Örgütsel Stres Kaynakları: Kavramsal Bir Çözümleme

Yıl 2011, Sayı: 4, 55 - 76, 23.07.2016

KEMAL Arıcan

Öz

Bu araştırmanın amacı, ilköğretim okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin örgütsel stres kaynaklarını saptamaktır. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Pehlivan tarafından geliştirilen ve 47 yönetici ve 256 öğretmenden dönen toplam 303 anket yolu ile elde edilen verilerin analizinde frekans, ortalama, varyans analizi, t-testi ve Tukey B Testi kullanılarak yorumlanmıştır. Yönetici ve sınıf öğretmenlerinin en fazla stres yaratan etmenlerle ilgili görüşleri; ücretin yetersizliği, personel değerlendirmede adaletsizlikler, görev sırasında tarafsız kalabilmenin güçlüğü, işyerinde dedikodu yapılması ve moral bozukluğu olarak belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Örgütsel stres kaynaklar, örgütsel stres kaynakları modeli

The Sources of Organizational Stress

Öz

The purpose of this study was to examine the sources of organizational stress in primary schools’ principals and teachers in Düzce. This is a survey-type research. The questionnaire was developed by Pehlivan and the data was collected from 47 principals and 256 teachers. And a total of 303 questionnaires were included in the statistical analysis. The data gathered were analyzed by using the Analysis of Variance, the t-test and Tukey B Test, and some descriptive statistics: average, standard deviation, frequency and percentage. The opinions of the principals and teachers about the factors causing stress have been determined such as; insufficient salary, injustice in personnel evaluation, the difficulty of being neutral during the duty, gossipping at work and demoralization

