Sosyal Medya Bozukluğu Ölçeği: Türkçe Uyarlama Çalışması

Yıl 2021, Sayı: 51, 520 - 535, 30.06.2021

Evren Erzen , Hatice Odacı

https://doi.org/10.53444/deubefd.776333

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı sosyal medya bağımlılığının belirlenmesinde alternatif bir ölçme aracının Türkçe’ye uyarlamasının yapılmasıdır. Çalışma grubu, yaşları 18 ile 39 arasında değişen 453 katılımcıdan [231(51%) kız, 222(49%) erkek, Ortyaş = 20.78, Ss = 2.20] oluşmaktadır. Ölçeğin uyarlamasında çeviri geçerliği için Lawshe içerik geçerliği katsayısından, Türkçe dil ve anlam geçerliği hesaplamaları için Cohen Kappa uyuşma indeksinden yararlanılmıştır. Yapı geçerliğinin belirlenmesi için gerçekleştirilen faktör analizlerinin ardından ölçekteki 13 maddenin üç faktör altında tutarlı şekilde toplandıkları gözlenmiştir. Doğrulayıcı faktör analizinden elde edilen uyum değerleri χ2/sd = 2.35, RMSEA = 0.5, GFI = .95, CFI ve AGFI ise .93 olarak belirlenmiştir. Ölçeğin güvenirlik analizi sonucunda zorlanma, kaçış ve süreklilik alt boyutları ile ölçeğin bütünü için elde edilen Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayıları .72, 71, .71 ve .76’dır. Yapı güvenirliği katsayıları ise.78, .79, .82 ve .91 olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya Bağımlılığı, Sosyal Medya Bozukluğu, Ölçek, Uyarlama, Geçerlik ve güvenirlik

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Ağyar, B. B., & Uzun, B. (2018). Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği’nin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 5(3), 1–19.
• Andreassen, C. S., Billieux, J., Griffiths, M. D., Kuss, D. J., Demetrovics, Z., Mazzoni, E., & Pallesen, S. (2016). The relationship between addictive use of social media and video games and symptoms of psychiatric disorders: A large-scale cross-sectional study. Psychology of Addictive Behaviors, 30(2), 252–262. Retrieved from http://dx.doi.org/10.1037/adb0000160
• Atroszko, P. A., Balcerowsk, J. M., Bereznowski, P., Biernatowsk, A., Pallesen, S., & Schou Andreassen, C. (2018). Facebook addiction among Polish undergraduate students: Validity of measurement and relationship with personality and well-being. Computers in Human Behavior, 85, 329e338 Contents. https://doi.org/10.1016/j.chb.2018.04.001
• Balakrishnan, J., & Griffiths, M. D. (2017). Social media addiction: What is the role of content in YouTube ? Journal of Behavioral Addictions, 6(3), 364–377. https://doi.org/10.1556/2006.6.2017.058
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Chang, H.-C. (2011). A new perspective on Twitter hashtag use: Diffusion of innovation thory. Proceedings of the American Society for Information Science and Technology Banner, 1–4. https://doi.org/10.1002/meet.14504701295
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education (6th ed.). https://doi.org/10.1111/j.1467-8527.2007.00388_4.x
• Erdensoy, D. (2018). Bu sosyal medya bağımlılık istatistikleri zamanımızın nereye gittiğini gösteriyor. Retrieved September 25, 2019, from https://creatorden.com/bu-sosyal-medya-bagimlilik-istatistikleri-zamanimizin-nereye-gittigini-gosteriyor/
• Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS (Third). https://doi.org/10.1234/12345678
• Griffiths, M. D. (2012). Facebook addiction: Concerns, criticism and recommendations. Psychological Reports, 110(2), 518–520. https://doi.org/10.2466/01.07.18.PR0.110.2.518-520
• Güneş, N. A., Akbıyık, D. İ., Aypak, C., & Görpelioğlu, S. (2018). Lise öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı ve uyku kalitesi. Türk Aile Hekimliği Dergisi, 22(4), 185–192. https://doi.org/10.15511/tahd.18.00475
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2014). Multivariate data analysis. In Statistica Neerlandica (7th ed., Vol. 16). https://doi.org/10.1111/j.1467-9574.1962.tb01184.x
• Hendricks, D. (2013). Complete history of social media: Then and now. Retrieved July 7, 2019, from https://smallbiztrends.com/2013/05/the-complete-history-of-social-media-infographic.html
• Hooper, D., Coughlan, J., & Mullen, M. R. (2008). Structural equation modelling: guidelines for determining model fit. The Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53–60. Retrieved from www.ejbrm.com
• Johnson, R. A., & Wichern, D. W. (2007). Applied multivariate statistical analysis (6th ed.). New Jersey: Prentice Hall.
• Jöreskog, K. G., & Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structural equation modeling with the Simplis Command Language. Lincolnwood: Scientific Software International.
• Karadağ, E., Tosuntaş, Ş. B., Erzen, E., Duru, P., Bostan, N., Şahin, B. M., … Babadağ, B. (2015). Determinants of phubbing, which is the sum of many virtual addictions: A structural equation model. Journal of Behavioral Addictions, 1–15. https://doi.org/10.1556/2006.4.2015.005
• Kemp, S. (2019). Digital 2019: Global internet use accelarates. Retrieved from https://wearesocial.com/blog/2019/01/digital-2019-global-internet-use-accelerates
• Kircaburun, K., & Griffiths, M. D. (2018). Instagram addiction and the Big Five of personality: The mediating role of self-liking. Journal of Behavioral Addictions, 7(1), 1–13. https://doi.org/10.1556/2006.7.2018.15
• Kırcaburun, K. (2016). Effects of gender and personality differences on Twitter addiction among Turkish undergraduates. Journal of Education and Practice, 7(24), 33–42.
• Kırık, A. M., Arslan, A., Çetinkaya, A., & Gül, M. (2015). Türkiyedeki gençlerin sosyal medya bağımlılık düzeylerine yönelik nicel bir araştırma. International Journal of Science Culture and Sport, 3(13), 108–108. https://doi.org/10.14486/intjscs444
• Kline, P. (1994). An easy guide to factor analysis. New York: Routlege.
• Kline, R. (2010). Principles and practice of structural equation modeling (3rd ed.). New York: Guilford Press.
• Lawshe, C. H. (1975). A quantitative approach to content validity. Personel Psychology, 28, 563–575.
• Merriam-Webster. (2019). Social Media. Retrieved July 7, 2019, from https://www.merriam-webster.com/dictionary/social media
• Moghavvemi, S., Sulaiman, A. B., Jaafar, N. I. B., & Kasem, N. (2017). Facebook and YouTube addiction: The usage pattern of Malaysian students. International Conference on Research and Innovation in Information Systems, ICRIIS, 1–6. https://doi.org/10.1109/ICRIIS.2017.8002516
• Neuman, L. W. (2011). Social research methods: Qualitative and quantitative approaches (7th ed.). Boston: Allyn & Bacon.
• Şahin, C., & Yağcı, M. (2017). Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği-Yetişkin Formu: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 523–538.
• Savci, M., Ercengiz, M., & Aysan, F. (2018). Turkish adaptation of the Social Media Disorder Scale in adolescents. Noropsikiyatri Arsivi, 55(3), 248–255. https://doi.org/10.5152/npa.2017.19285
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. İstanbul: Seçkin.
• Singh, N. (2014). A study to analyze relationship between psychological behavioral factors on whatsapp addiction among youth in Jalandhar district in Punjab. European Journal of Business and Management, 6(37), 269–273. Retrieved from http://www.iiste.org/Journals/index.php/EJBM/article/view/18717
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics. Boston: Pearson.
• Terrell, K. (2019). The history of social media: Social networking evolution! Retrieved July 7, 2019, from https://historycooperative.org/the-history-of-social-media/
• Thomas, D. (2018). Motivational beliefs, social media addiction, and interpersonal communication skill among international students in Thailand. International Forum, 21(2), 153–169.
• Thompson, B. (2004). Exploratory & confirmatory factor analysis: Understanding concepts and applications. Washington: American Psychological Association.
• Tosuntaş, S. B., Karadağ, E., Kircaburun, K., & Griffiths, M. D. (2019). A new phenomenon among emerging adults. (Unpublished Manuscript).
• Ülbeği, İ. D., Özgen, H. M., & Özgen, H. (2014). Türkiye’de İstismarcı Yönetim Ölçeğinin uyarlaması: Güvenirlik ve geçerlik analizi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(1), 1–12.
• Van Den Eijnden, R. J. J. M., Lemmens, J. S., & Valkenburg, P. M. (2016). The Social Media Disorder Scale: Validity and psychometric properties. Computers in Human Behavior, 61, 478–487. https://doi.org/10.1016/j.chb.2016.03.038