TR Dizin Değerlendirme Kriterleri Kapsamında Başvurularda Aranan Etik Kurallar (Etik Kurul İzni, Bilgilendirilmiş Onam Formu, Fikir ve Sanat Eserleri İçin Telif Hakları)

TR Dizin Değerlendirme Kriterleri (2020) gereğince; 2020 yılından itibaren Dergiye yapılan başvurularda klinik ve deneysel insan ve hayvanlar üzerindeki çalışmalar için ayrı ayrı etik kurul kararı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir. Buna göre aşağıdaki araştırmalar için etik kurul izni gerekmektedir:

*Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırma;

*İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanıldığı araştırmalar;

*İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar; hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar,

*Kişisel Verilerin Korunması Kanunu gereğince retrospektif çalışmalar).

Etik kurul izni ile ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde ve ayrıca makalenin ilk sayfasında dipnot verilerek belirtilmelidir.

2020 yılı öncesi araştırma verileri kullanılmış, yüksek lisans/doktora çalışmalarından üretilmiş (makalede belirtilmelidir), bir önceki yıl dergiye yayın başvurusunda bulunulmuş, kabul edilmiş ama henüz yayımlanmamış makaleler için geriye dönük etik kurul izni gerekmemektedir.

Makalelerde, araştırma kapsamında katılımcıların bilgilendirildiğine ve katılımcılara bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye yer verilmesi gereklidir.

Dergiye gönderilen makalelerde fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulması ve uyulduğunun makalede içerisinde belirtilmesi gerekmektedir. Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğraf ve benzerinin kullanımı için sahiplerinden izin alınmalı ve makalede belirtilmelidir.

------------------------

Araştırma ve Yayın Etiği

Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi'ne gönderilen makaleler, Araştırma ve Yayın Etiğine uygun olmalıdır.

Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi'ne göre;

(1) Bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemler şunlardır:

a) İntihal: Başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermek,

b) Sahtecilik: Bilimsel araştırmalarda gerçekte var olmayan veya tahrif edilmiş verileri kullanmak,

c) Çarpıtma: Araştırma kayıtları veya elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan cihaz veya materyalleri kullanılmış gibi göstermek, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,

ç) Tekrar yayım: Mükerrer yayınlarını akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,

d) Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırıp birden fazla sayıda yayımlayarak bu yayınları akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,

e) Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek veya olan kişileri dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini sonraki baskılarda eserden çıkartmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek,

(2) Diğer etik ihlal türleri şunlardır:

a) Destek alınarak yürütülen araştırmalar sonucu yapılan yayınlarda destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile bunların katkılarını belirtmemek,

b) Henüz sunulmamış veya savunularak kabul edilmemiş tez veya çalışmaları, sahibinin izni olmadan kaynak olarak kullanmak,

c) İnsan ve hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda etik kurallara uymamak, yayınlarında hasta haklarına saygı göstermemek,

ç) İnsanlarla ilgili biyomedikal araştırmalarda ve diğer klinik araştırmalarda ilgili mevzuat hükümlerine aykırı davranmak,

d) İncelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri eser sahibinin açık izni olmaksızın yayımlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak,

e) Bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak,

f) Dayanaksız, yersiz ve kasıtlı olarak etik ihlal isnadında bulunmak,

g) Bilimsel bir çalışma kapsamında yapılan anket ve tutum araştırmalarında katılımcıların açık rızasını almadan ya da araştırma bir kurumda yapılacaksa ayrıca kurumun iznini almadan elde edilen verileri yayımlamak,

h) Araştırma ve deneylerde, hayvan sağlığına ve ekolojik dengeye zarar vermek,

ı) Araştırma ve deneylerde, çalışmalara başlamadan önce alınması gereken izinleri yetkili birimlerden yazılı olarak almamak.

i) Araştırma ve deneylerde mevzuatın veya Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerin ilgili araştırma ve deneylere dair hükümlerine aykırı çalışmalarda bulunmak.

j) Araştırmacılar ve yetkililerce, yapılan bilimsel araştırma ile ilgili olarak muhtemel zararlı uygulamalar konusunda ilgilileri bilgilendirme ve uyarma yükümlüğüne uymamak,

k) Bilimsel çalışmalarda, diğer kişi ve kurumlardan temin edilen veri ve bilgileri, izin verildiği ölçüde ve şekilde kullanmamak, bu bilgilerin gizliliğine riayet etmemek ve korunmasını sağlamamak,

l) Akademik atama ve yükseltmelerde bilimsel araştırma ve yayınlara ilişkin yanlış veya yanıltıcı beyanda bulunmak.

----------------------

Benzerlik (İntihal) Raporu:

Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisinin yayın ilkeleri gereğince başvuru sırasında DergiPark Sistemi üzerinden gerçekleştirilecek başvuru sırasında makaleye ilişkin benzerlik(intihal)raporu yüklenmesi gerekmektedir.

Yüklenecek intihal raporu, iThenticate-Plagiarism Detection Softwareprogramı çıkışlı olmalıdır. Bu program üyelikle kullanılmaktadır. Makale yazarları, bağlı bulundukları üniversitenin Kütüphane Dokümantasyon Daire Başkanlığı’na başvurarak kullanıcı adı ve şifre alabilirler. Tezden türetilmiş makaleler ve lisansüstü öğrenci makalelerinin benzerlik raporunun alınmasındatez danışmanlarının üyeliklerinden yararlanılabilir. Turnitin programının makalelerin taranması için kullanımı önerilmemektedir.

Yüklenecek raporun taşıması gereken özellikler aşağıdaki gibidir:

Makalenin değerlendirmeye alınabilmesi için rapordaki benzerlik oranının %10’u aşmaması gerekmektedir.

Benzerlik raporu, iThenticate programındaki filtreleme seçenekleri aşağıdaki şekilde ayarlanarak alınmalıdır:

-Kaynakça hariç (Bibliography excluded)

-Alıntılar hariç (Quotes excluded)

-5 kelimeden daha az örtüşme içeren metin kısımları hariç (Limit match size to 5 words)

-Program menüsünde bulunan diğer filtreleme seçenekleri raporlamaya dâhiledilmez.

-Rapor ".pfd" uzantılı olarak kaydedilmelidir.

----------------------

Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, COPE (Committee on Publication Ethics)’un "Editör ve Yazarlar için Uluslararası Standartlar"ını dikkate almaktadır.

Yazarlar

Hakemler

Editörler