The Pattern of Relations Between School Efficiency, School Image, Teacher Performance and Academic Success

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 1, 1 - 15, 29.04.2022

Kayahan Dalbudak Mustafa Özgenel

Öz

The aim of this study is to examine the relationship pattern between teachers' school effectiveness, school image perceptions, performance and students' academic achievement. Relational survey design, one of the quantitative research models, was used in the research. The population of the research consists of teachers working in public secondary schools in Maltepe district of Istanbul, and the sample consists of 471 teachers working in public secondary schools affiliated to İstanbul/Maltepe District Directorate of National Education and selected by cluster sampling method. The data were obtained by using the Information Form, the "Effective School Teacher and Administrator Scale", the "Corporate Image Scale" and the "Individual Performance Scale". As academic success, the 2020-2021 academic year LGS scores of the public schools in Maltepe District are taken. Before the analysis, it was decided that the data showed normal distribution by performing normality tests. In the study, t test, correlation analysis and regression analyzes were performed. As a result of the analysis, it was seen that the performances, school effectiveness and school image perceptions of the teachers working in schools with LGS scores above the average were significantly higher than the teachers working in schools with LGS scores below the average. A high level and positive relationship was found between teachers' school effectiveness and school image perceptions. It has been determined that there is a moderate and positive significant relationship between teachers' performances and school image. Finally, when the effectiveness and image of the school and the performance of the teacher were evaluated together, it was concluded that only the image of the school significantly predicted the academic achievement, and the image of the school was a strong factor that predicted the academic success of the students.

Anahtar Kelimeler

School Effectiveness, Image, Performance, Academic Success.

Okul Etkililiği, Okul İmajı, Öğretmenlerin Performansı ve Öğrencilerin Akademik Başarıları Arasındaki İlişkiler Örüntüsü

Öz

Bu çalışmanın amacı öğretmenlerin okul etkililiği, okul imajı algıları, performansları ve öğrencilerin akademik başarıları arasındaki ilişki örüntüsünün incelenmesidir. Araştırmada nicel araştırma modellerinden ilişkisel tarama deseni kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini İstanbul İli Maltepe ilçesinde bulunan kamu ortaokullarında görev yapan öğretmenler, örneklemini İstanbul/Maltepe ilçesinde bulunan resmi ortaokullarda görev yapan, küme örnekleme yöntemi ile seçilen 471 öğretmen oluşturmaktadır. Veriler, Bilgi Formu, “Etkili Okul Öğretmen ve Yönetici Ölçeği”, “Kurumsal İmaj Ölçeği” ve “Bireysel Performans Ölçeği” kullanılarak elde edilmiştir. Akademik başarı olarak Maltepe İlçesindeki kamu okullarının 2020-2021 eğitim öğretim yılı LGS puanları alınmıştır. Analiz öncesinde verilerin normallik testleri yapılarak, normal dağılım gösterdiğine karar verilmiştir. Araştırmada t testi, korelasyon analizi ve regresyon analizleri yapılmıştır. Analiz sonucunda LGS puanı ortalamanın üzerinde olan okullarda görev yapan öğretmenlerin performansları ile okul etkililiği ve okul imajı algıları, LGS puanı ortalamanın altında olan okullarda görev yapan öğretmenlerden anlamlı olarak daha yüksek olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin okul etkililiği ile okul imajı algıları arasında yüksek düzeyde ve pozitif yönde ilişki tespit edilmiştir. Öğretmenlerin performansları ile okul imajı arasında orta düzeyde ve pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu belirlenmiştir. Ayrıca son olarak okul etkililiği ve imajı ile öğretmen performansının birlikte akademik başarıyı anlamlı yordayıp yormadığı değerlendirildiğinde, sadece okul imajının akademik başarıyı anlamlı yordadığı, okul imajının öğrencilerin akademik başarılarını yordayan güçlü bir faktör olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Etkili Okul, İmaj, Performans, Akademik Başarı

