Yaşar Kemal’in İnce Memed Romanı ile Heinrich von Kleist’ın Michael Kohlhaas Novelinde Ağalık Sistemi

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 1, 3 - 18, 15.06.2023

Ayşe Bozkurt

https://doi.org/10.37583/diyalog.1312754

Öz

Toplum düzenini sağlaması amacıyla oluşturulan hiyerarşik katmanlar ve beraberinde meydana gelen düzensizlikler halk arasında çatışmalara sebebiyet vermiştir. Kendilerini ait olduğu milletin sesi olarak gören yazarlar toplumlarının maruz kaldığı problemleri eserlerinde anlatmışlardır. Bu çalışmada incelenecek olan ağalık sistemi ve bunun neticeleri, Yaşar Kemal’in İnce Memed adlı eseriyle Heinrich von Kleist’ın Michael Kohlhaas hikâyesindeki yansımaları bakımından değerlendirilmiştir. Birbirinden oldukça farklı her iki yazarın eserlerinde benzer konunun anlatılması, ayrıcalıklı sınıfların varlığının evrensel bir sorun olduğunun göstergesi olarak kabul edilir. Bu bağlamda İnce Memed ve Micahel Kohlhaas’ta olayların akışında önemli roller üstlenen soylu ağa ve beylerin işlevleri bakımından karşılaştırmalı incelenmesi çalışmanın amacını oluşturur.

Anahtar Kelimeler

Toprak Ağalığı, Adalet, Haksızlık, Soyluluk, Karşılaştırmalı Edebiyat

Reflection of the Ağalık System in Turkish and German Literature

Öz

The hierarchical layers created to ensure social order and the accompanying irregularities caused conflicts among the people. Authors, who see themselves as the voice of the nation they belong to, have described the problems their society is exposed to in their works. In this study, the ağa system and its results were evaluated regarding Yaşar Kemal’s work called İnce Memed and its reflections on Heinrich von Kleist’s story Michael Kohlhaas. The fact that the same subject is told in the works of both authors, who are quite different from each other, and accepted as an indication that the existence of privileged classes is a universal problem. In this context, the study aims to comparatively examine the functions of noble aghas and gentlemen who play essential roles in the flow of events in İnce Memed and Michael Kohlhaas.

Anahtar Kelimeler

Landlord, justice, injustice, nobility, comparative literature

Kaynakça

• Aytaç, Gürsel (2016): Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi. Ankara: Doğubatı Yayınları.
• Balkır, Sedat (2020): Sanat-Sanatçı Ve Bir Meta Nesnesi Olarak Sanat Eseri. Journal of Arts, 3, Sayı 1, 31-44.
• Ernas, Betül (2017): Osmanlı’da Halkın Refahı için Uygulanan Sistem: Narh. Akademik Kaynak, 1-5.
• Işık, Gülcan / Börekçi, Oğuzhan / Ülkü, Ayşe / Göze Erdemir, Filiz (2022): Ağalık Düzeninin Kültürel Ürünlerde Eleştirisi. Gazi Türkiyat 30 (2022), 13-36.
• Işık, Şemsettin (2014): Rahman Suresi 7-9. Ayetler Çerçevesinde Kozmik Denge. Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3, Sayı 6, 83-94.
• Karademir, Zafer (2011): Sivas Ağa Sınıfının Sosyo-Ekonomik Durumuna Dair Bir İnceleme (1780-1831). Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 14, 183-210.
• Karataş, Mehmet (2006): 18-19. Yüzyıllarda Osmanlı Devleti’nde Bazı Müsadere Uygulamaları. Otam Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 19, 219-237.
• Kleist, Heinrich von (2017): Michael Kohlhaas Eski bir Vakayinameden. Çev. Bilge Uğurlar/ Türkis Noyan. İstanbul. Can Yayınları.
• Oruç, Ayşe Betül (2018): Ayetler Bağlamında Âlemin Yaratılışındaki Denge. Marife Dini Araştırmalar Dergisi, 18, 527-548.
• Öksüz, Enis (2011): Feodal Düzen ve Sosyal Değişmeler. Istanbul Journal of Sociological Studies, 81-92.
• Özcan, Mehmet Emin (2001): Karşılaşma/ Karşılaştırma: Komparatistik Zihniyetin Doğuşu. I. Ulusal Karşılaştırmalı Edebiyat Sempozyumu Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 6-8 Aralık, 364-371.
• Salihoğlu, Hüseyin (1993): Alman Kültür Tarihi. Ankara: İmge Kitabevi.
• Sevim, Acar (2013): Heinrich von Kleist’da Alman Birliği Fikri. Diyalog 2, 1-15.
• Ülgen, Pınar (2001): Ortaçağ Avrupa’sında Feodal Sisteme Genel Bir Bakış. Mukaddime, 1, 1-18.
• Ünal, Arif (1996): Nuvelci Yönüyle Heinrich von Kleist. Ankara: Ecdad Yayınları.
• Ünal, Arif (2006): Dramcı Yönüyle Heinrich von Kleist. İstanbul: NKM.
• Yalçın, Enes (2019): Toplumsal Tabakalaşma Sistemlerinin Genel İncelemesi. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, Cilt: 8 Yıl: 8 Sayı: 20, 158-179.
• Yaşar, Kemal (2016): İnce Memed 1-2-3-4. İstanbul. 3. Baskı. YKY Yayınları.
• Yılmaz, Selbin (2020): Aydınlanmacı Öznenin Varoluş Problemi: Kant ve Kleist. Mülkiye Dergisi, 44, 131-164.
• Zweig, Stefan (2012): Kendileri İle Savaşanlar Kleist, Nietzsche, Hölderlin. Çev. Gürsel Aytaç. Ankara. 6. Baskı. Doğubatı Yayınları.