Kaynaştırma öğrencilerinin haklarına ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşleri

Yıl 2013, Cilt: 3 Sayı: 2, 69 - 89, 01.10.2013

Funda Nayır Yasemin Karaman Kepenekci

Öz

Bu çalışmanın amacı ilkokullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin, sınıflarındaki
kaynaştırma öğrencilerinin yaşamsal, gelişimsel, korunma ve katılım haklarının
kullanılmasında yaşanan sorunlara ve bu sorunların çözümüne ilişkin görüşlerini ortaya
koymaktır. Araştırmanın çalışma grubunu 2012-2013 eğitim-öğretim yılında Ankara İli
merkezindeki ilkokullarda görev yapan, sınıflarında kaynaştırma öğrencisi bulunan ve
araştırmaya katılmaya gönüllü olan 58 sınıf öğretmeni oluşturmuştur. Çalışmada nitel
araştırma yöntemlerinden biri olan “nicel içerik çözümlemesi” kullanılmıştır.. Çalışmada
öğretmenlerin görüşleri araştırmacılar tarafından geliştirilen ve yarı yapılandırılmış açık
uçlu sorulardan oluşan bir anket ile toplanmıştır. Araştırma sonucunda sınıflarında
kaynaştırma öğrencisi olan öğretmenlerin bu öğrencilerin haklarını kullanmada sorunlar
yaşandığını gözledikleri ortaya çıkmıştır. Bu sorunların çözümü için öncelikle öğretmenler,
veliler ve diğer öğrenciler konu ile ilgili olarak bilgilendirilmelidir. Ayrıca özellikle
sınıflarında kaynaştırma öğrencisi olan öğretmenlerin sınıf mevcutlarının azaltılması, bu
sınıfların öğrencinin ihtiyacına göre düzenlenmesi ve gerekirse öğretmene yardımcı olması
için bir özel eğitim öğretmenin görevlendirilmesinin sorunların çözümüne katkı sağlayacağı
düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kaynaştırma öğrencisi, Çocuk hakları, Öğretmen

[Opinions of primary school teachers on mainstreaming students’ rights]

Öz

Kaynakça

• Abrams, B. J. (2005). Becoming a therapeutic teacher for students with emotional and behavioral disorders. Teaching Exceptional Children, 38 (2), 40–45.
• Babaoğlan, E. & Yılmaz, Ş. (2010). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimindeki yeterlikleri. Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (2), 345-354.
• Batu, E. S. (2012). Kaynaştırma ve destek özel eğitim hizmetleri, özel eğitime gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Capper, C. A. & Pickett, R. S. (1994). The relationship between school structure and culture and student views of diversity and inclusive education. The Special Education Leadership Review, 2, 102-122.
• Daane, C. J. Beirne-Smith, M. & Latham, D. (2000). Administrators' and teachers' perceptions of the collaborative efforts of inclusion in the elementary grades. Education, 121 (2), 331- 338.
• Eripek, S. (2005). Özel eğitim (4.Ed).Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Farris, T. K. (2011). Texas high school principals’ attitudes toward the inclusion of students with disabilities in the general education classroom. Unpublished PhD Thesis. University of North Texas
• Gök, G. (2009). Okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine yönelik görüşleri ve önerileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kayseri.
• Hall, R. V. & Houten, R. V. (1983). Managing behavior, behavior modification: The measurement of behavior. Austin: Pro-ed.
• İzci, E. (2005). Sınıf öğretmeni adaylarının “özel eğitim” konusundaki yeterlikleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (14), 106-114.
• MEB, (2012). Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Resmi Gazete, Yayım Tarihi: 21 Temmuz 2012, Sayısı: 28360
• MEB, (2010). İlköğretim Okullarında Kaynaştırma Uygulamalarının Değerlendirilmesi, Ankara, Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı.
• http://aksaray.meb.gov.tr/arge/arge/9.pdf, İndirme tarihi: 12.01. 2013
• Karaman-Kepenekci, Y. & Baydık, B. (2009) Zihin engelliler öğretmen adaylarının çocuk haklarına ilişkin tutumları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42 (1), 329-350.
• Karaman Kepenekci, Y. & Nayır F. (2012). Çocukların ana babaları tarafından istismar ve ihmaline ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşü. International Journal of Social Science, 5 (7), 437-455.
• Kargın, T. (2004). Kaynaştırma: Tanımı, gelişimi ve ilkeleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (2), 1-13.
• Kargın, T. Acarlar, F. & Sucuoğlu, B. (2003). Öğretmen, yönetici ve anne-babaların kaynaştırma uygulamalarına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi, Özel Eğitim Dergisi, 4 (2), 55-76.
• Kargın, T. (2012). BEP Hazırlama ve öğretimin bireyselleştirilmesi, özel eğitime gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Kenny, M. C. (2001). Child abuse reporting: Teachers’ perceived deterrants. Child Abuse and Neglect, 25, 81-92.
• Kırcaali-İftar, G. (1992). Özel eğitimde kaynaştırma. Eğitim ve Bilim, 16, 45-50.
• Kırcaali- İftar, G. (1998). Özel eğitim. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi AÖ Fakültesi Yayını.
• Lewis, R. B. & Doorlag, D. H. (1987). Teaching special students in the mainstream. Columbus, OH: Merrill.
• Lindsay, G. (2007). Educational psychology and the effectiveness of inclusive education/ mainstreaming. British Journal of Educational Psychology, 7 (1), 1-24.
• Rakap, S. & Kaczmarek, L. (2010). Teachers’ attitudes towards inclusion in Turkey. European Journal of Special Needs Education, 25 (1), 59 - 75
• Scruggs, T. E. & Mastropieri, M. A. (1996). Teacher perceptions of main streaming/inclusion, 1958-1995 A research synthesis. Exceptional Children, 63 (1).
• http://www.freepatentsonline.com/article/Exceptional-Children/18761568.html İndirme Tarihi: 15.11.2012
• Soodak, L. C. & McCarthy, M. R. (2006). Classroom management in inclusive settings. Evertson, Handbook of classroom management: Research, practice and contemporary issues. (Eds: C. M. Evertson & C. S. Weinstein). Lawrence Erlbaum Associates, Inc. pp. 3-15.
• Temel, Z. F. (2000). Okulöncesi eğitimcilerinin engellilerin kaynaştırılmasına ilişkin görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 148-155.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırmayöntemleri.6. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık.