SINIF SİYASETİNDEN KİMLİK SİYASETİNE ALEVİ SİYASAL DEĞİŞİMİ

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 19, 79 - 103, 25.05.2020

Ramazan Levent

Öz

Öz

Alevi toplumu soğuk
savaş sürecinde sol felsefenin gölgesinde siyasal hayata müdahil oldu. Dönemin
siyasal aktörleri de Alevi toplumunu soğuk savaşın kutuplaştırıcı söylemi
üzerinden değerlendirdi. Seksen sonrası dönemde küresel düzeyde meydana gelen
değişiklikler hem Alevi toplumunda hem siyasal aktörlerin söylemlerinde önemli
farklılaşmalara neden oldu. Çatışmacı üslup yerini daha esnek söylemlere
bıraktı. Alevilik solun gölgesinden çıkarak doğrudan kendi kimliği ile
örgütlenmeye başladı. Alevi toplumunun bu yeni yönelişi Alevi siyasal
taleplerinin de değişmesine neden oldu. Seksen öncesi Alevi toplumunun
talepleri sınıfsal ve ekonomik nitelikliydi. Seksen sonrası Alevi siyasal
talepleri inanç kimliği ile dile getirilmeye başlandı. Seksen öncesi solla özdeşleşen
siyasal tutum seksen sonrasında, siyasal aktörleri ‘Alevi kimliğine bakışı’
üzerinden kategorize eden bir yaklaşıma dönüştü. Bu makalede seksen öncesi ve
seksen sonrası Türk siyasal aktörlerinin ve Alevi toplumunun yaşadıkları
değişim incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Alevi siyasal tutumu, değişim, kimlik, soğuk savaş, Alevi örgütlenmesi

