A Research to Measure the Perception of Income Tax Takers on the Effect of Electronic Tax Applications on Tax Revenues

Yıl 2023, Sayı: 78, 47 - 65, 25.10.2023

Muhammed Kemal Bostan , Arzu Kızılkaya

https://doi.org/10.51290/dpusbe.1263655

Öz

Taxes are at the top of the public revenues that the state needs in order to finance the public services it provides. The correct execution of the taxation process and its support with auditing are of great importance for the prevention of public deficits. Performing taxation transactions correctly and fulfilling their obligations under appropriate conditions are the main expectations of taxpayers from the process. In today's conditions, where information technologies are more advanced than ever before, it is seen that the taxation process and other related transactions and the parties of the tax also take their share from these developments. The Tax Office Automation Project (VEDOP) has been developed for purposes such as increasing the service quality, ensuring taxpayer satisfaction and increasing voluntary tax compliance. With the project, which covers electronic applications, it is aimed to provide fast, low-cost, effective and efficient service by transferring many taxation transactions to the electronic environment. In this context, in this study, measuring the perception of income taxpayers regarding the effect of electronic tax applications on tax revenues was examined using the survey technique. Within the scope of the review, a study was carried out on 200 taxpayers based on the Central Anatolia region. As a result, it has emerged that electronic tax applications are advanced in terms of functionality, use and benefit, and e-applications are useful for taxpayers. In addition, it was predicted that these practices contributed to the increase of tax revenue.

Anahtar Kelimeler

Taxpayers, electroic applications, e-application, tax revenues, digitalization

Elektronik Vergi Uygulamalarının Vergi Gelirleri Üzerindeki Etkisine İlişkin Gelir Vergisi Mükelleflerinin Algısının Ölçülmesine Yönelik Bir Araştırma

Öz

Devletin sunmakta olduğu kamu hizmetlerini finanse edebilmesi için ihtiyaç duyduğu kamu gelirlerinin başında vergiler yer almaktadır. Vergileme sürecinin doğru bir şekilde yürütülmesi ve denetim ile desteklenmesi, kamu açıklarının önlenmesi için büyük önem arz etmektedir. Vergileme işlemlerinin doğru yapılması ve uygun şartlarda yükümlülüklerini yerine getirebilmek ise mükelleflerin süreçten başlıca beklentilerini oluşturmaktadır. Bilişim teknolojilerinin hiç olmadığı kadar ilerlemiş olduğu günümüz şartlarında, vergileme sürecinin ve ilgili diğer işlemler ile verginin taraflarının da söz konusu gelişmelerden payına düşeni almakta olduğu görülmektedir. Hizmet kalitesinin artırılarak mükellef memnuniyetinin sağlanması ve vergiye gönüllü uyumun artırılması gibi amaçlarla Vergi Dairesi Otomasyon Projesi (VEDOP) geliştirmiştir. Elektronik uygulamaları kapsayan proje ile birçok vergileme işlemi elektronik ortama taşınarak hızlı, düşük maliyetli, etkin ve verimli hizmet sunumu amaçlanmıştır. Bu kapsamda, bu çalışmada elektronik vergi uygulamalarının vergi gelirleri üzerindeki etkisine ilişkin gelir vergisi mükelleflerinin algısının ölçülmesi anket tekniği kullanılarak incelenmiştir. İnceleme kapsamında İç Anadolu bölgesi temel alınarak 200 vergi mükellefi üzerinden çalışma yürütülmüştür. Neticede elektronik vergi uygulamalarının işlevsellik, kullanım ve fayda bakımından gelişmiş olduğu ve mükellefler için e-uygulamaların kullanışlı olduğu sonucu ortaya çıkmıştır. Ayrıca bu uygulamaların vergi hasılatının artırılmasına katkı sağladığı ön görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Vergi mükellefleri, elektronik uygulamalar, e-uygulama, vergi gelirleri, dijitalleşme

