POST-FORDISM, FLEBILITY AND EPDK

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 21, 168 - 205, 23.05.2021

Mehmet Sarıtürk

https://doi.org/10.53092/duiibfd.917599

Cited By: 1

Öz

The capitalist economic system creates crises arising from its structure. The part of production that is not paid for labor is transformed into surplus value, surplus value into profit, profit is transformed into capital. This characteristic constitutes the functioning of the economic, political, administrative and cultural structure. When structural crises occur, crises are overcome with new accumulation regimes.
The economic crisis of 1929 stemmed from the lack of demand. This crisis has been overcome by a new accumulation regime. During the Fordist accumulation regime, resources were transferred to society to overcome the lack of demand and the economic system was continued. Structural crises re-emerged from the mid-1960s with the decline of profit rates again. In order to eliminate structural crises in this period, the system entered a new accumulation regime period, fordist period practices were eliminated, a supply-based economy was initiated, and demand-increasing practices were terminated. The new period was named as the neo-liberal period or the post-fordist period within a different analysis framework, and new arrangements based on flexibility were realized in this period, the state was restructured as required the philosophy of total quality management, the structure of the state was fragmented, independent administrative authorities (IRAs), etc. new institutions were created and flexibility applications are widespread. Flexibility is one of the basic thought in understanding the new organization of the state.

Anahtar Kelimeler

IRAs, Flexibility, Fordism, Postfordism, EPDK

POST-FORDİZM, ESNEKLİK VE EPDK

Öz

Kapitalist ekonomik sistem, yapısından kaynaklanan krizler ortaya çıkarmaktadır. Üretimin emeğe ödenmeyen kısmını artı-değere, artı-değeri kâra dönüştürmekte kâr ise sermayeye dönüştürülmektedir. Ekonomik, siyasal, idarî ve kültürel yapının işleyişini bu özellik oluşturmaktadır. Yapısal krizler ortaya çıktığında yeni birikim rejimleri ile krizler aşılmaktadır.
1929 ekonomik krizi talep yetersizliğinden kaynaklanmıştır. Bu kriz yeni bir birikim rejimi ile aşılmıştır. Fordist birikim rejimi döneminde talep yetersizliğini aşmak için topluma kaynak aktarımı yapılmış ve ekonomik sistemin devamı sağlanmıştır. Yapısal krizler 1960’lı yılların ortalarından itibaren kâr hadlerinin yeniden düşmesi ile birlikte yeniden ortaya çıkmıştır. Bu dönemde yapısal krizlerin ortadan kaldırılması için sistem, yeni bir birikim rejimi dönemine girmiş, fordist dönem uygulamaları ortadan kaldırılmış arz temelli bir ekonomiye geçilmiş, talep artırıcı uygulamalara son verilmiştir. Yeni dönem, neo-liberal dönem ya da farklı bir analiz çerçevesi içerisinde post-fordist dönem olarak adlandırılmış ve bu dönemde esnekliğe dayalı yeni düzenlemeler gerçekleştirilmiş, toplam kalite yönetimi felsefesine uygun olarak devlet yeniden yapılandırılmış, devletin yapısı parçacıl hale getirilmiş, bağımsız idarî otoriteler (BİO) vb. yeni kurumlar oluşturulmuş ve esneklik uygulamaları yaygınlaştırılmıştır. Esneklik kavramı, devletin yeni örgütlenme anlayışının anlaşılması bakımından anahtar kavramlardandır.

