Ortaokul Öğretim Programlarındaki Kazanımların Karakter Eğitimi Analizi

Yıl 2019, Cilt: 17 Sayı: 38, 139 - 169, 25.12.2019

Özlem Gökçe Tekin , Gülay Bedir

https://doi.org/10.34234/ded.492505

Cited By: 1

Öz

Bu
araştırmanın amacı ortaokul düzeyindeki bazı derslerin kazanımlar açısından
karakter eğitimini ne ölçüde desteklediğini belirlemektir. Araştırmanın
evrenini ortaokullara ait bütün derslerin öğretim programları oluşturmaktadır. Araştırmanın
örneklemini ise ortaokul seviyesindeki zorunlu
dersler oluşturmaktadır. Araştırma betimsel tarama modelindedir. Programların
incelenmesi için dokümantasyon tekniği kullanılmıştır. Derslere ait öğretim
programları, kazanımlar açısından karakter eğitiminin içerik ve kapsamına göre
ele alınarak incelenmiştir. Ortaokul öğretim programlarının analizi için on
dokuz karakter değerinden yararlanılmıştır. Verilerin analizi sonucunda ortaya
çıkan sonuçlara göre derslerden hemen hepsinin karakter eğitimini belli ölçüde
desteklediği belirlenmiştir. Karakter eğitimini en çok destekleyen ders ise Sosyal
Bilgiler dersidir. Bu dersi Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Beden Eğitimi ve Spor
dersleri izlemektedir. Karakter eğitiminin içerik ve kapsamıyla en az uyuşan
dersin ise Türkçe dersi olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonunda ortaokul
öğretim programlarının, karakter eğitiminin içerik ve kapsamına uygun olarak
zenginleştirilip genişletilebileceği önerisi getirilmiştir. Karakter eğitimi
ile ilgili kazanımların yetersiz olduğu Türkçe ve Fen Bilimleri gibi derslere
ait kazanımların sayısı artırılabilir. İncelenen ortaokul öğretim
programlarının kazanımlarında yer almayan alçakgönüllülük ve affetme
değerlerine uygun kazanımlar oluşturulabilir. Sevgi, dürüstlük, iyimserlik,
kibarlık/nezaket ve sportmenlik gibi karakter değerleri ile ilişkili
kazanımların sayısı arttırılabilir.

Anahtar Kelimeler

Karakter, Karakter değeri, Karakter eğitimi, Öğretim programı

Character Education Analysis of Secondary School Curriculum Attainments

Öz

This
study aims to determine to what extent the attainments of some courses in secondary
school programs support the character education. The sample of the research has been formed with
compulsory courses (Turkish, Social Studies, Science, Religious Culture and
Ethics, T.C. Revolution History and Kemalism, Guidance and Career Planning,
Physical Education and Sports) at secondary school level in 2015-2016 academic
year. Descriptive research model and documentation technique is used for the examination
of the secondary school programs. The attainments in specified courses are
discussed in terms of content and scope of character education as a whole. 19
character values are determined for the analysis of curriculum. In the
programs, 19% of the attainments of secondary school curriculum are related to
character education. Character education in secondary level is supported in almost
all of the courses. The most supportive course is Social Studies. This course
is followed by Religious Culture and Ethics and Physical Education and Sports
courses. It is found that lessons that are insufficient in terms of the
attainments related to character education are Turkish and Science. It may be
recommended that secondary school education programs can be enriched and
expanded in terms of content and context of character education.

Anahtar Kelimeler

Character, Character values, Character education, Curriculum

Kaynakça

• Almerico, G. M. (2014). “Building character through literacy with children's literature”, Research in Higher Education Journal, 26(1).
• Aytan, N. (2012). İlköğretim ikinci kademedeki Türkçe kitaplarındaki masal ve hikâyelerin karakter eğitimi açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Aslan, M. (2011). İlköğretimde karakter eğitimi ve öğrencilere kazandırılması gereken değerler (Yüksek lisans tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Bakioğlu, A. ve Sılay, N. (2014). Yükseköğretim ve öğretmen yetiştirmede karakter eğitimi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Balcı, N. (2008). İlköğretim 6. sınıf Sosyal Bilgiler dersinde değerler eğitiminin etkililiği (Yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Bulach, C. R., & Butler, J. D. (2002). “The occurence of behaviors associated with sixteen character values”, Journal of Humanistic Counseling, Education and Development, 41(2), 200-214.
• Character Education Informational Handbook and Guide (2001). Department of Public Instruction, Public Schools of North Carolina. Erişim adresi: http://www.ncpublicschools.org/docs/charactereducation/handbook/content2.pdf
• Coşkun, Y. (2012). İlköğretim programlarında barış eğitimi ve barış eğitimine ilişkin öğretmen görüşleri, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
• Ekşi, H. ve Katılmış, A. (2015). Karakter eğitimi el kitabı. İstanbul: Nobel Yayınları.
• Ersoy, F., ve Şahin, T. (2012). “Sosyal bilgiler ders kitaplarının değerler eğitimi yaklaşımları açısından incelenmesi”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(2), 1535-1558.
• Hoge, J. (2002). “Character education, citizenship education, and the social studies”, The Social Studies, 93(3), 103-108.
• Katılmış, A. (2010). Sosyal Bilgiler derslerindeki bazı değerlerin kazandırılmasına yönelik bir karakter eğitimi programının geliştirilmesi (Doktora tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Meydan, H. (2012). İlköğretim okullarında değerler ve karakter eğitimi (Doktora tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Tekbıyık, A., ve Akdeniz, A. R. (2017). Fen bilimleri eğitimine değerler eğitiminin entegrasyonu üzerine bir değerlendirme. Pegem Atıf İndeksi, 129-138.
• Üstünyer, F. (2009). Karakter eğitimi ile ilgili eğitimcilerin görüşleri üzerine nitel bir araştırma (Yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yalız, D. (2011). Beden Eğitimi dersi kapsamındaki fiziksel etkinlik oyunlarının ilköğretim öğrencilerinin karakter gelişimleri üzerindeki etkisi (Doktora tezi). Anadolu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.