Kaynakça

• Akçakoce, A., ve Bilgin, K. U. (2016). Okul müdürlerinin liderlik stilleri ve öğretmen performansı. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 1-23.
• Akman, Y., ve Özdemir, M. (2018). Örgütsel çekicilik, örgütsel imaj ve örgütsel sadakat arasındaki ilişkilerin incelenmesi: öğretmenler üzerine bir araştırma. Eğitim ve Bilim, 44(198).
• Altun, E., ve Özgenel, M. (2021). Örgütsel imajın örgütsel bağlılığa ve performansa etkisi: üniversite çalışanları üzerine bir inceleme. Journal of Higher Education & Science/Yüksekögretim ve Bilim Dergisi, 11(2).
• Ayık, A. (2007). İlköğretim okullarında oluşturulan okul kültürü ile okulların etkili okul arasındaki ilişki (Erzurum ili örneği) (Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Bahçeci, M. (2009). Velilerin okul imajına ilişkin görüşlerinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Balcı, A. (2014). Etkili okul: Okul geliştirme kuram uygulama ve araştırma (Yedinci baskı). Ankara: Pegem.
• Brookover, W. B., Schweitzer, J. H., Schneider, J. M., Beady, C. H., Flood, P. K. ve Wisenbaker, J. M. (1978). Elementary school social climate and school achievement. American Educational Research Journal, 15(2): 301-318.
• Büyükgöze, H., ve Özdemir, M. (2017). İş doyumu ile öğretmen performansı ilişkisinin duygusal olaylar kuramı çerçevesinde incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 311-325.
• Büyüköztürk, Ş. vd. Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. 27.bs. Ankara: Pegem Akademi. 2019.
• Cankurtaran, T., Özbek, O. (2015). Öğrenci algılarına göre Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokullarının kurumsal imajı. Journal of Human Sciences, 12(1), 1-14.
• Canöz, N. (2015). Hizmet sektöründe kurumsal imaj algısı. Konya: Palet yayınları.
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd Ed.). Lawrence Earlbaum Associates. Cotton, K. (2000). The schooling practices that matter most.
• Çetin, U. O. (2016). Üniversitelerde iç paydaşların örgütsel imaj algısı: Hacettepe Üniversitesi örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Çobanoğlu, F. (2008). İlköğretim okullarında örgütsel kimlik ve örgütsel etkililik (Denizli ili örneği) (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Çobanoğlu, F., ve Badavan, Y. (2017). Başarılı okulların anahtarı: etkili okul değişkenleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (26), 114-134.
• Çöl, G. (2008). Algılanan güçlendirmenin işgören performansı üzerine etkileri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(1), 35-46.
• Çubukçu, Z. ve Girmen, P. (2006). Ortaöğretim kurumlarının etkili okul özelliklerine sahip olma düzeyleri. Sosyal Bilimler Dergisi, 16.
• Darling-Hammond, L. (2000). Teacher quality and student achievement: A review of state policy evidence. Education Policy Analysis Archives, (8)1.
• Demiröz, S. (2014). Öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları, örgütsel imaj algıları ve öğrenci başarıları arasındaki ilişki. (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Demiröz, S., ve Kavak, Y. (2019). Öğretmenlerin Örgütsel İmaj Algıları ve Öğrenci Başarıları Arasındaki İlişki Üzerine Bir Çalışma. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 21(2), 231-246.
• Dhir, S., & Shukla, A. (2019). Role of organizational image in employee engagement and performance. Benchmarking: An International Journal, 25(3), 971-989.
• Dolu, A. (2018). 2015 PISA sonuçları aracılığıyla Türkiye'de eğitimde fırsat eşitliğinin matematiksel analizi. Suleyman Demirel University Journal of Faculty of Economics & Administrative Sciences, 23(3).
• Doran, J. A. (2004). Effective school characteristics and student achievement correlates as perceived by teachers in American-style international schools (Doktora Tezi). Central Florida Üniversitesi, Florida.
• Dowling, G. (2000). Creating corporate reputations: Identity, image and performance: Identity, image and performance. OUP Oxford.
• Duman, Ş. (2012). İlköğretim okullarında kurumsal imaj ve imaj yönetimi (Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Edmonds, R. (1979). Effective schools for the urban poor. Educational Leadership, 37(1), 1524.
• Edmonds, R. R. (1982). Programs of school ımprovement: An overview. Educational Leadership 4-11.
• Eger, L., Egerova, D., ve Pisinova, M. (2018). Assessment of school ımage. Center for Educational Policy Studies Journal, 8(2), 97-122 2018.
