İşbirlikli Öğrenmenin Analitik ve Yaratıcı Düşünme Üzerine Etkisi: 5. Sınıf “İnsan ve Çevre” Ünitesi Örneği

Yıl 2024, Sayı: 61, 2001 - 2016, 27.09.2024

Saranur Cengiz Zeynep Kamali Seda Nur Bektaş Seda Okumuş

https://doi.org/10.53444/deubefd.1405778

Öz

Bu araştırmanın amacı işbirlikli öğrenmenin 5. sınıf “İnsan ve Çevre” ünitesinde uygulanmasının öğrencilerin analitik ve yaratıcı düşünme becerilerine etkisinin araştırılmasıdır. Araştırmada ön test-son test uygulamalı kontrol gruplu yarı deneysel araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 5. sınıfların iki şubesinde öğrenim gören 32 (18 DG ve 14 KG) öğrenci oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak Analitik Düşünme Ölçeği ve Bilimsel Yaratıcılık Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin analizi için öncelikle verilerin normallik değerleri hesaplanmıştır. Verilerin analizi için bağımlı örneklem t testi, bağımsız örneklem t testi ve ANCOVA analizi yapılmıştır. Buna göre işbirlikli öğrenmenin uygulandığı deney grubunun analitik düşünme ve bilimsel yaratıcılık bakımından kontrol grubuna göre anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir (p<.05). Ayrıca deney grubunun analitik düşünme ve bilimsel yaratıcılık becerilerinin ön ve son verilerinin karşılaştırması yapılmıştır. Buna göre işbirlikli öğrenme uygulamasından sonra bilimsel yaratıcılık ve analitik düşünme bakımından anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir (p<.05). Araştırma sonuçlarına göre işbirlikli öğrenme 5. sınıf öğrencilerinin analitik ve yaratıcı düşünme becerilerini geliştirmiştir. Bu sonuçlar paralelinde, bu araştırmanın 21. yüzyıl becerilerinden “işbirliği” becerisinin kazandırılmasına ve 2018 fen bilimleri dersi öğretim programında kullanılması vurgulanan işbirlikli öğrenmenin sınıf içi uygulamalarda hayata geçirilmesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

İşbirlikli öğrenme, analitik düşünme, yaratıcı düşünme, insan ve çevre

Destekleyen Kurum

Bu araştırma 1919B012108121 numaralı TÜBİTAK 2209-A projesi kapsamında hazırlanmıştır.

Proje Numarası

1919B012108121

Teşekkür

Destekleri için TÜBİTAK'a teşekkür ederiz.

The Effect of Cooperative Learning on Analytical and Creative Thinking: The Case of 5th Grade "Human and Environment" Unit

Öz

This study aims to investigate the effect of cooperative learning on the analytical and creative thinking skills of 5th-grade students in the "Human and Environment" unit. In the study, a quasi-experimental research design with a pre-test-post-test applied control group was used. The sample consisted of 32 students (18 EG and 14 CG) studying in two 5th grade classes. Analytical Thinking Scale and Scientific Creativity Scale were used as data collection tools. For the analysis of the data obtained in the study, the normality values of the data were first calculated. Dependent sample t-test, independent sample t-test, and ANCOVA analysis were used to analyze the data. Accordingly, the experimental group, in which cooperative learning was applied, showed a significant difference in terms of analytical thinking and scientific creativity compared to the control group. In addition, the pre-and post-data of the analytical thinking and scientific creativity skills of the experimental group were compared. Accordingly, there was a significant difference in terms of scientific creativity and analytical thinking skills after the cooperative learning application (p<.05). According to the results of the study, cooperative learning improved 5th-grade students' analytical and creative thinking skills (p<.05). In parallel with these results, it is thought that this study will contribute to the acquisition of "cooperation" skills, one of the 21st-century skills, and implementation of cooperative learning, which is emphasized to be used in the 2018 science curriculum, in practice.

Anahtar Kelimeler

Cooperative learning, analytical thinking, creative thinking, human and environment

Proje Numarası

1919B012108121

Kaynakça

• Acar, B., & Tarhan, L. (2008). Effects of cooperative learning on students’ understanding of metallic bonding. Research in Science Education, 38, 401-420. http://dx.doi.org/10.1007/s11165-007-9054-9
• Açıkgöz, K. (1992). İşbirlikçi öğrenme kuram araştırma uygulama. Uğurel Matbaası.
• Alireza, J. (2010). The effect of cooperative learning techniques on college students’reading comprehension. Science Direct, 38, 96-108.
• Arısoy, B. (2011). İşbirlikli öğrenme yönteminin ÖTBB ve TOT tekniklerinin 6. Sınıf öğrencilerinin matematik dersi ‘istatistik ve olasılık’ konusunda akademik başarı, kalıcılık ve sosyal beceri düzeylerine etkisi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Çukurova Üniversitesi.
• Avgın, S.S., & Uygun, B. (2020). Fen eğitiminde işbirlikli öğrenme kuramı, buluş yoluyla öğrenme stratejisi ve yapılandırmacı yaklaşım basamaklarının akademik başarı üzerinde etkisinin karşılaştırılması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 1-16. http://dx.doi.org/10.33437/ksusbd.695473
• Bakioğlu, A., & Göktaş, E. (2020). Ortaokul matematik ve fen bilimleri dersinde işbirlikli öğrenmenin başarıya etkisi: Bir meta-analiz çalışması. Harran Maarif Dergisi, 5(1), 1-30. http://dx.doi.org/10.22596/2020.0501.1.30
• Belge Can, H., & Boz, Y. (2016). Structuring cooperative learning for motivation and conceptual change in the concepts of mixtures. International Journal of Science and Mathematics Education, 14(4), 635-657. http://dx.doi.org/10.1007/s10763-014-9602-5
• Bozdoğan, A. E., Taşdemir, A., & Demirtaş, M. (2006). Fen bilgisi öğretiminde işbirlikli öğrenme yönteminin öğrencilerin bilimsel süreç becerilerini geliştirmeye yönelik etkisi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(11), 23- 36.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Can, A. (2016). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi (5. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Cansız, N. (2023). The use of cooperative learning to develop reasoning skills on socioscientific issues. The Clearing House: A Journal of Educational Strategies, Issues and Ideas, 96(5), 154-161. https://doi.org/10.1080/00098655.2023.2228467
• Day, S. P., & Bryce, T. G. (2013). The benefits of cooperative learning to socio-scientific discussion in secondary school science. International Journal of Science Education, 35(9), 1533-1560. https://doi.org/10.1080/09500693.2011.642324
• Deniş Çeliker, H., & Balım, A.G. (2012). Bilimsel yaratıcılık ölçeğinin Türkçeye uyarlama süreci ve değerlendirme ölçütleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 1-21.
• Doymuş, K. (2007). Effects of a cooperative learning strategy on teaching and learning phases of matter and one-component phase diagrams. Journal of Chemical Education, 84(11), 1857-1860. https://doi.org/10.1021/ed084p1857
• Eymur, G., & Geban, Ö. (2017). The collaboration of cooperative learning and conceptual change: Enhancing the students’ understanding of chemical bonding concepts. International Journal of Science and Mathematics Education, 15, 853–871. http://dx.doi.org/10.1007/s10763-016-9716-z
• Fernández-González, C., & Franco-Mariscal, A. J. (2021). Teaching the plant kingdom using cooperative learning and plants elements: A Case study with spanish secondary school students. Journal of Turkish Science Education, 18(1), 17-31. http://dx.doi.org/10.36681/tused.2021.50
• Field, A. (2005). Discovering statistics using SPSS. Sage Publication.
• Gillies, R. M. (2023). Using cooperative learning to enhance students’ learning and engagement during inquiry-based science. Education Sciences, 13(12), 1242. https://doi.org/10.3390/educsci13121242
• Gömleksiz, M. (1993). Kubaşık öğrenme yöntemi ile geleneksel yöntemin demokratik tutumlar ve erişiye etkisi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Çukurova Üniversitesi.
• Green, S. B., & Salkind, N. J. (2005). Using SPSS for Windows and Macintosh: Analyzing and understanding data (4th Ed.). Prentice Hall.
• Güneş, F. (2012). Öğrencilerin düşünme becerilerini geliştirme. Türklük Bilimi Araştırmaları, 32, 127-146.
• Halim, A., & Syahrun, N. (2020, February). Application of jigsaw type cooperative learning to improve student creative thinking skills. In Journal of Physics: Conference Series (Vol. 1460, No. 1, p. 012142). IOP Publishing.
• Haryono, H. E. (2020). The influence of cooperative learning model type group investigation toward results of learning science materials of students. Jurnal Ilmiah Pendidikan Fisika, 4(1), 1. http://dx.doi.org/10.20527/jipf.v4i1.1772
