EĞİTİM FELSEFELERİ AÇISINDAN KÖY ENSTİTÜLERİ

Yıl 2013, Sayı: 9, 1 - 19, 01.06.2013

Turan Akman Erkılıç

Öz

Bu çalışmada köy enstitüleri öğretim programları ve kurumsal yönetim açısından eğitim felsefeleri bağlamında tartışılmıştır. Araştırmada analitik araştırma türlerinden doküman araştırması deseninden yararlanılmış, veri kaynakları olarak Köy Enstitüleriyle ilgili dokümanlar kullanılmış ve veriler yorumlamacı tematik analiz tekniğiyile analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre Köy Enstitüleri, Cumhuriyetin kurucu ideolojisini ve kültürünü yayma ve savunma nitelikleriyle esasici ve daimici felsefelerinin özelliklerini göstermektedir. Enstitüler, toplumsal yapıya uygunlukları ile “realist” ve “pragmatik” nitelik gösterirken; yeni toplumu oluşturma niteliği ile oluşturmacılık felsefesinin özelliklerini taşımaktadır. Enstitüler, ayrıca “iş içinde üretim için” eğitim anlayışıyla politeknik eğitimin kimi niteliklerini yansıtmaktadır. Enstitülerde öncelikle iş odaklı çalışmalarla klasik yönetim anlayışı göreceli egemenlik göstermektedir. Bunun yanında, katılımlı yönetim ve insana değer veriş nitelikleriyle de davranışçı-çevreci anlayışları yansıtmaktadır. Bu anlayışların birer ürünü olarak eğitim felsefesi bağlamında eğitim programı boyutunda esasici, ilerlemeci ve oluşturmacı felsefelerin baskın olduğu eklektik bir anlayış görüldüğü söylenebilir. Kurumsal yönetim bağlamında ise; yer yer klasik ve neo-klasik yönetim yanısmaları görülmektedir

Anahtar Kelimeler

Eğitim Felsefeleri, Köy Enstitüleri, Esasicilik, Daimicilik, Pragmatizm, Politeknik Eğitim

EĞİTİM FELSEFELERİ AÇISINDAN KÖY ENSTİTÜLERİ

Öz

In this study Village Institutes curriculums and the institutional administration are discussed in the context of educational philophies. Document research design is utilized in the research, documents on the Willage Instutitions are used and data are analized through interpretative thematic analysis technique. Institutions have shown „perennialist‟, „essentialist‟ characteristics with the role of spreading and defending the founding ideology and culture. They reveal the characteristics of realism, pragmatism and constructivism with the function of constructing the new society. With the educational view of „production at work‟, they reflect some of the characteristics of polytechnic education. In institutions, both work-oriented studies and classic administration view show relative dominance. Institutions display behaviorist-environmentalist approaches in terms of participative administration and humanitarian purposes. Therefore a tendency towards an eclectic perception in which progressive, essentialist and constructivist philosophies are dominant can be claimed to exist. In the context of instutional management, classical and neo-classical management reflections are observed

Anahtar Kelimeler

Educational Philosophy, Village Institutions, Essentialism, Perennialism, Pragmatizm, Politechic Education

