Investigation of the Relationship Between Visual Perception and Print Awareness Skills in Preschool Period

Yıl 2024, , 50 - 64, 31.03.2024

Fulya Temel , Mehtap Efe , Rukiyye Yıldız Altan

https://doi.org/10.12984/egeefd.1377719

Öz

The aim of study was to examine the relationship between visual perception and print awareness skills in preschool children. The research was conducted in preschool education institutions affiliated to the Ministry of National Education in Diyarbakır in the 2022-2023 academic year. A total of 132 preschool children participated in the study. The study was designed in a correlational design from quantitative research methods. The data of the study were gathered through the “Motor Skill Independent Visual Perception Test-3” and “Print Awareness subtest of the Early Literacy Skills Assessment Tool.” The findings of the study showed that there was a positive and moderately significant relationship between visual perception and print awareness skills. However, the regression model established according to the effect of the sub-dimensions of the visual perception scale on the general scores of print awareness is statistically significant. Therefore, it was found that visual perception development and print awareness skills of preschool children are related and predict each other. Based on the results of this study, it can be said that it is important and necessary to consider and support children's visual perception skills for the development of print awareness skills.

Anahtar Kelimeler

Visual perception, Print awareness skills, Preschool period

Okul Öncesi Dönemde Görsel Algı ve Yazı Farkındalığı Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öz

Bu çalışmanın amacı, okul öncesi dönemdeki çocukların görsel algı ve yazı farkındalığı becerileri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırma, 2022-2023 eğitim öğretim yılı güz döneminde Diyarbakır ilinde Millî Eğitim Bakanlığına bağlı okul öncesi eğitim kurumlarında okul öncesi eğitimine devam eden, toplam 132 tipik gelişim gösteren çocuk ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma nicel araştırma yöntemlerinden korelasyonel desende tasarlanmıştır. Araştırmanın verileri “Motor Beceriden Bağımsız Görsel Algı Testi-3” ve “Erken Okuryazarlık Becerilerini Değerlendirme Aracı’nın Yazı Farkındalığı alt testi” aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmanın bulguları, görsel algı ile yazı farkındalığı becerileri arasında pozitif yönde ve orta düzeyde anlamlı bir ilişki olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte görsel algı ölçeği alt boyutlarının yazı farkındalığı genel puanlarına olan etkisine göre kurulan regresyon modeli istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Dolayısıyla çocukların görsel algı gelişimi ile yazı farkındalığı becerilerinin ilişkili olduğu ve birbirini yordadığı saptanmıştır. Bu araştırmanın sonuçlarından hareketle, yazı farkındalığı için çocukların görsel algı becerilerinin dikkate alınmasının ve desteklenmesinin önemli ve gerekli olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Görsel algı, Yazı farkındalığı becerisi, Okul öncesi dönem

Kaynakça

• Aarnoutse, C., Van Leeuwe, J., & Verhoeven, L. (2005). Early literacy from a longitudinal perspective. Educational Research and Evaluation, 11, 253-275. doi: 10.1080/08993400500101054
• Akaroğlu, E. G. ve Dereli, E. (2012). Okulöncesi çocukların görsel algı eğitimlerine yönelik geliştirilmiş eğitici oyuncakların çocukların görsel algılarına etkisi. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 4(1), 201-222
• Akoğlu, G. (2015). Okul öncesi dönemde dil gelişimi ve erken okuryazarlık. F. Turan & A. İ. Yükselen (Ed.) içinde, Çocuk Gelişimi 2 Okulöncesi Döneminde Gelişim (s.53-72). Ankara: Hedef CS.
• Altınkaynak, Ş. Ö. (2019). Okul öncesi dönemde erken okuryazarlık becerilerinin gelişimi. Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(1), 37-49.
• Arıkök, İ. (2001). Beş-altı yaş çocuklarında görsel algı eğitiminin okuma olgunluğuna olan etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Barnhardt, C. N., Borsting, E., Deland, P., Pham, N. & Vu, T. (2005). The relationship between visual-motor integration and spatial organization of written language and math. Optometry and Vision Science, 82(2), 138-143. doi: 10.1097/01.OPX.0000153266.50875.53
• Baykul, Y. (2010). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi.
• Bayraktar, V. (2013). Okuma yazmaya hazırlık eğitim programının anasınıfına devam eden 6 yaş grubu çocukların yazı farkındalığı becerilerine ve ilkokul birinci sınıftaki ses farkındalığı ve okuma-yazma becerilerine etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Bayraktar, V. (2018). Okul öncesi dönemdeki çocukların yazı farkındalığı becerilerinin gelişiminde etkileşimli kitap okumanın önemi. Çocuk ve Gelişim Dergisi, 1(1), 31-41. doi: 10.36731/cg.418408
• Bayraktar, V. ve Temel, F. (2014). Okuma yazmaya hazırlık eğitim programının çocukların okuma-yazma becerilerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(3), 8-22.
• Bayraktar, V. ve Temel, F. (2015). Yazı farkındalığı becerileri. F. Temel (Ed.) içinde, Dil ve Erken Okuryazarlık (s. 63-88). Ankara: Hedef CS.
• Bracken, S. S., & Fischel, J. E. (2008). Family reading behavior and early literacy skills in preschool children from low-income backgrounds. Early Education and Development, 19(1), 45-67. doi: 10.1080/10409280701838835
• Brown, T., & Elliott, S. (2011). Factor structure of the motor-free visual perception test–3rd edition. Canadian Journal of Occupational Therapy, 78(1), 26-36. doi:10.2182/cjot.2011.78.1.4
• Cengiz, Ö. (2002). 5.6-6 yaş çocuklarının görsel algı gelişimini destekleyici eğitim programının etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Christian, R.W. (2010). Visual perception in school-aged children: a psychometric study of the correlation between computer-based and paper-based scores on the Motor-Free Visual Perception Test. A Master’s Thesis (unpublished). The Faculty of the Department of Occupational Therapy, East Carolina University, Greenville.
• Clay, M. M. (2001). Becoming literate: The construction of inner control. Portsmouth, NH: Heinemann.
• Colarusso, R. P. & Hammill, D. D. (2003). Motor-Free Perception Test (MVPT-3). California: Academic Therapy Publication.
• Creswell, J. W. (2019). Eğitim araştırmaları. C. Robb & K. Mason (Ed.), Deneysel desenler (S. Doğan, Çev.) içinde (s.376-428). İstanbul: Edam.
• Demir, E. (2021). 60-72 aylık çocukların erken okuryazarlık becerileri ve görsel algı düzeyleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Dere, Z. (2019). Analyzing the Early Literacy Skills and Visual Motor Integration Levels of Kindergarten Students. Journal of Education and Learning, 8(2), 176-181.
• Dickinson, D. K., & McCabe, A. (2001). Bringing it all together: The multiple origins, skills, and environmental supports of early literacy. Learning Disabilities Research & Practice, 16(4), 186-202. doi: 10.1111/0938-8982.0001
• Durkin, D. (1966). Children who read early. New York, NY: Teachers College Press.
• Erben, S. (2005). Montessori materyallerin zihin engelli ve işitme engelli çocukların alıcı dil gelişiminden görsel algı düzeyine etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Erdoğan, T., Özen Altınkaynak, Ş. & Erdoğan, Ö. (2013). Okul Öncesi öğretmenlerinin okuma-yazmaya hazırlığa yönelik yaptıkları çalışmaların incelenmesi. İlköğretim Online, 12(4), 1188-1199.