Anahtar Kelimeler

Sources of organizational stress, organizational stress, principals

Kaynakça

• Açıkalın, Aytaç (1998). Okul Yöneticiliği. Pegem Yayınları, Ankara.
• Akgün, Ahmet ve Ali Tunç Kemaloğlu (1991). Stres Yönetimi. Milli Eğitim Vakfı Dergisi, Ankara.
• Arıcan, Kemal (1999). İlköğretim Okullarında Görevli Yönetici Ve Öğretmenlerde Stres Yaratan Durumlar Ve Etkileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Arpacı, Ahmet. (2010). Yönetim ve Yöneticilik. Etap Yayınevi, İstanbul.
• Aşıkoğlu, Meral (1996). Motivasyon. Üniversite Kitabevi, İstanbul.
• Aydın, Mustafa (1991). Eğitim Yönetimi. Hatiboğlu Yayınevi, Ankara.
• Baltaş, Acar-Zuhal (1998). Stres ve Başa Çıkma Yolları. Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Başaran, İ.Ethem (1991). Örgütsel Davranış. Gül Yayınevi, Ankara.
• Brown, June (1984). “Missouri Teachers Experience Stresss”. Missouri.
• Bursalıoğlu, Ziya (1999). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış. Pegem Yayınları, Ankara.
• Cam, Erdem (2004). “Çalışma Yaşamında Stres ve Kamu Kesiminde Kadın Çalışanlar”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi.
• Can, Halil. Ahmet Akgün ve Şahin Kavuncubaşı (1998). Personel Yönetimi. Siyasal Kitabevi, Ankara.
• Can, Halil (1992). Organizasyon ve Yönetim. Adım Yayıncılık, Ankara.
• Çetinkanat, A. Canan (1995). A.İ.B.Ü. ve ODTÜ’nün Çeşitli Fakültelerindeki Öğretim Elemanlarının İş Doyumu. Bolu.
• Çetinkanat, A. Canan (1997). Gençlik Sorunları ve Rekreasyon. Bilim ve Teknik. Mart 1997, s.352.
• Durna, U. (2006). “Üniversite Öğrencilerinin Stres Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.XX, S.1, Erzurum.
• Ekinci, Hasan ve EKİCİ S.(2003). “Yöneticiler Üzerindeki Etkileri Açısından Stres Kaynakları ve Bir Uygulama”, U. Ü. İ.İ.B.F. Dergisi, C. 22, S. 2, 2003, ss.93-111
• Eren, Erol (1993). Yönetim Psikolojisi. Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul.
• Ergin, Akif (1995). İletişim. Pegem Yayınları No: 17, Ankara.
• Eroğlu F.(1998). Davranış Bilimleri. Beta Basım Yayım, İstanbul.
• Ertekin, Yücel (1993). Stres ve Yönetimi. TODAİE, Ankara.
• Gökdeniz, İsmail (2005). “Üretim Sektöründeki İşletmelerin Örgüt İçi Stres Kaynakları ve Mobilyacılık Sektöründe Bir Uygulama”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.13.
• Gül, H. (2007). “İş Stresi, Örgütsel Sağlık ve Performans Arasındaki İlişkiler: Bir Alan Araştırması”, Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Aralık.
• Güler, Ali (1998). “Öğretmen Yetiştirme”. Milli Eğitim. Ocak,Şubat,Mart 1998, S.137.
• Ho, J.T.S.(1995). “The Singapore Executive: stres, Personality and Wellbeing”, Journal of Management Development, C.14, S.4, 1995, s.47-56
• Karadal, H. (2001). “İş Stres Düzeyi İle İş Tatmini İlişkisinin Analizi: Bolu Emniyet Müdürlüğü’nde Bir Araştırma”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 2, 2001, s.89
• Karaman, Füsun.(2010). İşletmede Motivasyon ve Verimlilik. Etap Yayınevi, İstanbul.
• Kaya,Y. Kemal (1979). Eğitim Yönetimi, Kuram ve Türkiye’deki Uygulama. Doğan Basımevi, Ankara.
• Luthans, Fred (1992). Organizational Behaviour. Sixth Edition, McGraw-Hill Inc., New York.
• Norfolk, Donald (1989). İş Hayatında Stres Kaynakları. (Çev.Leyla Serdaroğlu). İstanbul: Form Yayınları, No: 3.
• Okutan, Mustafa ve Tengilimoğlu D.(2002). “İş Ortamında Stres ve Stresle Basa Çıkma Yöntemleri: Bir Alan Uygulaması”, G.Ü. İ.İ.B.F. Dergisi, S.3, 2002, s.15-42
• Örücü, E. ve Demir B.(1999). “Banka Çalışanlarında İş Stresi ve Muğla İli Örneği”, Atatürk Üniversitesi. İ.İ.B.F. Dergisi, C.13, S.1, 1999, s.73
• Özkalp, Enver ve Zeyyat Sabuncuoğlu (1992). Örgütlerde Davranış. Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 116, Eskişehir.
• Özmutaf, N. M. (2006). “Örgütlerde İnsan Kaynakları ve Stres: Ampirik Bir Yaklaşım”, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, C.XXIII, S.1-2, s.75-81.
• Patterson, Jeff (1990). “Stress Management Techniques for The 1990’s”.
• Pehlivan, İnayet (1993). Eğitim Yönetiminde Stres Kaynakları. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ross, R.R ve Altmaır E.M. (1994). “Intervention in Occupational Stres”, London.
• Sabuncuoğlu, Zeyyat ve Melek Tüz (1996). Örgütsel Psikoloji. Ezgi Kitabevi Yayınları, Bursa.
• Sökmen, Alptekin (2005). “Konaklama İşletmelerinin Yöneticilerinin Stres Nedenlerinin Belirlenmesinde Cinsiyet Faktörü: Adana’da Ampirik Bir Araştırma”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Güz, 1, 2005, s.1-27
• Tınaz, P. (2005). Çalışma Yaşamından Örnek Olaylar.
• Veysey, S.(2000). “Study Names Stres Biggest Concern in U.K. Workplaces”, Business Insurance, C. 34, S.50, 2000, s.23-25
• Yıldırım, Oya, Tektüfekçi F. ve Çukacı Y.C. (2004). “Modern Toplum Hastalığı: Stres ve Muhasebe Elamanları Üzerindeki Etkileri”, S.D.Ü. İ.İ.B.F. Dergisi, C.9, S.2, 2004, s.1-20