DASED
Amaç ve Kapsam
Doğu Anadolu Sosyal Bilimlerde Eğilimler Dergisi (DASED), kapsamı dahilindeki bilim alanlarında çalışan bilim insanlarının özgün çalışmalarını yayınlayacakları bir mecra sunarak ilgili alanlardaki mevcut bilgi birikimine katkı sağlamayı kendisine amaç edinmiştir.
Doğu Anadolu Sosyal Bilimlerde Eğilimler Dergisi (DASED), İktisat, İşletme, Siyaset Bilimi, Uluslararası İlişkiler, Maliye, Ekonometri, Çalışma Ekonomisi, Eğitim Bilimleri, Türk Dili ve Edebiyatı, Felsefe, Sosyoloji, Psikoloji, Tarih, Hukuk ve Din Bilimleri alanlarında ulusal/uluslararası düzeyde bilimsel niteliğe sahip, özgün araştırma makaleleri yanı sıra derleme ve kitap incelemelerine sayfalarında yer vermektedir.
Yazım Kuralları
YAZIM KURALLARI
● Çalışmanın sayfa yapısı üst, alt, sağ ve soldan 2.5 cm olmalıdır.● Çalışma metni, Başlıklar da dahil olmak üzere, Times New Roman, 12 punto ve tek satır aralığında, dipnotlar ise Times New Roman 10 punto ve tek satır aralığında yazılmalıdır.
● Paragrafın girintisi 1.25 cm olmalıdır. Metin içinde paragraflar arası boşluk önce ve sonra 0nk şeklinde olmalıdır.
● Çalışmanın Başlığı ve Diğer Dillerdeki Başlığı, Özet ve Abstract hariç tüm başlıklar (Ana ve alt başlıklar dahil), metin ve dipnotlar iki yana yaslı şekilde yazılmalıdır.
● Her çalışma için bir Kapak sayfası hazırlanmalı ve "Çalışma Adı_Kapak" şeklinde isimlendirilerek ayrı bir dosya olarak sisteme yüklenmelidir.
● Kapak sayfasında sırasıyla; Çalışmanın yazıldığı dildeki Başlığı, Diğer dillerdeki Başlığı, Yazar/Yazarların İsimleri, (kurumları, mail adresleri ve ORCİD bilgilerini içerecek şekilde) ortalanmış bir şekilde yer almalıdır. Birden fazla yazarlı makalelerde Sorumlu Yazar açıkça belirtilmelidir.
● Çalışma metni ayrı bir dosya olarak hazırlanmalı ve "Çalışma Adı_Metin" şeklinde isimlendirilerek ayrı bir dosya şeklinde sisteme yüklenmelidir. Çalışma metninde yazar/yazarların isimlerine yer verilmemeli, ayrıca yazar/yazarların kimliklerini çağrıştıracak ifadeler (kendine referans, teşekkür gibi) makalenin yayına kabul edilmesi durumunda sonradan eklenmek üzere metinden çıkarılmalıdır.
● Kapak ve Metin dosyası yanı sıra Telif Hakkı Devir Formu ve Etik Kurul izni gerektiren çalışmalarda Etik Kurul Kararının da sisteme yüklenmesi gereklidir.
● Çalışmanın Başlığı bütün harfleri büyük, koyu ve ortalanmış bir şekilde yazılmalıdır.
● Başlıktan sonra çalışmanın yazıldığı dilde Özet yer almalıdır. Türkçe yazılmış makalelerde Özet Türkçe, diğer dillerde yazılmış makalelerde ise Özet makalenin yazıldığı dilde olmalıdır.
● Özet Times New Roman 10 punto yazı karakterinde tek satır aralığında ve İtalik şekilde yazılmalıdır. Makalenin Özeti 150-500 kelime arasında olmalıdır.
● Özet’in ardından en fazla 5 kelimeden oluşan Anahtar Sözcükler yer almalıdır.
