Öğretmenlerin 21. Yüzyıl Öğrenmelerinde Teknoloji Yeterliliği Öz-Değerlendirme Algılarının Belirlenmesi

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 2, 158 - 168, 31.12.2024

Ayşenur Kuloğlu , Mehmet Akif Yildiz

https://doi.org/10.70740/eduref.1582837

Öz

Öğretmenlerin etkili bir şekilde teknolojiyi kullanabilmesi, öğretim süreçlerini daha ilgi çekici bir hâle getirmenin yanı sıra, öğrencilerin bireysel öğrenme ihtiyaçlarına uygun materyaller geliştirmelerine de imkân tanır. Bu durum, öğrencilerin ilgi ve motivasyonlarını artırarak başarılarını olumlu yönde etkiler. Aynı zamanda onların 21. yüzyıl becerileri ile donatılmalarına önemli ölçüde yardımcı olur. Dolayısıyla öğretmenlerin teknoloji yeterliliği, yalnızca bireysel bir beceri olarak değil, aynı zamanda öğrenci başarısını ve eğitim kalitesini doğrudan etkileyen bir unsur olarak görülebilir. Bu araştırmada öğretmenlerin teknoloji yeterliliği öz-değerlendirme algılarının incelenmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda 2024-2025 eğitim-öğretim yılında bir ilimizde görev yapan 207 öğretmene “Teknoloji Öz-Değerlendirme Ölçeği” uygulanmıştır. Araştırmada nicel araştırma yöntemleri kullanılmıştır. Teknoloji yeterliliği öz-değerlendirme algılarına ilişkin görüşlerinin “cinsiyet”, “eğitim düzeyi”, “bilgisayar ve mobil cihaz başında geçirdiği süre” özelliklerine göre anlamlı farklılık göstermediği, “okul kademesi” değişkenine göre ise anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Farklı öğretim kademelerindeki öğrencilerin teknolojiye yönelik ihtiyaçlarının göz ardı edilmemesi gerektiği vurgulanmıştır. Araştırma, eğitim sisteminin güçlü bir teknolojik temele dayalı olarak şekillendirilmesine katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Bu kapsamda, öğretmenlerin teknoloji yeterliliklerini artırmaya yönelik uygulama odaklı ve sürekli eğitim programları, okul içi dijital destek ve rehberlik, teknoloji entegrasyonu eğitimleri, eş mentorluk programları gibi öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Teknoloji yeterliliği, eğitimde teknoloji kullanımı, 21. Yüzyıl öğrenmeleri, öz-değerlendirme.

