Yapay Zekâ Destekli Matematik Tarihi ve Matematik Bilgi Yarışmasına Yönelik Öğrenci ve Öğretmen Görüşleri

Yıl 2025, Cilt: 16 Sayı: 32, 459 - 482, 19.12.2025

Bilal Baldemir , Tayfun Tutak , Ünal İç

https://doi.org/10.58689/eibd.1776423

Öz

Bu araştırmada, matematik tarihi ve matematik sorularının yer aldığı, yapay zekâ destekli video sorularla zenginleştirilen bir bilgi yarışması düzenlenmiş; bu yarışma sürecine katılan öğrenciler ve onlara rehberlik eden matematik öğretmenlerinin görüşlerini ortaya çıkarmanın yanı sıra katılımcılara farkındalık oluşturmak amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim (fenomenoloji) deseni kullanılan çalışmada katılımcı olarak 16 farklı okuldan toplam 64 8.sınıf öğrencisi (her okuldan 3 asil, 1 yedek) ve 16 matematik öğretmeni yer almıştır. Veri toplama aracı olarak 4 açık uçlu sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmış; elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Bulgular, matematik tarihi ve matematik sorularının yer aldığı, yapay zekâ destekli video sorularla zenginleştirilen bir bilgi yarışmasının öğrencilerin matematiğe yönelik tutumlarını olumlu yönde desteklediğini göstermektedir. Ayrıca teknik altyapının güçlendirilmesi, okul seviyeleri arasındaki eşitliğin gözetilmesi ve soru niteliğinin artırılmasının, bu tür etkinliklerin etkililiğini artıracak unsurlar olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre çalışma sonunda bilgi yarışmasının sürekliliği ve yaygınlaştırılması ve teknik altyapının iyileştirilmesi gibi birtakım önerilerde de bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Matematik tarihi , bilgi yarışması , yapay zekâ , 8.sınıf öğrencileri , matematik öğretmenleri

Etik Beyan

Bu çalışmada yazarlar, araştırma ve yayın etiğine uygun hareket etmiş ve herhangi bir çıkar çatışması bulunmamaktadır.

Students’ and Teachers’ Perspectives on the Artificial Intelligence-Supported Mathematics History and Mathematics Knowledge Competition

Öz

In this study, a knowledge competition enriched with artificial intelligence-supported video questions, which included the history of mathematics and mathematics questions, was organized. The aim was not only to reveal the opinions of the students participating in this competition process and the mathematics teachers guiding them but also to raise awareness among both the participants and the audience. The study employed phenomenological design, one of the qualitative research methods, and involved 64 eighth-grade students (3 primary and 1 substitute student from each school) from 16 different schools, as well as 16 mathematics teachers as participants. A semi-structured interview form consisting of four open-ended questions was used as the data collection tool, and the obtained data were analyzed using content analysis. The findings indicate that the knowledge competition, enriched with AI-supported video questions including the history of mathematics and mathematics questions, positively supported students' attitudes toward mathematics. Furthermore, it was concluded that strengthening the technical infrastructure, ensuring equity among school levels, and improving the quality of questions are factors that would enhance the effectiveness of such activities. Based on the research results, a number of recommendations were also provided at the conclusion of the study.

Anahtar Kelimeler

History of mathematics , knowledge competition , artificial intelligence , eighth-grade students , mathematics teachers

Etik Beyan

In this study, the authors complied with research and publication ethics, and there is no conflict of interest.