• Hasan, R., Lukitasari, M., Darmayani, O., & Santoso, S. (2019, February). The variation pattern of cooperative learning models implementation to increase the students creative thinking and learning motivation. In Journal of Physics: Conference Series (Vol. 1157, No. 2, p. 022075). IOP Publishing.
• Huda, H. B., & Rohaeti, E. (2021, March). Oriented collaborative ınquiry learning (REORCILEA) model: Improvement of students’ analytical thinking ability in high school chemistry learning. In 6th International Seminar on Science Education (ISSE 2020) (pp. 248-252). Atlantis Press.
• Ibraheem, T. L. (2011). Effects of two modes of student teams - achievement division strategies on senior secondary school students’ learning outcomes in chemical kinetics. Asia -Pacific Forum on Science Learning and Teaching, 12(2), 1-21.
• İleri, Y. E., Selvi, M., & Köse, M. (2020). The effect of a cooperative learning approach on academic success in science education: A meta-analysis study. Ihlara Journal of Educational Research, 5(1), 51-84.
• Johnson, D.W., Johnson, R.T, & Holubec, E.J. (2013). Cooperation in the classroom (9th Ed.) Interaction Book Company.
• Johnson, D. W., & Johnson, R. T. (2021). Learning together and alone: The history of our involvement in cooperative learning. In Pioneering perspectives in cooperative learning (pp. 44-62). Routledge.
• Jondeau, E., & Rockinger, M. (2003). Conditional volatility, skewness, and kurtosis: existence, persistence, and comovements. Journal of Economic Dynamics and Control, 27(10), 1699-1737.
• Kadayıfçı, H. (2008). Yaratıcı düşünmeye dayalı öğretim modelinin öğrencilerin maddelerin ayrılması ile ilgili kavramları anlamalarına ve bilimsel yaratıcılıklarına etkisi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Kala, N. (2019). Fen bilimleri eğitiminde analitik düşünme becerisi. A. Kirman Bilgin, (Ed.), Fen bilimlerinde yaşam becerileri eğitimi içinde (s.52-80). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Kaplan Parsa, M. (2016). İşbirlikli sorgulamaya dayalı öğrenme ortamının yaratıcı düşünmeye, sorgulayıcı öğrenme becerilerine, fen ve teknoloji dersine yönelik tutuma etkisi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Koç, Y. (2014). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin işbirlikli öğrenme modeli hakkında bilgilendirilmesi, bu modeli sınıfta uygulamaları ve elde edilen sonuçların değerlendirilmesi: Ağrı il örneği [Yayınlanmamış doktora tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Lee, G. G., Jeon, Y. E., & Hong, H. G. (2021). The effects of cooperative flipped learning on science achievement and motivation in high school students. International journal of Science Education, 43(9), 1381-1407. https://doi.org/10.1080/09500693.2021.1917788 Marzano, R. J. (2011). The art and science of teaching. Teaching argument. Educational Leadership, 70(1), 80-81.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage.
• Novitasari, A., Sutarno, S., & Masykuri, M. (2020). Development of the discovery with team assisted individualization (D-TAI) Model to empower analytical thinking ability in the material human reproductive system. IJIS Edu: Indonesian Journal of Integrated Science Education, 2(2), 119-130.
• Ocak, G., & Park, F (2019). Lise öğrencileri için analitik düşünme ölçeği geliştirme çalışması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(1), 49-68.
• Okumuş, S., Çavdar, O., Alyar, M., & Doymuş, K. (2017). İşbirlikli öğrenme ve modellerin kimyasal reaksiyonlar konusunun anlaşılmasına etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44, 358-381.
• Okumuş, S., & Doymuş, K. (2017). İşbirlikli öğrenme ve modellerin yedi ilkeyle birlikte uygulanmasının kavramsal anlamaya etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(39), 431-457.
• Okumuş, S., & Doymuş, K. (2018a). İyi bir eğitim ortamı için yedi ilkenin işbirlikli öğrenme ve modellerle birlikte uygulanmasının 6. sınıf öğrencilerinin fen başarısına etkisi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(25), 203-238.
• Okumuş, S., & Doymuş, K. (2018b). Modellerin okuma- yazma- uygulama yöntemi ve yedi ilke ile uygulanmasının maddenin tanecikli yapısı ve yoğunluk konularının kavramsal anlaşılmasına etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 1603-1638.
• Okumuş, S., & Doymuş, K. (2021). The effect of seven principles and model-supported cooperative learning on the conceptual understanding and eliminating misconceptions of the particulate nature of matter. Malaysian Online Journal of Educational Sciences, 9(4), 53-71.
