Thematic Analysis of Studies on Early Childhood Education in Multicultural Settings in Turkey and the World

Yıl 2025, Sayı: 66, 4072 - 4086, 29.12.2025

Şirin Yılmaz

https://doi.org/10.53444/deubefd.1634900

Öz

The aim of this research is to thematically examine the studies on early childhood education in multicultural environments in Turkey and the world between 1982 and 2023 and to present the general trends in these studies by using document analysis and tables. As a result of the literature review, 44 studies (14 national, 30 international; 2 doctoral theses, 4 master's theses, 38 articles) were included in the research and analyzed. In the context of the results obtained, it was concluded that studies on multiculturalism in early childhood education have increased since the early 2000s, and the diversity of these studies has increased in both methods and data collection and analysis techniques. The reasons for this result include the increasing prevalence of multicultural structure in early childhood education in our country and around the world, wars, climate crises, and the desire to achieve a better life, education and economic conditions.

Anahtar Kelimeler

Early childhood education , multicultural education , thematic analysis , document analysis.

Türkiye ve Dünyada Çok Kültürlü Ortamlarda Erken Çocukluk Eğitimi ile İlgili Yapılan Çalışmaların Tematik Olarak İncelenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı 1982-2023 yılları arasında Türkiye’de ve dünyada çok kültürlü ortamlarda erken çocukluk eğitimi ile ilgili yapılan çalışmaların tematik olarak incelenmesi ve bu çalışmalardaki genel yönelimleri doküman analizi ile tablolardan faydalanarak sunmaktır. Alanyazın taraması sonucunda 44 çalışma (14 ulusal, 30 uluslararası; 2 doktora, 4 yüksek lisans tezi, 38 makale) araştırmaya dahil edilerek analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlar bağlamda 2000li yılların başlarından itibaren erken çocukluk eğitiminde çok kültürlülük ile ilgili çalışmaların artış gösterdiği, bu çalışmaların gerek yöntem gerek veri toplama ve analiz tekniklerinde çeşitliliklerin arttığı sonucuna varılmıştır. Bu sonucun gerekçeleri arasında erken çocukluk eğitiminde ülkemiz ve dünya genelinde çok kültürlü yapının giderek yaygınlaşması, savaşlar, iklim krizleri, daha iyi bir yaşam, eğitim ve ekonomik koşullara ulaşma istekleri sayılabilir.

Anahtar Kelimeler

Erken çocukluk eğitimi , çok kültürlü eğitim , tematik analiz , doküman analizi.

Etik Beyan

Yapılan araştırmanın doküman incelemesi olmasından kaynaklı, doğası gereği beşerî ve canlı varlıklarla çalışılmadığı ve deneysel bir müdahale içermediği için etik kurul iznine başvurulmamıştır. Ayrıca, yapılan araştırmayı desteklemek amaçlı dış fon kullanılmamıştır.

