Kurumsal Sürdürülebilirlik Performans Analizinde CRITIC-EDAS Yaklaşımı

Yıl 2019, Cilt: 34 Sayı: 4, 147 - 162, 31.12.2019

Neşe Yalçın Esra Karakaş

https://doi.org/10.21605/cukurovaummfd.704167

Cited By: 13

Öz

Ülke ekonomisindeki rolleri ve stratejik önemleri nedeniyle enerji sektöründeki şirketler sadece ekonomik değerlerini artırmaya değil aynı zamanda kurumsal sürdürülebilirliklerini bütün boyutları ile geliştirmeye de odaklanmalıdır. Bu çalışmada, kurumsal sürdürülebilirlik performans değerlendirmesi için CRITIC ve EDAS yöntemlerinin entegre edildiği bütünleşik bir yaklaşım önerilmiştir. Önerilen yöntemle bir enerji firmasının 2010-2018 yılları itibariyle kurumsal sürdürülebilirlik performansı değerlendirilmiştir. Sürdürülebilirlik kriterlerinin ağırlıklarının hesaplanmasında kriterlerin gerçek değerinin kullanılmasına dayanan objektif ağırlıklandırma yöntemlerinden biri olan CRITIC yöntemi kullanılmıştır. Hesaplanan kriter ağırlıkları girdi olarak EDAS yönteminde kullanılmış ve firmanın yıllar itibariyle kurumsal sürdürülebilirlik değerlendirmesi gerçekleştirilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, firmanın kurumsal sürdürülebilirlik performansının istikrarlı bir durum sergilemediği ancak 2018 yılı itibariyle tekrar yükselişe geçtiği görülmüştür. Ayrıca, farklı kriter ağırlıklandırma yöntemleriyle EDAS yöntemi entegre edilerek elde edilen sonuçlar kıyaslanmıştır. Mevcut yaklaşımın, kurumsal sürdürülebilirlik performansının değerlendirilmesinde uygun bir araç olduğu ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kurumsal sürdürülebilirlik, Enerji firmaları, ÇKKV, CRITIC, EDAS

CRITIC-EDAS Approach in Corporate Sustainability Performance Analysis

Öz

Because of their role in the national economy and strategic importance, energy firms should focus not only on economic growth, but also on improving their corporate sustainability in all aspects. In this study, an integrated method, which integrates CRITIC and EDAS method, is proposed for corporate sustainability performance evaluation. Using the proposed method, the corporate sustainability performance of an energy company as of 2010-2018 was evaluated. The CRITIC method, one of the objective weighting methods based on the actual value of the criteria, was used to calculate the weights of the sustainability criteria. The calculated criteria weights were used as input in the EDAS method and the corporate sustainability assessment of the company was conducted over the years. According to the results of the analysis, it is observed that the corporate sustainability performance of the company is not stable but it has started to increase as of 2018. In addition, the results obtained by integrating the EDAS method with different criteria weighting methods were compared. It has been demonstrated that the proposed approach is an appropriate tool for evaluating corporate sustainability performance.

