Vergilerin Kanunîliği İlkesinin Tarihî Gelişimi

Yıl 2014, Cilt 16 Özel Sayı, 4815 - 4841, 01.07.2014

Öz

Devlet, kamusal sorumluluklarını yerine getirmek için yapmakla
yükümlü olduğu kamu harcamalarının finansmanını, topladığı vergi, resim,
harç ve benzeri malî yükümlülükler ile karşılamaktadır. Bu karşılamayı
yaparken de, zaman zaman kişilerin temel hak ve özgürlüklerine (örneğin,
özel hayatın gizliliği, yerleşme ve seyahat özgürlüğü, mülkiyet ve miras
hakkı, çalışma hakkı gibi) müdahale etmektedir. Bu yüzden, vergilerin
anayasal çerçevede konulması ve kanunlara uygun bir şekilde uygulanması
zorunludur. İşte vergilerin kanunîliği ilkesi de, bunu gerçekleştirmek
amacıyla vergilerin kanunla konulması, değiştirilmesi veya kaldırılması
demektir.

Kaynakça

• Akgündüz, Ahmet; Eski Anayasa Hukukumuz ve İslâm Anayasası, 2. Bası, İstanbul 1989.
• Ayaz, Garip; “Vergilerin Yasallığı İlkesi ve Anayasa Mahkemesi Kararları”, (Vergi Dünyası Dergisi, S. 181, Eylül-1996, s. 60-68).
• Aydın, M. Âkif; Türk Hukuk Tarihi, 9. Baskı, İstanbul 2012.
• Balta, Tahsin Bekir; İdare Hukuku I, Genel Konular, Ankara 1972.
• Barkan, Ömer Lütfi; “Türkiye’de Sultanların Teşrii Sıfat ve Selâhiyetleri ve Kanunnameler”, (İHFM, İstanbul 1945, C. 12, S. 2/3, s. 713-733).
• Candan, Nesrin; “İbni Haldun’un Gözüyle Kamu Maliyesi Yaklaşımı”, (Yönetim ve Ekonomi Dergisi, Celal Bayar Üniversitesi İİBF, C.14, S. 2, Manisa 2007, s. 235-245).
• Cin, Halil/Akgündüz, Ahmed; Türk Hukuk Tarihi 1. Cilt Kamu Hukuku, 3. Baskı, İstanbul 1995.
• Çağan, Nami; “Demokratik Sosyal Hukuk Devletinde Vergilendirme”, (AÜHFD, C. 37, S. 1-4, 1980, s. 129-151), (Demokratik).
• Çağan, Nami; Vergilendirme Yetkisi, İstanbul 1982, (Vergilendirme). Devellioğlu, Ferit; Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Ankara 1962.
• Ekinci, Ekrem Buğra; Osmanlı Hukuku Adalet ve Mülk, İstanbul 2008.
• En-Nebhan, Muhammed Faruk; İslam Anayasa ve İdare Hukukunun Genel Esasları, (çev. Servet Armağan), İstanbul 1980.
• Gerek, Şahnaz/Aydın, Ali Rıza; Anayasa Yargısı ve Vergi Hukuku, Ankara 2005.
• Gökbunar, Ali Rıza, “Vergileme İlkeleri ve Küreselleşme”, (Celal Bayar Üniversitesi İİBF Yönetim ve Ekonomi Dergisi, S. 4, 1998, s. 1-23).
• Gözler, Kemal; Türk Anayasa Hukuku Dersleri, 11. Baskı, Bursa 2011. Güneş, Gülsen; Verginin Yasallığı İlkesi, 2. Baskı, İstanbul 2008.
• İbni Haldun; Mukaddime 1, (Çev. Turan Dursun, Onur Yayınları), http://www.google.com.tr/friendfeed-media.com , E. T. 11/12/2014.
• İnalcık, Halil; “Osmanlı Hukukuna Giriş, Örfi-Sultani Hukuk ve Fatih’in Kanunları”, (ASBFD, C. XIII, S. 2, S. 102-126, Ankara 1985).
• İnalcık, Halil; “Sened-i İttifak ve Gülhane Hatt-ı Hümayunu”, (Belleten, C. XXXVIII, S. 112, 1962, 604-636), (Sened-i İttifak).
• Kaneti, Selim; Vergi Hukuku, İstanbul 1986.
• Kapani, Münci; Kamu Hürriyetleri, 7. Bası, Ankara 2013.
• Karakoç, Yusuf; “Türk Hukuku’nda Vergi Kanunlarının Anayasa’ya Uygunluğunun Yargısal Denetimi”, (Anayasa Yargısı Dergisi, C. 13, 1996, s. 249-373), (Uygunluk).
• Karakoç, Yusuf; “Anayasal Vergilendirme İlkeleri Üzerine Bir Değerlendirme”, (Prof. Dr. Polat Soyer’e Armağan, C. II, Özel Sayı, 2013, s. 1259-1308), (Anayasal).
