Tüketici İşlemlerinde Ayıplı Mal ve Hizmetten Doğan Seçimlik Hakların Tabi Olduğu Zamanaşımı ve Bunun Garanti Taahhütleriyle İlişkisi

Yıl 2014, Cilt 16 Özel Sayı, 3389 - 3448, 01.07.2014

Ahmet Türkmen

Öz

Tüketici işlemlerinde ayıptan doğan sorumluluk hükümleriyle, tüketiciye bir kısmı yenilik doğuran hak niteliğinde karşı tarafın hukukî alanına
doğrudan ve tek taraflı tesir edebilme imkânı tanınmıştır. Gerek bu yönüyle
gerekse kusura dayanmayan bir sorumluluk türü olması nedeniyle muhatap
bakımından oldukça ağır sonuçlar doğurabilecek bu hükümler, bu hakların
kullanılabilmesi için alacak zamanaşımı sürelerinden (TBK m. 146, 147) çok
daha kısa zamanaşımı sürelerinin öngörülmesiyle, tüketici karşısındaki
muhatap lehine yumuşatılmaya ve dengelenmeye çalışılmıştır. Ağır bir
sorumluluk altında olan muhataplara kanun koyucu tarafından sağlanan bir
başka avantaj ise, ayıptan doğan sorumlulukta zamanaşımının başlangıcına
aittir. Gerçekten de ayıptan sorumlulukta zamanaşımı mallarda teslimle,
hizmetlerde ise hizmetin ifasıyla işlemeye başlar. Zamanaşımının başlaması
için tüketicinin maldaki veya hizmetteki ayıbı bilmesine ve öğrenmesine
gerek dahi yoktur.

