VIX KORKU ENDEKSİNİN BIST SEKTÖR ENDEKSLERİ İLE VOLATİLİTE ETKİLEŞİMİNİN CCC-GARCH İLE ARAŞTIRILMASI: 2013-2020 DÖNEMİ

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 21, 126 - 146, 23.05.2021

Merve Tuncay

https://doi.org/10.53092/duiibfd.894094

Cited By: 2

Öz

Küreselleşen finans piyasalarında yatırımcılar karar alırken ulusal bileşenler yanında uluslararası göstergeleri de dikkate almaktadır. Korku endeksi olarak da ifade edilen Volatilite Endeksi (VIX) Şikago Opsiyon Borsası tarafından hesaplanmakta ve hem politika yapıcılar hem de piyasa katılımcıları tarafından yaygın bir biçimde takip edilmektedir.
Bu çalışmada da, Borsa İstanbul’dan seçilmiş 7 sektör endeksi ile VIX korku endeksi arasındaki volatilite etkileşimini ortaya koyabilmek amaçlanmaktadır. Çalışmada 2013-2020 dönemi için günlük gözlemlerden elde edilen logaritmik fark serileri Sabit Koşullu Korelasyon GARCH (CCC-GARCH) modeli ile analiz edilmiştir. Yöntem, volatilite etkileşimlerinin yanısıra değişkenler arası korelasyon katsayılarını da gösterebilmesi bakımından alternatif yöntemler arasından öne çıkmaktadır. Analiz bulgularına göre; seriler arasında istatistiksel olarak anlamlı volatilite etkileşimleri ve zayıf olmakla beraber negatif korelasyon bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

VIX, BIST, Sektör Endeksleri, CCC-GARCH

INVESTIGATION OF THE VOLATILITY INTERACTION BETWEEN VIX FEAR INDEX AND BIST SECTOR INDICES VIA CCC-GARCH: PERIOD OF 2013-2020

Öz

Investors in globalizing financial markets take international indicators into account as well as national components while making decisions. The Volatility Index (VIX), also known as the fear index, is calculated by the Chicago Board Options Exchange and is often followed by policy makers and market participants.
In this study, it is aimed to reveal the volatility interaction between 7 selected sector indices in Borsa Istanbul and VIX. In the study, the logarithmic difference series obtained from daily observations for the 2013-2020 period were analyzed with the Constant Conditional Correlation GARCH (CCC-GARCH) model. The method distinguishes from other methods in terms of showing the correlation coefficients between variables as well as volatility interactions. According to the analysis findings; there are statistically significant volatility interactions and a weak but negative correlation between the series.

