THE POSITIVE EFFECTS OF FAITH IN ALLAH AND COMMUNICATION WITH HIM ON MENTAL HEALTH PROCESS

Yıl 2023, Cilt: 59 Sayı: 2, 389 - 408, 19.06.2023

Abdulkadir Karakuş

Öz

Mental health is the feeling of being able to transform the negativities one encounters during one’s lifetime into happiness, just as in a moment of joy. Qur’anic suggestions have very important contributions to the formation of this feeling. Because religion teaches human beings to accept the adversities they experience as a part of life and to fight against them with a superior morale, while at the same time inspiring the belief that the events that happen without negligence also contain a divine test. The way to lead a happy life is not to never encounter problems, but to meet them with a great sense of tawakkul. In other words, it is to act with the awareness that Allah is the one who plans such events and to have the sense to embrace life with all hands and to heal the wounds inflicted by negativities as soon as possible, without being frustrated or despairing. The necessary guidance for the means needed in this regard is provided by the Qur’an in very clear expressions. In this study, some of the verses that will be instrumental in living life in a spiritually healthy way will be discussed and the Qur’anic recommendations on mental health will be emphasized.

Anahtar Kelimeler

Tafsir, Qur’an, Human, Mental Health, Tawakkul.

ALLAH’A İMANIN VE O’NUNLA İLETİŞİMİN RUH SAĞLIĞINA OLUMLU KATKILARI

Öz

Ruh sağlığı, kişinin yaşadığı süre içerisinde karşılaştığı acı, keder, kaygı ve bunalım gibi olumsuzlukları, tıpkı sevinç anındaki mutluluğa dönüştürebilme duygusudur. Bu duygunun oluşmasında Kur'anî telkinlerin çok önemli katkıları vardır. Zira din, insanoğlunun, yaşadığı olumsuzlukları hayatın bir parçası olarak kabullenip, bunlara karşı üstün bir moralle mücadele etmeyi öğretirken aynı zamanda ihmal olmaksızın başa gelen hadiselerin, ilâhî bir imtihanı da barındırdığı inancını ilham eder. Hayatı mutlulukla sürdürmenin yolu, hiç problemlerle karşılaşmamak değil başa gelen sıkıntıları büyük bir tevekkül duygusuyla karşılayabilmektir. Bir diğer deyişle bu tür olayları planlayanın Allah olduğu bilinciyle hareket edip asla yılgınlığa ve ümitsizliğe kapılmadan hayata dört elle sarılıp olumsuzlukların açtığı yaraları bir an önce sarmak ve tedavi etmek duygusuna sahip olmaktır. Bu konuda ihtiyaç duyulan donanım için gerekli rehberlik Kur'an tarafından çok açık ifadelerle yapılmaktadır. Bu çalışmada, hayatın, ruhen sağlıklı bir şekilde yaşanmasına vesile olacak âyetlerden bazıları ele alınarak, ruh sağlığına dair Kur'an’daki tavsiyeler üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Kur’an, İnsan, Ruh Sağlığı, Tevekkül.