Anahtar Kelimeler

BİO, Esneklik, Fordizm, Postfordizm, EPDK

Kaynakça

• “Review of Small Regulatory Agencies”, Joint Legislative audit Committee, Report No. 04–1, December 2004, Oregon, USA, 1–48.
• Afşar, Hayrettin (1998), “Türkiye’de Özelleştirme ve Özelleştirme Uygulamaları” Hazine Dergisi, Ocak, Sayı:9.
• Akyıldız, Hüseyin (2005), “Temel Dinamikleri ve Çelişkileriyle Üretim ve Bölüşüm Süreci” TÜHİS, Mayıs, s.434-453.
• Arslan, Mustafa (2017), “Düzenleyici ve Denetleyici Kurum Personelinin Teknotrat Nitelikleri Üzerine Bir İnceleme”, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:1, Sayı: Özel Sayı-4, s.1-19.
• Aslan, Onur Ender (2005), Kamu Personel Rejimi, Statü Hukukundan Esnekliğe, TODAİE, Yayın No:326, Ankara.
• Aydemir, Birol (2005), “Stratejik Yönetim ve Bütçe”, 20. Türkiye Maliye Sempozyumu Türkiye’de Yeniden Yapılanma, 23-27 Mayıs, Karahıyat/Pamukkale, s.24-32.
• Aydın, M. Kemal (1999), “Ulusal Kalkınmacılık”tan Küreselleşme”ye” Bilgi, s.1-23.
• Bafra, Kürşad (2011), “Türkiye’de Üst Kurullar ve KHK’larla Yapılan Düzenlemeler” Toplum ve Hekim, Aralık, Cilt 26, Sayı 6, s.452-457.
• Balkız, Özlem Irmak (2002), Küreselleşme ve Esnek Üretim Değişen İş Organizasyonları Üzerine Bir İnceleme, Dokuz eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, İzmir.
• Bayramoğlu, Sonay (2002), “Küreselleşmenin Yeni Siyasal İktidar Modeli: Yönetişim” Praksis 7 s. 85–116.
• Bianculli, Andrea C.; Marín, Xavier Fernández-i-; Jordana, Jacint (2013), “The World of Regulatory Agencies: Instituonal Varieties and Administrative Traditions” Jerusalem Papers in Regulation & Governance, Working Paper No.58. October, s. 1-35.
• Casini, Lorenzo (2007), “Models of Public Administration: Comparative Analysis of AdministrativeOrganisation”,http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/CAIMED/UNPAN028187.pdf, 10.11.2007, s.1–25.
• Christensen, Jorgen Gronnegaard; Yeşilkağıt, Kutsal (2005), “Delegation and Specialization in Regulatory Administration: A Comparative Analysis of Denmark, Sweden and The Netherlands”, Autonomization of State: From Integrated Administrative Models to Single Purpose Organizations, Scancor, Stanford University, April 1–2, s.1–28.
• Christensen, Tom; Lægreid, Per (2005), “Agencification and Regulatory Reforms” “Automization of the State: From Integrated Administrative Models to Single Organizations” Stanford University, April 1–2, s.1–39.
• Christensen, Tom; Lægreid, Per (2007), “Regulatory Agencies- The Challenges of Balancing Agency Autonomy and Political Control” Governance: An International Journal of Policy, Administration, and Institutions, Vol.20, No.3, July, s.499-520.
• Christensen, Tom; Lie, Amund; Lægreid, Per (2008), “Beyond New Public Management: Agencification and Regulatory Reform in Norway”, Financal Accountability & Management, 24(1), February, 0267-4424, s.15-30.
• Deloitte Touche Tohmatsu Emerging Markets Ltd. (2004), Sustainable Power Sector Reform in Emerging Markets-Financial Issues and Options, Submitted to : World Bank, US Agency for International Development (USAID), Final Draft, 18 June.
• Eaton, John (1996), Ekonomi Politik, Üçüncü Baskı, (Çev: Şiar Yalçın), Bilim ve Sosyalizm Yayınları, Ankara.
• Egeli, Haluk; Ay, Hakan; Keyifli, Nazlı (2014), “Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar ve Ülke Uygulamaları”, Dokuz eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye Bölümü, Prof. Dr. Fevzi Devrim’e Armağan, s.209-218.
• Ekelund, Helena (2007), “Agencification and the EU as a Regulatory State: a Framework fort the Study of European Community Agencies” UACES Student Forum 8th Annual Conference, Nottingham 19th-20th of April 2007.
• Ennser-Jedenastik, Laurenz (2016), “The Politicization of Regulatory Agencies: Between Partisan Influence and Formal Independence”, Journal of Public Administration Research and Theory, Vol. 26, No.3, s.507-518.
