Deutsch als Fremdsprache durch Fernunterricht in der Türkei

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 1, 131 - 150, 30.06.2017

Mustafa Çakır

Öz

Im Jahre 1864 haben die Türken angefangen, die deutsche
Sprache in den Schulen zu erteilen, nach der Ausrufung der Republik Türkei in
1923 wurde Deutsch als Fremdsprache außerhalb von Ankara, Istanbul und Izmir
auch in den Provinzstädten Kastamonu und Sivas als Fachunterricht eingeführt.
In der Universität Istanbul wurde im Jahre 1933 durch Mitglieder des
Lehrkörpers Einwanderer aus Deutschland die Abteilung für Deutsche Sprache und
Literatur an der Philosophischen Fakultät eröffnet. Die vielfältigen
Beziehungen zwischen Deutschland und der Türkei sind von großer Bedeutung und
haben Einfluss auf die Entwicklung des Deutschen als Fremdsprache in den
Lehrplänen. Seit dem Studienjahr 2001-2002 nimmt das Deutsche als zweites
Pflichtfach in den Gymnasien seinen Platz ein. Der Fernunterricht geht seit
1728 kontinuierlich weiter und die Bürger in den Entwicklungsländern
profitieren von den Vorteilen des Fernunterrichts. in der Geschichte geht der
Fernunterricht in der Türkei zurück bis 1927. In diesem Artikel werden die
Möglichkeiten für das Lernen des Deutschen als Fremdsprache durch Fernunterricht
erklärt. 

Anahtar Kelimeler

Deutsch, Fernunterricht, Deutsch als Fremdsprache

Türkiye’de Uzaktan Öğretimle Yabancı Dil Olarak Almanca Dersi

Öz

1864 yılında
kurulan dil okulunda öğretilmeye başlanan Almanca, Cumhuriyetin ilanından sonra
Ankara, İstanbul ve İzmir dışında Sivas ve Kastamonu illerindeki liselerde de
öğretilmeye başlandı. Üniversitelerde ise 1933 yılında Almanya’dan Türkiye’ye
göçen öğretim üyeleri tarafından İstanbul Üniversitesi (Darul Fünun) Edebiyat Fakültesi‘nde
Alman Dili ve Edebiyatı kürsüsü kuruldu. Almanya ile kurulan yakın ilişkiler ve
bu ülkede bulunan Türk kökenlilerin de etkisiyle Almanca önemli ve zorunlu
yabancı dil olarak müfredatta yerini almaya başlandı. 1728 yılından bu yana
sürekli gelişmekte olan teknolojinin eğitim dünyasına sağladığı avantajlardan
faydalanılarak yürütülen bir sistem olan uzaktan öğretimin geçmişi Türkiye’de
1927 yılına kadar geri gider. Bu makalenin amacı, hızlı bir gelişim sürecindeki
teknolojiyi takip ederek Almancanın yabancı dil olarak uzaktan öğretim yoluyla
öğrenilmesine olanak sağlayan modellerin tanıtılmasıdır.