Kaynakça

• Akçaal, Mehmet/Uyumaz, Alper; “6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun Bazı Hükümlerine (m. 1-16) İlişkin Bir İnceleme”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 2, 2013, s. 241-276.
• Akçay, Ergin; Türk Borçlar Kanununa Göre Zamanaşımı, XII Levha Yayınları, İstanbul 2010.
• Akıncı, Şahin; Ayıplı Mal ve Hizmetlere Karşı Tüketicinin Korunması, Cemre Yayınları, Konya 1998.
• Aral, Fahrettin/Ayrancı, Hasan; Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, 9. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2012.
• Arbek, Ömer; Satım Konusu Ayıplı Malın Tamir Edilmesi, Yetkin Yayınları, Ankara 2005.
• Aslan, Yılmaz; 6502 sayılı Kanuna Göre Tüketici Hukuku, 4. Baskı, Ekin Yayınevi, Bursa 2014.
• Atamer, Yeşim/İnceoğlu, Murat; Satım Sözleşmesinde Tüketicinin Seçimlik Hakları ve Avrupa Birliği Hukuku ile Uyumu Sorunu, Otomotiv Distribütörleri Derneği Yayını, İstanbul 2012.
• Atamer, Yeşim/Baş, Ece; “Avrupa Birliği Hukuku ile Karşılaştırmalı Olarak 6502 sayılı Yeni Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Uyarınca Satım Sözleşmesinde Ayıptan Sorumluluk”, İstanbul Barosu Dergisi, Tüketici Hakları ve Rekabet Hukuku Özel Sayısı, Cilt: 88, Özel Sayı 1, 2014, s. 19-61.
• Atasoy, Ömer Adil/Taşkın, Mustafa/Acar, Hakan; Tüketiciyi Koruma Hukuku, 2. Baskı, Yargı Yayınevi, Ankara 2000.
• Ayan, Nurşen, “Taşınır Satımında Satıcının Kanundan Doğan Ayıba Karşı Tekeffül Borcu”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt:15, Sayı: 1, 2007, s. 11-38.
• Aydoğdu, Murat; Konut Finansman Sistemi (Mortgage), Adalet Yayınevi, Ankara 2010, (Konut).
• Aydoğdu, Murat; “6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un Getirdiği Yeniliklere Genel Bakış, Sözleşmeye Aykırılık, Ayıplı İfa Kavramlarına Getirdiği Farklı Yaklaşım ve Bu Konudaki Önerilerimiz”, DEÜHFD, Cilt: 15, Sayı: 2, 2013 (Basım Yılı: 2014), s. 1-62, (Yenilikler).
• Aydoğdu, Murat/Kahveci, Nalan; Türk Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, İleri Kitabevi, 1. Baskı, İzmir 2013.
• Baykan, Renan; Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun Eksik ve Aksak Yönleri ile Tadiline İlişkin Çözüm Önerileri, İstanbul Ticaret Odası Yayını, Yayın No: 2008-27, İstanbul 2008.
• Bilge, Necip; Borçlar Hukuku, Özel Borç Münasebetleri, Banka ve Ticaret Hukuku Enstitüsü Yayınları, Sevinç Matbaası, Ankara 1971.
• Bilgen, Mahmut; Özel Hukukta Zamanaşımı, Adalet Yayınevi, Ankara 2010.
• Bucher, Eugen; Obligationenrecht, Besonderer Teil, 3. Auflage, Zürich 1988.
• Buz, Vedat; Medeni Hukukta Yenilik Doğuran Haklar, Yetkin Yayınları, Ankara 2005.
• Çabri, Sezer; Konut Finansmanı Sözleşmeleri, XII Levha Yayınları, İstanbul 2010.
• Demir, Mehmet; “Tüketim Mallarının Satımındaki Garantilere İlişkin AB Yönergesi ve Ülkemizdeki Yasal Düzenleme”, AÜHFD., C. 54, S. 3, 2005, s. 23-51.
• Deryal, Yahya; Tüketici Hukuku, 2. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara 2008. Edis, Seyfullah; Satıcının Ayıba Karşı Tekeffül Borcu, Ajans-Türk Matbaası, Ankara 1963.
• Ellenberger, Jürgen; in: Palandt Kommentar, Bürgerliches Gesetzbuch, 72. Auflage, Verlag C.H. Beck, München 2013.
• Erdem, Mehmet; Özel Hukukta Zamanaşımı, XII Levha Yayınları, İstanbul 2010.
• Eren, Fikret; Borçlar Hukuku, Genel Hükümler (6098 sayılı Türk Borçlar Kanununa Göre Hazırlanmış), Yetkin Yayınları, 14. Baskı, Ankara 2012.
• Ergenekon, Yılmaz; Türk Borçlar Hukukunda Müruru Zamanın Kat’ı (Ve Tatili İle Mukayesesi), Güzel Sanatlar Matbaası, Ankara 1960.
• Erlüle, Fulya; “Tüketim Mallarının Satımı Sözleşmesi ve Bu Mallara İlişkin Olarak Verilen Garantiler Hakkında Yönerge”, Prof. Dr. Necip Kocayusufpaşaoğlu İçin Armağan, Seçkin Yayınevi, Ankara 2004, s. 419-434.
• Feyzioğlu, Feyzi Necmeddin; Borçlar Hukuku, Akdin Muhtelif Nevileri (Özel Borç İlişkileri), Cilt I, 4. Bası, Fakülteler Matbaası, İstanbul 1980.