Kaynakça

• Alkan, C. (1983). Eğitim felsefesi. Bursa: Uludağ Üniversitesi Basımevi.
• Altunya, N. (2002). Köy enstitüsü sisteminin düşünsel temelleri. İstanbul: Uygun Basım Limited.
• Altunya, N. (2005). Köy enstitüsü sistemine toplu bakış. İstanbul: Kelebek Matbaası.
• Arslan, A. (2002). Felsefeye giriş. Ankara: Vadi Yayınları.
• Arslantaş, H. İ. (2009). Eğitimin felsefi temelleri A. Ç. Sağlam (Ed.), Eğitim bilimine giriş içinde (s. 83-105). Ankara: Maya Akademi.
• Aydın, B. M. (2007). Köy enstitüleri ve toplum kalkınması. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Aydoğan, M. (2006). Köy eğitim sistemi köy enstitüleri. Ankara: Aydan Yayıncılık.
• Binbaşıoğlu, C. (1993). Çağdaş eğitim ve köy enstitüleri. İzmir: Dikili Belediyesi Kültür Yayınları.
• Büyükdüvenci, S. (2006). Türkiyede eğitimin felsefi temelleri. Felsefe Yazın (Eğitim ve Felsefe Sempozyumu Özel Sayısı), 11-13.
• Canbaz, A. (1998). Demokratik eğitim. Eğitim ve Yaşam, 10(3), 11-19.
• Cevizci, A. (2000). Paradigma felsefe sözlüğü. İstanbul: Paradigma.
• Cevizci, A. (2011). Felsefeye giriş. (2. Baskı). İstanbul: Nobel Yayınları.
• Cevizci, A. (2012). Eğitim felsefesi.(2. Baskı). İstanbul: Say Yayınları.
• Cücen, A. K. (2003). Felsefeye giriş. (3. Baskı). Bursa: Asa Kitabevi.
• Değermencioğlu, Ç. (2000). Eğitimin felsefi temelleri: Eğitim felsefe ilişkisi- eğitim felsefesi. L. Küçükahmet (Ed.), Öğretmenlik mesleğine giriş (3. Baskı) içinde (s. 81-96). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Demirel, D. ve Ün, K. (1987). Eğitim terimleri sözlüğü. Ankara: Şafak Matbaası.
• Erden, M. (1998). Öğretmenlik mesleğine giriş. İstanbul: alkım Yayınları.
• Ekiz, D. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri (Geliştirilmiş 2. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Erdamar-Koç, G. ve Demirel, M. (2008). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımın duyuşsal ve bilişsel öğrenme ürünlerine etkileri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6, 629-661.
• Ertürk, S. (1998). Eğitimde “program” geliştirme. Ankara: Meteksan.
• Fırat. N. Ş. (2006). Pozitivist yaklaşımın eğitim yönetimi alanına yansıması alana getirdiği katkı ve sınırlılıklar. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 40-51.
• Gürsel, Ö., Tekergül, E., Turan, K., Toraman, B., Karagöz, Ö., ve Güldaş, M. (2007). Cumhuriyetin ilk yıllarında bir eğitim modeli köy enstitüleri. 1. İnşaat http://www.imoantalya. adresinden 12 Eylül 2011 tarihinde alınmıştır. Bildirileri. Antalya
• org.tr/imo_antalya_semp2009/files/11.pdf
• Glesne, C. (2012). Nitel araştırmaya giriş. A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu (Çev. Edt.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Helvacı A. (2007). Eğitimin felsefi temelleri. F. Ereş (Ed.), Eğitim bilimine giriş içinde (s. 85-105). Ankara: Maya Akademi.
• Hilav, S. (1997). 100 soruda felsefe el kitabı. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
• Kale, N. (2009). Felsefiyat. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık Karaçay, T. (2011). 21. yüzyılda eğitim ve köy enstitüleri. http://www.baskent.edu.tr/ ~tkaracay/etudio/agora/egitim/KoyEnstituleri.pdf adresinden 20 Eylül 2011 tarihinde alınmıştır.
• Kazu, H. (2002). Eğitim ve felsefe. M. Taşpınar (Ed.), Öğretmenlik mesleği içinde (s.64-82). Elazığ: Elazığ Üniversitesi Yayınevi.
• Kirby, F. (2000). Türkiyede köy enstitüleri. Ankara: Güldikeni Yayınları.
• Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı. (2004). Köy enstitüsü programları. Ankara: Birlik Matbaacılık.
• McMillan, J. H. (2004). Educational research: Fundamentals fort he consumer (Fourth Ed.). Boston: Pearson.
• Oliva, P. F. (2005). Developing the curriculum.(6. Bası). Boston: Pearson.
• Singapore Ministry of Education. (2007). Enhancing polytechnic education. http://www.moe.gov.sg/press/a.htm alınmıştır. adresinden 17.12.2007 tarihinde
• Sarpkaya, R. (2004). Eğitimin felsefi temelleri. C. Celep (Ed.), Eğitim bilimine giriş içinde (s. 157-201). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sönmez, V. (2008). Eğitim felsefesi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sözer, E. (2004). Eğitimin felsefi temelleri. E. Sözer (Ed.), Öğretmenlik mesleğine giriş (4. Baskı) içinde (s. 81-94). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Taşdemirci, E. (2001). 1936 yılında Sovyet Rusya‟da yüksek öğretim hakkında hazırlanmış bir rapor ve bu raporun Türkiye‟de öğretmen yetiştirme tarihi bakımından önemi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11, 1-37.
• Terzi, A. R. (2008). Eğitim bilimine giriş. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Tezcan, M. (1996). Eğitim sosyolojisi (10. Baskı). Ankara: Feryal Matbaası.
• Tonguç, E. (2001). Bir eğitim devrimcisi: İsmail Hakkı Tonguç 1. Kitap. (2. Baskı). Ankara: Güldikeni Yayınları.
• Tonguç, İ. H. (1997). Köyde eğitim (2. Bası). Ankara: Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı.
• Toprakçı, E. (2002). Eğitimin felsefi temelleri. E. Toprakçı (Ed.), Eğitim üzerine içinde (s. 119-150). Ankara: Ütopya Yayıncılık.
• Tozlu, N. (2003). Eğitim felsefesi. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınevi.
• Tuncel, G., ve Öztürk, C. (2004). Köy enstitüleri modelinin eğitim felsefesi üzerine bir http://egitim.cu.edu.tr/efdergi/download/2004.2.26.238.pdf 14.3.2011 tarihinde alınmıştır.
• değerlendirme. adresinden
• Türer, A. (2009). Eğitim bilimine giriş. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Türkoğlu, A. (1996). 99 soruda eğitim bilimine giriş. İzmir: Memleket Gazetecilik ve Matbaacılık.
• Üredi, L. (2009). Eğitimin felsefi temelleri. L. Kıroğlu ve C. Elma (Ed.), Eğtim bilimine giriş içinde (s. 46-72). Ankara: Pegem Akademi.
• Üstüner, M. (2002). Eğitimin felsefi temelleri. E. Toprakçı (Ed.), Eğitim üzerine içinde (s. 91-118). Ankara: Ütopya Yayıncılık.
• Varış, F. (1987). Eğitim bilimine giriş. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Wiles, J. ve Bondi, J. (2002). Curriculum development a guide to practice. (6. Basım). New Jersey: Upper Saddle River.
• Yıldırım, C. (1991). Eğitim felsefesi. A. Hakan, (Ed.). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Yıldırım, A. ve H. Şimşek. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırmayöntemleri (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.