• Evans, M. A., & Saint-Aubins, J. (2011). Studying and modifying young children’s visual attention during book reading. In S. B. Neuman & D. K. Dickinson (Eds.), Handbook of early literacy research, (Vol. 3, pp. 242–255). NewYork, NY: Guilford Press.
• Fountas, I. C., & Pinnell, G. S. (2011). Literacy beginnings; A prekindergarten handbook. Portsmouth, NH: Heinemann.
• George, D. & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, (10a ed.) Boston: Pearson,
• Heeger, D. J. (1999). Linking visual perception with human brain activity. Current opinion in neurobiology, 9(4), 474-479. doi: 10.1016/S0959-4388(99)80071-3
• Ho, P-C., Chung, S-M. & L. Y-H. (2012). Influences on children’s visual cognition capabilities through playing ‘intelligent matrix’ developed by the augmented virtual reality technology. International Journal of Humanities and Arts Computing, 6(1), 160-171. doi:10.3366/ijhac.2012.0046
• Hsieh, W. Y., Hemmeter, M. L., McCollum, J. A. & Ostrosky, M. M. (2009). Using coaching to increase preschool teachers’ use of emergent literacy teaching strategies. Early Childhood Research Quarterly, 24, 229–247. doi: 10.1016/j.ecresq.2009.03.007
• Işıtan, S. ve Akoğlu, G. (2016). Yazı farkındalığı becerilerinin resimli çocuk kitabı aracılığıyla değerlendirilmesi: güvenirlik ve geçerlik çalışması. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(3), 1333-1352. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9111
• İşlek, S., ve Turan, F. (2023). Erken okuryazarlık müdahalesinde yazıyı referans gösterme stratejisinin kullanımı. Trakya Eğitim Dergisi, 13(1), 128-140. doi: 10.24315/tred.1012196
• Justice, L.M. & Ezell, H.K. (2002). Use of storybook reading to increase print awareness in at-risk children. American Journal of Speech-Language Pathology, 11, 17-29. http://ajslp.pubs.asha.org/ adresinden erişildi.
• Justice, L. M., & Ezell, H. K. (2004). Print referencing: An emergent literacy enhancement strategy and its clinical applications. Language, Speech, and Hearing Services in Schools, 35(2), 185–193.
• Justice, L. M., McGinty, A. S., Piasta, S. B., Kaderavek, J. N., & Fan, X. (2010). Print-focused read-alouds in preschool classrooms: Intervention effectiveness and moderators of child outcomes. Language Speech and Hearing Services in Schools, 41(4), 504-520. doi.org/10.1044/0161-1461(2010/09-0056)
• Karakaya, B. ve Altuntaş, O. (2017). Disleksisi olan çocuklarda görsel algı becerilerinin, okuma becerileri üzerine etkisinin incelenmesi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 5(3), 161-168. doi: 10.30720/ered.428537
• Karaman, G. (2013). Erken okuryazarlık becerilerini değerlendirme aracı’nın geliştirilmesi, geçerlik ve güvenirlik çalışması. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Kandır, A. ve Yazıcı, E. (2016). MEB 2013 Okul Öncesi Eğitim Programı’nın okuma yazma becerilerinin gelişimi yönünden değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 36(3), 451-488.
• Kaya, B. (2022). 60-72 aylık çocukların görsel algı gelişimleri ile erken okuryazarlık becerileri arasındaki ilişkinin ve oyuncak tercihlerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
• Kavale, K., & Forness, S. (2000). Auditory and visual perception processes and reading ability: a quantitative reanalysis and historical interpretation. Learning Disability Quarterly, 23, 253–270. doi: 10.2307/1511348
• Kılıç, Ş. (2018). Ebeveynlerin okuma yazmaya hazırlığa ilişkin uygulamaları ile çocukların sözcük-yazı farkındalığı becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Aksaray Üniversitesi, Aksaray.
• King, B., Wood, C., Faulkner, D. (2007). Sensitivity to auditory and visual stimuli during early reading development. Journal of Research in Reading, 30, 443-453. doi: 10.1111/j.1467-9817.2007.00346.x
• Lefebvre, P., Trudeau, N., & Sutton, A. (2011). Enhancing vocabulary, print awareness and phonological awareness through shared storybook reading with low-income preschoolers. Journal of Early Childhood Literacy, 11(4), 453-479. doi: 10.1177/1468798411416581
• Lonigan, C. J., Burgess, S. R., & Anthony, J. L. (2000). Development of emergent literacy and early reading skills in preschool children: evidence from a latent-variable longitudinal study. Developmental psychology, 36(5), 596. doi: 10.1037/0012-1649.36.5.596
• Lonigan C.J., Schatschneider C., Westberg L., et al. (2008) Identification of children’s skills and abilities linked to later outcomes in reading, writing, and spelling. In: The National Early Literacy Panel (ed.) Developing Early Literacy. Jessup, MD: National Institute for Literacy, pp. 55–106.
