A REVIEW IN THE CONTEXT OF TRAFFIC SOCIOLOGY: DAILY VISITORS AND RENTAL BICYCLES THROUGH THE EYES OF BÜYÜKADA RESIDENTS

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 1, 52 - 89, 30.04.2022

Yıldız Akpolat , İrfan Kavaz

Öz

The aim of this study is to reveal how the daily visitors of Büyükada participate in the traffic of the Island with rental bicycles and how the individuals living on the Island make sense of it in traffic sociology. For this purpose, a field study was implemented by conducting in-depth interviews with 12 participants living in Büyükada within the framework of a qualitative approach. The findings were analyzed within the framework of social exchange theory. Regarding the resource exchange of the island people with daily visitors in the traffic environment, 6 factors were determined as the excess number of vehicles, the lack of knowledge and experience on bicycle use by foreigners, the responsibilities of the renters, the effectiveness of the official rules, the age range of the users, the road capacity-Island topography. Thus, a new perspective was brought to the tourism sociology studies, which were carried out within the framework of domestic-foreign interaction in the literature, by adding the perspective of traffic sociology, and how the foreigner’s instrumental mobility was interpreted by the locals and its effects on the island life were revealed.

TRAFİK SOSYOLOJİSİ BAĞLAMINDA BİR İNCELEME: BÜYÜKADA’DA YAŞAYANLAR GÖZÜNDEN GÜNÜBİRLİK ZİYARETÇİLER VE KİRALIK BİSİKLETLER

Öz

Bu çalışmanın amacı Büyükada’ya günübirlik gelen ziyaretçilerin kiralık bisikletlerle Ada trafiğine katılmalarını, Adada yaşayan bireylerin nasıl anlamlandırdıklarını trafik sosyolojisi bağlamında ortaya çıkarmaktır. Bu amaçla nitel yaklaşım çerçevesinde Büyükada’da yaşayan 12 katılımcıyla derinlemesine mülakat tekniğiyle görüşmeler yapılarak bir saha araştırması gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgular, sosyal değişim teorisi çerçevesinde analiz edilmiştir. Ada halkının günübirlik ziyaretçilerle trafik ortamında gerçekleştirdiği kaynak değişimiyle ilgili olarak araç sayısının fazlalığı, yabancıların bisiklet kullanımı konusundaki bilgi ve tecrübe eksikliği, kiralayanların sorumlulukları, resmi kuralların etkinliği, kullanıcıların yaş aralığı, yol kapasitesi-Ada topoğrafyası şeklinde 6 faktör belirlenmiştir. Böylece literatürde yerli- yabancı etkileşimi çerçevesinde yapılmış olan turizm sosyolojisi çalışmalarına trafik sosyolojisi perspektifi eklemlenerek yeni bir bakış açısı getirilmiş ve yabancının araçsal hareketliliğinin yerliler tarafından nasıl anlamlandırıldığı ve Ada yaşantısına etkileri ortaya çıkarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Trafik Sosyolojisi, Büyükada, Günübirlik Ziyaretçiler, Kiralık Bisikletler

