AİHS’nin 6 § 3 e) Hükmü Anlamında Tercüman Yardımından Yararlanma Hakkı

Yıl 2014, Cilt 16 Özel Sayı, 4457 - 4495, 01.07.2014

Mehmet Öncü

Öz

Bir sanığın, aleyhine yürütülen kamu davasını etkili bir şekilde takip
edip savunmasını hazırlayabilmesi için, öncelikle yargılamada kullanılan dili
anlaması ve bu dilde meramını etkili bir şekilde ifade edebilmesi gerekir.
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (“AİHS” ya da “Sözleşme”) 6 3 e)
hükmü de, bu ilkenin bir gereği olarak, 6. maddenin 3. paragrafında sanığa
tanınan en temel savunma hakları arasında, “[Bir suç ile itham edilen
herkes], mahkemede kullanılan dili anlamadığı veya konuşamadığı takdirde,
bir tercüman yardımından ücretsiz olarak yararlanma [hakkına sahiptir]”
güvencesine yer vermiştir

Kaynakça

• Akıllıoğlu, T.; İnsan Hakları - I - Kavram, Kaynaklar ve Koruma Sistemleri, Ankara 1995.
• Berger, V.; Jurisprudence de la Cour européenne des droits de l’homme, Paris, Daloz, 2000.
• Callewaert, J.; “Procès équitable et égalité entre les accusés”, R.T.D.H., 1991, s. 237 vd.
• De Gouttes, R.; “Article 5 § 2”, in L.-E. Pettiti, E. Decaux ve P.-H. Imbert (dir.), La Convention européenne des droits de l’homme – Commentaire article par article, Paris, Economica, 1999, s. 203-210.
• De Salvia, M.; Compendium de la CEDH : Les principes directeurs de la jurisprudence relative à la Convention européenne des droits de l’homme - Jurisprudence 1960 à 2002, Vol. 1, Kehl/Strasbourg/ Arlington, Va (USA), Engel, 2003.
• Doğru, O./Nalbant, A.; İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi Açıkçama ve Önemli Kararlar, C. 1, Ankara 2012.
• Duffy, P. J.; “Luedicke, Belkacem and Koç : a discussion of the case and of certain questions raised by it”, H.R.R., 1979, s. 98-128.
• Ergec, R.; Protection européenne et internationale des droits de l’homme, Bruxelles, Bruylant, 2004.
• Esehylle, J. F.; “L’interprète en matière pénale”, R.S.C.D.P.C., no. 2, Sirey, avril-juin 1992.
• Gouttenoıre, A.; “La comparution personnelle et le droit à l’assistance d’un défenseur”, in F. Sudre, J.-P. Marguenaud, J. Andriantsimbazovina, A. Gouttenoire ve M. Lavinet, Lesgrandsarrêts de la Cour européenne des droits de l’homme, Paris, PUF, 2009, s. 385 vd.
• Gouttenoire, A.; “Le droit de participer à son procès”, in F. Sudre, J.-P. Marguénaud, J. Andriantsimbazovina, A. Gouttenoire ve M.
• Levinet, Les grands arrêts de la Cour européenne des Droits de l’Homme, Paris, PUF, 2009, s. 387 vd.
• Gözübüyük, A. Ş./Gölcüklü, F.; Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması - Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İnceleme ve Yargılama Yetkisi, Ankara 2011.
• Grotrian, A.; L’article 6 de la Convention européenne des droits de l’homme - Droit à un procès équitable, Strasbourg, Édition du Conseil de l’Europe, 1992.
• Guide on Article 6 - Right to a Fair Trial, Council of Europe/European Court of Human Rights, 2014 (http://www.echr.coe.int/Pages/home.aspx?p= caselaw/analysis&c).
• İnceoğlu, S.; Adil Yargılanma Hakkı ve Yargı Etiği, Ankara 2007.
• İnceoğlu, S.; İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Adil Yargılanma Hakkı - Kamu ve Özel Hukuk Alanlarında Ortak Yargısal Hak ve İlkeler, İstanbul 2008.
• Jacot-Guillarmod, O.; “Rights Related to Good Administration of Justice (Article 6)”, in R. St.J. Macdonald, F. Matscher ve H. Petzold (eds.), The European System for the Protection of Human Rights, Dordrecht/ Boston/London, Martinus Nijhoff Publishers, 1993, s. 402 vd.
• Janis, M. W./Kay, R. S./Bradley, A. W.; European Human Rights Law, Oxford/New York, Oxford University Press, 2008.
• Koering-Joulin, R.; “Article 5 § 4”, in L.-E. Pettiti, E. Decaux ve P.-H. Imbert (dir.), La Convention européenne des droits de l’homme - Commentaire article par article, Paris, Economica, 1999, s. 229-233.
• Lambert, P.; “La mise en oeuvre de la Convention européenne des droits de l’homme dans le contentieux administratif” in P. Lambert (dir.), La mise en oevre interne de la Convention européenne des droits de l’homme, Bruxelles, Éd. Du Jeune Barreau de Bruxelles, 1994.
• Leach, P.; Taking a case to the European Court of Human Rights, Oxford/ New York, Oxford University Press, 2011.
• Marguénaud, J.-P.; La Cour européenne des droits de l’homme, Paris, PUF, 2010.
• Mauro, J.; “Lesfrais de traduction peuvent-ils entrer en dépens à la charge de la personne condamnée par une juridiction répressive”, G.P., 27-29 avril 1986.
• Mcbride, J.; Human rights and criminal procedure/Thecaselaw of the European Court of Human Rights, Strasbourg, Council of Europe Publishing, 2009.
• Muller, L.; “La mise en oeuvre de la Convention en procédure pénale”, in P. Lambert (dir.), La mise en oeuvre interne de la Convention européenne des droits de l’homme, Bruxelles, Édition du Jeune Barreau de Bruxelles, 1994.
• Öncü, M.; “AİHS’nin 6. Maddesinin 1. Paragrafının Kapsamı ve Bu Hükümde Güvence Altına Alınan Bazı Temel Hak ve İlkeler”, in M.
• Sağlam, S. Gülener ve R. Kaplan (ed.), Bireysel Başvuru Yuvarlak Masa Toplantıları, C. II, Anayasa Mahkemesi Yayınları, Ankara 2014, s. 657-691.
• Öncü, M.; La fonction publique et l’article 6 de la Convention européenne des droits de l’homme, Bruxelles, Bruylant/Nemesis, 2004.
• Özekes, M.; Medeni Usul Hukukunda Hukuki Dinlenilme Hakkı, Ankara, 2003.
• Özekes, M.; “Üst Derece Mahkemeleri Kararlarında Gerekçe”, in Türkiye’de İstinaf Mahkemelerinin Kurulmasından Sonra Yargıtay’ın Rolü Konferansı, Adalet Bakanlığı Yayını, Ankara 2007, s. 72 vd.
• Öztürk B./Tezcan, D./Erdem, M. R./Sırma, Ö./Saygılar, Y. F./Alan, E.; Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara 2010. Pelloux, R.; “Trois affaires allemandes devant la Cour européenne des droits de l’homme”, A.F.D.I., 1979, 354 ve 355.
• Reid, K.; A practitionner’s guide to the European Convention on Human Rights, London, Sweet&Maxwell, 2012.
• Renucci, J.-F.; Droit européen des droits de l’homme, Paris, L.G.D.J., 2007.
• Soyer, J.-C./De Salvia, M.; “Article 6”, in L.-E. Pettiti, E. Decaux ve P.-H. Imbert (dir.), La Convention européenne des droits de l’homme - Commentaire article par article, Paris, Economica, 1999, s. 239 vd.
• Spielmann, D.; “Article 6 ECHR in Criminal Proceedings - Recent Developments”, N.J.E.C.L., V. 1, No. 3, 2010.
• Sudre, F.; La Convention européenne des droits de l’homme, Paris, PUF, 2005.
• Sudre, F.; Droit européen et international des droits de l’homme, Paris, PUF, 2011.
• Stanfield, P.; “Right to free assistance of an interpreter in judicial proceedings concerning a “regulatory offence”/“Öztürk case”, H.R.L.J., 1984, s. 293-311.
• Tezcan, D.; “Tercümandan Yararlanma Hakkı”, AÜSBFD (Prof. Dr. Cemal Mıhçıoğlu’na Armağan), C. 52, S. 1-4, 1997, s. 693 vd.
• Tezcan, D./Erdem, M. R./Sancakdar, O.; Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması, Ankara 2004.
• Tezcan, D./Erdem, M. R./Sancakdar, O./Önok, R. M.; İnsan Hakları El Kitabı, Ankara 2011.
• Tıgroudja, H.; “La défense du terroriste dans l’Etat de droit”, in L.
• Hennebel ve D. Vandermeersch (dir.), Juger le terrorisme dans l’Etat de droit, Bruxelles, Bruylant, 2009.
• Wachsmann, P.; LesDroits de l’Homme, Paris, Dalloz, 2008.
• White, R./Ovey, C.; The European Convention on Human Rights, Oxford/ New York, Oxford University Press, 2010.