● Makalenin diğer dillerdeki başlığı (çalışma Türkçe ise İngilizce, diğer dillerde ise Türkçe), Abstract ve Keywords de Times New Roman 10 punto yazı karakterinde tek satır aralığında ve italik şekilde yazılmalıdır. Abstract 150-500 kelime arasında olmalıdır.
● Çalışmanın Ana Başlıkları koyu, tamamı büyük harflerle Paragraf girintisi 1.25 cm olacak şekilde; alt başlıklar ise sadece ilk harfleri büyük, Paragraf girintisi 1.25 cm olacak şekilde yazılmalıdır. Birinci düzey alt başlık koyu, ikinci düzey alt başlık koyu italik, üçüncü düzey alt başlık ise italik şekilde yazılmalıdır. Alt başlıklara numara verilmemelidir.
● Giriş bölümü yeni bir sayfadan başlamalı, sonraki Ana Başlıklar ve alt başlıklar sayfa atlanmaksızın devam etmelidir.
● Ana Başlıklardan önce 12nk, diğer düzeylerdeki başlıklar ile Tablo ve Şekil adlarında ise önce 6nk şeklinde olmalıdır.
● Sonuç ve Kaynakça bölümleri yeni bir sayfadan başlamalıdır.
● Her çalışmanın sonunda yeni bir sayfadan başlayacak şekilde ve 750-1000 kelime arasında Extended Abstract (Genişletilmiş Özet) yer almalıdır. Genişletilmiş özet Türkçe yazılmış çalışmalarda İngilizce, diğer dillerde (Arapça, İngilizce, Almanca vb.) yazılmış çalışmalarda ise Türkçe yazılmalıdır. Genişletilmiş özette çalışmada kullanılan yöntem, bulgular ve sonuçlara yer verilmeli, ihtiyaç duyulması halinde başlıklar kullanılmalıdır.
● Makaleler, 10000 sözcüğü geçmemelidir.
● Türkçe makalelerde Türk Dil Kurumu’nun sözlükleri ve yazım kılavuzu dikkate alınmalı ve mümkün olduğunca Türkçe sözcükler kullanılmalıdır. Alana özgü yabancı dildeki kavramın/terimin Türkçe karşılığı kullanılırken ilgili kavramın/terimin ilk kullanıldığı yerde yabancı dildeki karşılığı parantez içinde verilmelidir.
● Metin içi atıflarda esas olarak APA 7 sistemi tercih edilmekle birlikte yazar/yazarlar metinlerinde bütünlüklü bir standart takip etmeleri kaydıyla MLA ve ISNAD atıf sistemlerinden herhangi birisini de kullanılabilirler.
● APA 7sisteminde metin içi atıflarda aşağıdaki kurallara dikkat edilmesi gerekmektedir;
o Bir kaynağa genel olarak referans verilecekse ve yazar adı metin içinde geçiyorsa parantez içinde sadece eserin yayın yılı yer almalıdır.
Örnek: Tilly (2005) bu konuda daha ayrıntılı açıklamalarda bulunmuştur.
o Kaynağın belirli bir sayfasına veya sayfa aralığına referans verilecekse ve yazarın adı metin içinde geçiyorsa yayın yılı ve sayfa numarası virgülle ayrılmış bir şekilde verilir.
Örnek: Jennings’in de (2005, s. 431) belirttiği üzere…
o Yazarın adı cümle içince geçmiyorsa yazar soyadı, yayın yılı ve sayfa numarası virgülle ayrılmış bir şekilde verilir.
Örnek: Osmanlıların özgüllüğünü yansıtan malikane sisteminden sipahi tımarına doğru bir ilerleme olarak da yorumlanabilir (Barkan, 1980, s.282).
o Birden fazla yazarlı kaynağa referans verilirken yazarların soyadları arasına ‘ve’ konmalı; yazar sayısı üçten fazla ise ilk yazarın soyadından sonra ‘vd.’ yazılmalıdır.
Örnek: (Genç ve Özvar, 2006, s. 15), (Martin vd., 2009, s. 15).
o Aynı yazarın aynı yıla ait birden fazla çalışmasına referans verilirken yayın yılına alfabetik sırayı izleyen harfler eklenir
Örnek: (Barkan, 1980a, s. 127) (Barkan, 1980b, s. 210).
o Yazarı belli olmayan bir çalışmaya referans verilirken çalışmanın ilk birkaç sözcüğü ve sayfa numarası virgülle ayrılmış şekilde kullanılır ve çalışmanın adı italik olarak yazılır.
Örnek: (Educational Measurement Handbook, 1999)
o Kişisel görüşmeler metin içinde Kişisel Görüşme, görüşme tarihi şeklinde yer almalı ancak kaynakçada belirtilmemelidir.
Örnek: (Oral Sander, Kişisel Görüşme, Aralık 1990)
o Çalışmalarda birincil kaynaklara ulaşmak esas olmakla birlikte çeşitli nedenlerle ulaşılamadığı durumlarda Alıntılayan veya Aktaran ifadelerine yer verilmelidir.
Örnek: (Alıntılayan, Gürbilek, 2004, s. 115), (Aktaran, Johnson, 2007b, ss. 37-38).
● Metin içinde gönderme yapılan çalışmaların tamamı Kaynakça bölümünde yer almalı, metin içinde gönderme yapılmayan çalışmalara Kaynakça’da kesinlikle yer verilmemelidir. Kaynakça yazımında aşağıdaki kurallara dikkat edilmelidir.
o Kitaplar: Yazarın soyadı, ilk adının baş harfi, yayın tarihi, çalışmanın adı (italik, başlığın ilk harfleri büyük), yayın evi sırası ile yazılmalıdır.
Örnek: Gürbilek, N. (2004). Kör Ayna, Kayıp Şark. Metis.
o Kitap Bölümü: Bölüm yazarının soyadı, ilk adının baş harfi, yayın tarihi, bölüm adı. Editör adı, soyadı (Ed.), kitap adı (italik) içinde (s. Sayfa aralığı). Yayımcı.
Örnek: Çelik, E. (1999). Tanzimat Döneminde Divan Şiirine Bakış. Kalpaklı, M. (Ed.), Osmanlı Divan Şiiri Üzerine Metinler içinde (ss.15-23). YKY.
o Çeviri Kitap:
Örnek: Bahtin, M.M. (2004). Dostoyevski Poetikasının Sorunları (C. Soydemir, Çev.). Metis.
o Çok Ciltli Kitaplar:
Örnek: Moran, B. (1995). Türk romanına eleştirel bir bakış (3 cilt). İletişim.
o Dergiden Makale:
Örnek: Altundağ, Ş. (1947). Osmanlı İmparatorluğunun Vergi Sistemi Hakkında Kısa Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi DTCF Dergisi, 5(2), 187-197
Tez:
Yıldırım, G. (2020). İlkokul düzeyinde öğrencilere kazandırılması gerekli temel yaşam becerilerinin hayat bilgisi dersi bağlamında analizi. (Tez No: 630483). [Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi]. Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
Kabir, J. M. (2016). Factors influencing customer satisfaction at a fast food hamburger chain: The relationship between customer satisfaction and customer loyalty (Publication No. 10169573) [Doctoral dissertation, Wilmington University]. ProQuest Dissertations & Theses Global.
Miranda, C. (2019). Exploring the lived experiences of foster youth who obtained graduate level degrees: Self-efficacy, resilience, and the impact on identity development (Publication No. 27542827) [Doctoral dissertation, Pepperdine University]. PQDT Open. https://pqdtopen.proquest.com/doc/2309521814.html?FMT=AI
Zambrano-Vazquez, L. (2016). The interaction of state and trait worry on response monitoring in those with worry and obsessive-compulsive symptoms [Doctoral dissertation, University of Arizona]. UA Campus Repository. https://repository.arizona.edu/handle/10150/620615
Etik İlkeler ve Yayın Politikası
YAYIN İLKELERİ
Doğu Anadolu Sosyal Bilimlerde Eğilimler Dergisi (DASED) aşağıda belirtilen Yayın İlkeleri çerçevesinde faaliyet yürütür.