Kaynakça

• Abacık, G.C. (2019). Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisi Bağlamında Trafikte Engelli Kadın Sürücü Olmak: Isparta Örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
• Aycan, N. ve Ş. (2014). “Trafiğin yazılı olmayan kurallarının kadın sürücü ayağı”. Emniyet Genel Müdürlüğü. 5. Karayolu Trafik Güvenliği Sempozyumu ve Sergisi. (ss.67-76). Ankara: Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Hizmetleri Başkanlığı Yayınları.
• Bauman, Z. (2019). “Postmodernlik ve Hoşnutsuzlukları” (Çev.: İsmail Türkmen). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2021). “Sosyolojik Düşünmek” (Çev.: Akın Emre Pilgir). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Berger, M. L. (1986). “Women Drivers!: The Emergence of Folklore and Stereotypic Opinions Concerning Feminine Automotive Behavior”. In Women's Studies International Forum, 9(3), 257-263.
• Böhm, S., Jones, C., Land, C. ve Paterson, M. (2006). Introduction: Impossibilities of automobility. In S. Böhm, C. Jones, C. Land ve M. Paterson (Ed.), The Sociological Review, 3–16.
• Cass, N., Shove, E. ve Urry, J. (2005). Social Exclusion, Mobility and Access. The Sociological Review, 53(3), 539-555.
• Ceylan, Y. (2015). Trafik Suçlarının Suç Kurumlarındaki Yeri ve Sosyolojik Analizi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Conley, J. (2012). A Sociology of Traffic: Driving, Cycling, Walking. Technologies of Mobility in the Americas, 219-236.
• Creswell, J.W. (2020). Nitel Araştırma Yöntemleri: Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. (Çev.: Mesut Bütün ve Selçuk Beşir Demir). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Cüceloğlu, D. (2019). İnsan İnsana. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Karacan Çetin, H. (2015). Karayolları Trafik Kanununda Hukuki Sorumluluk (Türk, İsviçre ve Alman Hukukları Karşılaştırmalı). (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Dant, T. (2004). The Driver-Car. Theory, Culture ve Society, 21(4-5), 61-79.
• Delice, M. (2013). Sürücüyü Öfkelendiren Davranışların ve Sürücülerin Bu Davranışlara Verdiği Tepkilerin İncelenmesi/The Investigation of Factors Causing Anger on Drivers and the Drivers’ Response Against These Factors. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(2), 251-273.
• Eastman, J. T., Danaher, W. F. ve Schrock, D. (2013). “Gendering Truck Driving Songs: The Cultural Masculinization of An Occupation, Sociological Spectrum, 33(5), 416-432.
• Ece, M. Karar Destek Yardımcısı Olarak Gürültü Haritalama Yazılımı ile Trafik Gürültüsü Üzerine Farklı Senaryoların İrdelenmesi, Antalya Örneği. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
• Erjem, Y. (1996). Sosyolojik Açıdan Trafik, Trafik Sisteminin İşleyişi ve Trafik Kazaları. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Goffman, E. (2017). Kamusal Alanda İlişkiler: Toplu Yaşamın Mikro İncelemeleri. (Çev.: M. Fatih Karakaya). Ankara: Heretik Yayınları. (1971).
• Granié, M. A. ve Papafava, E. (2011). “Gender Stereotypes Associated with Vehicle Driving Among French Preadolescents and Adolescents”. Transportation Research Part F: Traffic Psychology and Behaviour, 14(5), 341-353.
• Gudykunst, W. B. (1983). Toward A Typology of Stranger-Host Relationships. International Journal of Intercultural Relations, 7(4), 401-413.
• Gül, H. (2019). “Kamusal Alanda Toplumsal Cinsiyet Görünümleri-Kadın Sürücülere İlişkin Kalıp Yargılar–Gaziantep Örneği”. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi,7(90),442-453.
• Günindi Ersöz, A. (2018). Toplumsal Yaşamda Şiddet: Trafikte Yol Vermeme Nedeni İle Yaşanan Şiddet Olaylarının Nedenlerine Multidispliner Bir Bakış. Electronic Turkish Studies, 13(15), 495-508.
• Horton, D. (2006). Environmentalism and The Bicycle. Environmental Politics, 15(1), 41-58.
• İnal, K. (2014). Türkiye'de Trafik Güvenliği Eğitiminin Bütünlüklü Değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• İstanbul Büyükşehir Belediyesi. (2020). Adalar İlçesi Strateji Belgesi 1. Taslak. İstanbul.
• Jensen, O. B. (2006). ‘Facework’, Flow and the City: Simmel, Goffman, and Mobility in the Contemporary City. Mobilities, 1(2), 143-165.
• Jonah, B. A. (1990). Age Differences in Risky Driving. Health Education Research, 5(2), 139-149.
• Jørgensen, A. J. (2006, December). Traffic Culture: Law, Morality and Actual Behaviour. In Selected Proceedings from the Annual Transport Conference at Aalborg University (1-15). Denmark: Aalborg University.
• Levine, D. N. (1977). Simmel at a Distance: On the History and Systematics of the Sociology of the Stranger. Sociological Focus, 10(1), 15-29.