Kaynakça

• American Psychological Association (APA) (2002). Guidelines on multicultural education, training, research, practice, and organizational change for psychologists. 15.01.2024 tarihinde http://www.apa.org/pi/multiculturalguidelines/homepage.html adresinden alınmıştır.
• Au, W. (2007). High-stakes testing and curricular control: A qualitative metasynthesis. Educational Researcher, 36(5), 258-267.
• Aydın, H. (2012). Multicultural education curriculum development in Turkey. Mediterranean Journal of Social Sciences, 3(3), 277-286.
• Banks, J. A. (1993). Multicultural education: Historical development, dimensions, and practice. Review of Research in Education, 19, 3-49.
• Banks, J. A. (2002). An Introduction to Multicultural Education. Boston, MA: Ally &Bacon.
• Banks, J.A., Cookson, P., Gay, G., Hawley, W.D., Irvine, J.J., Nieto, S., et al. (2001). Diversity within unity: Essential principles for teaching and learning in a multicultural society. 15.01.2024 tarihinde http://www.educ.washington.edu/coetestwebsite/pdf/DiversityUnity.pdf adresinden alınmıştır.
• Bekerman, Z. (2004). Potential and limitations of multicultural education in conflict-ridden areas:Bilingual Palestinian-Jewish schools in Israel. Teachers College Record, 106(3), 574-610.
• Bohn, A.P., & Sleeter, C.E. (2000). Multicultural education and the standards movement: A report from the field. Phi Delta.
• Braun, V., & Clarke, V. (2019). Psikolojide tematik analizin kullanımı. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7(2)873-898. doi: 10.14689/issn.2148-2624.1.7c.2s.17m
• Berthelsen, D. & Karuppiah, N. (2011). Multicultural education: The understandings of preschool teachers in Singapore. Australasian Journal of Early Childhood, 36 (4), 38-42.
• Cırık, İ. (2008). Çok kültürlü eğitim ve yansımaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 27-40.
• Colombo, E. (2014). Multiculturalisms. Sociopedia, 1–17. https://doi.org/10.1177/2056846014101
• Coşkun, H. (2006). Türkiye’de kültürlerarası eğitim. M. Hesapçıoğlu & A. Durmuş (Eds.), Türkiye’de eğitim bilimleri: Bir bilânço denemesi, (s.276-296). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Çalık, M., & Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39, 33-38.
• Demircan, H. Ö. (2018). Okul öncesi eğitimde sistemi genişletmek: Aile-ebeveyn “bağlılığı, işbirliği, katılımı ve eğitimi”. İlköğretim Online, 17(4), 1-19.
• Demirçelik, E. (2020). Eğitimde çokkültürlülük. İksad Yayınevı̇ .
• Deveci, Ö., ve Aykaç, N. (2019). Temel eğitimde yaşanan sorunları inceleyen çalışmaların değerlendirilmesi: Bir meta-sentez çalışması. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7(1), 277-301.
• Diaz, C.F. (1994). Dimensions of multicultural education: Implications for higher education. PhiKappa Phi Journal, 74(1),9-13.
• Gay, G. (1994). A synthesis of scholarship in multicultural education. 15.01.2024 tarihinde http://www.ncrel.org/sdrs/areas/issues/educatrs/leadrshp/le0gay.htm adresinden alınmıştır.
• Güler, C. (2022). Finlandiya, Çin, Hollanda ve Türkiye’de uygulanan ilkokul yabancı dil (İngilizce) eğitim programlarının karşılaştırılması. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Herring, R. D., & White, L.M. (1995). School counsellors, teachers, and the culturally compatible classroom: Partnerships in multicultural education. Journal of Humanistic Education and Development, 34(2), 52-65.
• Herron, K., Green, J., Russell, F.A., & Southard, M. (1995). Evaluation of multicultural education in schools from the teachers’ perspective. Annual Meeting of the American Educational Research Association. ERIC Digest ED 384635.
• Hong, Y. (2017). Facing diversity in early childhood education: teachers’ perceptions, beliefs, and teaching practices of anti-bias education in Korea. [MSU Graduate Theses]. 3188. https://bearworks.missouristate.edu/theses/3188
• Işıkçı Başkaya, G., Alisinanoğlu, F., Demircan, H. Ö., & Tahta, F. (2020). Erken çocukluk dönemi öğretmenlerinin çok kültürlülüğe dair bakış açıları ve uygulamaları üzerine bir inceleme. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 4(2), 9-29.
• Kaçar, G. (2023). Çok kültürlü eğitim uygulamalarının karşılaştırılması: Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Finlandiya ve Türkiye Örneği. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 8(1), 15-36.
• Kymlicka, W. (2012). Multiculturalism: Success, failure and the future. Rethinking national identity in the age of migration, 33-78.
• Özcan, E., & Kaçar, S. (2021). Fen eğitiminde laboratuvar güvenliğine yönelik çalışmaların incelenmesi. Fen Matematik Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Dergisi, 4(2), 91-99.
• McCray, C. R., Wright, J.V., & Beachum, F.D. (2004). An analysis of secondary school principals’ perceptions of multicultural education. Education, 125(1), 111-131.
• Miles, M. B & Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Pickert, S., & Chock, P.P. (1997). The concept of culture in multicultural education: Views of teacher educators in the USA. Annual Meeting of the American Educational Research Association. ERIC Digest ED 437394.
• Polat, İ. & Kılıç, E. (2013). Türkiye’de çok kültürlü eğitim ve çok kültürlü eğitimde öğretmen yeterlilikleri. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 352-372.
• Rattansi, A. (2011). Multiculturalism: A Very Short Introduction. Oxford: Oxford University Press.
• Sevim, O. (2020). Çocuk edebiyatıyla ilgili lisansüstü çalışmalardaki eğilimler: Bir içerik analizi. Türkiye Eğitim Dergisi, 5(1), 124-144.
• Swick, K.J., Boutte, G., & Scoy, I. (1994). Multicultural learning through family involvement. Dimensions, 22(4), 17-21.
• Tayan, E., Gedik, S., Morkoyunlu, Z., Sözbilir, M., ve Konyalıoğlu, A. (2019). Ebeveyn-çocuk ilişkisi konulu makaleler: Tematik içerik analizi çalışması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 1183-1208.
• Timur, B., Yılmaz, Ş., & Timur, S. (2014). Çevre okuryazarlığı ile ilgili 1992-2012 yılları arasında yayımlanan çalışmalarda genel yönelimlerin belirlenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(5) 22-41.
• Türk Dil Kurumu (TDK) (2024). 02.01.2024 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden alınmıştır.
• Üçler, N. (2020). Trend tespiti yapılmış akım gözlem istasyonlarında güncel durumun belirlenmesi. DÜMF Mühendislik Dergisi, 11(2)839- 850. Doi: 10.24012/dumf.645717
• Ültay, N., & Çalık, M. (2012). A thematic review of studies into the effectiveness of context-based chemistry curricula. Journal of Science Education and Technology, 686-701.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (12. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, Ş., Aydın, F., & Bahar, M. (2015). 1992-2011 yılları arasında çevre eğitimi ile ilgili yayımlanan yüksek lisans ve doktora tezlerindeki genel yönelimlerin belirlenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(19),383 – 413.
• York, S. (2016). Roots And Wings: Affirming Culture And Preventing Bias in Early Childhood (3rd Press). Minnesota: Redleaf Press.