Anahtar Kelimeler

Almanca, uzaktan öğretim, yabancı dil Almanca

Kaynakça

• Adıyaman, Zehra (2002): Uzaktan Eğitim Yoluyla Yabancı Dil Öğretimi The Turkish Online Journal of Educational Technology ‒ TOJET October 2002 ISSN: 1303-6521 Volume 1, Issue 1, Article 11 URL: http://www.tojet.net/articles/1111.htm (09.07.2009)
• Akkoyunlu, Buket-Gülriz İmer (1998): Türkiye'de Eğitim Teknolojisinin Görünümü. Çağdaş Eğitimde Yeni Teknolojiler (Editör Bekir Özer). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 1021, Açıköğretim Fakültesi Yayınları No: 564. (İlköğretim Öğretmenliği, Lisans Tamamlama Programı Ünite 10), S. 157-177.
• Alkan, Cevat (1987): Açıköğretim: Uzaktan Eğitim Sistemlerinin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları No: 15.
• Alkan, Cevat (1997): „Yapı, İşleyiş ve Program Açısından Açıköğretim Lisesi Uygulaması”, IV. Eğitim Bilimleri Kongresi, 10-12 Eylül 1997, Eskişehir.
• Arı, Arif (2005): Strukturen der Entwicklung von e-Learning im institutionellen Bereich Österreichs vor dem Hintergrund des europäischen Bildungsmarktes. Wien. Diss. an der Wirtschaftsuniversität Wien Österreich. http://www.diplom.de/ean/9783832488215 (04.06.2013).
• Bivetti, Erna (2009): Zukunft Fernstudium? Methodik – Didaktik, Fachhochschule der Kalaidos Bildungsgruppe, Zürich, URL: http://www.akad-hfb.ch/downloads/Zukunft%20Fernstudium.pdf, (07.07.2009).
• Çakır, Mustafa (2002): Anadolu Üniversitesi Batı Avrupa Açık Yükseköğretim Hizmetleri. Açık ve Uzaktan Eğitim Sempozyumu Bildirileri, 23-25 Mayıs 2002, Eskişehir: URL Erişim Adresi http://aof20.anadolu.edu.tr/program.htm (12.07.2009).
• Çakır, Mustafa et al. (2015): “Die Lehrwerke für fremdsprachlichen Deutschunterricht im Tourismus an der Anadolu Universität”. Toprak, Metin / Karabağ, İmran (Hrsg.): Migration und kulturelle Diversität: Tagungsbeiträge des XII. Internationalen Türkischen Germanistik Kongresses. Bd. II: Sprachwissenschaft und Sprachdidaktik. Frankfurt am Main, Berlin, Bern, Bruxelles, New York, Oxford, Wien, ss. 153-162. (ISBN 978-3-631-65220-6)
• Çakır, Mustafa – Irfan Arıkan (Hg.) (2009): Turizm İçin Almanca [Deutsch für den Tourismus]. Eskişehir: AnadoluÜniversitesi Yay. No: 1982 - Açıköğretim Fakültesi Yay. No: 1058 (I. Aufl. 2009).
• Çakır, Mustafa (1996): Deutsch als Berufssprache in Hotel- und Gaststättengewerbe [Turizm ve Otelcilik Almancası]. Eskisehir: Anadolu Üniversitesi Yay. No: 929, Açıköğretim Fakültesi Yay. No: 500.
• Delling, Manfred (1994): Offenes Lernen : ein Literaturbericht. Vom Fernunterricht zum Open Distance Learning, Bielefeld: Bertelsmann, S. 191-225.
• Demiray, Uğur (1999): Kuruluşunun 5. Yılında Açıköğretim Lisesi ile İlgili Çalışmalar Kaynakçası 1992-1997. Ankara: Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü Yayınları.
• DW (2010): Kleine Geschichte der DW-Sprachkurse. URL: http://dw.de/p/6qsR (22.05.2017).
• Erişkon Cangil, Binnur (2006): Weiterbildungslehrgang Didaktik/ Methodik Deutsch als Fremdsprache ‒ für die Fortbildung der Deutschlehrer ‒ ein gemeinsames Projekt der Istanbul Universität und dem Goethe Institut Istanbul. Tagungsbeiträge zum IX. Germanistensymposium Wissen-Kultur-Sprache und Europa-Neue Konstruktionen und neue Tendenzen, Eskişehir, 03.-07.05.2005. Hrsg. von Kocadoru, Y., Öztürk, K., Fırtına, Ö., Çakır-Damoğlu, G., Eskişehir 2006. S. 162-170.
• Goethe Institut (2009): Fernunterricht am Goethe-Institut. URL: http://www.goethe.de/lrn/prj/fer/deindex.htm (31.05.2016).
• Hızal, Alişan (1978): Programlı Öğretim Yönteminin Etkenliği İle İlgili Uygulamalı Bir Araştırma. Eğitim ve Bilim. 17, 5-18.
• Hakan, Ayhan – Aydın Ziya Özgür etc. (2004): Açıköğretim Sistemi Lisans Programlarının Değerlendirilmesi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 1554, Açıköğretim Fakültesi No: 819.
• Hakan, Ayhan ‒ Ersan Sözer - Zeki Kaya etc. (1998): “Türkiye’deki Açıköğretim Lisesi Uygulamasının Değerlendirilmesi”. VII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Konya: Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, 9-11 Eylül, 1998, S. 535-542.
• Hakan, Ayhan (1991): “Eğitim Sorunlarının Çözümünde Açıköğretim”. Eğitim Bilimlerinde Çağdaş Gelişmeler (Ed: A. Hakan), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayın No: 203. S. 57-69.