● DASED, yayın süreçlerinin her aşamasında BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarından Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin sağlanmasına yönelik amacı gözetir.
● DASED’e gönderilen her çalışma öncelikle Editörler Kurulu tarafından ön incelemeye tabi tutulur. Ön inceleme kapsamında çalışma, dergi yazım kurallarına uygunluk gibi şekil şartları yanı sıra dergi kapsamına uygunluk, ilgili bilim alanına özgün katkı, ilan edilmiş etik ilkelere uygunluk gibi içerik şartları açısından değerlendirilir.
● Ön inceleme sonucunda reddedilen çalışma gerekçesi ile birlikte, çalışmanın sisteme yüklenmesini takip eden on beş gün içerisinde sorumlu yazara iade edilir.
● Ön inceleme sonucunda hakem incelemesine gönderilmesine karar verilen çalışmalar konu ve ilgili bilim alanına uygun ve en az birisi kurum dışından olmak üzere iki hakeme gönderilir.
● Hakem değerlendirme süreci hakem ve editörler için ilan edilen Etik ilkeler çerçevesinde yürütülür.
● Hakemlere değerlendirmeleri için bir ay süre tanınır. İhtiyaç duymaları halinde ek süre verilebilir.
● Süre sonunda dönüş yapmayan veya incelemeyi kabul etmeyen Hakem(ler) yerine yeni Hakem(ler) belirlenir.
● Hakem değerlendirmeleri sonucu iki hakemin de aynı yönlü görüş bildirmeleri durumunda karar, hakem raporları ile birlikte yazara iletilir.
● Hakem değerlendirmeleri sonucunda iki farklı görüş olması durumunda üçüncü bir hakem daha görevlendirilir. Nihai karar üçüncü hakem raporu doğrultusunda verilir.
● Her ne sebeple olursa olsun görevlendirilen yeni Hakem(ler) de yukarıda belirtilen sürelere tabidirler.
● Hakem değerlendirmeleri sonucunda yayınlanması kabul edilmeyen çalışmalar sorumlu yazara, gerekçesi ile birlikte iade edilir.
● Hakem değerlendirmesi sonucunda yayınlanması kabul edilen çalışmalar, düzenlenmiş hali ile sisteme yüklenir. Düzenlenen versiyonun son etik intihal oranı %20 üzerinde çıkması durumunda çalışma editör kurulu tarafından reddedilir.
● Kabul edilen çalışmalar “Son Kabul Şablonu” doğrultusunda gerekli düzenlemeleri yapmak üzere sorumlu yazara iletilir.
ETİK KURALLAR
Yazar(lar)ın Etik Sorumlulukları:
● Yazar(lar)ın gönderdikleri çalışmaların özgün nitelikte olması ve daha önce herhangi bir yerde yayınlanmamış veya yayınlanmak üzere gönderilmemiş olması gerekmektedir.
● Yazar(lar)ın çalışmalarında aşağıda belirtilen bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemlerden kaçınmaları gerekmektedir.
o İntihal: Başkalarının fikirlerini, metotlarını, verilerini, uygulamalarını, yazılarını, şekillerini veya eserlerini, bilimsel etik kurallarına uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseriymiş gibi sunmak.
o Sahtecilik: Araştırmaya dayanmayan veriler üretmek, sunulan veya yayınlanan eseri gerçek olmayan verilere dayandırarak düzenlemek veya değiştirmek, bunları rapor etmek veya yayımlamak, yapılmamış bir araştırmayı yapılmış gibi göstermek.
o Çarpıtma: Araştırma kayıtları ve elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan yöntem, cihaz ve materyalleri kullanılmış gibi göstermek, araştırma hipotezine uygun olmayan verileri değerlendirmeye almamak, ilgili teori veya varsayımlara uydurmak için veriler veya sonuçlarla oynamak, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek.
