Examination of 8th Grade "DNA and Genetic Code" Unit Outcomes and Evaluation Questions According to SOLO Taxonomy

Yıl 2022, Sayı: 53, 194 - 211, 30.06.2022

Merve Polat Elif Bilen Kevser Kayacan

https://doi.org/10.53444/deubefd.1020909

Öz

One of the tools used to evaluate concept ability of students related to certain topic, is the SOLO taxonomy. In the research, it was aimed to investigate the unit outcomes of "DNA and Genetic Code" in the 8th Grade Science Lesson Teaching Program and the evaluation questions of the related unit in the textbook, which was accepted by the Ministry of Education in 2019 and then published in 2020, according to the levels of SOLO taxonomy. The analysis of the outcomes and evaluation questions was realized by taking reference the uni-structural, multi-structural, relational and extended abstract levels of the SOLO taxonomy. In the research, document analysis that is part of qualitative data harvest method, has been used. In document analysis, the investigated case or the inscriptive material information related to cases are analyzed. According to the research findings; of the 13 examined outcomes correspond to 2 uni-structural, (15.4%), 3 multi-structural, (23.1%), 6 relational (46.1%), and the other 2 extended abstract (15.4%) levels. When the distribution of the evaluation questions in terms of the levels of SOLO taxonomy is examined; it was determined that of the 45 questions correspond to 33 (73.3%) uni-structural, 8 (17.8%) multi-structural, and 4 (8.9%) questions represent relational levels. It has been determined that there is no question representing the extended abstract level in the textbook. In line with the obtained findings, suggestions were made regarding to the implementation and further research.

Anahtar Kelimeler

Evaluation questions, Textbook, Science lesson, Teaching program, SOLO taxonomy

8. Sınıf "DNA ve Genetik Kod" Ünitesi Kazanımları ile Değerlendirme Sorularının SOLO Taksonomisine Göre İncelenmesi

Öz

Öğrencilerin belirli bir konuya ilişkin kavrama becerilerini değerlendirmek için kullanılan araçlardan biri SOLO taksonomisidir. Araştırmada 8.sınıf Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı’nda yer alan "DNA ve Genetik Kod" ünite kazanımları ile MEB tarafından 2019 yılında kabul edilip, 2020 yılında basılan ders kitabındaki ilgili ünitenin değerlendirme sorularının SOLO taksonomisinin düzeylerine göre analiz edilmesi amaçlanmıştır. Kazanımların ve değerlendirme sorularının analizi, SOLO taksonomisinin tek yönlü yapı, çok yönlü yapı, ilişkisel yapı ve soyutlanmış yapı düzeyleri referans alınarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, nitel bir veri toplama yöntemi olan doküman analizi kullanılmıştır. Doküman incelemesinde, araştırılan olgu ya da olgularla ilgili yazılı materyal bilgileri analiz edilir. Araştırma bulgularına göre; incelenen 13 kazanımdan, 2’si (%15,4) tek yönlü, 3’ü (%23,1) çok yönlü, 6’sı (%46,1) ilişkisel ve diğer 2’si (%15,4) soyutlanmış yapı düzeylerine karşılık gelmektedir. Değerlendirme sorularının SOLO taksonomisinin düzeyleri açısından gösterdiği dağılım incelendiğinde ise; 45 sorudan 33’ünün (%73.3) tek yönlü, 8’inin (%17.8) çok yönlü ve 4’ünün (%8.9) ilişkisel yapı düzeylerini temsil ettiği saptanmıştır. Ders kitabında, soyutlanmış yapı düzeyini temsil eden soru bulunmadığı belirlenmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda uygulamaya ve ileri araştırmalara yönelik öneriler getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Değerlendirme soruları, Ders kitabı, Fen bilimleri dersi, Öğretim programı, SOLO taksonomisi

