SEMA KAYGUSUZ’UN ÖYKÜLERİNDE KÜLTÜREL BELLEK

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 494 - 510, 31.10.2021

Enser Yılmaz

https://doi.org/10.31465/eeder.980742

Cited By: 1

Öz

Kültür ve edebiyat birbiriyle ilgili, aynı zamanda birbirini besleyen iki unsurdur. Toplumun maddi ve manevi olarak ortaya koyduğu her şeyi karşılayan kültürün, nesiller boyu aktarılarak devamlılığı sağlanır. Bu aktarım işi gerçekleştirilirken başvurulan yollarından biri de edebi metinlerdir. Edebi metinler her ne kadar kurgusal olsalar da yazıldıkları dönemin ya da içinden çıktıkları toplumun bir panoraması niteliğindedir. Edebi metinlerde yazar topluma ait kültürel dokuyu kimi zaman direkt olarak verirken kimi zaman da satır aralarına gizler ve okuyucu metnin arka planında, metnin içinden çıktığı toplumun kültürel izlerine rastlar. Bu çalışmada toplumsal dokuya ait birtakım unsurların Türk öyküsünün son dönem sanatçılarından olan Sema Kaygusuz’un öykülerine yansıması ortaya konulmuştur. Sema Kaygusuz, öykülerinin satır aralarında toplumun geleneklerine, inanç dünyasına, yaşam tarzına ve ritüellerine ait birçok unsuru aktarırken bunları kimi zaman bir tema olarak kullanır. Kimi zaman da kurgulanan anlatının arka planında bir fon olarak okuyucuya sunulur. Bu öykülerin hemen hemen tümünde toplumsal dokuya ait birçok unsuru bulmak mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Kültürel Bellek, Edebiyat, Türk Öyküsü, Sema Kaygusuz

Cultural Memory In Sema Kaygusuz's Stories

Öz

Culture and literature are two elements that are not only interrelated but also support one another. The culture, which meets everything that society reveals materially and spiritually, is transferred to the next generations and maintained. Literary texts are one of the ways in which this transfer is carried out. Although literary texts are fictional, they are a panorama of the period in which they were written or of the society they emerged from. In literary texts, the author sometimes directly gives the cultural texture of the society or sometimes hides it between the lines, and the reader encounters the cultural traces of the society from which the text originated in the background of the text. This study sheds light on the reflection of some elements of the social texture on the stories of Sema Kaygusuz, one of the contemporary novelists and story writers from Turkey. Sema Kaygusuz sometimes uses them as a theme while conveying many elements of the traditions, world of belief, lifestyle and rituals of the society between the lines of her stories. Besides, she presents them to the reader as a background of the fictionalized narrative. It is possible to find many elements of the social texture in almost all of these stories.

Kaynakça

• Andı, M.Fatih (1999). "Cahit Zarifoğlu'nun Şiirlerinde Bir Kötülük Öğesi Olarak Yılan Sembolü" İlmi Araştırmalara Dergisi, 9-24.
• Assmann, Jan (2018). Kültürel Bellek. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bilge,Sadık.Müfit(2021)https://www.academia.edu/7584988/OSMANLI_%C4%B0STANBULU_NDA_BERBER_ESNAFI. Erişim Tarihi: 11.05.2021
• Cevizci, Ahmet (1999). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Çoruhlu, Yaşar (2002). Türk Mitolojisinin Anahatları. İstanbul : Kabalcı Yayınevi.
• Duran, Hamiye, Baş, Erkan. (2018). Hacı Bektaş Veli'nin Velayetnamesinde Ağaç ve Orman Kültü. IV. Alevilik ve Bektaşilik Sempozyumu 423-436. Ankara: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi.
• Emeksiz, Abdulkadir (1998). Türk Halk Kültüründe Üzerlik. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 229-242.
• Ferber, Michael (1999). A Dictionary of Literary Symbols. New York: Cambridge Universty Press.
• Hirik, Erkan (2017). Türk Dünyası Atasözlerinde Sayılar ve Anlam Alanları. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 223-241.
• Karakaş, Rezzan (2017). Kemal Tahir'in Romanlarında Halk Bilimi. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Kaygusuz, Sema (1995, Temmuz). Öykü Ödülü: Sema Kaygusuz. (Varlık Dergisi, Röportaj Yapan)
• Kaygusuz, S. (2009). "Bölüşülemeyen Mahremiyeti Ortaya Koyan Bir Roman”. (E. Öztop, Röportaj Yapan)
• Kaygusuz, Sema (2014). Sandık Lekesi. İstanbul: Metis Yayınları.
• Kaygusuz, Sema (2015). Karaduygun. İstanbul: Metis Yayınları.
• Kaygusuz, Sema (2016, Haziran Salı). Fark, Yeryüzünün Bence En Büyük Dersidir. (Fatih Altuğ, Röportaj Yapan)
• Kaygusuz, Sema (2017). Esir Sözler Kuyusu. İstanbul: Metis Yayınları.
• Kaygusuz, Sema (2020). Doyma Noktası. İstanbul: Metis Yayınları.
• Kaygusuz, Sema (2021) https://vimeo.com/23144460. https://vimeo.com: https://vimeo.com/23144460 Erişim Tarihi: 16.02.2021
• Kurnaz,Cemal(2021)https://islamansiklopedisi.org.tr/huma.islamansiklopedisi.org.tr: https://islamansiklopedisi.org.tr/huma Erişim Tarihi: 18.03.2021
• Türk Dil Kurumu (2011). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Marshall, Gordon (1999). Sosyoloji Sözlüğü. Ankara : Bilim ve Sanat Yayınları.
• Örnek, Sedat Veyis. (1977). Türk Halk Bilimi. Ankara: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Örnek, Sedat Veyis (1995). 100 Soruda İlkellerde Din, Büyü, Sanat, Efsane. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
• Seyidoğlu, Bilge (1998). "Kültürel Bir Sembol: Yılan". Folkloristik, 86-92.
• Sivri, Medine, Akbaba, Canan (2018). "Dünya Mitlerinde Yılan". Folklor/Edebiyat, 53-64.
• Sungur, Yasemin (2021). https://www.martidergisi.com/bir-ardic-kusu-ile-agacinin hikayesidir Erişim Tarihi: 22.03.2021
• Torlak,Hasan(2021).https://www.yenidenergenekon.com/wpcontent/uploads/2012 12/anadolu-ve-turk-kulturunde-ardic-agaci.pdf. Erişim Tarihi: 12.03.2021
• Uygun, Azize (2012). "Yazılı Büyü Olarak Muska: Kenzü'l-Havâs". Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 211-236.