Kaynakça

• Abd Algani, Y. M. (2022). Role, need and benefits of mathematics in the development of society. Journal for the Mathematics Education and Teaching Practices, 3(1), 23–29.
• Ahmad, S. F., Alam, M. M., Rahmat, M. K., Mubarik, M. S., & Hyder, S. I. (2022). Academic and administrative role of artificial intelligence in education. Sustainability, 14(3), 1101.
• Bao, L., Li, C., Bao, K., & Chen, S. (2023). A study on the integration of the history of mathematics into university mathematics courses. Curriculum and Teaching Methodology. https://doi.org/10.23977/curtm.2023.062306
• Baş, M. (2019). Matematiğin tarihsel gelişimi ve matematik tarihinin matematik eğitiminde kullanılması. Türk Akademik Yayınlar Dergisi (TAY Journal), 3(1), 1–22.
• Başıbüyük, K., & Soylu, Y. (2019). Matematik derslerinde matematik tarihi kullanımının matematik tutumuna etkisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 769–783.
• Bulut, M. A., Davarcı, M., Bozdoğan, N. K., & Sarpkaya, Y. (2024). Yapay zekânın eğitim üzerindeki etkileri. Ulusal Eğitim Dergisi, 4(3), 976–986.
• Burguillo, J. C. (2010). Using game theory and competition-based learning to stimulate student motivation and performance. Computers & Education, 55(2), 566–575.
• Bütüner, S. Ö., & Baki, A. (2020). Matematik sınıfında matematik tarihinin kullanımı: Bir eylem çalışması. Uluslararası Matematik, Bilim ve Teknoloji Eğitimi Dergisi, 8(2), 92–117.
• Cajori, F. (1999). A history of mathematics (Vol. 303). American Mathematical Society.
• Chen, L., Chen, P., & Lin, Z. (2020). Artificial intelligence in education: A review. IEEE Access, 8, 75264–75278.
• Coşkun, F., & Gülleroğlu, H. D. (2021). Yapay zekânın tarih içindeki gelişimi ve eğitimde kullanılması. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 54(3), 947–966.
• Creswell, J. W. (2017). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches (4th ed.). Sage Publications.
• Delhi World Public School – Barasat. (2025). Importance of quiz competition in schools. https://www.dwpsbarasat.com/importance-of-quiz-competition/
• Ding, J. (2019). Integration of mathematics history and mathematics education. In 5th International Conference on Education Technology, Management and Humanities Science (ETMHS 2019) (pp. 817–820).
• Ergün, M. (2007). Bilim felsefesi. https://d1wqtxts1xzle7.cloudfront.net/35528058/Ulas_Dogan_Derleme-libre.pdf
• Fahimirad, M., & Kotamjani, S. S. (2018). A review on application of artificial intelligence in teaching and learning in educational contexts. International Journal of Learning and Development, 8(4), 106–118.
• Furinghetti, F. (1997). History of mathematics, mathematics education, school practice: Case studies in linking different domains. For the Learning of Mathematics, 17(1), 55–61.
• Goktepe, S., & Ozdemir, A. S. (2013). An example of using history of mathematics in classes. European Journal of Science and Mathematics Education, 1(3), 125–136.
• Goud, B. M., & Begum, G. S. (2014). Integrated quiz competition: An innovative method of teaching and learning in undergraduate first year medical course at RAKMHSU, UAE.
• Haiyan, W., & Abdullah, M. F. N. L. bin. (2023). Value research of integrating history of mathematics into primary school mathematics teaching. Development, 6(14), 12–18.
• Heeffer, A. (2009). The methodological relevance of the history of mathematics for mathematics education. Colección Digital Eudoxus, 1(5).
• Huang, J., Saleh, S., & Liu, Y. (2021). A review on artificial intelligence in education. Academic Journal of Interdisciplinary Studies, 10(3).
• Hwang, G. J., Xie, H., Wah, B. W., & Gašević, D. (2020). Vision, challenges, roles and research issues of artificial intelligence in education. Computers and Education: Artificial Intelligence, 1, 100001.
• Kamalov, F., Santandreu Calonge, D., & Gurrib, I. (2023). New era of artificial intelligence in education: Towards a sustainable multifaceted revolution. Sustainability, 15(16), 12451.
• Kapofu, L. K., & Kapofu, W. (2020). “This Maths Is Better than That Maths”—Exploring learner perceptions on the integration of history of mathematics in teaching the theorem of Pythagoras: A case study. International Electronic Journal of Mathematics Education, 15(3).