• Erdoğan, Ekrem; Ak, Mehmet Zeki (2003); “Neo-Liberal Ekonomik Dönüşüm ve Sendikalar”, Kamu-İş, C:7, S:2/2003, s.1-14.
• Erdoğan, Gökhan (2016), “Bağımsız İdari Otoriteler”, TAAD, Yıl:7, Sayı:24, s.565-598.
• Esser, Josef; Hirsch, Joachim (1995), Post Fordism, A Reader Edited by Ash Amin, “The Crisis of Fordism and the Dimensions of a ‘Post-Fordist’ Regional and Urban Structure”, Blackwell Publishers, UK Second Edition.
• Eyre, Sebastian; Heims, Eva; Koop, Christel; Lodge, Martin; Stirton, Lindsay; Vibert, Frank (2016), “Regulatory Agencies Under Challenge”, (Ed: Martin Lodge), Discussion Paper No:81, The London School of Economics and Political Science Centre for Analysis of Risk and Regulation, January, s.1-35.
• Farazmand, Ali (2002), “Total Quality Management (TQM): Key Concepts and Analysis of Best Practices for Improving Public Service Performance”, International Performance on TQM in Government, Tehran, Iran, December 7-9, s.1-25.
• Flinders, Mathew (2004), “Distributed Public Governance in the European Union” Journal of European Public Policy, 11:3, June, s.520-544.
• Fordism and Its Multiple Seguels: The re-Organization of Work in Britain, France, Germany and Japan http://sol.ccsa.ufrn.br/ccsa/docente/wsouza/download/Capital&Class.doc 14.09.2005.
• Frederickson, H. George (2004), “Whatever Happened to Public Administration? Governance, Governance Everywhere” Working Paper QU/GOV/3/, s.1–36.
• Frederickson, H. George (2004), “Whatever Happened to Public Administration? Governance, Governance Everywhere” Working Paper QU/GOV/3/2004, s.1-36.
• Gouverneur, Jacgues (1997), Kapitalist Ekonominin Temelleri, (Çev: Fikret Başkaya), İmge Kitabevi, Ankara. Hood, Christopher; James, Oliver; Jones, George; Scott, Colin; Travers, Tony (1988), “Regulation Inside Government: Where New Public Management Meets the Audit Explosion”, Public Money & Management, April-June, s.61-68.
• Http://www.epdk.gov.tr/Detay/Icerik/1-1050/kurumsalkurumun-yapisi 10.02.2021.
• Http://www.epdk.gov.tr/Detay/Icerik/1-1051/kurumsaltarihce 10.02.2021.
• http://www.petrol-is.org.tr/2003_CD/18_esneklik/govde.htm 31.03.2004.
• Iliman, Tarık; Tekeli, Recep (2016), “Türkiye’deki Düzenleyici ve Denetleyici Kuruluşlar: İdari Para Cezalarının Hukuksal Zeminlerinin Değerlendirilmesi” Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cilt:3 Sayı:1 s. 23-36.
• Jacobsen, Henrik Klinge; Fristrup, Peter; Munksgaard, Jesper (2006), “Integrated Energy Markets and Varying Degrees of Liberalisation: Price Links, Bundled Sales and CHP Production Exemplified by Northern European Experiences” Energy Policy 34.
• James, Oliver (2007), “The UK Central State and Core Executive’s Changing Capacity for Coordination and Steering: Stronger but More Limited Tools in the Post – “Whitehall Model” Era of Governance”, Study Group on Governance of Public Sector Organizations, EGPA Conference, Madrid 19–22 September, s.1–42.
• Jayasuriya, Kanishka (2004), “Neoliberalism, Securitisation and the New Transnational Regulatory Governance”, Working Paper No. 108, Asia Research Center, Murdoch University Perth, Australia, , August 2004, s.1–22.
• Jessop, Bob (2002), “Cities and State Restructuring Pathways” Editorial Board of Antipode, ss. 452-472.
• Jordana, Jacint; Levi-Faur, David; Marin, Xavier Fernández i (2009), Global Diffusion of Regulatory Agencies, Channels of Transfer and Stages of Diffusion, Institut Barcelona D’estudis Internationals, IBEI Working Papers 2009/28, s.1-24.
• Kök, Sabahat Bayrak (2006), “Küreselleşme ve Sendikal Hareket, Artan Yoksullaşma” GOU İİBF İşletme Bölümü, 5. Orta Anadolu İşletmecilik Kongresi, 15-17 Haziran 2006.
• KÜKEY, Cem (2004), “Enerjide Özelleştirme ve Yolsuzluk” Elektrik Mühendisliği Dergisi, Sayı:423, Kasım 2004, s.52-55.