• Lezotte, C. (2013). “Women with muscle: Contemporary women and the classic muscle car”. Frontiers: A Journal of Women Studies, 34(2), 83-113.
• Li, M. ve Luo, Z. (2020). “The ‘Bad Women Drivers’ Myth: The Over Representation of Female Drivers and Gender Bias İn China’s Media”. Information, Communication & Society, 23(5), 776-793.
• Manderscheid, K. (2009). Integrating space and mobilities into the analysis of social inequality. Distinktion: Scandinavian Journal of Social Theory, 10(1), 7-27.
• Merriam, S.B. (2013). Nitel Araştırma: Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber. (Çev.: Selahattin Turan). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Moeckli, J. ve Lee, J. D. (2007). “The Making of Driving Cultures”. Improving Traffic Safety Culture in the United States, 38(2), 185-192.
• Özdemir, C. (1995). Aydın İlinde Trafik Kazası Yapan Sürücülerin Sosyolojik Yönden Değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Park, R. E. (1928). Human Migration and The Marginal Man. American Journal of Sociology, 33(6), 881-893.
• Parkin, K.J. (2017). A Century of Buying, Driving, and Fixing Cars. U.S.A.: Penn.
• Rothe, J. P. (1992). “Traffic Sociology: Social Patterns of Risk”. International Journalof Adolescent Medicine and Health, 5(3-4), 187-198.
• Saldana, J. (2019). Nitel Araştırmalar İçin Kodlama El Kitabı. (Çev.: Aysel Tüfekci Akcan ve Süleyman Nihat Şad). Ankara: Pegem Akademi.
• Scharff, V. (1992). TakingThe Wheel: Women and The Coming of The Motor Age.New York: FreePress.
• Schütz, A. (1944). The Stranger: An Essay in Social Psychology. American Journal of Sociology, 49(6), 499-507.
• Sheller, M. ve Urry, J. (2000). “The City and The Car”. International Journal of Urban and Regional Research, 24(4), 737-757.
• Simmel, G. (2015). Bireysellik ve Kültür. (Çev.: Tuncay Birkan). İstanbul: Metis Yayınları.
• Siu, P. C. (1952). The Sojourner. American Journal of Sociology, 58(1), 34-44.
• Şam, P. (2013). Adli Tıp Kurumu Trafik İhtisas Dairesi'ne Kusur Durumu Tespiti İstemiyle Gönderilen Adli Dosyaların Olay Yeri İncelemesi Parametreleri Açısından Değerlendirmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Tanrıverdi, A. (2006). Adalar: İlçemizi Tanıyalım. İstanbul: Adalı Yayınları.
• T.C. Resmî Gazete, (1983). Karayolları Trafik Kanunu.
• Turner, C. ve McClure, R. (2003). Age and Gender Differences in Risk-Taking Behaviour as an Explanation for High İncidence of Motor Vehicle Crashes as a Driver in Young Males. Injury Control and Safety Promotion, 10(3), 123-130.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2021, Haziran). https://biruni.tuik.gov.tr/medas/
• Ulutaş, B., Sapaz, D. ve Dumanlı, D. (2016). Ulaşım Sektöründe Kadın Emeği: Ankara'da Çalışan Kadın Sürücü ve Makinistler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 48(2), 141-164.
• Urry, J. (2010). “Mobile Sociology 1”. The British Journal of Sociology, 61, 347-366.
• Ünal, L., Özdek, N., Ünal, N., Keçici, B. (2017). “‘Hep Şu Kadın Sürücüler’ Basmakalıbı, Trafikte Kadın Olmak”. Emniyet Genel Müdürlüğü. 7. Karayolu Trafik Güvenliği Sempozyumu ve Sergisi. (ss. 150-170). Ankara: Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Hizmetleri Başkanlığı Yayınları.
• Walsh, M. (2011). “Gender and Automobility: Selling Cars to American Women After the Second World War”. Journal of Macromarketing, 31(1), 57-72.
• Vannini, P. (2010). “Mobile Cultures: From The Sociology of Transportation To The Study of Mobilities”. Sociology Compass, 4(2), 111-121.
• Yago, G. (1983). The sociology of transportation. Annual Review of Sociology, 9 (1), 171-190.
• Yıldız, M. C. ve Karaca, M. (2015). Otomobil Sürücülerinin Trafik ve Yol Güvenliği Konusundaki Görüşlerine Sosyolojik Bakış. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12.
• Yılmaz, A. C., (2015). Determination of Defect Rates of Traffıc Accident Involvements by Usıng Accıdent Reconstructıon Tools. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Zaidel, D. M. (1992). “A Modeling Perspective on The Culture of Driving” [Sürüş Kültürü Üzerine Modelleme Perspektifi], Accident Analysis&Prevention, 24(6), 585-597.
• Zorer, Y. (2005). Tarihi Gelişim Sürecinde Büyükada Meydanları. İstanbul: Büyükada Kültür Derneği Yayınları. 16 Sayılı İlçe Belediye Meclis Kararı, (2016). Adalar ilçesi dâhilinde bisiklet kiraya verenlerin ve kiralık bisiklet sürücülerinin uymaları gereken kurallar; kiralık bisikletlerin, özel bisikletlerden ayırt edilmesini sağlayıcı özellikler; kiralık bisikletlerin plakalandırılması ve denetlenmesi hakkında yönetmelik.