SOSYAL ONAY İHTİYACI ÖLÇEĞİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ANALİZİ

Yıl 2016, Cilt: 17 Sayı: 1, 84 - 104, 09.07.2016

Burcu Karaşar , Selahiddin Öğülmüş

https://doi.org/10.12984/eed.38607

Cited By: 21

Öz

Özet

Bu araştırmada “Sosyal Onay İhtiyacı Ölçeği” geliştirilmiştir. Geliştirilen Sosyal Onay İhtiyacı Ölçeği’nin psikometrik özelliklerini belirlemek için 2013-2014 öğretim yılı Bahar Dönemi’nde Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde öğrenim gören 100 üniversite öğrencisine ön uygulama yapılmış ve daha sonra da 360 üniversite öğrencisinden elde edilen verilere açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır. 265 üniversite öğrencisinden elde edilen verilere de doğrulayıcı faktör analizi uygulanmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sonucu ölçekle ilgili olarak üç alt boyuttan oluşan bir yapı bulunmuştur. Ölçeğin üç boyutunun toplam varyansın %45’ini açıkladığı görülmüştür. Bu üç boyuttan ilki, başkalarının yargılarına duyarlılık, ikinci alt boyutu sosyal geri çekilme, üçüncü alt boyutu olumlu izlenim bırakma olarak adlandırılmıştır. Ölçekten alınan puanların yüksekliği sosyal onay ihtiyacının yükseldiğini göstermektedir. Ölçeğe uygulanan doğrulayıcı faktör analizi sonuçları ölçeğin üç alt boyutlu yapısını doğrulamıştır (x²/sd= 2.11, RMSEA= .06, NNFI= .94, CFI= .95, RMR= .06, NFI= .90, IFI= .95). Ölçeği oluşturan üç alt boyutun iç tutarlılık katsayısı başkalarının yargılarına duyarlılık için .83, sosyal geri çekilme için  .80, olumlu izlenim bırakma için .80 bulunmuştur. Ölçeğin genelinin iç tutarlılık katsayısı .90’dır. Test-tekrar test yöntemi, 2 hafta arayla gerçekleştirilmiş ve iki uygulama arasında .90 düzeyinde yüksek bir korelasyon bulunmuştur. Olumsuz Değerlendirilme Korkusu Ölçeği’yle Sosyal Onay İhtiyacı Ölçeği arasında .79 düzeyinde yüksek bir korelasyon bulunmuştur.

 

Anahtar kelimeler: Sosyal onay ihtiyacı, üniversite öğrencileri, geçerlik ve güvenilirlik.

Anahtar Kelimeler

Sosyal onay ihtiyacı, üniversite öğrencileri, geçerlik ve güvenilirlik

Kaynakça

• Kaynakça
• Bebek, H. (2012). Onay bağımlılığı ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. NPAKADEMİ, 1(2), 30-35.
• Bernstein, D. A. (2011). Essentials of psychology. Wadsworth: Cengage Learning.
• Boyce, P. And Parker, G. (1989). Development of a scale to measure interpersonal sensitivity. Australian And New Zealand Journal Of Psychiatry. 23, 341-351.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Conn, L. K. (1964). The effects of the approval motive, generalized expectancy, and threat to self esteem upon the identification of emotional communications. Doctoral Dissertion, Ohio State University. Retrieved From Https://Etd.Ohiolink.Edu/Rws_Etd/Document/Get/Osu1262793924/İnline
• Crowne, D. P., Marlowe, D. (1960). A new scale of social desirability independent of psychopathology. Journal Of Consulting Psychology, 24(4) 349-354.
• Crowne, D. P. And Marlowe, D. (1964). The approval motive. New York: John Wiley & Sons.
• Çetin, B., Doğan, T., Ve Sapmaz, F. (2010). Olumsuz değerlendirilme korkusu ölçeği kısa formu’nun Türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim Ve Bilim, 35, 156, 206-216.
• Doğan, T. (2010). Sosyal görünüş kaygısı ölçeği’nin Türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 151-159.
• Erözkan, A. (2003). Üniversite öğrencilerinin kişilerarası duyarlılık ve depresyon düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. VII. Ulusal Psikolojik Danışma Ve Rehberlik Kongresi, İnönü Üniversitesi. Malatya.
• İmamoğlu, S. E. Ve Aydın, B. (2009). Kişilerarası ilişki boyutları ölçeği’nin geliştirilmesi. Psikoloji Çalışmaları Dergisi, 29, 29.
• Johnson,T.P. And Van De Vijver, F.J.R. (2003). Social desirability in cross-cultural research. J.A. Harkness., F.J.R. Van De Vijver., P.Ph. Mohler (Eds). Cross Cultural Survey Methods.(P.195-204). Hoboken,NJ: John Wiley &Sons.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2010). Günümüzde insan ve insanlar. Sosyal psikolojiye giriş. İstanbul: Evrim Yayınevi.
• Kell, H. J. (2009). Approval motivation and situational judgment tests: the role of personality and ımplicit trait policies. Master’s Thesis. Rice University. Retrieved From http://scholarship.rice.edu/handle/1911/61901.
• Larsen, K. S., Martin, H. J., Ettinger, R. H., And Nelson, J. (1976). Approval seeking, social cost and aggression: a scale and some dynamics. Journal Of Psychology, 94, 3-11.
• Leary, M. R. (1983). A brief version of the fear of negative evaluation scale. Personality And Social Psychology Bulletin, 9, 371-376.
• Leite, W. L. And Beretvas, S. N. (2005). Validation of scores on the marlowe-crowne social desirability scale and the balanced ınventory of desirable responding. Educational And Psychological Measurement. 65, 140-154.
• Martin, H, J. (1984). A revised measure-of approval motivation. Journal Of Personality Assessment, 48, 508-519.
• Mccollum, D. L. (2009). What are the social values of college students?:A social goals approach. Journal Of College And Character, 6, 6.1-21.
• Moulton, P., Moulton, M., And Roach, S. (1998). Eating disorders: a means for seeking approval? Eating disorders. The Journal Of Treatment & Prevention, 6, 319-327.
• Özeren, A. (1996). The effect of anxiety on visual attention. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul.
• Pestonjee, D. M. (2003). Second handbook of psychological and social ınstruments. S.P. Agrawal (Ed). New Delphi: Ashok Kumar Mittal Concept Publishing Company.
• Şahin, N., Ulusoy, N., And Şahin, N. (1993). Exploring the sociotropy-autonomy dimensions ın a sample of turkish psychiatric ınpatients. Journal Of Clinical Psychology, 59 (10), 751-763.
• Şahin, N. H., Ve Şahin, N. (1991). Bir kültürde fonksiyonel olan tutumlar bir başka kültürde de öyle midir? Psikoloji Dergisi, 7, 30-40.
• Tanhan, F. Ve Mukba, G. (2014). Spann-fischer ilişki bağımlılığı ölceği’nin Türkçe’ye uyarlama calışmasına ilişkin psikometrik bir analiz. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36 (Temmuz 2014/II), 179-189.
• Türküm, A. S. (2003). Akılcı olmayan inanç ölçeğinin geliştirilmesi ve kısaltma çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma Ve Rehberlik Dergisi, II, 19, 41-47.
• West, H. (2013). Fear is not a mental disorder: or what is really wrong with the DSM..Web: packleaderpsychology.Com Adresinden 10 Mart 2014 Tarihinde Alınmıştır.
• Yurtal Dinç, F. (1999). Üniversite öğrencilerinin akılcı olmayan inançlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.