• Orora, W., Keraro, F. N., & Wachanga, S. W. (2014). Using cooperative e-learning teaching strategy to enhance students’ creativity in secondary school biology: A study of selected schools in Nakuru County, Kenya. International Journal of Education and Practice, 2(6), 137-146. https://doi.org/10.18488/journal.61/2014.2.6/61.6.137.146
• Resnick, M., Myers, B., Nakakoji, K., Shneiderman, B., & Pausch, R. (2005). Design principles for tools to support creative thinking. http://repository.cmu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1822&context=isr
• Sancı, M. & Kılıç, D. (2011). İlköğretim 4. sınıf fen ve teknoloji dersi öğretiminde uygulanan jigsaw ve grup araştırması tekniklerinin öğrencilerin akademik başarıları üzerine etkisi. Journal of Educational and Instructional Studies in the World, 1(1), 80-92.
• Siew, N. M., & Ambo, N. (2020). The scientific creativity of fifth graders in a stem project-based cooperative learning approach. Problems of Education in the 21st Century, 78(4), 627-643. https://doi.org/10.33225/pec/20.78.627
• Slavin, R. E. (1996). Research on cooperative learning and achievement: What we know, what we need to know. Contemporary Educational Psychology, 21, 43–69.
• Şahin, E., & Doymuş, K. (2021). Dijital destekli işbirlikli öğrenci takımları başarı bölümleri yönteminin fen bilimleri dersinin akademik başarısına etkisi. EKEV Akademi Dergisi, 25(85), 173- 186.
• Şenol, H., Bal, Ş. & Yıldırım, H. İ. (2007). İlköğretim 6. sınıf fen bilgisi dersinde duyu organları konusunun işlenmesinde işbirlikli öğrenme yönteminin öğrenci başarısı ve tutum üzerinde etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 211-220.
• Tabachnick, B.G., & Fidell, L.S. (2013). Using multivariate statistics (6th Ed.). Pearson.
• Tekin, M. (2008). Orta öğretimde öğrenim gören öğrencilerden spor yapan ve yapmayanlar arasındaki yaratıcılık ve çoklu zekâ alanlarının araştırılması [Yayınlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Thaneerananon, T.,Triampo, W., & Nokkaew, A. (2016). Development of a test to evaluate students’analytical thinking based on factver susopinion differentiation. International Journal of Instruction, 9(2), 123-138.
• Thurston, A., Topping, K. J., Tolmie, A., Christie, D., Karagiannidou, E., & Murray, P. (2010). Cooperative Learning in Science: Follow‐up from primary to high school. International Journal of Science Education, 32(4), 501-522. https://doi.org/10.1080/09500690902721673
• Topping, K. J., Thurston, A., Tolmie, A., Christie, D., Murray, P., & Karagiannidou, E. (2011). Cooperative learning in science: Intervention in the secondary school. Research in Science & Technological Education, 29(1), 91-106. https://doi.org/10.1080/02635143.2010.539972
• Torrance, E.P. (1966). Torrance tests of creative thinking. Personel Press.
• Turaçoğlu, İ. (2011). Öğretmen adaylarının grup araştırması tekniğine yönelik öz değerlendirmeleri. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 39-47.
• Umdu Topsakal, Ü. (2010). 8. Sınıf ‘canlılar için madde ve enerji’ ünitesi öğretiminde işbirlikli öğrenme yönteminin öğrenci başarısına ve tutumuna etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 91-104.
• Wang, M., Cheng, B., Chen, J., Mercer, N., & Kirschner, P. A. (2017). The use of web-based collaborative concept mapping to support group learning and interaction in an online environment. The Internet and Higher Education, 34, 28–40. https://doi.org/10.1016/j.iheduc.2017.04.003
• Warfa, A. M., Roehring, G. H., Schneider, J. L., & Nyacwaya, J. (2014). Collaborative discourse and the modelling of solution chemistry with magnetic 3D physical models– impact and characterization. Chemical Education Research and Practice, 15, 835- 848. http://dx.doi.org/10.1039/C4RP00119B
• Woods-McConney, A., Wosnitza, M. I, & Sturrock, K. L. (2016). Inquiry and groups: student interactions in cooperative inquiry-based science. International Journal of Science Education, 38(5), 842–860. https://doi.org/10.1080/09500693.2016.1169454
• Yılayaz, Ö., & Barata Aksoy, Ş. (2020). İşbirlikli öğrenme modelinin 7. sınıf fen ve teknoloji dersi “İnsan ve Çevre” ünitesinin öğretiminde öğrenci başarısına etkisi. Turkish Journal of Educational Studies, 7(2), 194-207.
• Yıldız, E., Ağgül, Ö., Çalıklar, Ş., & Şimşek, Ü. (2020). Eğitsel oyun ve işbirlikli öğrenmenin 6. sınıf öğrencilerinin akademik başarılarına, sosyal becerilerine ve öğrenme motivasyonlarına etkisi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(6), 1703–1716.
• Yılmaz, F. (2017). İşbirlikli öğrenme jigsaw yöntemi ile yapılan laboratuar etkinliklerinin ortaokul öğrencilerinin yaşamımızdaki elektrik ünitesindeki başarılarına etkisi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Kafkas Üniversitesi.