TÜRKİYE'DE SAĞLIK TURİZMİNİN MEVCUT DURUMU VE ÜLKE EKONOMİSİNE KATKILARI

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 18, 390 - 418, 30.11.2019

Bahar Burtan Doğan Abdulmücahit Aslan

Öz

Öz

Dünyada
ve Türkiye’de, son yılların popüler hizmet sektörü olan sağlık turizminin
özellikle ekonomik açıdan önemi hızla artmıştır. Sağlık hizmeti alma
gereksinimi insanların değişen istek ve ihtiyaçlarına göre şekillenmiş, tıptaki
teknolojik gelişmelerin sonucunda bazı değişimlere uğramıştır. Türkiye’de
sağlık turizmi, gelişmekte olan bir ülkenin; gelişmekte olan bir hizmet
sektörüdür. Türkiye’de
turizm, küresel terörizm gibi bazı iç ve dış dinamiklere göre değişkenlik
göstermiştir. Türkiye, kendi kaynak ve olanaklarına uygun, sektöre yönelik
stratejik hedefler belirlemiş ve etkin politikalar geliştirmektedir. Yabancı
sermaye artırımında önemli olan sağlık turizmi, bir ülke için; döviz kaynağı
olarak sağlık sektörünün sunumunda, dünya pazarına açılan kapısını niteler. Çalışmanın
konusunu, bireysel harcama düzeyi yüksek ve özel pazarı olan sağlık turizminin,
Türkiye'deki mevcudiyetinin tespiti ve ülke ekonomisine katkılarının incelenmesi
teşkil etmektedir. Ülkemizdeki sağlık turizminin unsurlarını, olanaklarını ve
potansiyel gücünü irdelemek, bu durumu ileriye taşıyacak girişimlere ışık
tutmaya çalışma amacı taşımak, konuyu önemli kılmaktadır. Niteliksel
araştırmanın çerçevesini biçimlendiren, teorik çalışmanın dayanağını oluşturan
bilgi araçları, sektörle ilgili literatür taramasından elde edilen veriler,
tümevarım yöntemi ile nesnel bir yaklaşım içinde değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Türkiye,
Turizm, Sağlık Turizmi, Ekonomi

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Turizm, Sağlık Turizmi, Ekonomi

Kaynakça

• Adveren S.(2011), İç Anadolu Bölgesi’ndeki Kaplıca ve Termal Tesislerin Türk Sağlık Turizmi İçerisindeki Yeri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde: Niğde Üniversitesi.Akbaş Z ve Tuna H.(2016), ‘’Yumuşak Güç Olgusu ve Turizm İlişkisi: Medikal Turizm Kapsamında Ortadoğu’dan Gelen Turistler Üzerine Bir Değerlendirme.’’ Dergipark; 6(12). http://dergipark.gov.tr/download/article-file/305744. (Erişim Tarihi:12.05.2018). Akoğlu T. (1966), Türkiye Ekonomisinde Turizm.(1); (s.70), İstanbul: İstanbul Ticaret Odası.Alma – Ata Bildirgesi, (1978). file:///C:/Users/pc/Downloads/19850402.pdf.Arslan E. (2018) Sağlık Turizminde Türkiye'nin Son 5 Yılda Dünya Ülkeleri İçindeki Konumu Ve Gelişmesi. Yüksek Lisans.(s.21) İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi.Ataman H, Esen M.F, Vatan A.(2017), Medikal Turizm Kapsamında Kalite ve Hasta Güvenliği. Ankara: Uluslararası Sağlık Yönetimi Araşt. Derg.(3)(s.32-33).Bahar O ve Özdemir Ö. (2018), Turizm Sektöründe İstihdam Edilen Gençlerin Meslek Algıları Ve İş Doyum Performanslarının Değerlendirilmesi, OPUS - Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8 (Gençlik Araştırmaları Özel Sayısı).(s.263-298).BAKA, Sağlık Turizmi Sektör Raporu, 2013. http://www.baka.org.tr/uploads/48947588121518SAGLiK-KATALOG-TURKCE-16MAYiS-3.pdf. (Erişim Tarihi:12.02.2018).Balaban V ve Marano C.(2010), Medical tourism research: A systematic review. International Journal of Infectious Diseases.(14),(s.135).Berber M.(2015), İktisadi Büyüme ve Kalkınma.(s.350). Trabzon: Derya Kitabevi.Boz M.(2004), Turizmin Gelişmesinde Alternatif Turizm Pazarlamasının Önemi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.CNBC. (2014), Top Destinations for Health Tourism. (s.17-18). http://www.cnbc.com/id/101487998. (Erişim Tarihi:22.12.2018).Connell J. (2013), Çağdaş tıp turizmi: kavramsallaştırma, kültür ve metalaşma. Tur Yönet.(34). (s.1-13).Çalışkan Z. (2008), Sağlık Ekonomisi: Kavramsal Yaklaşım. (s.29-50). H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,26(2). Dinçer M.Z. (1993), Turizm Ekonomisi ve Türkiye Ekonomisinde Turizm. İstanbul: Filiz Kitabevi.DPT, (1985-1989), 5. Beş Yıllık Kalkınma Planı.(s.120). http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Be%C5%9Finci-Be%C5%9F-Y%C4%B1ll%C4%B1k-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-1985-1989.pdf. (Erişim Tarihi:06.04.2019)Dursun A, Aktepe C, Arslan S. (2011), Türkiye’de Sağlık Turizmi, T.C. Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlık Turizmi Koordinatörlüğü. Antalya: 20-23 Aralık, (s.12).Erkan B, Kara O, Harbalıoğlu M. (2013), Türkiye’de Turizm Gelirlerinin Belirleyicileri. Akademik Bakış Dergisi. Kasım-Aralık.[2019 Mart]. ISSN:1694-528X. No.39.Gülmez, Z.(2012), Türkiye’de Ve Dünyada Sağlık Turizmi Ve Çeşitleri: Sağlık Turizminin Ülkemizdeki Mevcut Durumu Ve Bazı Ülkelerle Kıyaslanması.(s.58). Yüksek Lisans. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.IPK International, 2012/2013, ITB World Travel Trends Report.İbret, B. Ü.(2013), Türkiye’de Yeni Gelişen Bir Termal Turizm Merkezi: Çavundur Kaplıcası. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Doğu Coğrafya Dergisi;(18), (s.135 – 164).İçöz, O.(2000), Seyahat Acenteliği ve Tur Operatörlüğü Yönetimi.(s.21);3.Basım. Ankara: Turhan Kitabevi.Kandır S.Y, Karadeniz E, Özmen M, Önal Y.B.(2008), Türk Turizm Sektöründe Büyüme Göstergelerinin Turizm İşletmelerinin Finansal Performansına Etkisinin İncelenmesi.(s.2011-237). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi;10(1).Karakoç S.(2017), Küresel Dünyada Sağlık Turizminin Önemi ve Türkiye’nin Durumu.Yüksek Lisans Tezi. Kayseri: Nuh Naci Yazgan Üniversitesi.Kaşlı M, Öztürk D.(2014), An Investigation on Thermal Tourism in Bursa, Eskişehir and Bilecik. Global Journal on Advances in Pure and Applied Sciences.(4):(s.13 – 20).Katırcıoğlu S. (2009), "Tourism, Trade and Growth: The Case of Cyprus," Applied Economics, Taylor and Francis Journals; 41(21), (s.2741-2750).Kayıhan P. (2006), Türkiye İçin Nasıl Bir Sağlık Reformu? Türk Tabipler Birliği Yayınları; Milliyet Gazetesi 2006 Yılı İnceleme Ödülü, Bursa: Şubat 2007.Kültür ve Turizm Bakanlığı, (2018), Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü. http://www.ktbyatirimisletmeler.gov.tr/TR,11478/dunyada-saglik-vetermal turizm.html. (Erişim Tarihi:14.03.2018).Metin B, Tezel Aydın S. (1997), Dünya Sağlık Örgütü ve Türkiye İle İlişkileri. ISBN:975-8088-61-0. No:3198. Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı, T.C Sağlık Bakanlığı Dış İlişkiler Daire Başkanlığı. http://ekutuphane.sagem.gov.tr/kitaplar/dunya_saglik_orgutu_ve_turkiye_ilişkileri.pdf. (Erişim Tarihi:09.01.2019).Mills A. (2014), Reflections on the development of health economics in low- and middle income countries. Proc. R. Soc. B, (281),(s.1-8).OECD, (2008), World Bank. OECD Sağlık Sistemi İncelemeleri, Türkiye, OECD ve IBRD. (14), (s.15-43).Onuncu Kalkınma Planı, (2015), Ocak-2018 Aralık. http://www.saturk.gov.tr/images/pdf/eylemplani.pdf.Özkurt H. (2007), Sağlık Turizmi Tahvilleri.(s.126).İstanbul:Ocak-Haziran 2007. Maliye Dergisi;(152). https://dergiler.sgb.gov.tr/calismalar/maliye_dergisi/yayinlar/md/152/hatice_ozkurt.pdf. (Erişim Tarihi:12.01.2019).Peter B ve Tatar M.(2004), Türkiye Ulusal Sağlık Hesapları 1999-2000: (1);(s.7). Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü.Ankara.Resmi Gazete (2015). 2015/8 Sayılı Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticaretinin Desteklenmesi Hakkında Karar’ın Uygulama Usul ve Esaslarına İlişkin Genelge. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/06/20150602-5.htm. (Erişim Tarihi:04.12.2018).Sağlık Bakanlığı (2018). Sağlık Turizmi Hakkında: Türkiye’de Sağlık Turizmi. http://saglikturizmi.gov.tr/TR,175/saglik-turizmi-hakkinda.html. (Erişim Tarihi:25.02.2019).Sağlık Bakanlığı (2008), Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı İlerleme Raporu, Ağustos 2008. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 749. Ankara. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/340272. (Erişim Tarihi.11.12.2018).Sağlık Turizmi Raporu (Son Taslak-29 Eylül 2010). http://www.ozelhastaneler.org.tr. (Erişim Tarihi:15.09.2018). Sandıkçı M.(2008), Termal Turizm İşletmelerinde Sağlık Beklentileri ve Müşteri Memnuniyeti. (s.1).Yayınlanmamış Doktora Tezi. Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi.Şahbaz R.P, Akdu U, Akdu S. (2012), Türkiye’de Medikal Turizm Uygulamaları; İstanbul ve Ankara Örneği. (s.277). Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi;15(27).Şen A ve Şit M.(2015), Turizm Gelirlerinin Türkiye Ekonomisindeki Rolü ve Önemi. Dicle Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, 2015 - Haziran/Ağustos; Cilt No: 5(8). https://dergipark.org.tr/download/article-file/370709. (Erişim Tarihi:21.10.2018).T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı (2019). https://www.hmb.gov.tr/kamu-finansmani-istatistikleri.T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, TUYUP Raporu, (2016), (s.32). https://tobb.org.tr/Documents/yayinlar/2015/TURIZM16/. (Erişim Tarihi:14.12.2018).TÜBİTAK Vizyon 2023, Ulaştırma ve Turizm Paneli. http://vizyon2023.tubitak.gov.tr/teknoloji/ongorusu/paneller/raporozet/ulastirma.pdf. (Erişim Tarihi:17.08.2018).TÜİK (2017), Temel İstatistikler.TÜİK (2016), Turizm İstatistikleri.TÜİK (2018), Turizm İstatistikleri.Türkiye Sağlık Turizmi Geliştirme Konseyi (THTC), (2018). https://www.medimagazin.com.tr/guncel/genel/tr-turkiyeye-gelen-turist-650-saglik-turisti-9-bin-dolar-harcama-yapiyor-11-681-76907.html. (Erişim Tarihi:23.11.2018).URL - 1 https://docplayer.biz.tr/9309358-Saglik-nedir-saglik-tanimi-saglik-hizmetleri-turk-saglik-sistemi-saglik-tipleri-saglik-nedir-tibbi-model-saglik-modelleri-19-11-2015.html. (Erişim Tarihi:10.12.2018).URL - 2 http://www.incesoz.com/saglik-ile-ilgili-sozler/. (Erişim Tarihi:27.11.2018).URL - 3 https://www.tarihkomplo.com/2017/04/modern-tbbn-babas-hipokrat-m-imhotep-mi.html. (Erişim Tarihi:12.01.2019).URL - 4 http://www.saglik.gov.tr/TR/belge/1-24204/turkce-saglik-turizmi-ozet-bilgi-2013.html. (Erişim Tarihi:22.04.2016).URL - 5 https://thtdc.org/page/hakkimizda. (Erişim Tarihi:17.11.2018).URL - 6 http://www.isarder.org/isardercom/2013vol5issue3/vol.5_issue.3_article 05full text.pdf (Erişim Tarihi:14.03.2019).URL - 7 https://www.a24.com.tr/sehir-hastaneleri-nedir--sehir-hastanesi-ne-demek--nerede-hizmet-veriyorlar--sehir-hastaneleri-projesi-nedir--haberi-40126851h.html?h=53 (Erişim Tarihi:19.02.2019).URL - 8 https://www.medimagazin.com.tr/hekim/saglik-bak/tr-dordu-acildi-hangi-sehre-ne-zaman-sehir-hastanesi-acilacak-2-13-75339.html (Erişim Tarihi:13.03.2019).URL - 9 http://www.saglikturizmi.org.tr/tr/saglik-turizmi/genel-bilgi. (Erişim Tarihi:21.12.2018).WTTC, Health CareEconomicResearc. (2007-2017). http://www.wttc.org/ research/economic-research/.Yılmaz Göktaş Ö.(2005), Türkiye ekonomisinde büyüme ve işsizlik oranları arasındaki ilişki.(s.63-76). İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi; (2).