• İşman, Aytekin (1998): Uzaktan Eğitim. Adapazarı: Değişim Yayınları.
• Kartal, Bilhan (2002): „Açıköğretim Öğrencilerinin Yabancı Dil Derslerinde Teknoloji Kullanımına İlişkin Görüşleri” Açıköğretim Fakültesi 20. kuruluş yılı nedeniyle, Uluslararası Katılımlı Açık ve Uzaktan Eğitim Sempozyumu, 23-25 Mayıs 2002, Eskişehir.
• Kartal, Bilhan (1999a): "Organisations des Fernstudiensystems in der Türkei", München: Goethe Institut (Hrsg.): "Fernlernen/Multimedia Experten" Atelye Çalışması, Yayınlanmamış Bildiri Kitabı, Almanya, 9-13.11.1997, 01/01/1997.
• Kartal, Bilhan (1999b): „Uzaktan Eğitimde Yabancı Dil Programları”. Uzaktan Eğitim Dergisi, 1998 Yaz-1999 Kış, S. 43-54, 01/01/1999.
• Kaya, Zeki (2002): Uzaktan Eğitim. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Kaya, Zeki – Ferhan Odabaşı (1996): Türkiye‘de Uzaktan Eğitimin Gelişimi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt 6, Sayı 1, Bahar 1996, S. 29-41.
• Kuglin, Jörg (2003): Das Fernstudienprojekt zur Fort- und Weiterbildung im Bereich Germanistik und Deutsch als Fremdsprache Primar, Zeitschrift für Deutsch als Fremdsprache im Primarschulbereich, Heft 35, 2003/3, wbv- Goethe Institut Inter Nationes, S. 39-40.
• MEB (1982): Milli Eğitim Bakanlığı. Yaygın Yüksek Öğretim Kurumu (YAYKUR), Ankara: Mesleki ve Teknik Açıköğretim Okulu Matbaası.
• Maier, Erwin (2006): Wegweiser Fernstudium und Fernunterricht, Bundesinstitut für Berufsbildung (BIBB), Bonn. (http://www.bibb.de/dokumente/pdf/a34_wegweiser-fernstudium.pdf (07.07.2009)
• Millî Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim 2015 (T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı). URL: http://sgb.meb.gov.tr/www/resmi-istatistikler/icerik/64 (25.04.2009).
• Özdil, İlhan (1986): Uzaktan Eğitimin Evrensel Çerçevesi ve Türk Eğitim Sisteminde Uzaktan Eğitimin Yeri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi.
• Özer, Bekir (1991): Uzaktan Eğitim Yaklaşımının Öğretmen Eğitiminde Kullanılması. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Band. 4, Heft. 1-2, S. 73-88.
• Schulmeister, Rolf (2009): Virtuelles Lehren und Lernen. URL: http://www.zhw.uni-hamburg.de/pdfs/VirtLernen&Lehren.pdf (12.07.2009).
• Tunçkan, Ergun (2007): Structural dimensions and functions of student centers in the open education faculty practices: Three Metropolis Sampling ‒ Istanbul, Ankara and Izmir. Turkish Online Journal of Distance Education-TOJDE. October 2007 ISSN 1302-6488 Volume: 8 Number: 4 Article 13, S. 172-183.
• Turan, Alpaslan (2015): „Kitle İletişim Teknolojisilerini Gelişim Sürecinde ÖFM’den YEĞİTEK’e“ YEĞİTEK: Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü, Üç Aylık Dergi. Sayı 12, Ocak 2015, ss. 8-11. http://yegitek.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2015_01/23051224_yegitek2014.pdf (25.04.2016).
• Üstünoğlu, Ülkü (1987): Okulöncesi Öğretmenlerinin Uzaktan Öğretim Yöntemi ile Yetiştirilmesine Yönelik Program Modeli, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları No: 107.
• WDR (2009): Kleine Geschichte der DW-Sprachkurse. URL: http://www.dw-world.de/dw/article/0, 1633231,00.html (10.08.2009).
• YEĞİTEK (2015): Sınırsız Öğretime Açılan Kapı. YEĞİTEK: Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü, Üç Aylık Dergi. Sayı 12, Ocak 2015, S. 14-15.
• Yükseköğretim Kanunu. Kanun Numarası: 2547 ‒ Kabul Tarihi: 4/11/1981 ‒ Resmi Gazete: 6/11/1981 Sayı: 17506 ‒ Yayımlandığı Düstur: Tertip : 5 Cilt : 21 Sayfa : 3.
• Internetquellen
• Fono Mektupla Öğretim Kurumu: http://www.fono.com.tr/default.asp?sf=icerik&ktgID=203&mn=3&cc=&ktgalt=160 (07.04.2016).
• Goethe Institut Internationes: www.goethe.de/lrn/prj/fnu/deindex.htm und http://www.goethe.de/z/50/pub/fse/index.htm#Angebot (07.04.2016)
• Limasollu Naci: http://www.limasollunaci.com/almanca.asp 07.04.2016).
• Açıköğretim Lisesi: www.aol.meb.gov.tr (07.04.2016).
• Mesleki Açıköğretim Lisesi: http://maol.meb.gov.tr (07.04.2016).
• Açık İlköğretim Okulu: http://aio.meb.gov.tr/ (07.04.2016).
• Yükseköğretim Kurulu: www.yok.gov.tr, (07.04.2016).
• Açıköğretim Fakültesi: www.anadolu.edu.tr (07.04.2016).
• WIKIPEDIA: Die freie Enzyklopädie. http://de.wikipedia.org (07.04.2016).