• Karaman, Hayreddin; Mukayeseli İslam Hukuku, C. 1, 5. Baskı, İstanbul 2009.
• Kazıcı, Ziya; Osmanlılarda Vergi Sistemi, İstanbul 1977.
• Kazıcı, Ziya; “Osmanlılarda Örfî Vergiler Ve Bu Vergilerin Kaynağı Olan Örfî Hukuk”, (Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S. 4, 1986, s. 286-310), (Örfî).
• Kumrulu, Ahmet; “Vergi Hukukunun Birkısım Anayasal Temelleri”, (AÜHFD, C. 36, S. 1-4, 1981, s. 147-162).
• Laufenburger, Henry; Vergiler ve Tarihi, Çev. Ragıp Hanyal, Ankara 1964. Magna Carta, http://www.bl.uk/magna-carta, (E. T. 11/12/2014).
• Magna Carta Libertatum, http://gizliilimler.tr.gg/Magna-Carta-Libertatum --k1-B.ue.y.ue.k--Oe-zg.ue.rl.ue.kler-S.oe.zle%26%23351%3Bmesik2-.htm, (E. T. 11/12/2014).
• Oflaz, Mehmet; “Hukuk Devletinin Bir Gereği Olarak Kanunîlik İlkesi ve Bu İlkenin Vergi Hukukunda İfade Ettiği Anlam”, (Yaklaşım, S. 151, Y. 13, Temmuz-2005, s. 270-272).
• Öncel, Mualla/Kumrulu, Ahmet/Çağan, Nami; Vergi Hukuku, 23. Bası, Ankara 2014.
• Öz, Ersan; Vergilendirmede Kanunîlik ve Türk Vergi Sistemi, Ankara 2004. Özbudun, Ergun; Türkiye’de Sosyal Değişme ve Siyasal Katılma, Ankara 1975.
• Özçelik, Selçuk; “Sened-i İttifak”, (İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. XXIV, S. 1-4, 1958, s. 1-12).
• Saban, Nihal; Vergi Hukuku, 5. Bası, İstanbul 2009.
• Sarıtaş, Duygu Özer; Cumhuriyet Dönemi Roma Vergi Sistemi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aralık 2010, https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/, E. T. 11/12/2014.
• Sıddıki, S. A.; İslam Devletinde Mali Yapı, (çev. Rasim Özdenören), 2. Bası, İstanbul 1980.
• Somer, Pervin; “Roma Hukuku’nda Vergilendirme”, (Prof. Dr. Ergun Öner’e Armağan, Alkım, İstanbul 2003, s. 697-716).
• Tanilli, Server; Devlet ve Demokrasi Anayasa Hukukuna Giriş, İstanbul 1981.
• Tanör, Bülent; Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri, 17. Baskı, İstanbul 2008.
• TDV İslâm Ansiklopedisi, (http://www.tdvia.org/dia/ayrmetin.php?idno= d040417, E.T. 05/01/2015).
• Teziç, Erdoğan; Türkiye’de 1961 Anayasası’na Göre Kanun Kavramı, İstanbul 1972.
• Tosuner, Mehmet/Öz, Ersan; “Vergilendirmede Kanunîlik İlkesinin Uluslararası Konumu”, (Vergi Dünyası Dergisi, S. 272, Y. 23, Nisan2004, s. 23-30).
• Tuğ, Salih; İslam Vergi Hukukunun Ortaya Çıkışı, İstanbul 1984.
• Uçar, Serkan; “Verginin Kanunîliği İlkesi ve Vergi Hukukunda Yorum”, (Vergi Dünyası Dergisi, S. 318, Y. 27, Şubat-2008, s. 114-119).
• Uluatam, Özhan/Methibay, Yaşar; Vergi Hukuku, 4. Bası, Ankara 2000.
• Üçok, Coşkun/Mumcu, Ahmet/Bozkurt, Gülnihal; Türk Hukuk Tarihi, 12. Bası, Ankara 2007.
• Velay, A. Du; Türkiye Maliye Tarihi, Ankara 1980.
• Yeniçeri, Celal; İslam’da Devlet Bütçesi, İstanbul 1984.
• Yılmaz, Güneş; “Verginin Yasallığı İlkesi ve Bir Anayasa Mahkemesi Kararı Çerçevesinde Değerlendirilmesi”, (Vergi Sorunları Dergisi, S. 177, Haziran-2003, s. 194-206).
• Yücekök, Ahmet N.; Siyaset Sosyolojisi Açısından Türkiye’de Parlamentonun Evrimi, Ankara 1983.
• Yürekli, Sabahattin; “Bakanlar Kurulu’nun Vergilendirme Yetkisi”, (Prof. Dr. Naci Kınacıoğlu’na Armağan, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi, C. 1, S. 2, Aralık-1997, s. 281-292)