Veli Algılarına Okul Yöneticilerinin Yönetim Becerileri ile Okul İklimi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 254 - 269, 19.10.2020

Burcu Altuntaş Seyithan Demirdağ Hasan Yücel Ertem

Öz

Etkili okullar sadece okul yöneticileri ile öğretmenlerin gayretleriyle değil aynı zamanda velilerin sürece katılmasıyla ortaya çıkmaktadır. Velilerin okullardaki eğitim-öğretim süreçlerinde daha aktif rol alması onların okulla ilgili algılarını öğrenmekle yakından ilgilidir. Bu araştırmanın amacı ilk ve ortaokul kademelerinde çocuğu eğitim gören velilerin okul yöneticilerinin yönetim becerisi ile okul iklimi algıları arasındaki ilişkiyi incelemektir. İlişkisel tarama modelinde yapılan araştırmanın evrenini ilk ve ortaokul kademelerinde çocukları eğitim gören veliler oluşturmaktadır. Çalışmaya 272 öğrenci velisi seçkisiz (random) örneklem yöntemlerinden tabakalı örneklem yöntemiyle belirlenmiştir. Veri toplama araçları olarak “Veli Değerlendirmelerine Göre Yönetim Becerileri” ve “Velilerin Okul İklimi Algısı” ölçekleri kullanılmıştır. Verileri araştırma sorularına göre analiz edilebilmek amacıyla t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Pearson korelasyonu ve regresyon analizi kullanılmıştır. Analizler sonucunda velinin yaşı, medeni durumu, tahsil durumu ve mesleği ile ailedeki toplam çocuk sayısı ve velinin çocuğunun cinsiyeti değişkenlerine göre değişkenlerin hiçbirinde anlamlı farklılık görülmezken, velinin cinsiyeti, çocuğun kademesi, velinin çocuğa yakınlık derecesi ve bir yılda ortalama katılım sağlanan veli toplantısı sayısı belli değişkenlerde anlamlı farklılık ortaya çıkarmıştır. Bununla birlikte veli algılarına göre yöneticilerin yönetim becerisi ve okul iklimi ve boyutları arasında pozitif yönde ve anlamlı ilişkiler saptanmıştır. Ayrıca okul iklimi boyutlarından sosyal iklim ve güvenlik iklimi yönetim becerilerini anlamlı olarak yordamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Okul etkililiği, okul-aile işbirliği, veli, yönetim becerileri

