Mesleki ve Teknik Eğitimin Temel Sorunlarına ve Bilgisayar Kontrollü Üretim Dersi Öğretim Programına İlişkin Paydaş Görüşleri

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 28, 327 - 355, 31.12.2023

Gökçen Demirci Eda Gürlen

https://doi.org/10.58689/eibd.1374932

Öz

Bu araştırmanın amacı makine sektörü temsilcileri ile makine ve tasarım teknolojisi alanı öğretmenlerinin mesleki ve teknik eğitimin genel sorunlarına ve bilgisayar kontrollü üretim dersi programına yönelik görüşlerini tespit etmektir. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden olgubilim deseni seçilmiştir. Veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu geliştirilmiştir. Verilerin analizi için içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre sektör temsilcileri ve alan öğretmenleri öğrencilerin mesleklerine karşı motivasyonlarının düşük olmasını, okullarda donatı eksikliğini, olumsuz mesleki eğitim algısını ve mesleki rehberlik hizmetlerinin yetersizliğini önemli sorunlar olarak görmektedirler. Bilgisayar kontrollü üretim dersi programına ilişkin sektör temsilcileri, hedefleri, içeriği ve öğretim materyallerini yoğun ve öğrenci seviyesi üstünde bulurken, öğretme-öğrenme süreçlerinin ve değerlendirme süreçlerinin uygulama ağırlıklı olması gerektiği yönünde görüş bildirmişlerdir. Öğretmenler ise ağırlıklı olarak hedeflerin öğrenci seviyesinde olduğunu ancak öğrencilerin seviyelerinin düşük olduğunu dile getirmişlerdir. Programın içeriği ile ilgili olarak öğretmenler içeriğin öğrenci seviyesi ve sektör beklentileri ile uyumlu olduğunu, öğretim materyallerinin yoğun olduğunu, öğretme öğrenme süreçlerinin uygulama ağırlıklı olması gerektiğini ve süreç değerlendirmenin önemli olduğunu belirtmişlerdir. Araştırma sonucunda Millî Eğitim Bakanlığı ve sektör temsilcilerinin iş birliğinin önemi ortaya çıkmış ve özel sektör ile yapılan protokollerin işlevsel olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Mesleki ve Teknik Eğitim, Sektör İş birliği, CNC, Eğitim programı, sektör temsilcisi görüşleri

