KARAMANLICA METİNLERDE BİR İMLA MESELESİ: SES BOŞLUĞU ÜZERİNE

Yıl 2019, Cilt: 13 Sayı: 25, 175 - 192, 30.11.2019

Gündoğan Alpay

Öz

Anadolu’da Müslüman Türklerle birlikte yaşamış olan Karamanlılar, Hristiyan olmalarının yanı sıra Türkçeden başka bir dil kullanmamış ve eserlerini Grek alfabesiyle Türk dilinde yazıya geçirmişlerdir. Bu eserlerde İç Anadolu ağzına dayalı olan ve Karamanlıca olarak adlandırılan bir yazı dili kullanmışlardır. Karamanlıca, gerek söz varlığı gerek yazım hususiyetleri, gerek de söz dizimi olarak Grekçeden etkilenmiştir. Tüm bu özellikleri ile Karamanlıca, pek çok araştırmacının dikkatini çekmiştir.
J. Eckmann’dan bu yana Karamanlıca metinler üzerine yapılan çalışmalarda “ses boşluğu” tabiri kullanılır olmuştur. Bu terim, iki ünlü arasında kalan bir ünsüzün çeşitli sebeplerle ortadan kalması sonucu yan yana gelen iki ünlüyü karşılamak için kullanılır. Kanaatimizce Karamanlıca metinlerde Grek etkisi olarak düşünülmüş ve kabul görmüş bu hadise, gerçeği tüm yönüyle ifade edememektedir. Türkçenin ses sistemine aykırı olan bu ses olayı, metinlerin konuşma diline dayanması ve yazıcıların mevcut sesleri duymayıp, yazıda ifade edememeleri ile açıklanabilir. Ayrıca Grek alfabesindeki işaretlerin ses değerleri de bu noktada iyi irdelenmelidir.

Anahtar Kelimeler

karamanlıca, ses boşluğu, yazım bilgisi

Kaynakça

• ÖZGÜL, A. G. (2015). Karamanlıca Bir Eser: 1914 Nevşehir Salnamesi Ürgüp Başlıklı Kısmın Ses Bilgisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• ÖZKAN, N. (2013). “Karamanlı Türkçesi ve Orta Anadolu Ağızlarının Karşılaştırmalı Ses Bilgisi -Ünlüler-”, Türük Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi 1, s. 1-27.
• SEL, P. (2014). Karamanlıca Sıhhetin Sırrı Adlı Eser Üzerine Dil İncelemesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• SOYSÜ, H. (1992). Kavimler Kapısı -1 Lazlar, Yahudiler, Sudanlılar, Asurlar, Ermeniler, Hemşinliler, Çeçen-İnguşlar, Pomaklar, Gagauzlar, Karamanlılar. İstanbul: Kaynak Yayınları.
• TONGAL, M. (2007). Geçmişten Günümüze Karaman Türkleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisan Tezi, Gebze: Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü.