Uzaktan Eğitim Sürecinde (Covid-19) Hayat Bilgisi Programındaki Değerlerin Öğretimiyle İlgili Öğretmen Görüşleri

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 23 - 76, 16.06.2023

Oğuzhan Toker , Ramazan Sever Betül Bayar

Öz

Araştırmanın amacı, uzaktan eğitim sürecinde değer öğretiminin etkililiğini ve yaşanan güçlükleri belirlemektir. Bu amaçla ilkokul hayat bilgisi dersi öğretim programında yer alan ve öğrencilere kazandırılması hedeflenen değerlerden; adalet, dostluk, dürüstlük, sorumluluk, sabır, öz denetim, vatanseverlik, saygı, sevgi ve yardımseverlik kök değerlerinin uzaktan eğitim sürecinde öğrencilere ne derece kazandırıldığının belirlenmesine yönelik ilkokul öğretmenlerinin görüşleri alınmıştır. Nicel araştırma yaklaşımında tarama yöntemin kullanıldığı çalışmada veriler, araştırmacılar tarafından geliştirilen 5’li likert tipi tutum ölçeğiyle elde edilmiştir. Elde edilen verilerin analizinde SPSS 17.0 programı kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, öğretmenler uzaktan eğitim sürecinde öğrencilerin; adalet, adil olma, dostluk, dürüstlük gibi değerleri geliştiremediklerini, bilinçlenemediklerini, kavrayamadıklarını, öğrenmede çeşitli zorluklar yaşadıklarını, bazı yetersizliklerin meydana geldiğini, öğrencilerin özdenetimlerinde ve değerleri içselleştirmeleri konusunda güçlükler yaşandığını belirtmişlerdir. Öğretmenler, uzaktan eğitim sürecinde değer eğitiminin öğrencilere aktarılması konusunda sorunlar yaşadığını ve eğitimin diğer paydaşlarında olduğu gibi değer eğitimi konusunda da eğitimin yüz yüze eğitim ile daha etkili olacağını belirtmişlerdir. Araştırmanın sonuçlarına göre, uzaktan eğitim sürecinde değer eğitiminin daha etkili ve verimli bir şekilde devam ettirilebilmesi için öğretmenlere uzaktan eğitim sürecinde kılavuzluk edecek bir değer eğitim programının hazırlanması, öğretmenlerin değer eğitimiyle ilgili materyallere ulaşımı konusunda desteklenmesi, afetlerin eğitimde yol açtığı dezavantajlı durumun avantaja çevrilmesi konusunda çevrimiçi çalışmaların yapılacağı çeşitli seminerlerin düzenlenmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, kök değerler, sınıf eğitimi, uzaktan eğitim