• Maggetti, Martino (2012), “Regulation in Practice: The de Facto İndependence of Regulatory Agencies”, Zurich Open Repository and Archive, University of Zurich Main Library, ZORA URL: https://doi.org/10.5167/uzh-66106, 09.03.2021.
• Malyshev, Nick (2006), “Regulatory Policy: OECD Experience and Evidence” Oxford Review of Economic Policy, Vol.22, No. 2, s.274–299.
• Marx, Karl (1993), 1844 Elyazmaları, İkinci Baskı, (Çev: Kenan Somer), Sol Yayınları, Ankara.
• Marx, Karl (1997), Kapital, İkinci Cilt, Üçüncü Baskı, (Çev: Alaattin Bilgi), Sol Yayınları, Ankara.
• Nölke, Andreas (2004), “Limits to Democratic Governance: The Case of Transnational Politics”, Conference on Democratic Governance, Copenhagen, s. 1–25.
• Nunes, Rui; B. Nunes, Sofia; Rego, Guilhermina (2015), “A New Governance Model for Independent Regulatory Agencies”, Theoretical Economics Letters, 5, s.4-13.
• Özer, M. Akif (2005), “Günümüzün Yükselen Değeri” Sayıştay Dergisi, Sayı: 59, s.3–46.
• Parker, Rachel; Bradley, Lisa (2004), (“Bureaucracy or Post-Bureaucracy? Public Sector Organisations in a Changing Context” The Asia Pacific Journal of Public Administration, vol.26, No.2, December, s.197–205.
• Phillips, Lynne; Ilcan, Suzan (2003), “A ‘World Free From Hunger’: Global Imagination, and Governance in the Age of Scientific Management”, Sociologia Ruralis, Vol.43, Number 4, October, s. 434-453.
• Politik Ekonomi Ders Kitabı (Çev: İsmail Yarkın), (1992), İnter Yayınları, Ankara.
• Sarısu, Aydın (2011), “İdari Otoritelerin Ortaya Çıkışı ve Temel Özellikleri”, Yaklaşım, Yıl:19, Sayı: 222, s. 224-229.
• Sarıtürk, Mehmet (2009), “Kamu Yönetiminde Esneklik ve Bağımsız İdari Otoriteler: Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Örneği”, İzmir, Dokuz eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
• Satman, Abdurrahman (2006), “Dünyada Enerji Kaynakları” Türkiye’de Enerji ve Kalkınma Sempozyumu, Nisan, İstanbul.
• Scott, Colin (2000), "Accountability in the Regulatory State" Journal of Law and Society, 27: 38-60 which has been published in final form at http://dx.doi/org/10.1111/1467-6478.00146. 14.12.2020.
• Scott, Colin (2003), “Regulation in the Age of Governance: The Rise of the Post-Regulatory State” National Europe Centre Paper, Australian National University, No. 100, 6 June 2003, s.1-28.
• Şahin, Seçil (2015), “Bağımsız İdari Otoritelerin Ortaya Çıkış Nedenleri (Reasons for The Emergence of Independent Administrative Authorities)”, International Journal Of Legal Progress, Volume:1, Number:1, s.14-29, www.intjolep.com. 23.02.2021.
• Şaylan, Gencay (2003), Değişim, Küresellleşme ve Devletin Yeni İşlevi, 2. Baskı, İmge Kitabevi, İstanbul.
• TES-İŞ Enerji Araştırmaları Birimi, (2007), “EPDK’ya Eleştirel Bakış” TES-İŞ Dergisi, Ekim, s.44–61.
• Ulusoy, Ali (2003), Bağımsız İdari Otoriteler, Turhan Kitabevi, Ankara.
• Vielle, Pascale; Walthery, Pierre (2003), Flexibility and Social Protection, European Foundation fort he Improvement of Living and Working Conditions, Office for Official Publications of the European Communities.
• Wallerstein, Immanuel (1996), Tarihsel Kapitalizm, (Çev: Necmiye Alpay), 2. Baskı, Metis Yayınları, İstanbul.
• Wettenhall, Roger (2005), “Agencies and Non-departmental Public Bodies” Public Management Review, 7:4, s. 615–635.
• Willis, Eileen M.; King, Debra (2011), “Independent Regulatory Agencies and Australia’s Health Workforce Crisis”, International Journal of Sociology and Social Policy, Vol.31, No.1/2, s. 21-33.
• Yalçın, Şenay (2006), “Dünyada Enerji” Türkiye’de Enerji ve Kalkınma Sempozyumu, Nisan.
• Yayman, Hüseyin (2000), “1980 Sonrası Türkiye’de Özelleştirme Uygulamalarının Gelişimi ve Kamu Yönetimi Üzerine Etkileri” Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt: 2, Sayı:3, Ankara s.135-156.
• Zubritski, Y.; Mitropolski, D.; Kerov, V.; Kuznetsov, Y.; Gretski, V.; Lozovski, i.; Kolossov, P. (1995), Kapitalist Toplum, (Çev: Sevim Belli), Sol Yayınları, Ankara.