CEZA İNFAZ KURUMLARINDA GERÇEKLEȘTİRİLEN MANEVÎ REHBERLİK VE DİN HİZMETLERİ ÜZERİNE NİTEL BİR ARAȘTIRMA (KAYSERİ ÖRNEĞİ)

Yıl 2019, Cilt: 55 Sayı: 1, 81 - 119, 15.03.2019

Muhammed Esat Altıntaș

Öz

Diyanet İşleri Başkanlığı cami hizmetleri yanında cami dışı din hizmetlerine de önem vermesinin bir neticesi olarak çeşitli kurumlarla protokoller yaparak manevî rehberlik hizmetlerine başlamıştır. Bu kurumlardan biri de Ceza İnfaz Kurumları’dır. 1950’den beri Ceza İnfaz Kurumları’nda din hizmetleri çeşitli biçimlerde ifa edilmeye çalışılmaktadır. Adalet Bakanlığı ile Diyanet İşleri Başkanlığı arasında 2011 yılında yeni bir iş birliği protokolünün imzalanmasıyla birlikte verilen hizmetin kapsamı daha da genişletilmiş; tutuklu ve hükümlülere verilen din hizmetlerinin yanı sıra manevî rehberlik hizmetleri de sunulmaya başlanmıştır. Bu araştırmanın temel amacı, Kayseri’deki Ceza İnfaz Kurumları’nda çalışan/çalışmış cezaevi vaizlerinin manevî rehberlik ve din hizmetleri uygulamalarına ilişkin görüş ve deneyimlerini ortaya koymaktır. Araştırmada nitel araştırma modeli kullanılmıştır. Nitel veriler, yarı yapılandırılmış

görüşme protokolü çerçevesinde toplanmıştır. Bu çerçevede Kayseri’deki Ceza İnfaz Kurumları’nda görev yapan/yapmış beş cezaevi vaiziyle yüz yüze derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler neticesinde elde edilen verilerin analizinde betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Bulgular literatür ışığında değerlendirilmiştir, sonuç kısmında da muhtelif önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi, Manevî Danışmanlık ve Rehberlik, Ceza İnfaz Kurumları, Diyanet İşleri Başkanlığı, Cezaevi Vaizleri

A QUALITATIVE RESEARCH ON SPIRITUAL GUIDANCE AND RELIGIOUS SERVICES IN PRISONS (KAYSERI CASE)

Öz

The Presidency of Religious Affairs has been providing spiritual guidance services through certain protocols with various institutions as a result of the importance attached to services outside the-mosque in addition to its services inside-the-mosque. Prisons are among such institutions. Since 1950s, there have been attempts of varying natures to provide religious services in prisons. With the signing of the new cooperation protocol between the Ministry of Justice and the Presidency of Religious Affairs in 2011, the scope of services provided was further expanded and spiritual guidance services were started to be offered in addition to the religious services provided to prisoners. The main purpose of this study is to reveal the views and experiences of the preachers working/worked in prisons in Kayseri on the practices of spiritual guidance and religious services. Qualitative research model was used in the study. Qualitative data were collected within the framework of the semi-structured interview protocol. In this framework, in-depth interviews were conducted with six spiritual counselors working/worked in prisons in Kayseri. Descriptive analysis technique was used in the analysis of the obtained data. The fi ndings were evaluated in light of the relevant literature, and various suggestions were given in the conclusion part. 

Anahtar Kelimeler

Religious Education, Spiritual Counseling and Guidance, Prisons, The Presidency of Religious Affairs, Prison Preachers