o Mükerrer yayım: Bir araştırmanın aynı sonuçlarını içeren birden fazla eseri doçentlik sınavı değerlendirmelerinde ve akademik terfilerde ayrı eserler olarak sunmak.
o Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde, uygun olmayan biçimde parçalara ayırarak ve birbirine atıf yapmadan çok sayıda yayın yaparak belirli sınav değerlendirmelerinde ve akademik teşvik ve terfilerde ayrı eserler olarak sunmak.
o Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri makale yazarlarına eklemek, aktif katkısı olan kişileri yazarlar arasına dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini yayım sırasında veya sonraki baskılarda eserden çıkarmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek.
o Duplikasyon: Bir araştırmanın aynı sonuçlarını birden fazla dergiye yayım için göndermek veya yayımlamak. (Yayın içeriğinin birden fazla uzmanlık alanını ilgilendirdiği veya yayının farklı bir dilde yayımlanmasında yarar görüldüğü durumlarda her iki yayın kuruluşundan onay almak koşuluyla yayın tekrarı kabul edilebilir.)
o Diğer etik ihlali türleri: Destek alınarak yürütülen araştırmaların yayınlarında destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile onların araştırmadaki katkılarını açık bir biçimde belirtmemek, insan ve hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda etik kurallara uymamak, yayınlarında hasta haklarına saygı göstermemek, hakem olarak incelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri yayınlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak, bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak, tamamen dayanaksız, yersiz ve kasıtlı etik ihlali suçlamasında bulunmak.
● Etik kurallar çerçevesinde; DASED’de değerlendirilmeye alınabilmesi için aşağıda belirtilen çalışmalar için Etik Kurul İzni alınması gerekmektedir.
o Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar,
o İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması,
o İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar,
o Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar,
o Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar
● Bu çerçevede DASED’de değerlendirmeye alınacak çalışmalarda, gerektiğinde belgelendirilmek üzere;
o Olgu sunumlarında “Aydınlatılmış onam formu”nun alındığının belirtilmesi,
o Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi,
o Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi gerekmektedir.
Hakem(ler)in Etik Sorumlulukları:
● Hakem(ler) sadece uzmanlık alanı ile ilgili çalışmaları değerlendirmeyi kabul etmelidir.
● Değerlendirmelerini objektif ve açık bir biçimde yapmalı, kendi kişisel çıkarları/görüşleri doğrultusunda hareket etmemelidir.
● Değerlendirme sürecinde çıkar çatışması ile karşı karşıya olduğunu düşünürse, çalışmayı incelemeyi reddederek editörü bilgilendirmelidir.
● Değerlendirme sürecini gizlilik ilkesi çerçevesinde yürütmeli, kendisine ulaştırılan çalışmanın kişiye özel olduğunu göz önünde bulundurup üçüncü şahıslarla paylaşılmamalıdır.
● Hakem olarak atandığı çalışmadan kendi çalışmaları için bilgi aktarımı yapmamalı, herhangi bir akademik/kişisel çıkar gözetmemelidir.
● Değerlendirmesini yapıcı bir dille yapmalı, hakaret içeren aşağılayıcı kişisel yorumlardan kaçınmalıdır.
● Ret kararı verecekleri çalışmalar için açık ve ayrıntılı gerekçeler bildirmelidir.
● Değerlendirmeyi kabul ettiği çalışmayı zamanında ve yukarıda belirtilen etik sorumluluklar çerçevesinde gerçekleştirmelidir.
Editör(ler)in Etik Sorumlulukları:
● Çalışmaları ön inceleme sonucu kabul edip hakemlere göndermek ya da reddetmek sorumluluk ve yetkisine sahip olan editörler bu sorumluluk ve yetkisini yerinde ve zamanında kullanması yanı sıra;
o Çalışmanın özgün ve alanına katkı sağlaması, derginin yayın politikası, yazım kuralları ve düzeyi gibi ölçütlerden hareket etmesi, çalışma ile ilgili çıkar çatışması içinde olmaması zorunludur.