Kaynakça

• Akdemir, N. , (2008). E-Devlet uygulamaları kapsamında VEDOP projesi Eğirdir Vergi Dairesinde E-VDO uygulamasının incelenmesi, [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Arslaner, H. ve Karaca, Y. ,(2017). Türkiye kamu yönetiminde yönetişim algısı: Aydın İli Vergi Dairelerinde bir uygulama, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(4), 128-151.
• Atambo, W.M. ve Justus, G. , (2016). Effects of Electronic- tax system on the revenue collection efficiency of Kenya revenue authority: A Case of uasin gishu county, 2(4), http://www.onlinejournal.in (Erişim Tarihi: 02.01.2021).
• Amaefule C. S., Okonya B. E. and Amaefule H. C. (2012). The Efficacy of E-Taxation as a Strategic Tool for National Economic Development, National Journal of Banking and Finance 3(1), 113-120.
• Azma, F., İzanlou, A. ve Mostafapour, M.A. , (2012). The Survey relationship between office automation and employees performance in the yield tax affairs office, Procedia Technology, 1, 153-157.
• Azmi, A.C.A. ve Bee, L. , (2010). The Acceptance of the e-Filing System by Malaysian Taxpayers: A Simplified Model, Electronic Journal of e-Government, 8(1), 13-22.
• Çarıkçı, O. , (2010). Türkiye’de e-devlet uygulamaları üzerine bir araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12, 95-122.
• Demirtaş, T., Gerçek A., Giray F., Yüce, M. ve Oğuzlar, A. , (2012). Mükelleflerin e-vergileme sistemini benimsemelerini etkileyen faktörlerin analizi: Bursa araştırması, UÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, XXXI(1), 59-84.
• Diril, F. ve Egeli, H. , (2014). Vergi bilincinin oluşumunda bilişim teknolojilerinin rolü: İzmir ili için bir uygulama, Sosyo-Ekonomi Dergisi, 22(22), 34-55.
• Doğan, K. Caner, ve Ustakara, F. , (2012). Kamuda bir yapılanma dönüşümü olarak E-Devlet ve E-Yönetişim ilişkisi üzerine, Küresel İktisat ve İşletme Çalışmaları Dergisi, GJEBS, 2(3), 01-12.
• Efendioğlu, A., ve Sezgin, E., (2007). E-Devlet Uygulamalarında Bilgi e Paylaşım Güvenliği, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), 219-236.
• Fu, J.R., Farn, C.K., ve Chao, W.P. , (2005). Acceptance of Electronic Tax Filing: A study of Taxpayer Intentions, www.elsevier.com/locate/dsw (Erişim Tarihi: 27.05.2021).
• Memiş, M. Ünsal; Çürük, T., ve Ünal, Y. , (2019). Elektronik uygulamaların vergi denetimi üzerine etkisi: Denetimin tarafları üzerine bir araştırma, Maliye Dergisi, Ocak-Haziran, 176, 474-504.
• Mert, C. , (2009). Bilgisayar internet teknolojisinin vergi denetimi üzerine etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Övet, A. , (2010). Türkiye’de vergi denetiminin etkinliği: Ankara ili vergi denetmen ve denetmen yardımcılarına yönelik bir uygulama, [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Özgen, F. B. , (2008). İnternet – Bilgisayar teknolojilerinin önemi ve türkiye’de e-vergilendirme sistemi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 195-214.
• Tokdemir, S. , (2019). Elektronik vergi uygulamalarının vergi maliyeti ve vergi uyumu üzerindeki etkileri. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Turan, A.H. ve Özgen, F.B. , (2009). Türkiye’de E-Beyanname sisteminin benimsenmesi: Geliştirilmiş teknolojik kabul modeli ile ampirik bir çalışma, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 10(1), 134-147.
• Türk, A. , (2010). Elektronik vergi denetiminin vergi kaçırma eğilimlerini azaltmadaki rolü ve bir araştırma. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Uğur, A. ve Çütcü, İ, (2009). E-Devlet ve tasarruf etkisi kapsamında VEDOP Projesi, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 1(2), 1-20.
• Ünal, Y. , (2019). Elektronik uygulamaların vergi denetimi üzerine etkisi: denetimin tarafları üzerine bir araştırma. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Yılmaz, A. G. , (2012). 2000’li yıllarda Türkiye’de kayıt dışı ekonomi, Marmara Üniversitesi İ.İ.B. Dergisi, XXXIII(II), 455-496.
• Wamathu, W.E. (2014). Effects of eletronic taxation on fınancial performance of audit Firms in Kenya. Unpublished master’s thesis]. NAIROBI University, Kenya.
• Wang, Yi-Shun, (2002). The Adoption of electronic tax filing systems: An empirical study, Government Information Quarterly, Tayland, (20), 333-3.