• Kapur, R. (2020). Importance of competitions in enriching the system of education at all levels.https://www.researchgate.net/publication/345759545_Importance_of_Competitions_in_Enriching_in_System_of_Education_at_all_Levels
• Karataş-Aydın, F. İ., & Işıksal-Bostan, M. (2022). Üstün yetenekli öğrencilerin matematik tarihi gömülü videolarının matematik sınıflarına entegrasyonuna ilişkin görüşleri. SAGE Open, 12(2), 21582440221099518.
• Koyuncu, M. K. (2022). Matematik eğitimi bağlamında matematik tarihi çalışmalarına genel bir bakış: Bir meta sentez çalışması. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 13(25), 93–122.
• Meço, G., & Coştu, F. (2022). Eğitimde yapay zekânın kullanılması: Betimsel içerik analizi çalışması. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 12(23), 171–193.
• Mistry, H. A., Pathak, N., Desai, D., Dulera, S., & Mandli, R. (2024). Physiology quiz competition: The game of education or entertainment? Advances in Physiology Education, 48(1), 88–91.
• Navarro-Martínez, O., Silva, J., & Ibáñez-del Valle, V. (2023). Performance of nursing students with a graphic novel and a collaborative quiz competition: A quasi-experimental study. Education Sciences, 13(7), 681.
• Nelson, R., & Dawson, P. (2017). Competition, education and assessment: Connecting history with recent scholarship. Assessment & Evaluation in Higher Education, 42(2), 304–315.
• Ökmen, B., Şahin, Ş., Boyacı, Z., & Kılıç, A. (2019). Rekabete dayalı eğitim anlayışı bağlamında bilgi yarışmalarına bakış. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 15(3), 253–266. https://doi.org/10.17244/eku.441169
• Panasuk, R. M., & Horton, L. B. (2012). Integrating history of mathematics into curriculum: What are the chances and constraints? International Electronic Journal of Mathematics Education, 7(1), 3–20.
• Rizos, I., & Gkrekas, N. (2023). Incorporating history of mathematics in open-ended problem solving: An empirical study. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 19(3), em2242.
• Seltman, M., & Seltman, P. E. J. (1978). Comments on history and mathematics regarded as combined educational tools. International Journal of Mathematical Education in Science and Technology, 9(1), 15–29.
• Speaker Agency. (2024). Teamwork in education: Fostering collaborative learning environments. https://www.speakeragency.co.uk/blog/teamwork-in-education-fostering-collaborative-learning-environments
• Sujatha, S., & Vinayakan, K. (2023). Assessing the impact of math competitions and challenges on student learning: A review. International Journal of Advanced Trends in Engineering and Technology, 8(2), 62–67.
• Şahin Doğruer, Ş. (2024). Üstün zekalı öğrencilerin matematik derslerinde matematik tarihinin entegrasyonuna ilişkin görüşleri. Matematik Öğreniminde Araştırmalar, 1–20.
• Tamkoç, H., Savaş, İ., Savaş, V., & Tamkoç, O. (2024). Müsabakacı eğitim karşılaşmanın oranlarının öğretmen performansına ilişkin etkileri. IJSS, 8(33), 333–360.
• Tavşancıl, E., & Aslan, E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri. Epsilon Yayıncılık.
• Taware, G. B., & Tapadia, J. K. (2015). Importance of quiz competitions in teaching and learning. IOSR Journal of Dental and Medical Sciences, 14(4), 19–23.
• Uzun, O., Göl, H., & Dursun, Ş. (2020). Türk-İslam bilim insanları posterleri. https://www.bartin.edu.tr/bulten/turkislam-bilim-insanlari-posterleri.html
• Wang, X. Q., Qi, C. Y., & Wang, K. (2017). A categorization model for educational values of the history of mathematics: An empirical study. Science & Education, 26(7), 1029–1052.
• Yenilmez, K. (2011). Matematik öğretmeni adaylarının matematik tarihi dersine ilişkin düşünceleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(30), 79–90.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yufeia, L., Salehb, S., Jiahuic, H., & Syed, S. M. (2020). Review of the application of artificial intelligence in education. Integration, 12(8), 1–15.
• Zheng, R., & Tuyatsetseg, B. (2022). Research on applications of artificial intelligence in education. American Journal of Computer Science and Technology, 5(2), 72–79. https://doi.org/10.11648/j.ajcst.20220502.17