Kaynakça

• Ağılkaya Şahin, Zuhal. Federal Almanya Cumhuriyet’inde Dini Danışmanlık: Teori-Eğitim-Uygulama. Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi.2014.
• Altıntaş, Muhammed Esat. “Hastanelerde Gerçekleştirilen Manevî Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetleri Üzerine Nitel Bir Araştırma (Kayseri Örneği)”. Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 11 (2018): 221-256.
• Başar, Serpil. “Hastanelerde Din Hizmetlerinin Eğitim Boyutu”. Yaygın Din Eğitimi Sempozyumu II. 481-495. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2013.
• Can, G. Hükümlülerde Dinî Yaşayış: Psikolojik Bir Yaklaşım. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2014.
• Cebeci, Suat. Öğrenme ve Öğretme Sürecinde Dini İletişim. 2. Baskı. İstanbul: İz Yayınları, 2011.
• Çınar, Fatih. “Ceza İnfaz Kurumlarında Din Eğitimi”. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi 15/1 (2016): 131-148.
• Çınar, Fatih. “Ceza İnfaz Kurumlarındaki Din Hizmetlerinde Cezaevi Vaizlerinin Karşılaştıkları Sorunlar”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 9/43 (2016): 2401-2418.
• Çimen, Adem. “Ceza İnfaz Kurumlarında Sosyalleşme ve Islah İlişkisi”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 15/2 (2015): 159-188.
• DİB ve Adalet Bakanlığı. Adalet Bakanlığı ile Diyanet İşleri Başkanlığı Arasında Hükümlü ve Tutukluların Dini ve Ahlaki Gelişimlerini Sağlamaya Yönelik Protokol 10.02.2011) (2011). http://www.cte.adalet.gov.tr/menudekiler/mevzuat/protokol/P17.pdf.
• Deusen, Deborah van. Theology and Pastoral Counseling. Grand Rapids: William Eerdmans Publishing Company.1995.
• Doğan, Recai. “Din Görevlilerinden Beklenen Yeterlilikler”. Din Hizmetlerinde İletişim ve Rehberlik (edt.Recai Doğan & Remziye Ege). Ankara: Grafiker Yayınları, 2015.
• Ege, Remziye. “Dini Danışmanlık ve Rehberliğin Bir Bilim Dalı Olarak Gelişmesinin Gerekliliği Üzerine Bazı Düşünceler. Dini Araştırmalar 14/39 (2011):104-114.
• Işık, Harun. “Ceza İnfaz Kurumları Din Hizmetleri, Manevî Rehberlik ve Kur’ân Öğretiminin Etkin Bir Yapıya Kavuşturulması”. Yaygın Din Eğitimi Sempozyumu II. 269-288. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2012.
• Işık, Harun. “Ceza İnfaz Kurumlarında Din Hizmetleri”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 2/12 (2010): 250-263.
• Işık, Harun. “Ceza İnfaz Kurumu Bağlamında Manevî Rehberliğin Teorik Temelleri: İngiltere ve Türkiye’deki Uygulamaların Karşılaştırmalı Olarak Değerlendirilmesi”. Manevî Danışmanlık ve Rehberlik (ed. Ali Ayten ve diğ.). 215-236. İstanbul: DEM Yayınları, 2016.
• Işık, Harun - Demir, Abdullah. Ceza İnfaz Kurumları Din Hizmetleri Rehberi. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2012.
• Karagül, Arslan. “Manevî Bakım: Anlamı, Önemi, Yöntemi ve Eğitimi (Hollanda Örneği)”. Dini Araştırmalar 14/40 (2012): 5-27.
• Kaya, Mevlüt. İletişim ve Dini Tutum. Samsun: Etüt Yayınları, 1998.
• Kaya, T. “Cezaevi Vaizliği”. I. Din Hizmetleri Sempozyumu Kitabı II. Ankara: DİB Yayınları, 2008.
• Kayadibi, Fahri. “Yetişkin Din Eğitimi; Sorunlar ve Çözüm Önerileri”. Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1/1 (2014): 41-60.
• Kılavuz, M. Akif. “Yetişkin Din Eğitimcilerinde Bulunması Gereken Özellikler”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi 12/1 (2003):135-152
• Koç, Ahmet. Din Eğitiminde Etkili İletişim. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2014.
• Koç, Mustafa. “Manevî-Psikolojik Çalışmalarla İlgili Batı’da Yapılan Bilimsel Çalışmaların Tarihi ve Literatürü”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 12/2 (2012): 201-239.
• Kolbaşı, Derya. “İletişim Dili ve Empati”. Ceza İnfaz Kurumları Din Hizmetleri Rehberi. 94-130. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2012.
• Korkmaz, Mehmet. “İlahiyat Fakültelerinin Yaygın Din Eğitimi Yeterlikleri: Eğitim-Öğretim Alanı”. Değerler Eğitimi Dergisi 10/24 (2012): 127-146.
• Korkmaz, Mehmet. “Hitabet Türleri”. Hitabet ve Mesleki Uygulama (ed. Süleyman Akyürek). 109-180. Ankara: Bilay Yayınları, 2018.
• Ok, Üzeyir. “İnanç Bakım ve Danışmanlığı: Bir Model Geliştirme Denemesi”. Manevî Sosyal Hizmetler. 103-140. İstanbul: Rağbet Yayınları. 2015.
• Özdemir, Şuayip. “Cezaevi Din Görevlileri ve Yöneticilerine Göre Cezaevlerinde Din Eğitimi” 2/4 (2002): 1-19.
• Özdemir, Şuayip. Cezaevlerinde Din Eğitimi. İstanbul: Arı Sanat Yayınevi, 2006. Özdemir, Şuayip. “Cezaevlerinde Din Eğitimi ve Dini Danışmanlık”. Dini Danışmanlık ve Din Hizmetleri (edt. Nurullah Altaş ve Mustafa Köylü). 304-339. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, 2012.
• Sundt, Jody - Dammer, Harry - Cullen, Francis. “The Role of the Prison Chaplain in Rehabilitation”. Journal of Offender Rehabilitation 35/3-4 (2002): 3-4.
• Söylev, Ömer Faruk. “Din Görevlilerinin Hastanelerde Manevî Bakım Hizmetlerine İlişkin Görüşleri”. Manevî Danışmanlık ve Rehberlik. II: 69-88. İstanbul: DEM Yayınları, 2016.
• Utsch, Michael. “Pozitif Psikolojiden Güdüler-Din Psikolojisi Araştırmaları ve Terapik /Manevî Yardım Uygulamaları”. Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 25 (2008): 169-180.