• Erdoğan, B. Z., Develioğlu, K., Gönüllüoğlu, S., ve Özkaya, H. (2006). Kurumsal imajın şirketin farklı paydaşları tarafından algılanışı üzerine bir araştırma. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15, 55-76.
• Fong-Yee, D., ve Normore, A. H. (2013). The Impact of quality teachers on student achievement. https://digitalcommons.fiu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1054 & context=sferc
• Gençay, A. (2014). Öğretmenlerin görüşlerine göre okul yöneticilerinin liderlik stilleri ve okul imajı (Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Greenwald, R., Hedges, L. V., & Laine, R. D. (1996). The effect of school resources on student achievement. Review Of Educational Research, 66(3), 361-396.
• Günal, Y. (2014). Etkili okul değişkenlerinin öğrenci başarısı ile ilişkisi ve okul hesap verebilirliği (Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Hanushek, E. (1971). Teacher characteristics and gains in student achievement: Estimation using micro data. The American Economic Review, 61(2), 280-288.
• Harbaugh, R. J. (2006). Examining the correlates of effective schools present in an intermediate school: A case study (Doctoral dissertation, Immaculata College).
• Hartzell, L. (2018). Teacher-student relationships and school effectiveness (Doctoral dissertation, Point Park University).
• Hatch, M. J., ve Schultz, M. (1997). Relations between organizational culture, ıdenty and ımage. European Journal of Marketing, 31(5/6), 356-365.
• Hatipoğlu, A., ve Kavas, E. (2016). Veli yaklaşımlarının öğretmen performansına etkisi. ITOBİAD: Journal of the Human & Social Science Researches, 5(4).
• Helvacı, M. A., ve Aydoğan, İ. (2011). Etkili okul ve etkili okul müdürüne ilişkin öğretmen görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 41-60.
• Jencks, C., Smith, M., Acland, H., Bane, M. J., Cohen, D., Gintis, H., & Michelson, S. (2019). Inequality: A Reassessment of the Effect of Family and Scholling in America (pp. 403-409). Routledge.
• Kanmaz, A., ve Uyar, L. (2016). Okul etkililiğinin öğrenci başarısı üzerindeki etkisi. International Journal of Assessment Tools in Education, 3(2), 123-136.
• Keskin, C. (2014). İlköğretim okullarında örgütsel etkililik, mesleki doyum ve işten ayrılma eğilimi (Doktora tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Kılıç, F. (2017). Bilim ve sanat merkezlerindeki öğretmenlerin yöneticilerinin liderlik yeterlikleri kurum etkililiği ve kurum kültürüne yönelik algıları arasındaki ilişki. (Doktora Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Kılıç, M. Y. (2019). Okullarda yöneticinin sağladığı etik iklimin, örgütsel bağlılık ve öğretmen performansına etkisi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 8(3), 807-836.
• Kolibova, H. (2000). Image of an educational institute. School of Business Administration in Karviná Department of Social Science. Silesian University in Opava, 578-582.
• Kurşun, A. T. (2011). Okulların kurumsal imajının okul yöneticilerinin etik liderlik özellikleri ve bazı değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Küçük, F. (2005). Kurum imajı açısından kurumsal iletişim. Fırat Üniversitesi Doğu Araştırmaları Dergisi, 3(2), 45-52. Küçüksüleymanoglu, R. (2015). Yükseköğretim öğrencilerinin örgütsel imaj algıları. Eğitim Araştırmaları ve İncelemeleri, 10 (20), 2667-2673.
• Lezotte, L. (2001). Revolutionary and evolutionary: The effective school’s movement. Okemos, MI: Effective Schools Products. https://effectiveschools.com [16 Aralık 2021 tarihinde ziyaret edildi.]
• Marsden, D. B. (2005). Relations between teacher perceptions of safe and orderly environment and student achievement among ten better performing, high-poverty schools in one Southern California Elementary School District (Doctoral Dissertation). Pepperdine University.
• Marzano, R. J. (2003). Using data: Two wrongs and a right. Educational leadership. Mortimore, P. (1993). School effectiveness and the management of effective learning and teaching. School effectiveness and school improvement, 4(4), 290-310.
• Namlı, A. (2017). Lise müdürlerinin destekleyici liderlik davranışlarının ve kolektif güvenin okul etkililiği üzerindeki etkisi. (Doktora Tezi). Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elâzığ.
• Nyagosia, P. O., Waweru, S. N. and Njuguna, F. W. (2013). Factors ınfluencing academic achievement in public secondary schools in Central Kenya: An effective schools’ perspective. Educational Research International, 2(2), 174-184.