• Gümüş, Mustafa Alper; Borçlar Hukuku, Özel Hükümler, 3. Bası, Cilt I, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2013, (Borçlar Özel).
• Gümüş, Mustafa Alper; 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi, Cilt 1 (Madde: 1-46), Vedat Kitapçılık, İstanbul 2014. (Tüketici I)
• Honsell, Heinrich; Obligationenrecht, Kurzkommentar,Art. 1-529, Helbing Lichtenhahn Verlag, Basel 2008.
• İlhan, Cengiz; Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi, TBB Yayınları, Ankara 2006.
• Kapancı, Kadir Berk; 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Açısından Satış Hukukunda Ayıptan Doğan Sorumluluk ve Sözleşmesel Garanti Taahhütleri, XII Levha Yayınevi, İstanbul 2012.
• Kara, İlhan; Tüketici Hukuku, Engin Yayınevi, Ankara 2012.
• Kaya, Ferman; “Yeni Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun”, İstanbul Barosu Dergisi, Cilt: 88, Sayı: 2014/1, Ocak-Şubat 2014, s. 71-80.
• Müller-Chen, Marcus; in: Handkommentar zum Schweizer Privatrecht, Art. 184-318 OR, 2. Auflage, Schulthess Verlag, Zürich-Basel-Genf 2012.
• Oğuzman, Kemal/Öz, Turgut; Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt: 1, 11. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2013.
• Oğuzman, Kemal/Seliçi, Özer/Oktay-Özdemir, Saibe; Eşya Hukuku, 15. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul 2012.
• Özkaya, Eraslan; Özel Hukukumuzda Zamanaşımı ve Hak Düşürücü Süreler, Seçkin Yayınevi, Ankara 2012.
• Petek, Hasan; “Tıbbi Müdahalelerden Kaynaklanan Uyuşmazlıklarda Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun Uygulanması”, Prof. Dr.M. Polat Soyer’e Armağan, DEÜHFD Özel Sayı, C.II, 2013 (Basım Yılı: 2014), s. 969-1017.
• Reisoğlu, Seza; Garanti Mukavelesi, Ajans Türk Matbaası, Ankara 1963. Serozan, Rona; Sözleşmeden Dönme, 2. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2007.
• Şahiniz, Salih C.; Tacirler Arası Ticari Satımlarda Satıcının Ayıplı İfadan (Ayıplı Mal Tesliminden) Sorumluluğu, Seçkin Yayınevi, Ankara 2008.
• Tonner, Klaus; in: Tamm, Marina/Tonner, Klaus (Hrsg.); Verbraucherrecht, Nomos Verlag, Baden-Baden 2012.
• Tandoğan, Halûk; Garanti Mukavelesi (Mahiyeti ve Benzeri Hukukî Münasebetlerden Tefriki), Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara 1959, (Garanti).
• Tandoğan, Halûk; Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, Cilt: I/1, Banka ve Ticaret Hukuku Enstitüsü Yayınları, 4. Bası, Olgaç Matbaası, Ankara 1985, (Cilt I/1).
• Tekinay, Selahattin Sulhi/Akman, Sermet/Burcuoğlu, Haluk/Altop, Atilla; Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 7. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul 1993.
• Tiryaki, Betül; Tüketicinin Korunması Hukuku Açısından Ayıplı Hizmetten Doğan Sorumluluk, Yetkin Yayınları, Ankara 2007.
• Tunçomağ, Kenan; Borçlar Hukuku, II. Cilt, Özel Borç İlişkileri, Fakülteler Matbaası, İstanbul 1974.
• Weidenkaff, Walter; in: Palandt Kommentar, Bürgerliches Gesetzbuch, 72. Auflage, Verlag C.H. Beck, München 2013.
• Yavuz, Cevdet; Satıcının Satılanın (Malın) Ayıplarından Sorumluluğu, Beta Yayınevi, İstanbul 1989, (Satım).
• Yavuz, Cevdet; Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümleri, Beta Yayınevi, 7. Baskı, İstanbul 2009, (Borçlar).
• Yavuz, Cevdet; Borçlar Hukuku Dersleri, Özel Hükümler, 9. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul 2011, (Dersler).
• Yavuz, Nihat; Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi, 2. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2010.
• Yıldırım, Abdulkerim; Mesafeli Sözleşmelerde Tüketicinin Korunması, XII Levha Yayınları, İstanbul 2009.
• Zevkliler, Aydın/Aydoğdu, Murat; Tüketicinin Korunması Hukuku, 3. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara 2004.
• Zevkliler, Aydın/Gökyayla, K. Emre; Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 13. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2013.