Kaynakça

• Ağçam, B., & Babanoğlu, M. P. (2018). İngilizce öğretim programlarının SOLO çözümlemesi: Türkiye örneği. Electronic Turkish Studies, 13(27), 1-18.
• Airasian, P. W., & Miranda, H. (2002). The role of assessment in the revised taxonomy. Theory Into Practice, 41(4), 249-254.
• Airasian, P. W. (1988). Symbolic Validation: The case of state-mandated, high stakes testing. Education Evaluation and Policy Analysis, 10(4), 310-313.
• Alsaadi, A. (2001). A comparison of primary mathematics curriculum in England and Qatar: The SOLO Taxonomy. Proceeding of the British Society for Research into Learning Mathematics, 21(3), 1-6.
• Anderson, L. W., & Krathwohl, D. R. (2001). Taxonomy for learning, teaching and assessing: A revision of Bloom's taxonomy of educational objectives. Needham Heights, Allyn & Bacon, MA.
• Arı, A. (2013). Bilişsel alan sınıflamasında yenilenmiş Bloom, SOLO, Fink, Dettmer taksonomileri ve uluslararası alanda tanınma durumları. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(6), 237-257.
• Ayas, A. (1995) Fen Bilimlerinde program geliştirme ve uygulama teknikleri üzerine bir çalışma: iki çağdaş yaklaşımın değerlendirilmesi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 149-155.
• Bahar, M., Nartgün, Z., Durmuş, S., & Bıçak, B. (2006). Geleneksel ve alternatif ölçme ve değerlendirme öğretmen el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Biggs, J. B. (2003). Teaching for quality learning at university, Open University Press, Maidenhead.
• Biggs, J. B., & Collis, K. F. (1982). Evaluation the quality of learning: the SOLO taxonomy (structure of the observed learning outcome), Academic Press.
• Brabrand, C., & Dahl, B. (2009). Using the SOLO taxonomy to analyze competence progression of university science curricula. Higher Education, 58(4), 531-549.
• Burnett, P. C. (1999). Assessing the structure of learning outcom from counselling using the Solo taxsonomy: an exploratory study. Biritish Journal of Guidance & Counselling, 27(4), 567-580.
• Çepni, S. (2012). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş, Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Dede, Y. (2013). Nitel yöntemler. S.B. Demir (Çev. Ed.), Araştırma deseni: nitel, nicel karma yöntem yaklaşımları içinde (ss. 183-213). Ankara: Eğiten Kitap.
• Dönmez, H., & Zorluoğlu, S.L. (2020). Fen Bilimleri dersi öğretim programı 6., 7. ve 8. sınıf kazanımlarının SOLO taksonomisine göre incelenmesi, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18 (1), 85-95.
• Dönmez, H., (2019). 6., 7. ve 8. sınıf fen bilimleri öğretim programı kazanımlarının ve değerlendirme sorularının incelenmesi: SOLO taksonomisi (Tez No. 582688) [Yüksek lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi- Isparta]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Fensham, P., & Bellocchi, A. (2013). Higher order thinking in chemistry curriculum and its assessment. Thinking Skills and Creativity, 10, 250-264.
• Gezer, M., & İlhan, M. (2014). 8. sınıf Vatandaşlık ve Demokrasi Eğitimi dersi kazanımları ile değerlendirme sorularının solo taksonomisine göre incelenmesi. Doğu Coğrafya Dergisi, 19(32), 193-207.
• Gezer, M., & İlhan, M. (2015). Sosyal Bilgiler dersi öğretim programı kazanımları ile ders kitabı değerlendirme sorularının SOLO taksonomisine göre incelenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 1-25.
• Gezer, M., İlhan, M., Öner Sünkür, M., & Çetin, B. (2014, Mayıs). Sosyal bilgiler dersi sınav sorularının SOLO taksonomisine göre incelenmesi [Sözlü bildiri]. III. Ulusal Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi, Gaziantep Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Gaziantep
• Gezer, M., Şahin, İ.F., Öner Sünkür, M., & Meral, E. (2014). 8. sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük dersi öğretim programı kazanımlarının revize edilmiş Bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 433-455.
