Sesli Kitap Uygulamalarındaki Seslendirmelerin Artikülasyon Bozuklukları Açısından İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 2, 52 - 62, 19.12.2025

Nazlıcan İlçim , Fulya Topçuoğlu Ünal

https://doi.org/10.71272/debder.1785238

Öz

Bu çalışmanın amacı sesli kitap uygulamalarındaki seslendirmelerin artikülasyon bozuklukları açısından incelenmesidir. Nitel araştırma desenlerinden durum çalışmasının kullanıldığı bu araştırmada, araştırma nesnesi olarak Storytel, TRT Dinle ve Spotify gibi sesli kitap uygulamalarında bulunan Sabahattin Ali’nin “Kürk Mantolu Madonna” isimli eseri seçilmiştir ve seçilen eser, bu üç uygulamada dinlenilerek “sesin düşürülmesi veya atlanması, ses eklemesi, sesin değiştirilmesi, sesin bozulması, atlama, gevşeklik ve pelteklik” gibi artikülasyon bozukluklarının varlığına bakılmıştır. Veriler doküman analizi yoluyla toplanmıştır ve içerik analizi ile analiz edilmiştir. Veri kaynağı Sabahattin Ali’nin “Kürk Mantolu Madonna” isimli kitabının seslendirmesidir. Araştırmaya konu olan üç uygulamada tespit edilen artikülasyon bozuklukları yapılan hataları gösterecek şekilde tablolaştırılmıştır. Spotify uygulamasında “160”, TRT Dinle uygulamasında “53” ve Storytel uygulamasında toplam “121” adet artikülasyon bozukluğu bulunmaktadır. Araştırmanın sonucunda üç uygulamada tespit edilen sonuçlar karşılıklı olarak incelenmiştir. En sık yapılan artikülasyon bozukluğu %91,3 ile sesin düşürülmesidir. Bu oranı %03,8 ile atlama takip etmektedir. Ardından sırasıyla, %03,3 ile gevşeklik, %01,1 ile ses eklenmesi ve %00,2 ile sesin değiştirilmesi gelmektedir. Üç uygulamada da bir diğer artikülasyon bozukluğu olan pelteklik tespit edilmemiştir.

Anahtar Kelimeler

artikülasyon bozuklukları , sesli kitap , telaffuz , diksiyon , konuşma becerisi sorunları.

An Analysis of Voiceovers in Audiobook Applications in Terms of Articulation Disorders

Öz

The purpose of this study is to analyze voiceovers in audiobook applications in terms of articulation disorders. Using a case study, one of the qualitative research designs, this research selected Sabahattin Ali's work “Kürk Mantolu Madonna” (The Madonna with the Fur Coat), available on audiobook applications such as Storytel, TRT Dinle, and Spotify. The selected work was listened to on these three applications to examine the presence of articulation disorders such as “dropping or skipping sounds, adding sounds, changing sounds, distorting sounds, skipping, slurring, and sloppiness.” The data was collected through document analysis and analyzed using content analysis. The data source is the audio recording of Sabahattin Ali's book “Kürk Mantolu Madonna.” The articulation disorders identified in the three applications under study were tabulated to show the errors made. There are “160” articulation disorders in the Spotify application, ‘53’ in the TRT Dinle application, and a total of “121” in the Storytel application. As a result of the research, the results identified in the three applications were examined in relation to each other. The most common articulation disorder is lowering the voice, with a rate of 91.3%. This is followed by skipping, with a rate of 3.8%. This is followed by slurring at 3.3%, adding sounds at 1.1%, and changing sounds at 0.2%. Stuttering, another articulation disorder, was not detected in any of the three applications.

Anahtar Kelimeler

articulation disorders , audiobook , pronunciation , diction , speech skill problems.

