokul matematik öğretim programındaki değişiklikler, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 129-141.
• Kilpatrick, J. (2014). Mathematics education in the United States and Canada. In A. Karp & G. Schubring (Eds.), Handbook on the History of Mathematics Education (pp. 323–334). NewYork: Springer.
• Kişi, E. (2018). Ortaokul ve imam-hatip ortaokul matematik 8. sınıf ders kitabı, Eko Yayıncılık, Ankara.
• Küçükkeleş, A. ve Aktaş, Ş. (2018). Ortaokul ve imam-hatip ortaokul matematik 6 ders kitabı, Berkay Yayıncılık, Ankara.
• Li, Y. (2000). A comparison of problems that follow selected content presentation in American and Chinese mathematics textbooks. Journal for Research in Mathematical Education, 31, 234-241.
• Lindquist, M., Philpot, R., Mullis, I. V. S., & Cotter, K. E. (2017). TIMSS 2019 mathematics framework. Lynch School of Education Boston College.
• Mathematical Science Education Board & National Research Council (Ed.) (1990). Reshaping school mathematics: A philosophy and framework for curriculum. Washington: National Academy Press.
• Mesa, V. (2004). Characterizing practices associated with functions in middle school textbooks: An empirical approach. Educational Studies in Mathematics, 56(2-3), 255-286.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2012). Ders kitapları ve eğitim araçları yönetmeliği. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/09/20120912-2.htm adresinden 25.05.2020 tarihinde erişildi.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), (2018). Matematik Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar. Ankara, Türkiye.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2016). TIMSS 2015 ulusal matematikve fen bilimleri ön raporu 4 ve 8. sınıflar. Ankara, Turkey.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2020). TIMSS 2019 Türkiye ön raporu. Eğitim Analiz ve Değerlendirme Raporları Serisi. Ankara, Türkiye.
• Mullis, I. V., Martin, M. O., Ruddock, G. J., O’Sullivan, C. Y., & Preuschoff, C. (2009). TIMSS 2011 assessment frameworks. International Association for the Evalution of Educational Achievements, The Netherlands.
• Olkun, S., ve Toluk, Z. (2002). Textbooks, word problems, and student success on addition and subtraction, International Journal of Mathematics Teaching and Learning, http://www.cimt.plymouth.ac.uk/journal/olkuntoluk.pdf adresinden 15 Mayıs 2019 tarihinde edinildi.
• Ornstein, A. C., & Hunkins, F. P. (2004), Curriculum: Foundations, principles, and issues. (4th ed)., Allyn & Bacon, Boston, MA.
• Özçelik, U. (2019). İlkokul matematik 4 ders kitabı, Ata Yayıncılık, Ankara.
• Özdemir, Ç. (2019). Ortaokul ve imam-hatip ortaokul matematik 6 ders kitabı, Öğün Yayınları, Ankara.
• Özer, E. ve Sezer, R. (2014). A comparative analysis of questions in American, Singaporean, and Turkish mathematics textbooks based on the topics covered in 8th grade in Turkey. Educational Sciences: Theory & Practice, 14(1), 411-421.
• Özgeldi, M. ve Esen, Y. (2010). Analysis of mathematical tasks in Turkish elementary school mathematics textbooks. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 2277-2281.
• Reçber, H. (2012). Türkiye 8. Sınıf matematik ders kitabındaki etkinliklerin bilişsel düzeylerinin programdakilerle ve ülkeler arası karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Schmidt, W. H., McKnight, C. C., Houang, R. T., Wang, H., Wiley, D. E., Cogan L. S. & Wolfe, R. G. (2001). Why school matter. A cross-national comparison of curriculum and learning. San Francisco: Jossey-Bass.
• Seis, A. (2011).6-8. Sınıf ders kitaplarının PISA 2013 belirsizlik ölçeğine göre incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Serfiçeli, Z. ve Atmaz, D. (2018). Ortaokul ve imam-hatip ortaokul matematik 8 ders kitabı, Kök-e Yayıncılık, Ankara.
• Severin, E., & Capota, C. (2011). The use of technology in education: Lessons from South Korea. Washington: Inter-American Development Bank.
• Stein, M. K., & Lane, S. (1996). Instructional tasks and the development of student capacity to think and reason: An analysis of the relationship between teaching and learning in a reform mathematics project. Educational Research and Evaluation, 2(1), 50-80.
• Toptaş, V., Elkatmış, M. ve Karaca, T. (2012). İlköğretim 4. Sınıf matematik programının öğrenme alanları ile matematik öğrenci calışma kitabındaki soruların zihinsel alanlarının TIMSS’e gore incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 17-29.
• Törnroos, J. (2005). Mathematics textbooks, opportunity to learn and student achievement. Studies in Educational Evaluation, 31(4), 315-327.
• Valverde, G. A., Bianchi, L. J., Wolfe, R. G., Schmidt, W. H., & Houang, R. T. (2002). According to the book: Using TIMSS to investigate the translation of policy into practice through the world of textbook. Kluwer Academic Publishers: Boston.
• Yıldırım, A., Özgürlük, B., Parlak, B., Gönen, E. ve Polat, M. (2016). TIMSS 2015 Ulusal matematik ve fen bilimleri ön raporu 4 ve 8. Sınıflar. Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.