Kaynakça

• Akhun, İ. (1980). Okul sanayi ortaklaşa (OSANOR) eğitimi: Öğrencilerin İşyerlerinde çalışması. Eğitim ve Bilim, 5(25), 12-18.
• Aktaş, M., Erdoğan, M. (2012). Metal teknolojisi alanı modüler öğretim programı hakkında öğretmen görüşleri. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(6), 91-118.
• Alkan, C., Doğan, H., Sezgin, İ. (2001). Mesleki ve teknik eğitimin esasları. Ankara: Nobel.
• Ardahan, F. (2010). Sektör odaklı mesleki eğitim, sektörün işletmecilik eğitiminden beklentileri ve Antalya örnek uygulaması. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 10(20) , 55-76.
• Ayaz, A. & Karacan Özdemir, N. (2023) A case study of a Turkish vocational high school, and the challenges for teachers, Journal of Vocational Education & Training, 75(3), 459-478. doi: 10.1080/13636820.2021.1895873
• Aykır, Z. (2018). Mesleki ve teknik eğitimde kullanılan modüllerin niteliğine ilişkin öğrenci ve öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Berk, Ş. (2012). Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarında uygulanan modüler sistemin Provus' un farklar modeli ile değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir
• Binici, H. & Arı, N. (2004). Mesleki ve teknik eğitimde arayışlar. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 383-396.
• Bolat, Y. (2015). Türkiye’de mesleki ve teknik eğitimin mevcut durumu ve farklı ülkelerle karşılaştırılması (Yayımlanmış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Canbal, M. S., Kerkez, B., Suna, E., Numanoğlu, K. V., & Özer, M. (2020). Mesleki ve teknik ortaöğretimde paradigma değişimi için yeni bir adım: Eğitim programlarının güncellenmesi. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 11(21), 1-26.
• Cice, Y. ( 2019) Mesleki ve teknik eğitim politikalarının analizi: Öğretmen, okul yöneticisi ve sektör görüşleri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Creswell, J. W. (2017). Araştırma Deseni. Ankara: Eğiten Kitap
• Çelik Yılmaz, G. (2013). Mesleki eğitim ve öğretim sisteminin güçlendirilmesi projesi (MEGEP)'in değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi, İstanbul
• Deegan, J., & Martin, N. (2018). Demand driven education: Merging work and learning to develop the human skills that matter. London: Pearson.
• Demirel, G. Ö. (2021). Meslek liselerinde verimliliği artırmaya yönelik öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksel lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Dinç, E., Uzun, C., & Çoban, O. (2014). Eğitimde kademeler arası geçişle ilgili öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(3), 209-23
• Erdoğan, D. , Demirtaş, Z. & Özalan, S. (2020). Teknik öğretmenlerin gözünden mesleki eğitimde karşılaşılan sorunların incelenmesi. Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty, 39(3), 44-57. doi:10.7822/omuefd.722859.
• Erman, H. (2019). Mesleki eğitim kurumlarında uygulanan modüler öğretim programının öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Giffi, C., McNelly, J., Dollar, B., Carrick, G., Drew, M., & Gangula, B. (2015). The skills gap in US manufacturing: 2015 and beyond. Washington, DC: Deloitte and Manufacturing Institute.
• Gömleksiz, M. N., Erten, P. (2010). Mesleki ve teknik ortaöğretimde modüler öğretim programının uygulanmasında karşılaşılan güçlükler: Nitel bir çalışma. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 174-198.
• Guile, D., & Unwin, L. (2019). Introduction to the handbook: Vocational education and training (VET) theory, practice, and policy for a complex field of ınquiry. In David G. & Lorna U. (Ed.), The Wiley handbook of vocational education and training (pp1-16). New Jersey: John Wiley & Sons
• Gürbüz, S., & Şahin, F. (2014). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin
• Gürültü, E., & Gürol, M. (2020). Mesleki gelişim modüler öğretim programının katılımcı odaklı yaklaşım ile değerlendirilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 81-99. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2020.20.52925-514361
• Haddara, M., & Skanes, H. (2007). A reflection on cooperative education: From experience to experiential learning. International Journal of Work-Integrated Learning, 8(1), 67-76.
• İŞKUR, (2018). 2017 yılı işgücü piyasası araştırması sonuç raporu. https://media.iskur.gov.tr/15071/2017-yili-turkiye-geneli-ipa-raporu.pdf adresinden edinilmiştir.
• İşoğlu, V. İ. (2010). MEGEP bilişim teknolojileri alanı modüllerinin öğretmen görüşleriyle değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Kanbur, M. İ. (2013). Metal teknolojisi alanında uygulanan modüler öğretim sisteminin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Karadeniz, O. (2008). Endüstri meslek liseleri elektrik elektronik teknolojileri alanında uygulanmakta olan modüler öğretim yöntemi ile geleneksel öğretim yönteminin öğretmen görüşleri çerçevesinde karşılaştırılması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Kazu, İ. Y., & Demirli, C. (2003). Teknik öğretmenlerin mesleki ve teknik öğretim programları hakkındaki görüşleri (Elâzığ İli Örneği). Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları Dergisi, 2(1), 75-82.
• Kılıç, N. (2019). Örgün mesleki ve teknik eğitim programlarının ulusal mesleki yeterlilikleri kazandırma açısından değerlendirilmesi (Ankara ili örneği). (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Kıymet, Ç. & Çakır, R. (2021). Mesleki ve teknik ortaöğretim okullarında beceri eğitimi uygulamalarının etkinliğine ilişkin beklentiler. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 20-47. Doi:10.38151/akef.2021.8 Kozludere, Ö. (2022). Mesleki ve teknik eğitimin gelişim politikası ve modernizasyonunun değerlendirilmesi. Türk Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 12-28.
• Köpsén, J. (2019). Demands-based and employer-driven curricula: defining knowledge in higher ocational education and training. Studies in Continuing Education, 1-16. https://doi.org/10.1080/0158037X.2019.1661238
• Löfgren, S., Ilomäki, L., & Toom, A. (2020). Employer views on upper-secondary vocational graduate competences. Journal of Vocational Education & Training, 72(3), 435-460. https://doi.org/10.1080/13636820.2019.1635633
• MEB (2005). Mesleki ve teknik eğitimin tarihçesi. Ankara: Devlet Kitapları Basım Evi
• MEB (2018a). 2023 eğitim vizyonu. Ankara: MEB.
• MEB (2018b). Mesleki ve teknik eğitimin görünümü. https://mtegm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_11/12134429_No1_Turkiyede_Mesleki_ve_Teknik_Egitimin_Gorunumu.pdf adresinden edinilmiştir.
• MEB (2023a) Mesleki ve teknik eğitim genel müdürlüğü sosyal ortaklar ve projeler dairesi başkanlığı 2019 yürülükte olan protokoller listesi https://meslegimhayatim.meb.gov.tr/photos/2019/02/11/118-protokol-131- kurumkurulus_5c6197ecec372.pdf adresinden edinilmiştir.
• MEB (2023b). Türkiye geneli meslek öğrencisi istatistikleri. https://meslekiegitimharitasi.meb.gov.tr/ogrenci.php adresinden edinilmiştir.
• MEB (2023c). Mesleki ve teknik eğitim genel müdürlüğü, 2022 yılı birim raporu. https://mtegm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2023_03/28084125_METGEM_2022_FaaliyetRaporu_.pdf adresinden edinilmiştir.
• Owens, T. R., & Monthey, W. (1983). Private sector views of vocational education: a statewide employer survey. Report of American Professional Association https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED239046.pdf adresinden edinilmiştir.
• Özer, M. (2019). Mesleki ve teknik eğitimde sorunların arka planı ve Türkiye’nin 2023 eğitim vizyonunda çözüme yönelik yol haritası. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, (1), 1-1.
• Özer, M. (2020). Mesleki eğitimde paradigma değişimi: Türkiye’nin mesleki eğitim ile imtihanı. İstanbul: Maltepe Üniversitesi Yayınları
• Ramasamy, M. (2016). Demand-driven approaches in vocational education and training: A case study of rural population in South India. Wiesbaden: Springer.
• Ren, W. (2009). Thoughts on the solutions to problems in vocational education of the new age. Asian Social Science, 5(8), 154-157.
• Sezgin, İ. (2009). Mesleki ve teknik eğitimde program geliştirme. Ankara: Nobel.
• Tamer, M. A., & Özcan, M. (2014). Örgün mesleki ve teknik eğitim sisteminin mesleki eğitimin paydaşlarınca değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 44(203), 205-224.
• Varley, M. A. (2008). Teachers' and administrators' perceptions of authentic assessment at a career and technical education center. (Unpublished doctoral thesis), Fordham Universtiy, New York.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.