Kaynakça

• Ahmed b. Hanbel. Müsned. thk. Şuayb el-Arnaût vd. 45 Cilt. b.y.: Müessesetü’r-Risâle, 1421/2001.
• Bakırcıoğlu, Rasim. Ansiklopedik Eğitim ve Psikoloji Sözlüğü. Ankara: Anı Yayıncılık, 2012.
• Bekiroğlu, Harun. Zerkeşî ve Suyûtî’ye Yönelik Eleştiriler. Ankara: Araştırma Yayınları, 2013.
• Beyzâvî, Nâsıruddîn Ebû Saîd Abdullah b. Ömer b. Muhammed. Envâru’ttenzîl ve esrâru’t-te’vîl. thk. Muhammed Abdurrahmân el-Mer‘aşlî. 5 Cilt. Beyrût: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1418.
• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâil. Sahîhu’l-Buhârî. thk. Mustafâ Dîb el-Buğâ. 7 Cilt. Dımaşk: Dâru İbn Kesîr, 5. Basım, 1414/1993.
• Cevherî, Ebû Nasr İsmâil b. Hammâd. es-Sıhâh tâcü’l-lüğa ve sıhâhu’l-Arabiyye. thk. Ahmed Abdülğafûr Attâr. 6 Cilt. Beyrût: Dâru’l-İlm li’l-Melâyîn, 4. Basım, 1407/1987.
• Cohen, Adam B. - Koenig, Harold G. “Din ve Ruh Sağlığı”. çev. Mustafa Koç. Balıkesir Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 2/1 (2016), 153-160.
• Cürcânî, Alî b. Muhammed b. Alî es-Seyyid eş-Şerîf. Kitâbü’t-Ta‘rîfât. thk. Heyet. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1403/1983.
• Ebû Dâvûd Süleyman b. Eş’as es-Sicistânî. Sünenü Ebî Dâvûd. thk. Şuayb el-Arnaût - Muhammed Kâmil Karabelli. 7 Cilt. b.y.: Dâru’r-Risâleti’l-Âlemiyye, 1430/2009.
• Ezherî, Ebû Mansûr Muhammed b. Ahmed. Tehzîbü’l-lüğa. thk. Muhammed Avd Mür‘ib. 15 Cilt. Beyrût: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 2001.
• Ferâhîdî, Ebû Abdirrahman el-Halîl b. Ahmed. Kitâbü’l-Ayn. thk. Mehdî el- Mahzûmî - İbrâhîm es-Sâmirâî. 8 Cilt. b.y.: Dâru ve Mektebetü’l-Hilâl, ts.
• Gazzâlî, Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed. İhyâü ulûmi’d-dîn. 4 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Ma‘rife, ts.
• Gök, Hülya. “Düzenli Namaz Kılma ve Kılmama ile Ruh Sağlığı Arasındaki İlişki”. İhya Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi 5/1 (Bahar 2019), 133-160.
• Izutsu, Toshihiko. Kur'an’da Allah ve İnsan. çev. Süleyman Ateş. Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları, 1975.
• İbn Atıyye, Ebû Muhammed Abdülhak b. Gâlib b. Abdirrahmân b. Temâm. el-Muharrerü’l-vecîz fî tefsîri’l-kitâbi’l-azîz. thk. Abdüsselâm Abdüşşâfî Muhammed. 6 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1422.
• İbn Düreyd, Ebû Bekr Muhammed b. el-Hasen. Cemheratü’l-luga. thk. Remzî Munîr Ba‘lebekkî. 3 Cilt. Beyrût: Dâru’l-‘İlm li’l-Melâyîn, 1408/1987.
• İbn Fâris, Ebü’l-Hüseyn Ahmed b. Fâris b. Zekeriyyâ b. Muhammed er-Râzî. Mu‘cemü mekāyisi’l-lüga. thk. Abdüsselâm Muhammed Hârûn. 6 Cilt. b.y.: Dâru’l-Fikr, 1399/1979.
• İbn Manzûr, Ebü’l-Fadl Cemâlüddin. Lisânü’l-Arab. 15 Cilt. Beyrût: Dâru Sâdır, 3. Basım, 1414.
• İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec Cemâlüddîn Abdurrahmân b. Ali b. Muhammed. Zâdü’l-mesîr fî ilmi’t-tefsîr. thk. Abdürezzâk el-Mehdî. 4 Cilt. Beyrût: Dâru’l- Kitâbi’l-Arabî, 1422.
• İbnü’l-Esîr, Ebü’l-Hasen Ali b. Ebi’l-Kerem İzzüddîn. Üsdü’l-gâbe fî ma‘rifeti’s-sahâbe. thk. Ali Muhammed Muavvız - Âdil Ahmed Abdülmevcûd. 8 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1415/1994.
• Karaman Hayrettin. vd. Kur'an Yolu Türkçe Meâl ve Tefsir. 5 Cilt. Ankara: DİB Yayınları, 2007.
• Kasapoğlu, Abdurrahman. “Kur’an’a Göre İnkâr ve Bunalım -İnkârcılığın Ruh Sağlığına Olumsuz Etkileri”. İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1/1 (2010), 211-235.
• Kırca, Celal. “Kur’an’da Ruh Sağlığı”. Diyanet Dergisi 19/3 (1983), 38-48.
• Koenig, H. G. “Religion, Spirituality, and Medicine: Research Findings and Implications for Clinical Practice”. Southern Medical Journal 97 (2004), 1194-1200.
• Köse, Ayşe - Arslan, Fatih. “Sosyolojik Bir Olgu Olarak İntihar”. Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 43/1 (2019), 1-20.
• Köylü, Mustafa. “Ruh Sağlığı ve Din: Batı Toplumu Açısından Bir Değerlendirme”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 23 (2007), 65-92.
• Köylü, Mustafa. “Ruh ve Beden Sağlığı Üzerine Yapılan Araştırmaların Bir Değerlendirmesi”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 28 (2010), 5-36.
• Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed. Tefsîru’l-Mâtürîdî / Te’vîlâtü ehli’s-sünne. thk. Mecdî Bâsellûm. 10 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1426/2005.
• Mâverdî, Ebü’l-Hasen Ali b. Muhammed b. Muhammed b. Habîb. Tefsîru’l-Mâverdî (en-Nüketü ve’l-uyûn). thk. İbn Abdilmaksûd b. Abdirrahîm. 6 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, ts.
• Mukātil b. Süleymân, Ebü’l-Hasen. Tefsîru Mukātil b. Süleymân. thk. Abdullah b. Mahmûd Şehhâte. 5 Cilt. Beyrût: Dâru İhyâi’t-Türâs, 1423.
• Mücâhid b. Cebr, Ebü’l-Haccâc. Tefsîru Mücâhid. thk. Muhammed Abdüsselâm Ebü’n-Nîl. Mısır: Dâru’l-Fikri’l-İslâmi’l-Hadîse, 1410/1989.
• Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc. Sahîhu Müslim. thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkī. 5 Cilt. Beyrût: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1374/1955.
• Nesefî, Ebü’l-Berekât Abdullah b. Ahmed b. Mahmûd Hâfızüddin. Tefsîru’n-Nesefî (Medârikü’t-tenzîl ve hakâiku’t-te’vîl). thk. Yûsuf Ali Bedîvî. 3 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kelimi’t-Tayyib, 1419/1998.
• Nîsâbûrî, Nizâmüddîn Hasen b. Muhammed b. Hüseyn el-Kummî. Garâ’ibü’l-Kur'ân ve regā’ibü’l-furkān. thk. Zekeriyyâ Umeyrât. 6 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1416.
• Râgıb el-İsfahânî, Ebü’l-Kāsım. el-Müfredât fî garîbi’l-Kur'an. thk. Safvân Adnân ed-Dâvûdî. Dımaşk: Dâru’l-Kalem, 1412.
• Özcan, Esat. “Bilge Kul-Musa Kıssası ve Bu Kıssa Vasıtasıyla Verilen Bazı Mesajlar”. Dini ve Sosyal Konular Hakkında Bazı Araştırmalar. ed. Fatih Aydın. 18-36. Kişinev: Lambert Academic Publishing, 2021.
• Özcan, Esat. “Kur'an’a Göre İnsan”. Her Dem Kadın (Kutsal Metinler ve İslâmî İlimlerde). ed. Gülşen İstek. 83-111. İstanbul: Beyan Yayınları, 2021.
• Râzî, Fahruddin. Mefâtîhu’l-gayb / et-Tefsîru’l-kebîr. 32 Cilt. Beyrût: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 3. Basım, 1420.
• Sa‘lebî, Ahmed b. Muhammed b. İbrâhim. el-Keşf ve’l-beyân an tefsîri’l-Kur'ân. thk. Heyet. 33 Cilt. Cidde: Dâru’t-Tefsîr, 1436/2015.
• Sümer, Necati. “Antik ve İlkel Toplumlarda İntihar Olgusu”. Siirt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1/1 (2014), 83-116.
• Taberî, Muhammed b. Cerîr. Câmi‘u’l-beyân ‘an te’vîli âyi’l-Kur'ân. thk. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî. 24 Cilt. b.y.: Dâru Hecer, 1422/2001.
• Tîbî, Şerefüddîn Hüseyn b. Abdillâh. Şerhu’t-Tîbî alâ mişkâti’l-mesâbîh (el-Keşşâf an hakāiki’sünen). thk. Abdülhamîd Hendâvî. 13 Cilt. Mekke: Mektebetü Nezzâr, 1417/1997.
• Tirmizî, Muhammed b. Îsâ. Sünen. thk. Beşşâr Avvâd Ma’rûf. 6 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, 1998.
• Yapıcı, Asım - Kayıklık, Hasan. “Ruh Sağlığı Bağlamında Dindarlığın Öz Saygı ve Kaygı ile İlişkisi: Çukurova Üniversitesi Örneği”. Değerler Eğitimi Dergisi 3/9 (2005), 177-206.
• Zeccâc, Ebû İshâk. Meâni’l-Kur'ân ve i‘râbüh. thk. Abdülcelîl Abde Şelebî. 5 Cilt. Beyrût: Âlemü’l-Kütüb, 1408/1988.
• Zemahşerî, Ebü’l-Kāsım Mahmûd b. Ömer b. Ahmed. el-Keşşâf ʿan hakāʾikı gavâmizi’t-tenzîl ve ʿuyûni’l-ekāvîl fî vücûhi’t-teʾvîl. 4 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, 3. Basım, 1407.