• Okutan, M. (2016). Eğitim Yönetimi ve Denetiminde Örnek Olaylar. Ankara: Pegem Akademi.
• Özdemir, S. ve Sezgin, F. (2002). Etkili okullar ve öğretim liderliği. Sosyal Bilimler Dergisi, 266-281.
• Özgenel, M., ve Aktaş, A. (2020). Okul müdürlerinin liderlik stillerinin öğretmen performansına etkisi. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 3(2), 1-18.
• Özgenel, M., ve Mert, P. (2019). The role of teacher performance in school effectiveness. International Journal of Education Technology and Scientific Researches, 4(10), 417-434.
• Parlar, H. (2012). Okul geliştirme literatürünün modeller ve yeni yaklaşımlar açısından incelenmesi: Kuramsal analitik bir yaklaşım. (Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Peltekoğlu, F. B. (2009). Halkla ilişkiler nedir? (6.baskı). İstanbul: Beta Yayınevi.
• Polat, S. (2009). Yükseköğretim örgütlerinde örgütsel imaj yönetimi: örgütsel imajın öncülleri ve çıktıları. The First International Congress of Educational Research Presentations, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi, Mayıs 1-3, 1-17.
• Purkey, S. C. ve Smith, M. S. (1985). School reform: The district policy ımplications of the effective schools literature. The Elementary School Journal,3.
• Rivkin, S. G., Hanushek, E. A., ve Kain, J. F. (2005). Teachers, Schools, And Academic Achievement. Econometrica, 73(2), 417-458.
• Sammons, P., Hillman, J., & Mortimore, P. (1995). Key characteristics of effective schools a review of school effectiveness research. Fort he office for standards in education. Submitted to School Effectiveness and School İmprovement Journal. https://eric.ed.gov/?id=ED389826.
• Sanders, W. L., ve Rivers, J. C. (1996). Cumulative And Residual Effects Of Teachers On Future Student Academic Achievement.
• Scheerens, J. (2000). Improving school effectiveness. Fundamentals of Education Planning, No.68, Paris: IIEP-UNESCO.
• Shoemaker, J., & Fraser, H. W. (1981). What principals can do: Some implications from studies of effective schooling. The Phi Delta Kappan, 63(3), 178-182.
• Sincer, S. (2021). Öğretmen performansı, örgütsel sadakat ve karizmatik liderlik arasındaki ilişkinin incelenmesi: bir karma yöntem araştırması (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Suna, H. E., Özer, M., Şensoy, S., Gür, B., Gelbal, S. ve Aşkar, P. (2021). Türkiye’de akademik başarının belirleyicileri. Journal of Economy Culture and Society, (64), 143-162.
• Şahan, E. B. (2021). Ortaokul öğrencilerinin okula bağlılıkları ile akademik başarıları ve okul etkililiği arasındaki ilişkiler örüntüsü (Yüksek Lisans Tezi). Sabahattin Zaim Üniversitesi, İstanbul.
• Şahin, E. (2014). Ortaöğretim kurumlarında örgütsel kimlik, örgütsel imaj, örgütsel özdeşleşme ve örgütsel adalet (Bursa örneği) (Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Şanlı, Ö., ve Arabacı, İ. B. (2016). Liselerde çalışan öğretmenlerin örgütsel kimlik ve örgütsel imaj algılarının örgütsel bağlılıklarına etkisi. Education sciences, 11(3), 126-152.
• Şişli, G. (2012). Kurum kültürü ve kurumsal imaj ilişkisi devlet ve vakıf üniversiteleri üzerinde bir uygulama (Yüksek Lisans Tezi). Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
• Şişman, M. (2020). Eğitimde mükemmellik arayışı: Etkili okullar (5.Baskı). Ankara: Pegem.
• Taner-Uluçay, D. M. (2012). Yaşar Üniversitesi kurumsal imajının üniversitenin farklı paydaş grupları tarafından algılanışı. (Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Taslak, S. ve Akın, M. (2005). Örgüt imajı üzerinde etkili olan faktörlere yönelik bir araştırma: Yozgat İli Emniyet Müdürlüğü Örneği. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 263-294.
• Taşlıyan, M., Paksoy, H. M., ve Hırlak, B. (2013). Kurumsal imaj ile örgütsel bağlılık, örgütsel vatandaşlık davranışı ve akademik başarı arasındaki ilişkilerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 12(4).
• Townsend, T. (Ed.). (2007). International handbook of school effectiveness and improvement: Review, reflection and reframing.
• Weber, G. (1971). Inn & city children can be taught to read: Four sucessfull schools. Washington, DC: Council for Basic Education.
• Witte, J. F., ve Walsh, D. J. (1990). A systematic test of the effective schools model. Educational Evaluation and Policy Analysis, 12(2), 188-212.
• Yakupoğlu, A. (2019). Ortaokul öğretmenlerinin iş tatmin düzeylerinin çalışma performanslarına etkisi (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, İstanbul. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.