Kaynakça

• Ak, A., Sarıkaç, A., & Yayla, A. (2017). Konuşma sesi bozukluklarının düzeltilmesine yönelik eğitim platformu tasarımı. İlişim Teknolojileri Dergisi, 10(3), 241.
• Bulat Demir, S. (2023). Gelenekselden Sanal Gerçekliğe Kitabın Sanal Dönüşümü ve Okuyucu Üzerindeki Etkisi: Bir Karma Desen Araştırması. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çerçi, A. (2014). Telaffuz, vurgu ve tonlama konularının dinleme destekli öğretimi. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(3), 467–485.
• Demir, S., & Korkmaz, G. (2013). Yabancı dil öğrenme yazılımlarının öğrencilerin dinleme ve konuşma becerilerine etkisi: Rosetta Stone örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(45), 35–51.
• Doğan, Y. (2019). Dinleme eğitimi: kuram uygulama ölçme ve değerlendirme. Güzel A., Karatay, H. (Ed.), Türçe öğretimi el kitabı içinde (3.Baskı) (ss.149-175). Ankara: Pegem Akademi.
• Emiroğlu, S. (2013). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Dinleme Sorunlarına İlişkin Görüşleri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, 11, 269-307.
• Emiroğlu, S. ve Pınar, F. N. (2013). Dinleme Becerisinin Diğer Beceri Alanları ile İlişkisi. Journal of Turkish Studies, 769-782. DOI: 10.7825/TurkishStudies4965.
• Erdem, İ. (2017). Konuşma ve Konuşmanın Unsurları. Temizkan, M. ve F. Temizyürek (Ed.), Konuşma Eğitimi (Sözlü Anlatım) içinde (7.baskı) (ss.45-92). Ankara: Pegem Akdemi.
• Erdem, İ. (2017). Konuşma Bozuklukları ve Tedavisi. Temizkan, M. ve F. Temizyürek (Ed.), Konuşma Eğitimi (Sözlü Anlatım)içinde (7.baskı) (ss.154-169). Ankara: Pegem Akdemi.
• Erdem, İ. (2019). Konuşma eğitimi: kuram uygulama ölçme ve değerlendirme. Güzel A., Karatay, H. (Ed.), Türçe öğretimi el kitabı içinde (3.Baskı) (ss.179-217). Ankara: Pegem Akademi.
• Göçerler, H., ve Asutay, H. (2016). Yazınsal bir ürün olarak sesli kitapların okuma derslerindeki etkililiği ve kullanılabilirliği.Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2), 151–167.
• Gürlek, M. ve Aksu, E. (2015). Konuşma hataları. A. Şahin (Ed.) Konuşma eğitimi yöntemler teknikler içinde (1. Baskı) (s.207-223). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• İşcan, A. (2015). Diksiyon, Ses Bilgisi ve Ses Eğitimi. A. Şahin (Ed.) Konuşma eğitimi yöntemler teknikler içinde (1. Baskı)(s.59-116). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Kaula, Paul. A Talking Book For The Blind, International Information, Communication&Education, 23 (2), 2004.
• Kirşan, N. (2023). Kitabın Dijital Dönüşümü: Türkiye’de Sesli Kitap Yayıncılığı. Yüksek Lisans Tezi, Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Sak, R., Şahin Sak, İ. T., Öneren Şendil, Ç., & Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-250.
• Tekşen, M. S. (2023). Hızlı Bozuk Konuşması Olan Bireylerde Mobil Sesli Kitap Uygulamasının Etkinliğinin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Atlas Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Temizkan, M. (2017). Konuşma Becerisi. Erdem İ. ve F. Temizyürek (Ed.), Konuşma Eğitimi (Sözlü Anlatım) içinde (7.baskı) (ss.200-233). Ankara: Pegem Akdemi.
• Topçuoğlu Ünal, F. ve Özden, M. (2019). Diksiyon ve Konuşma Eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Vikipedi (2024). Spotify. https://tr.wikipedia.org/wiki/Spotify. Erişim Tarihi: 27.10.2024.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yasacı, S. (2019). Türkiye’de Dijitalleşme Bağlamında Okuma Alışkanlıklarının Gelişimi: Sesli Kitaplar Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.