Kaynakça

• Ak Tefek, F., ve Tay, B. (2017). Vatanseverlik değerine yönelik ilkokul 3. sınıf öğrencilerinin görüşleri. Türk Akademik Yayınlar Dergisi, 1(1), 55-75.
• Aydın, M.Z. ve Akyol Gürler, Ş. (2012). Okulda değerler eğitimi: yöntemler- etkinlikler- kaynaklar. Ankara: Nobel Akademi.
• Balcı, F.A., ve Yanpar Yelken T. (2013). İlköğretim sosyal bilgiler programında yer alan değerler ve değer eğitimi konusunda öğretmen görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 195-213.
• Baysal, N. (2006). Yeni ilköğretim programları (1-5. sınıflar) ilköğretim sosyal bilgiler dersi öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: Pegem Akademi.
• Belcheir, M.J. ve Cucek, M. (2002). Faculty perceptions of teaching distance education courses. Research Report. Idaho: Boise State Üniversitesi.
• Büyüköztürk, Ş. Kılıç Çakmak, E. Akgün, Ö.E. Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2019). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri, Ankara: Pegem Akademi.
• Can, A. (2019). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi, Ankara: Pegem Akademi. Çalışkan, D. ve Öntaş, T. (2020). Değerlerimizle değerliyiz biyografilerle değerler eğitimi etkinlik kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Dally, K. (2010). A teacher’s duty: an examination of the short-term impact of values education on australian primary school teachers and students . T.Lovat, R.Toomey and C. Neville (Ed). International research handbook on values education and student welbeing, p.503-520.
• Deniz, K., ve Karagöl, E. (2018). Değerler eğitimi açısından ortaokul Türkçe ders kitapları. Karaelmas Journal of Educational Sciences, 1, 244-255.
• Ekşi, H. (2003). Temel insanî değerlerin kazandırılmasında bir yaklaşım: karakter eğitimi programları. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1), 79–96.
• Elbir, B., ve Bağcı, C. (2013). Değerler eğitimi üzerine yapılmış lisansüstü düzeyindeki çalışmaların değerlendirilmesi. Turkish Studies, 8(1), 1321-1333.
• Gamgam, H. ve Altunkaynak, B. (2017). SPSS uygulamalı parametrik olmayan yöntemler. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Güngör, E. (1993). Değerler psikolojisi. Amsterdam: Hollanda Türk Akademisyenler Birliği Vakfı Yayınları.
• Güngör, E. (2010). Ahlak psikolojisi ve sosyal ahlak. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Halstead, J.M. and Taylor, M.J. (1996). Values in education and education in values, Washington: Falmer Press.
• İçten, T. (2006). Uzaktan eğitim öğrencileri için çevrimiçi sınav sistemi uygulamasının geliştirilmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kasapoğlu, H. (2013). Okulda değer eğitimi ve hikâyeler. Milli Eğitim Dergisi, 43(198), 97- 109.
• Kızılçelik, S. ve Erjem, Y. (1994). Açıklamalı sosyoloji terimler sözlüğü. Ankara: Atilla Kitabevi.
• Kurtulmuş, M., Tösten, R., ve Gündaş, A. (2014). İlköğretim 1. kademe öğretmenlerinin değerler eğitimi sürecinde karşılaştıkları sorunlar. Değerler Eğitimi Dergisi, 12(27), 281-305.
• Loyd, R.F. (2006). An İnvestigation of primary school children with high and low values scores and the development of an ınstrument to measurent to measure children’s value. (Unpublished docroral thesis). Griffith Universty The Faculty of Education, Australia.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Hayat bilgisi dersi öğretim programı (ilkokul 1, 2 ve 3. sınıflar). Ankara: MEB Yayıncılık. Meaney, M.H. (1979). A guide for ımplementing values education ın the primary grades. (Unpublished doctoral thesis). Seattle University, Washington.
• Özdemir, T.Y., Boydak. O, M., ve Akgün, M. (2017). Öğretmen görüşleriyle değerler eğitimi odaklı eğitim denetimi. Bartın Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 35-52.
• Özden, Y. (2020). Eğitimde yeni değerler eğitimde dönüşüm. Ankara: Pegem Akademi.
• Özgüven, İ.E. (1994). Psikolojik testler. Ankara: Psikolojik Danışma Rehberlik Eğitim Merkezi Yayınları.
• Öztürk, E. (2012). Hayat bilgisi dersinde değer eğitimi ve örnek uygulamalar. S. Öğülmüş (Ed.) Hayat bilgisi öğretimi ve öğretmen el kitabı (s.425-477). Ankara: Pegem Akademi.
• Rokeach, M. (1973). The nature of human values. New York: Free Press.
• Sağlam, H.İ. (2020). Karakter ve değer eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Tahiroğlu, M. ve Tay, B. (2020). Değerler ve değerler eğitimi. A. Oğuz Namdar (Ed.) İlkokulda drama ile değerler eğitimi uygulamaları (s.2-44). Ankara: Pegem Akademi.
• Ulusoy, K. ve Dilmaç, B. (2020). Değerler eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Uzunkol, E., ve Yel, S. (2016). Effect of value education program applied in life studies lesson on self-esteem, social problem-solving skills and empathy. Levels of Students.Education and Science. 41(183), 267-292.
• Ülken, H.Z. (2001). Bilgi ve değer. Ankara: Ülken Yayıncılık.
• Veugelers, W. (2000). Different ways of teaching values. Educational Review, University of Amsterdam, 1(52).
• Yalar, T., ve Yanpar-Yelken, T. (2011). Değerler eğitiminin iyileştirilmesi ile ilgili öğretmen görüşlerinin belirlenmesi ve bir program modülü örneğinin geliştirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(38), 79-98.
• Yaman, E. (2016). Değerler eğitimi eğitimde yeni ufuklar. Ankara: Akçağ Yayıncılık.
• Yıldırım, S.G. ve Demirel, M. (2020). Teorik çerçevesiyle değerler ve değerler eğitimi. İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık.
• URL-1: https://unevoc.unesco.org/home/ (Erişim Tarihi: 13.03.2021).
• URL-2: https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 23.03.2021).