Destekleyen Kurum

FÜBAP

Proje Numarası

EF.24.12

Kaynakça

• Bandura, A. (1993). Perceived Self-Efficacy in Cognitive Development and Functioning. Educational Psychologist, 28(2), 117–148. doi: 10.1207/s15326985ep2802_3
• Barut, L. (2015). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin eğitimde teknoloji kullanımına yönelik tutumları ile bilgisayar öz yeterlik algıları arasındaki ilişki (Tez No: 395678). [Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Birgin, O., Çoker, B., ve Çatlıoğlu, H. (2010). Investigation of first year pre-service teachers’ computer and Internet uses in terms of gender. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2(2), 1588-1592.
• Bozdoğan, D., ve Özen, R. (2014). Use of ICT technologies and factors affecting pre-service ELT teachers’ perceived ICT self-efficacy. TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology, 13(2), 186–196. Erişim adresi: https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1022943.pdf
• Buldu, M. (2014). Öğretmen yeterlik düzeyi değerlendirmesi ve mesleki gelişim eğitimleri planlaması üzerine bir öneri. Milli Eğitim Dergisi, 44(204), 114-134
• Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö. ve Köklü, N. (2011). Sosyal Bilimlerde İstatistik (7. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Çetin, O., ve Güngör, B. (2014). İlköğretim Öğretmenlerinin Bilgisayar Öz-Yeterlik İnançları ve Bilgisayar Destekli Öğretime Yönelik Tutumları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 55–77. doi: 10.7822/egt206
• Conole, G., De Laat, M., Dillon, T., and Darby, J. (2008). Disruptive technologies, pedagogical innovation: What’s new? Findings from an in-depth study of students’ use and perception of technology. Computers & Education, 50(2), 511-524. doi: 10.1016/j.compedu.2007.09.009
• Çoklar, A. N., ve Odabaşı, H. F. (2009). Eğitim teknolojisi standartları açısından öğretmen adaylarının ölçme ve değerlendirme özyeterliklerinin belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 1-16. Çoklar, A. N., Kılıçer, K. ve Odabaşı, H. F. (2007, May). Eğitimde teknoloji kullanımına eleştirel bir bakış: Teknopedagoji. Paper presented in 7nd International Educational Technology Conference (pp. 3-5). Near East University, KKTC.
• Dikmen, C. H. ve Demirer, V. (2016). Öğretmenlerin teknoloji entegrasyonuna yönelik davranışlarını etkileyen değişkenlerin incelenmesi, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3). https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/267741
• Durak, H. Y., ve Sarıtepeci, M. (2017). Investigating the Effect of Technology Use in Education on Classroom Management within the Scope of the FATİH Project. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46(2), 441–457. doi: 10.14812/cufej.303511
• Erten, P. (2020). Öğretmen adaylarının 21. yüzyıl becerileri yeterlilik algıları ve bu becerilerin kazandırılmasına yönelik görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 49(227), 33-64.
• Fidan, M., Debbağ, M., ve Çukurbaşı, B. (2020). 21. Yüzyılda profesyonelleşen öğretmenlerin teknoloji yeterliliği öz-değerlendirmeleri: bir ölçek uyarlama çalışması. Pegem journal of education and instruction, 10(2), 465-492. ISSN: 2146-0655
• Frye, N. ve Dornisch, M. M. (2008). Teacher technology use and student evaluations: The moderating role of content area. Journal of Educational Technology Systems, 36(3), 305-317.
• Gökçek, T., Güneş, G., ve Gençtürk, E. (2013). Evaluation of primary school teachers’ technological self-efficacy. International Online Journal of Educational Sciences, 5(1), 42–51.
• Johnson, B. and Christensen, L. (2017). Educational research quantitative, qualitative, and mixed approaches (6th ed.) Thousand Oaks, California: Sage Publication.
• Kahraman, S., ve Yılmaz, Z. A. (2018). In-service teachers’ internet self-efficacy: a re-examination of gender differences. Turkish Online Journal of Distance Education, 19(2), 72–85. Erişim adresi: https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1175509.pdf
• Menzi, N., Çalışkan, E., ve Çetin, O. (2012). Öğretmen adaylarının teknoloji yeterliliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Anadolu Journal Of Educational Sciences International, 2(1), 1-18
• Özçiftçi, M., ve Çakır, R. (2015). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ve eğitim teknolojisi standartları özyeterliklerinin incelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 5(1), 1-19.
• Pan, S. C., and Franklin, T. (2011). In-Service Teachers’ Self-Efficacy, Professional Development, and Web 2.0 Tools for Integration. New Horizons in Education, 59(3), 28– 40. Retrieved from https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ955543.pdf
• Prahmana, R.C.I. and Kusumah, Y.s. (2016). The Hypothetical Learning Trajectory on Research in Mathematics Education Using Research-Based Learning. Pedagogika, 123(42). 42-54.
• Rotherham, A. J., and Willingham, D. T. (2009). 21st-century” skills. American Educator, 17(1), 17-20. Seferoğlu, S. S., ve Akbıyık, C. (2005). İlköğretim öğretmenlerinin bilgisayara yönelik özyeterlik algıları üzerine bir çalışma. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 19, 89-101.
• Seferoğlu, S. S., ve Akbıyık, C. (2005). İlköğretim öğretmenlerinin bilgisayara yönelik özyeterlik algıları üzerine bir çalışma. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 19, 89-101.
• Sezer, B., Karaoğlan-Yılmaz, F. G., ve Yılmaz, R. (2017). Çevrimiçi ve geleneksel yüz yüze hizmet içi eğitim uygulamalarının karşılaştırılması: Deneysel bir çalışma. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46(1), 264-288. https://doi.org/10.14812/cuefd.311737
• Summak, M.S, Bağlıbel, M. ve Samancıoğlu, M. (2010). Technology Readiness of Primary School Teachers: A Case Study in Turkey. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2(2010), 2671-2675
• Sur, D. (2012). Meslek liselerinin büro yönetimi ve sekreterlik programlarında görev yapan öğretmenlerin eğitim teknolojilerini kullanma düzeylerini belirlemeye yönelik bir araştırma (Tez No: 317083). [Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Tınmaz, H. (2004). An Assessment of Preservice Teachers’ Technology Perception in Relation to Their Subject Area. Yüksek Lisans Tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Topal Altındiş, Z. ve Yaman, Y. (2021). Öğretmenlerin teknoloji entegrasyonuna yönelik öz-yeterlik algılarının incelenmesi. International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, 7(43), 575-585. https://doi.org/10.31576/smryj.831
• Turel, V. (2014). Teachers’ computer self-efficacy and their use of educational technology. Turkish Online Journal of Distance Education, 15(4), 130–149. Retrieved from https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1044190.pdf
• Ulaş, A. H. ve Ozan, C. (2010). Sınıf öğretmenlerinin eğitim teknolojileri açısından yeterlilik düzeyi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 63-84. https://dergipark.org.tr/tr/download/articlefile/32197
• Usta, E. ve Korkmaz, Ö. (2010). Öğretmen Adaylarının Bilgisayar Yeterlikleri ve Teknoloji Kullanımına İlişkin Algıları ile Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 7 (1), 1335-1349.
• Uyar, A. ve Çiçek, B. (2021). Farklı branşlardaki öğretmenlerin 21. yüzyıl becerileri. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (9), 1-11.
• Varank, İ. (2009). Considering material development dimension of educational technologies: Determining competencies and pre-service teachers‟ skills in Turkey. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 5(2), 119-125.
• Yılmaz, E., Tomris, G., ve Kurt, A. A. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin öz yeterlilik inançları ve teknolojik araç gereç kullanımına yönelik tutumları: Balıkesir ili örneği. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 6(1), 1-26. https://doi.org/10.18039/ajesi.18656
• Yılmaz, H. H. (2012). Öğretmenlerin eğitimde teknoloji kullanımı konusunda tutumlarının değerlendirilmesi (Tez No: 341222). [Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Yılmaz, M. (2016) İlkokul öğretmenlerinin eğitimde teknoloji kullanımına ilişkin bilgisayar yeterliliklerinin ve teknoloji tutumlarının değerlendirilmesi (Tez No: 454759). [Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.