Kaynakça

• Akdeniz, S. (2014), “Tahtacı/Alevi Kültürel Belleğinin Aktarımında Müziğin Rolü”, Uluslararası Hakemli Müzik Araştırmaları Dergisi, 1. cilt, 2. sayı, (1-17)Aktay, Y. (2007) “Sosyo-Kültürel ve Politik Yönleriyle Alevilik Üzerine Notlar”, Milel ve Nihal dergisi, 4. cilt, sayı: 1, (57-76)Bakan, S. ve R. Levent (2018), “Tek Parti Döneminde(1923-1950) Türkiye’nin Alevi Politikası”, İnö. Üni. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 1, (1-15)(1996), Demokratik Barış Hareketi, TBMM Kütüphanesi, Ankara Ertan, M. (2017), Aleviliğin Politikleşme Süreci, 1. baskı, İletişim Yayınları, İstanbul Gülmez, M. (1999), “1995 Anayasa Değişiklikleri ve Sendikal Haklar”, Amme İdaresi Dergisi, 32. cilt, 1. sayı, Karabaşoğlu, M. (1998), Camide Dans Var, 3. baskı, Karakalem Yayınları, İstanbul Kaynar, M. (2007), Cumhuriyet Dönemi Siyasi Partileri 1923-2006, 1. baskı, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara Massicard, E. (2007), Alevi Hareketinin Siyasallaşması(Çev: Ali Berktay), 1. baskı, İletişim yayınları, İstanbul Mertcan, H. (2015), Türk Modernleşmesinde Arap Aleviler(3. baskı), Karahan Kitabevi, Adana Özmen, F. A. (2011), “Politik Bir Gençlik Kuşağı: Post 80 Alevi Gençliği”, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 3. cilt, No: 1, (11-22)Reed, F. A. (2002), Anadolu Kavşağı(Çev: Furkan Aydıner), 1. baskı, Karakalem Yayınları, İstanbul Rençber, F. (2012), “Alevi Geleneğinde “Cem Evinin” Tarihsel Kökeni” Din bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, cilt: 12, Sayı: 3, (73 -86)Schüler, H. (1999), Türkiye’de Sosyal Demokrasi Particilik Hemşehrilik Alevilik(Çev: Yılmaz Tonbul; Yayına Hazırlayan: Tanıl Bora), 1. baskı, İletişim Yayınları, İstanbul Üzüm, İ. (1999), Tarihi ve Kültürel Boyutlarıyla Türkiye’de Aleviler Bektaşiler Nusayriler(Yayına Haz: İsmail Kurt, Seyid Ali Tüz), Ensar Neşriyat, İstanbul
• İnternet sitelerihttp://www.cumhuriyetarsivi.com/katalog/192/sayfa/1987/4/23/10.xhtml, - Er Tr: 26.5.2018http://www.dunyabulteni.net/haberler/292166/gazi-olaylari-12-mart-1995te-baslamisti- Er Tr: 21.6.2018http://politikaakademisi.org/2017/05/31/turkiyede-protest-muzigin-oncu-ismi-ahmet-kaya/, (Er Tr: 13.6.2018)https://www.aksam.com.tr/tugce-tatari/yazarlar/grup-yorumun-sucu-ne/haber-177362, (Er Tr: 13.6.2018)http://dergipark.gov.tr/download/article-file/160013, (Er Tr: 13.6.2018)http://dersimnews.com- Er Tr: 5.6.2018http://www.alevikulturdernekleri.com/- Er Tr: 5.6.2018http://www.alevifederasyonu.org.tr- Er Tr: 13.6.2018http://www.cemvakfi.org- Er Tr: 13.6.2018https://www.zeynelabidinvakfi.org.tr- Er Tr: 14.6.2018http://www.hacibektasvakfi.web.tr/- Er Tr: 5.6.2018http://www.aleviderneklerifederasyonu.org- Er Tr: 5.6.2018http://alevi.com/TR/- Er Tr: 5.6.2018https://www.ehlibeyt.org.tr/- Er Tr: 5.6.2018https://tr-tr.facebook.com/Asda-Akdeniz-Sosyal-Dayan%C4%B1%C5%9Fma- E%C4%9Fitim-Sa%C4%9Fl%C4%B1k-ve-K%C3%BClt%C3%BCr-Vakf%C4%B1- 841425482569952/, (Er Tr: 19.6.2018)http://guneyegitimvakfi.org.tr/- Er Tr: 19.6.2018http://www.akad.org/- Er Tr: 19.6.2018http://www.zeynebiye.com/- Er Tr: 18.6.2018http://www.rusencakir.com/Degisim-Surecinde-Alevi-Hareketi-3/2254- Er Tr: 25.6.2018https://www.alevibektasi.eu- Er Tr: 25.6.2018https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/secim_sorgu.secimdeki_partiler?p_secim_yili=1999, (Er Tr: 21.6.2018)https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/secim_sorgu.secim_parti_iller?p_secim_yili=1983&p_parti=21, (Er Tr: 22.6.2018)http://www.dyp.com.tr/icerikoku2.asp?ids=265- Er Tr: 25.6.2018http://www.milliyet.com.tr/1997/10/23/yasam/alevdizi.html- Er Tr: 25.6.2018https://www.yerelnet.org.tr/belediyeler/belediye_secimsonuclari.php?yil=1994&belediyeid=1 28233, (Er Tr: 25.6.2018)http://www.erzincan-bld.gov.tr/icerik/36/tarihce__baskanlar.html, (Er Tr: 25.6.2018)http://www.hurriyet.com.tr/gundem/alevi-oylari-dagildi-39070014- Er Tr: 25.6.2018https://www.yenisafak.com/arsiv/1999/nisan/12/gundem/index.html, (Er Tr: 25.6.2018)https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/secim_sorgu.secim_parti_iller?p_secim_yili=1977&p _parti=2 8- Er Tr: 24.5.2018http://www.academia.edu/34569459/1980_ASKER%C4%B0_DARBES%C4%B0_%C3%96 NCES%C4%B0_%C4%B0NG%C4%B0L%C4%B0Z_DI%C5%9E%C4%B0%C5%9 ELER%C4%B0_BAKANLI%C4%9EI_PERSPEKT%C4%B0F%C4%B0NDEN_M% C4%B0LL%C4%B0YET%C3%87%C4%B0_HAREKET_PART%C4%B0S%C4%B 0, Er Tr: 26.12.2018