Kaynakça

• Ağaoğlu, E. , Altınkurt, Y. , Yılmaz, K. ve Karaköse, T. (2012). Okul yöneticilerin yeterliliklerine ilişkin okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin görüşleri (Kütahya ili). Eğitim Ve Bilim Dergisi, 37(164), 159-175.
• Aydın, S. (2019). Öğretmenlerin görüşlerine göre okul yöneticilerinin yönetim süreçlerini kullanma becerilerinin okul iklimine etkisi (Kocaeli ili örneği). (Yüksek lisans tezi), Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
• Aydoğan, İ. (2006). İlköğretim okullarında okul-çevre ilişkilerinin düzeyi. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1(2), 121-136.
• Bakkal, M. (2019). Okul müdürlerinin eğitimsel liderlik standartlarını karşılama düzeyleri ile öğretmenlerin okul iklimi algıları ve motivasyonları arasındaki ilişki: Sultanbeyli ilçesi örneği. (Yüksek lisans tezi), İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul.
• Bakkal, M. (2020). Okul müdürlerinin eğitimsel liderlik standartlarını karşılama düzeyleri ile öğretmenlerin okul iklimi algıları ve motivasyonları arasındaki ilişki. Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 163-195.
• Başaran, M. ve Güçlü, N. (2018). Okul yöneticilerinin yönetim biçimleri ile öğretmenlerin iş doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi,38(3), 949-963.
• Çalık, T. ve Kurt, T. (2010). Okul iklimi ölçeği’nin geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 35(157), 167-179.
• Çalışkan, N. ve Ayık, A. (2015). Okul aile birliği ve velilerle iletişim. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), 69-82.
• Çelenk, S. (2003). Okul aile işbirliği ile okuduğunu anlama başarısı arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(24), 33-39.
• Çoban, B. (2019). Öğretmenlerin okul yöneticilerinin yönetim becerileri ve algı yönetimine ilişkin görüşleri arasındaki ilişki. (Yüksek lisans tezi), Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Çubukçu, Z. ve Girmen, P. (2006). Ortaöğretim kurumlarının etkili okul özelliklerine sahip olma düzeyleri. Sosyal Bilimler Dergisi, 8(16), 121-136.
• Demirdağ, S. (2018). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Diş, O. ve Ayık, A. (2016). Okul yöneticilerinin kullandıkları güç kaynakları ile örgüt iklimi arasındaki ilişki. Akademik Bakış Dergisi, 58(2016), 499-518.
• Dönmez, B. (2001). Okul güvenliği sorunu ve okul yöneticisinin rolü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 7(1), 63-74.
• Ertem, H. Y. (2015). Velilerin okul iklimi algısı ve onların okulda katılımı arasındaki ilişki. (Yüksek lisans tezi), Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Ertem, H. Y. ve Gökalp, G. (2017). Velilerin okul iklimi algısı ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 155-173.
• Ertem, H. Y. ve Gökalp, G. (2020). Velilerin okul iklimi ve veli katılımı algılarının velilerin eğitim durumu ve çocuklarının öğrenim kademesine göre incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(1), 78-91.
• Gurbetoğlu, A. ve Genç Yücel, B. (2019). Okulöncesi eğitim kurumu yöneticilerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin iş doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Temel Eğitim Dergisi, 1(2), 6-9.
• Güney, S. (2011). Örgütsel davranış. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Helvacı, M. A. ve Aydoğan, İ. (2011). Etkili okul ve etkili okul müdürüne ilişkin öğretmen görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,4(2), 41-60.
• Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. Nobel Yayın: Ankara.
• Kartal, S. (2008). İlk ve ortaöğretim kurumlarında velinin okul yönetimine katılımı. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 23-29.
• Kaya, Ş. (2005). İlköğretim okulu müdürlerinin cinsiyetlerine göre okul ikliminin oluşturulmasına ilişkin öğretmen görüşleri. (Yüksek lisans tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Koçak, Y. (1991). Okul-aile iletişiminin engelleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(6), 219-133.
• Koçak, R. ve Eves, S. (2010). Okul yöneticilerinin iş doyumları ile problem çözme becerileri arasındaki ilişki. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 193-212.
• Korkmaz, M. (2005). Okul yöneticilerinin yetiştirilmesi: sorunlar – çözümler ve öneriler. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(3), 237-252.
• Kurt, S. (2015). Okul öncesi eğitim kurumu yöneticilerinin iletişim becerileri. (Yüksek lisans tezi), Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Özdemir, S., Sezgin, F., Şirin, H., Karip, E. ve Erkan, S. (2010). İlköğretim okulu öğrencilerinin okul iklimini ilişkin algılarını yordayan değişkenlerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(213-224).
• Porsuk, A. (2010). Denizli merkez ilköğretim okullarındaki okul aile ilişkilerinde karşılaşılan sorunlar üzerine yönetici görüşleri. (Yüksek Lisans Tezi), Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Sezgin, F., ve Kılınç, A. Ç. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgüt iklimine ilişkin algılarının incelenmesi. Gazi University Journal of Gazi Educational Faculty (GUJGEF), 31(3), 743-757.
• Şenaras, B. ve Çetin, Ş. (2018). Okul müdürleri ile öğretmenlerin algılarına göre ilk ve ortaokullarda veli baskısı: nitel bir araştırma. Milli Eğitim Dergisi, 47(220), 157-176.
• Şenel, T. ve Buluç, B. (2016). İlkokullarda okul iklimi ile okul etkililiği arasındaki ilişki. TÜBAV Bilim Dergisi, 9(4), 1-12.
• Şişman, M. (2008). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Taymaz, H. (2011). Okul yönetimi. Ankara: PegemA.
• Teyfur, M. (2011). İlköğretim okul yöneticilerinin uyguladıkları yönetim biçimlerine ilişkin algıları ve velilere göre okul yöneticilerinin yönetim becerilerinin değerlendirilmesi. (Doktora tezi), Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Yaman, R. (2018). Okul yöneticilerinin yöneticilik becerilerinin okul iklimine etkisi (Sarıyer örneği). (Yüksek lisans tezi), Okan Üniversitesi, İstanbul.
• Yıldırım, İ. ve Ada, Ş. (2017). Okul müdürlerinin kişilik özellikleri ve denetim odağı inançları öğretmenlerin iş doyumunu etkiler mi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 1474-1488.