• Göçer, A., & Kurt, A. (2016). Türkçe dersi öğretim programı 6, 7 ve 8. sınıf sözlü iletişim kazanımlarının solo taksonomisine göre incelenmesi. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(3), 215-228.
• Groth, R. E., & Bergner, J. A. (2006). Preservice elementary teachers' conceptual and procedural knowledge of mean, median and mode. Mathematical Thinking and Learning, 8(1), 37-63.
• İlhan, M. (2015). Standart ve solo taksonomisine dayalı rubrikler ile puanlanan açık uçlu matematik sorularında puanlayıcı etkilerinin çok yüzeyli rasch modeli ile incelenmesi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• İlhan, M., & Gezer M. (2017). Değerlendirme sorularının bilişsel düzeylerinin tespitinde SOLO ve revize edilmiş Bloom taksonomisi’ne dayalı sınıflamaların güvenirliklerinin karşılaştırılması. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 7(4), 637-662.
• Korkmaz, F., & Ünsal, S. (2017). Analysis of attainments and evaluation questions in sociology curriculum according to the SOLO taxonomy. Eurasian Journal of Educational Research 69, 75-92.
• Köse, O. (2018). Üst düzey uzamsal yeteneğe sahip matematik öğretmen adaylarının düşünme yapılarına göre SOLO taksonomisi düzeylerinin belirlenmesi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• McMillan, J. H., & Schumacher, S. (2010). Research in education: evidence-based inquiry. (7th ed.). Boston. MA: Pearson.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). İlkokul ve ortaokul (4., 5., 6., 7. ve 8. sınıflar) Fen Bilimleri dersi öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı. https://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812312311937-FEN%20B%C4%B0L%C4%B0MLER%C4%B0%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI2018.pdf
• Morgil, F., & Yılmaz, A. (1999). Lise X. sınıf, Kimya II ders kitaplarının öğretmen ve öğrenci görüşleri açısından değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(1), 26-41.
• Padiotis, I., & Mikropoulos, T. A. (2010). Using SOLO to evaluate an educational virtual environment in a technology education setting. Educational Technology & Society, 13(3), 233-245.
• Şendur, G. (2019). Fen bilgisi öğretmen adaylarının organik kimyadaki öğrenmelerinin SOLO taksonomisine göre incelenmesi: Aromatik bileşiklerin tepkimeleri konusu. İlköğretim Online, 18(2), 642-662
• Tekbıyık, A., & Akdeniz, A. R. (2008). İlköğretim Fen ve Teknoloji dersi öğretim programını kabullenmeye ve uygulamaya yönelik öğretmen görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(2), 23-37.
• Tekin, H. (2009). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Yargı Yayınevi.
• Turgut, M. F., & Baykul, Y. (2011). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Ünal, S. (2003). Lise 1 ve 3 öğrencilerinin kimyasal bağlar konusundaki kavramları anlama seviyelerinin karşılaştırılması. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Weyers, M. (2006). Teaching the FE Curriculum: Encouraging active learning in the classroom. London: Continuum.
• Yıldırım, A., & Şimşek H. (1999). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (1.baskı), Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (10. Baskı), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zorluoğlu, L. S., Olgun, M., & Kızılaslan, A. (2020). Fen Bilimleri dersi ile ilgili Yenilenmiş Bloom taksonomisine yönelik Türkiye’de yapılan araştırmaların içerik analizi. Trakya Eğitim Dergisi, 10(1), 23-32.
• Zorluoğlu, L. S., Şahintürk, A., & Bağrıyanık, K. E. (2017). 2013 yılı Fen Bilimleri öğretim programı kazanımlarının Yenilenmiş Bloom taksonomisine göre analizi ve değerlendirilmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 1-15.