Anahtar Kelimeler

VIX, BIST, Sector Indices, CCC-GARCH

Kaynakça

• Akçalı, B. Y., Mollaahmetoğlu, E. ve Altay, E. (2019). Borsa İstanbul ve küresel piyasa göstergeleri arasındaki volatilite etkileşiminin DCC-GARCH yöntemi ile analizi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 14(3), 597-614.
• Akdağ, S. (2019). VIX korku endeksinin finansal göstergeler üzerindeki etkisi: Türkiye örneği, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(1), 235-256.
• Başarır, Ç. (2018). Korku endeksi (VIX) ile BIST100 arasındaki ilişki: Frekans alanı nedensellik analizi, İşletme Fakültesi Dergisi, 19(2), 177-191.
• Bayrakdaroğlu, A. ve Türkin Kaya, B. (2021). BRICS-T ülkelerinde borsa endeksi ile piyasa oynaklık-korku endeksi arasındaki ilişkinin panel veri analizi ile test edilmesi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20(77), 313-328.
• Bolgün, K.E. ve Akçay, M.B. (2009). Türk finans piyasalarında entegre risk ölçüm ve yönetim uygulamaları risk yönetimi (Genişletilmiş 3. Baskı), İstanbul: Scala Yayıncılık.
• Bollerslev, T. (1990). Modelling to coherence in short run nominal exchange rates: a multivarite generalized ARCH model, Review of Economics and Statistics, 72, 498-505.
• Borsa İstanbul (2020). Tarihsel ve Referans Veri Platformu, Erişim adresi: https://datastore.borsaistanbul.com/, Erişim tarihi: 25.12.2020. Çağlar Bektaş, N. ve Babuşçu, Ş. (2019). VİX korku endeksi ve CDS primlerinin büyüme ve döviz kuruna etkisi, Türkiye örneği, Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 97-111.
• Çil Yavuz, N. (2015). Finansal ekonometri (İkinci Basım), İstanbul: Der Yayınları.
• Eğilmez, M. (2015). Fed’in Modası Geçti (23.12.2015), Erişim adresi: https://www.mahfiegilmez.com/2015/12/fedin-modas-gecti.html, Erişim tarihi: 21.01.2021.
• Erdoğdu, H. ve Baykut, E. (2016). BIST banka endeksi’nin (XBANK) VIX ve MOVE endeksleri ile ilşkisinin analizi, Bankacılar Dergisi, 98, 57-72. Yahoo Finance, CBOE Volatility Index, Erişim adresi: https://finance.yahoo.com/quote/%5EVIX/history?period1=820022400&period2=1614384000&interval=1d&filter=history&frequency=1d&includeAdjustedClose=true, Erişim tarihi: 04.03.2021.
• Hatipoğlu, M. ve Tekin, B. (2017). The effects of VIX index, exchange rate & oil prices on the BIST 100 index: A quantile regression approach, Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 7(3), 627-634.
• Kula, V. ve Baykut, E. (2017). Borsa İstanbul kurumsal yönetim endeksi (XKURY) ile korku endeksi (Chicago Board Options Exchange Volatility Index-VIX) arasındaki ilişkinin analizi, AKÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2), 27-37.
• Kutlar, A. ve Torun, P. (2014). Gelişmiş piyasa ekonomileri ile yükselen piyasa ekonomileri arasındaki volatilite dinamiklerinin ekonometrik analizi, The 24th International Conference of The International Trade and Finance Association (Kayseri), Erişim adresi: https://www.researchgate.net/profile/Aziz_Kutlar/publication/263775638_GELISMIS_PIYASA_EKONOMILERI_ILE_YUKSELEN_PIYASA_EKONOMILERI_ARASINDAKI_VOLATILITE_DINAMIKLERININ_EKONOMETRIK_ANALIZI/links/00b7d53be434f69c4d000000, Erişim tarihi: 07.02.2021.
• NTV (2015). Merkez Bankası faiz için artık VIX’e bakacak... (VIX ne demek?) (24.12.2015), Erişim adresi: https://www.ntv.com.tr/ekonomi/vix-korku-endeksi-ne-demek,Zq5vIu0FzUq9h6_GG5pumA, Erişim tarihi: 21.01.2021.
• Öner, H. (2019). Korku endeksi ile gelişmekte olan ülke tahvil piyasaları arasındaki ilişkinin ampirik analizi, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 21(1), 140-154.
• Özdemir, L. (2020). VIX endeksinin BİST30 endeks ve BİST30 vadeli işlem getirisi volatilitelerine etkisinin EGARCH modeli ile karşılaştırılması, Journal of Yasar University, 15(59), 534-543.
• Sadeghzadeh, K. (2018). Borsanın psikolojik faktörlere duyarlılığı: oynaklık endeksi (VIX) ve tüketici güven endeksi (TGE) ile BIST 100 endeksi arasındaki ilişkiler, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(2), 238-253.
• Saka Ilgın, K. ve Sarı, S. S. (2018). VIX korku endeksi global altın piyasaları üzerinde etkili midir?, 5th International Congress on Political, Economic and Social Studies (ICPESS), 26-29 October 2018, içinde (ss. 247-253). Niğde.
• Sakarya, Ş. ve Akkuş, H. T. (2018). BİST-100 ve BİST sektör Endeksleri ile VIX endeksi arasındaki ilişkisinin analizi, Balıkesir University The Journal of Social Sciences Institute, 21(40), 351-373.
• Sarıtaş, H. ve Nazlıoğlu, E.H.(2019). Korku endeksi, hisse senedi piyasası ve döviz kuru ilişkisi: Türkiye için ampirik bir analiz, Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 12(4), 542-551.
• Şit, A., Hacıevliyagil, N. ve Büyükoğlu, B. (2019). VIX endeksi ve borsa etkileşimi: BIST 100’de bir uygulama, 23.Finans Sempozyumu, 09.10.2019, içinde (ss. 766-773). Antalya.
• Telçeken, N., Kıyılar, M. ve Kadıoğlu, E. (2019). Volatilite endeksleri: Gelişimi, türleri, uygulamaları ve TRVIX önerisi, Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 4(2), 204-228.
• Tuncel, M.B. ve Gürsoy, S. (2020). Korku endeksi (VIX), bitcoin fiyatları ve BIST100 endeksi arasındaki nedensellik ilişkisi üzerine ampirik bir uygulama, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(76), 1999-2011.
• Yeşildağ, E. ve Özen, E. (2018). V harfi ile başlayan finansal kavramlar, A. Gündoğdu. (Ed.) Finansın Temel Kavramları içinde (493-506). Ankara: Gazi Kitabevi.