• Machado, J. M. (2003). Early childhood experience in language arts emerging literacy. Canada: Delmar Learning.
• Memiş, A., ve Harmankaya, T. (2012). İlköğretim okulu birinci sınıf öğrencilerinin görsel algı düzeyleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 16(1): 32-35
• Metin, Ş. ve Aral, N. (2014). Motor beceriden bağımsız görsel algı testi-3: Geçerlik güvenirlik çalışması. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 57-72
• Modlin, E. (2020). The Relationship Between Visual Perception and Word Recognition Skills (Doctoral Dissertation). New York University, ABD.
• Moran, C. E., & Senseny, K. (2016). An examination of the relationship between a child’s developmental age and early literacy learning. Cogent Education, 3(1), 1169577.National Early Lietarcy Panel [NELP], 2008).
• National Early Literacy Panel (NELP) (2008). Developing early literacy: Report of the National Early Literacy Panel. Washington, DC: National Institute for Literacy.
• Ne’eman, A., & Shaul, S. (2023, April). The association between emergent literacy and cognitive abilities in kindergarten children. In Child & Youth Care Forum (Vol. 52, No. 2, pp. 467-488). New York: Springer US
• Neumann, M. M., Hood, M., Ford, R. M. & Neumann, D. L. (2011). The role environmental print in emergent literacy. Journal of Early Childhood Literacy, 12(3), 231-258. doi: 10.1177/1468798411417080
• Pallant, J. (2007). SPSS Survival Manual: A Step by Step Guide to Data Analysis Using SPSS for Windows (Version 12) 2nd ed. New York: Open University Press.
• Poon, K.W., Li-Tsang, C.W.P., Wiess, T.P.L., & Rosenblum, S. (2010). The effect of computerized visual perception anda visual-motor integration traning program on improving Chinese handwriting of children with handwritting difficulties. Research in Developmental Disabilities, 31, 1552-1560. doi: 10.1016/j.ridd.2010.06.001
• Report of the national early literacy panel (2008). Developing early literacy. Washington, DC: National Institute for Literacy.
• Sağlam, C. (2020) Okul öncesi dönemde çalışma belleği ve erken okuryazarlık becerilerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karabük Üniversitesi, Karabük.
• Sanoff, H. (1995). Creating Environments for Young Children. North Caroline: School of Design at North Caroline State University. (ED 394640). Erişim Tarihi: 25.01.2023, https://eric.ed.gov/?id=ED394640
• Schneck, C. M. (2010). Visual perception. In J. Case-Smith & J. C. O'Brien (Eds.), Occupational therapy for children-E-Book (pp. 373-403). USA: Mosby Inc.
• Schnobrich, K. M. (2009). The relationship between literacy readiness and auditory and visual perception in kindergarteners (Doctoral Dissertation). Miami University, ABD.
• Shanahan, T., & Lonigan, C. J. (2010). The National Early Literacy Panel: A summary of the process and the report. Educational Researcher, 39(4), 279-285. doi: 10.3102/0013189X10369172
• Sortor, J. M. & Kulp, M. T. (2003). Are the results of the Beery-Buktenica developmental test of visual-motor integration and its subtests related to achievement test scores?. Optometry and Vision Science, 80(11), 758-763.
• Sperling, R., & Head, D. (2002). Reading attitudes and literacy skills in prekindergarten and kindergarten children. Early Childhood Education, 29(4), 233–238. doi: 10.1023/A:1015129623552
• Şimşek, Ö. (2011). 60-72 aylık çocukların yazı farkındalığı ve yazmaya hazırlık becerilerinin gelişiminde okuma yazmaya hazırlık programının etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Şimşek Çetin, Ö. ve Alisinanoğlu, F. (2013). Okuma yazmaya hazırlık programının okul öncesi dönemdeki çocukların yazı farkındalığına etkisinin incelenmesi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(1), 160-173.
• Tabachnick, B.G. & Fidell, L.S. (2013). Using Multivariate Statistics. Boston: Pearson.
• Tuğluk, İ. H., Kök, M., Koçyiğit, S., Kaya, H. İ. ve Gençdoğan, B. (2008). Okul öncesi öğretmenlerinin okuma-yazma etkinliklerini uygulamaya ilişkin görüşlerin değerlendirilmesi. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 72-81.
• Wagemans, J., Elder, J. H., Kubovy, M., Palmer, S. E., Peterson, M. A., Singh, M. ve Heydt, R. M. (2012). A century of Gestalt psychology in visual perception: In perceptual grouping and figure-ground organization. Psychol Bull, 138(6), 1172-217. doi:10.1037/a0029333