● Hakem atanmasına karar verilen çalışmalara ait olduğu bilim alanına ve konusuna uygun hakem belirlemelidir. Bunu yaparken;
o Yazar(lar) ve hakemler arasında çıkar çatışması olup olmadığını gözetmek,
o İki taraflı kör hakemlik gereği yazar ve hakem bilgilerini karşılıklı olarak gizli tutmak,
o Hakemleri tarafsız, bilimsel ve nesnel bir dille çalışmayı değerlendirmeleri konusunda teşvik etmek,
o Nezaketsiz ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellemek,
o Hakemleri, sonraki değerlendirme süreçlerinde görev verip vermeme kararlarını belirlemek üzere; değerlendirmelerini süresi içinde yapma, raporlarındaki özen ve hakem(ler) için belirlenmiş etik ilkelere uyup uymama gibi ölçütler açısından değerlendirmek,
o Değerlendirme sürecinde hakemlerin ihtiyaç duyduğu bilgi ve kuralları sağlamak zorundadırlar.
● Bunun yanı sıra editör(ler) görevlerini yaparken;
o Bulundukları konumu kendi bireysel ve akademik çıkarları doğrultusunda kullanmamalıdır.
o Yazar(lar) ve hakem(ler) arasında ayrımcılık yapmadan ilişkilerini şeffaf ve objektif bir biçimde sürdürmelidir.
o Ret verecekleri aday makaleler için açık ve ayrıntılı gerekçeler bildirmelidir.
o Bilimsel araştırma, yayın ve hakem etiklerini de göz önünde bulundurmalıdır.
Doğu Anadolu Sosyal Bilimlerde Eğilimler Dergisi (DASED) aşağıda belirtilen Yayın İlkeleri çerçevesinde faaliyet yürütür.
● DASED, yayın süreçlerinin her aşamasında BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarından Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin sağlanmasına yönelik amacı gözetir.
● DASED’e gönderilen her çalışma öncelikle Editörler Kurulu tarafından ön incelemeye tabi tutulur. Ön inceleme kapsamında çalışma, dergi yazım kurallarına uygunluk gibi şekil şartları yanı sıra dergi kapsamına uygunluk, ilgili bilim alanına özgün katkı, ilan edilmiş etik ilkelere uygunluk gibi içerik şartları açısından değerlendirilir.
● Ön inceleme sonucunda reddedilen çalışma gerekçesi ile birlikte, çalışmanın sisteme yüklenmesini takip eden on beş gün içerisinde sorumlu yazara iade edilir.
● Ön inceleme sonucunda hakem incelemesine gönderilmesine karar verilen çalışmalar konu ve ilgili bilim alanına uygun ve en az birisi kurum dışından olmak üzere iki hakeme gönderilir.
● Hakem değerlendirme süreci hakem ve editörler için ilan edilen Etik ilkeler çerçevesinde yürütülür.
● Hakemlere değerlendirmeleri için bir ay süre tanınır. İhtiyaç duymaları halinde ek süre verilebilir.
● Süre sonunda dönüş yapmayan veya incelemeyi kabul etmeyen Hakem(ler) yerine yeni Hakem(ler) belirlenir.
● Hakem değerlendirmeleri sonucu iki hakemin de aynı yönlü görüş bildirmeleri durumunda karar, hakem raporları ile birlikte yazara iletilir.
● Hakem değerlendirmeleri sonucunda iki farklı görüş olması durumunda üçüncü bir hakem daha görevlendirilir. Nihai karar üçüncü hakem raporu doğrultusunda verilir.
● Her ne sebeple olursa olsun görevlendirilen yeni Hakem(ler) de yukarıda belirtilen sürelere tabidirler.
● Hakem değerlendirmeleri sonucunda yayınlanması kabul edilmeyen çalışmalar sorumlu yazara, gerekçesi ile birlikte iade edilir.
● Hakem değerlendirmesi sonucunda yayınlanması kabul edilen çalışmalar, düzenlenmiş hali ile sisteme yüklenir. Düzenlenen versiyonun son etik intihal oranı %20 üzerinde çıkması durumunda çalışma editör kurulu tarafından reddedilir.
● Kabul edilen çalışmalar “Son Kabul Şablonu” doğrultusunda gerekli düzenlemeleri yapmak üzere sorumlu yazara iletilir.
● Bütün süreçleri tamamlanmış çalışmalar yayın sırasına alınır ve takip eden ilk sayıda yayınlanır.
ETİK KURALLAR
Doğu Anadolu Sosyal Bilimlerde Eğilimler Dergisi’nde uygulanan yayın süreçleri, tüm ilgilileri kapsar şekilde, aşağıda belirtilen Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan rehber doğrultusunda hazırlanan etik kurallar çerçevesinde yürütülmektedir.
Yazar(lar)ın Etik Sorumlulukları:
● Yazar(lar)ın gönderdikleri çalışmaların özgün nitelikte olması ve daha önce herhangi bir yerde yayınlanmamış veya yayınlanmak üzere gönderilmemiş olması gerekmektedir.
● Yazar(lar)ın çalışmalarında aşağıda belirtilen bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemlerden kaçınmaları gerekmektedir.
o İntihal: Başkalarının fikirlerini, metotlarını, verilerini, uygulamalarını, yazılarını, şekillerini veya eserlerini, bilimsel etik kurallarına uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseriymiş gibi sunmak.
o Sahtecilik: Araştırmaya dayanmayan veriler üretmek, sunulan veya yayınlanan eseri gerçek olmayan verilere dayandırarak düzenlemek veya değiştirmek, bunları rapor etmek veya yayımlamak, yapılmamış bir araştırmayı yapılmış gibi göstermek.
o Çarpıtma: Araştırma kayıtları ve elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan yöntem, cihaz ve materyalleri kullanılmış gibi göstermek, araştırma hipotezine uygun olmayan verileri değerlendirmeye almamak, ilgili teori veya varsayımlara uydurmak için veriler veya sonuçlarla oynamak, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek.
o Mükerrer yayım: Bir araştırmanın aynı sonuçlarını içeren birden fazla eseri doçentlik sınavı değerlendirmelerinde ve akademik terfilerde ayrı eserler olarak sunmak.
o Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde, uygun olmayan biçimde parçalara ayırarak ve birbirine atıf yapmadan çok sayıda yayın yaparak belirli sınav değerlendirmelerinde ve akademik teşvik ve terfilerde ayrı eserler olarak sunmak.
o Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri makale yazarlarına eklemek, aktif katkısı olan kişileri yazarlar arasına dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini yayım sırasında veya sonraki baskılarda eserden çıkarmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek.
o Duplikasyon: Bir araştırmanın aynı sonuçlarını birden fazla dergiye yayım için göndermek veya yayımlamak. (Yayın içeriğinin birden fazla uzmanlık alanını ilgilendirdiği veya yayının farklı bir dilde yayımlanmasında yarar görüldüğü durumlarda her iki yayın kuruluşundan onay almak koşuluyla yayın tekrarı kabul edilebilir.)
o Diğer etik ihlali türleri: Destek alınarak yürütülen araştırmaların yayınlarında destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile onların araştırmadaki katkılarını açık bir biçimde belirtmemek, insan ve hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda etik kurallara uymamak, yayınlarında hasta haklarına saygı göstermemek, hakem olarak incelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri yayınlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak, bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak, tamamen dayanaksız, yersiz ve kasıtlı etik ihlali suçlamasında bulunmak.
● Etik kurallar çerçevesinde; DASED’de değerlendirilmeye alınabilmesi için aşağıda belirtilen çalışmalar için Etik Kurul İzni alınması gerekmektedir.
o Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar,
o İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması,
o İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar,
o Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar,
o Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar
● Bu çerçevede DASED’de değerlendirmeye alınacak çalışmalarda, gerektiğinde belgelendirilmek üzere;
o Olgu sunumlarında “Aydınlatılmış onam formu”nun alındığının belirtilmesi,
o Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi,
o Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi gerekmektedir.