Anahtar Kelimeler

Corporate sustainability, Energy firms, MCDM, CRITIC, EDAS

Kaynakça

• 1. Düzer, M., Önce, S., 2017. Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlaması ve Finansal Performans: BİST’te İşlem Gören Şirketler için Karşılaştırmalı Bir Analiz. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 637-648.
• 2. Öner, Ş., Ağca, A., 2018. İşletmelerin Risk Gruplarına Göre Çevresel Sürdürülebilirlik Uygulamaları: BIST 100 Endeksinde Bir Uygulama. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(1), 77-89.
• 3. Once, S., Onay A., Yeşilçelebi, G., 2015. Corporate Sustainability Reporting and Situation in Turkey. Journal of Economics, Finance and Accounting, 2(2), 230-252.
• 4. Gürül, B., 2016. Kurumsal Sürdürülebilirlik Yaklaşımı-Bir Örnek. International Conference on Eurasian Economies, August 29-31, Kaposvar-Hungar.
• 5. Gücenme, U., Aytaç, A., 2016. Kurumsal Sürdürülebilirlik Açısından Entegre Raporlamanın Önemi ve BIST Uygulamaları. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 72, 51-66.
• 6. Alp, İ., Öztel, A., Köse, M.S., 2015. Entropi Tabanlı MAUT Yöntemi ile Kurumsal Sürdürülebilirlik Performansı Ölçümü: Bir Vaka Çalışması. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(2), 65-81.
• 7. Ergüden, E., Çatlıoğlu, E., 2016. Sustainability Reporting Practiceses in Energy Companies with TOPSIS Method. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 71, 201-222.
• 8. Aras, G., Tezcan, N., Furtuna, O.K., Kazak, E.H., 2017. Corporate Sustainability Measurement Based on Entropy Weight and Topsis: A Turkish Banking Case Study. Meditari Accountancy Research, 25(3), 391-413.
• 9. Ömürbek, V., Aksoy, E., Akçakanat, Ö., 2017. Bankaların Sürdürülebilirlik Performansının ARAS, MOOSRA ve COPRAS Yöntemleri ile Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 8(19), 14-32.
• 10. Küçükbay, F., Sürücü, E., 2017. Corporate Sustainability Performance Measurement Based on a New Multicriteria Sorting Method. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 26, 664-680.
• 11. Ersoy, N., 2018. Entropy Tabanlı Bütünleşik ÇKKV Yaklaşımı ile Kurumsal Sürdürülebilirlik Performans Ölçümü. Ege Akademik Bakış, 18(3), 367-385.
• 12. Öztel, A., Aydın, B., Köse, M.S., 2018. Entropi Tabanlı TOPSIS Yöntemiyle Enerji Sektöründe Kurumsal Sürdürülebilirlik Performansının Ölçümü: Akenerji Örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(24).
• 13. Ecer, F., 2019. Özel Sermayeli Bankaların Kurumsal Sürdürülebilirlik Performanslarının Değerlendirilmesine Yönelik Çok Kriterli Bir Yaklaşım: Enropi- ARAS Bütünleşik Modeli. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 14(2), 364-390.
• 14. Korzeb, Z., Medina, R.S., 2019. Sustainability Performance. A Comparative Analysis in the Polish Banking Sector. Sustainability, 11(653), 1-16.
• 15. Stojcic, M., Zavadskas, E.K., Pamucar, D., Stevic, Z., Mardani, A., 2019. Application of MCDM Metods in Sustainability Engineering: A literature revirew 2008-2028. Symmetry, 11 (350), 1-24.
• 16. Wang, Y.M., Luo, Y., 2010. Integration of Correlations with Standard Deviations for Determining Attribute Weights in Multiple Attribute Decision Making. Mathematical and Computer Modelling, 51(1–2), 1-12.
• 17. Deng, H., Yeh, C.H., Willis, R.J., 2000. Inter-Company Comparison Using Modified TOPSIS with Objective Weights. Computers & Operations Research, 27, 963-973.
• 18. Diakoulaki, D., Mavrotas, G., Papayannakis, L. 1995. Determining Objective Weights in Multiple Criteria Problems: the CRITIC method. Computers & Operations Research, 22(7), 763–770.
• 19. Wang, Y.M., 1998. Using the Method of Maximizing Deviations to Make Decision for Multi-indices. Systems Engineering and Electronics, 7(31), 24-26.
• 20. Ma, J., Fan, Z.P., Huang, L.H., 1999. A Subjective and Objective Integrated Approach to Determine Attribute Weights. European Journal of Operational Research, 112, 397-404.
• 21. Keshavarz Ghorabaee, M., Zavadskas, E.K., Olfat, L., Turskis, Z., 2015. Multi-criteria Inventory Classification Using a New Method of Evaluation Based on Distance from Average Solution (EDAS). Informatica, 26(3), 435-451.
• 22. Keshavarz Ghorabaee, M., Zavadskas, E.K., Amiri, M., Turskis, Z., 2016. Extended EDAS Method for Fuzzy Multi-criteria Decision-making: an Application to Supplier Selection. International Journal of Computers Communications & Control, 11(3), 358-371.
• 23. Ulutaş, A., 2017. Edas Yöntemi Kullanılarak Bir Tekstil Atölyesi için Dikiş Makinesi Seçimi, İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(2), 169-83.
• 24. Juodagalvienė, B., Turskis, Z., Šaparauskas, J., Endriukaitytė, A., 2017. Integrated Multi-criteria Evaluation of House’s Plan Shape Based on the EDAS and SWARA Methods. Engineering Structures and Technologies, 9(3), 117-125.
• 25. Kahraman, C., Keshavarz Ghorabaee, M., Zavadskas, E.K., Cevik Onar, S., Yazdani, M., Oztaysi, B., 2017. Intuitionistic Fuzzy EDAS Method: An Application to Solid Waste Disposal Site Selection. Journal of Environmental Engineering and Landscape Management 25(1), 1-12.
• 26. Ecer, F., 2018. Third-party Logistics (3PLs) Provider Selection Via Fuzzy AHP and EDAS Integrated Model. Technological and Economic Development of Economy, 24(2), 615-634.
• 27. Karabasevic, D., Zavadskas, E.K., Stanujkic, D., Popovic, G., Brzakovic, M., 2018. An Approach to Personnel Selection in the IT Industry Based on the EDAS Method. Transformations in Business & Economics, 44, 54-65.
• 28. Mathew, M., Sahu, S., 2018. Comparison of New Multi-criteria Decision Making Methods for Material Handling Equipment Selection. Management Science Letters, 8(3), 139-150.
• 29. Chatterjee, P., Banerjee, A., Mondal, S., Boral, S., Chakraborty, S., 2018. Development of a Hybrid Meta-Model for Material Selection Using Design of Experiments and Edas Method. Engineering Transactions, 66(2), 187-207.
• 30. Özbek, A., Engür, M., 2018. EDAS Yöntemi ile Lojistik Firma Web Sitelerinin Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 21(2), 417-429.
• 31. Kowal, B., Kostra, A., 2016. Sustainability Reporting in the Energy Sector. E3S Web of Conferences 10, SEED 00129 (2016).