Hakem(ler)in Etik Sorumlulukları:
● Hakem(ler) sadece uzmanlık alanı ile ilgili çalışmaları değerlendirmeyi kabul etmelidir.
● Değerlendirmelerini objektif ve açık bir biçimde yapmalı, kendi kişisel çıkarları/görüşleri doğrultusunda hareket etmemelidir.
● Değerlendirme sürecinde çıkar çatışması ile karşı karşıya olduğunu düşünürse, çalışmayı incelemeyi reddederek editörü bilgilendirmelidir.
● Değerlendirme sürecini gizlilik ilkesi çerçevesinde yürütmeli, kendisine ulaştırılan çalışmanın kişiye özel olduğunu göz önünde bulundurup üçüncü şahıslarla paylaşılmamalıdır.
● Hakem olarak atandığı çalışmadan kendi çalışmaları için bilgi aktarımı yapmamalı, herhangi bir akademik/kişisel çıkar gözetmemelidir.
● Değerlendirmesini yapıcı bir dille yapmalı, hakaret içeren aşağılayıcı kişisel yorumlardan kaçınmalıdır.
● Ret kararı verecekleri çalışmalar için açık ve ayrıntılı gerekçeler bildirmelidir.
● Değerlendirmeyi kabul ettiği çalışmayı zamanında ve yukarıda belirtilen etik sorumluluklar çerçevesinde gerçekleştirmelidir.
Editör(ler)in Etik Sorumlulukları:
● Çalışmaları ön inceleme sonucu kabul edip hakemlere göndermek ya da reddetmek sorumluluk ve yetkisine sahip olan editörler bu sorumluluk ve yetkisini yerinde ve zamanında kullanması yanı sıra;
o Çalışmanın özgün ve alanına katkı sağlaması, derginin yayın politikası, yazım kuralları ve düzeyi gibi ölçütlerden hareket etmesi, çalışma ile ilgili çıkar çatışması içinde olmaması zorunludur.
● Hakem atanmasına karar verilen çalışmalara ait olduğu bilim alanına ve konusuna uygun hakem belirlemelidir. Bunu yaparken;
o Yazar(lar) ve hakemler arasında çıkar çatışması olup olmadığını gözetmek,
o İki taraflı kör hakemlik gereği yazar ve hakem bilgilerini karşılıklı olarak gizli tutmak,
o Hakemleri tarafsız, bilimsel ve nesnel bir dille çalışmayı değerlendirmeleri konusunda teşvik etmek,
o Nezaketsiz ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellemek,
o Hakemleri, sonraki değerlendirme süreçlerinde görev verip vermeme kararlarını belirlemek üzere; değerlendirmelerini süresi içinde yapma, raporlarındaki özen ve hakem(ler) için belirlenmiş etik ilkelere uyup uymama gibi ölçütler açısından değerlendirmek,
o Değerlendirme sürecinde hakemlerin ihtiyaç duyduğu bilgi ve kuralları sağlamak zorundadırlar.
● Bunun yanı sıra editör(ler) görevlerini yaparken;
o Bulundukları konumu kendi bireysel ve akademik çıkarları doğrultusunda kullanmamalıdır.
o Yazar(lar) ve hakem(ler) arasında ayrımcılık yapmadan ilişkilerini şeffaf ve objektif bir biçimde sürdürmelidir.
o Ret verecekleri aday makaleler için açık ve ayrıntılı gerekçeler bildirmelidir.
o Bilimsel araştırma, yayın ve hakem etiklerini de göz önünde bulundurmalıdır.
Ücret Politikası
Makalelerin gönderim, değerlendirme ve yayınlanma olmak üzere hiçbir aşamasında ücret talep edilmez. Yazarlar dergiye gönderdikleri çalışmalar için makale işlem ücreti veya gönderim ücreti ödemezler.
