Ortaokul Öğrencileri Tarafından Oluşturulan Metinlerin Tutarlılık Ölçütleri Bağlamında Değerlendirilmesi

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 29, 181 - 198, 31.07.2024

Tuncay Türkben , Emel Arslankaya

https://doi.org/10.58689/eibd.1435261

Öz

Bu araştırmada, ortaokul öğrencilerinin üretmiş oldukları bilgilendirici metinler tutarlılık ölçütlerine göre incelenmiştir. Tutarlılık, metni oluşturan birimlerin kendi içinde ve birbiriyle bağlantılı olmasını gerektirir. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2023-2024 güz yarıyılında Aksaray ilinde öğrenim gören ortaokul öğrencileri, örneklemini ise bu ilde bulunan ve uygun durum örneklemesi ile belirlenen 3 farklı ortaokuldan basit seçkisiz yöntemle seçilen 320 öğrenci oluşturmaktadır. Bu öğrencilerden 174’ü kız 146’sı ise erkektir. Araştırmanın verileri, öğrencilerin üretmiş oldukları yazılı metinlerden toplanmış ve bu metinler “Tutarlılık Düzeyi Analitik Puanlama Anahtarı” kullanılarak değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler SPSS 26 istatistik paket programına aktarılmış ve araştırmanın alt amaçları doğrultusunda parametrik olmayan testler olan Mann-Whitney U Testi ve Kruskal Wallis H-Testi ile analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre öğrencilerin tutarlı metin oluşturma becerilerinin istenen düzeyde olmadığı tespit edilmiştir. Cinsiyet değişkeni bakımından yapılan analiz bulguları kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre daha tutarlı metinler oluşturduklarını ortaya koymaktadır. Sınıf düzeyi değişkenine göre yapılan incelemede ise sınıf düzeyi arttıkça buna paralel olarak öğrencilerin tutarlı metin yazabilme becerilerinde de olumlu bir artışın görüldüğü saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkçe Eğitimi, Yazma becerisi, Tutarlılık görünümleri, Metin, Ortaokul öğrencileri

Kaynakça

• Bahşi, N., & Sis, N. (2019). Ortaokul öğrencilerinin yazma düzeyleri ve yazılarında karşılaşılan sorunlar. Millî Eğitim, 48(224), 181-211.
• Byrne, D. (1988). Teaching writing skills. Honkhong: Longman.
• Bayburtlu, Y. S. (2019). Ortaokul 6 ve 7. sınıf öğrencilerinin hazırlıksız konuşmalarında bağdaşıklık ve tutarlılık [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Can, R. (2012). Ortaöğretim öğrencilerinin yazılı anlatımlarında paragraf düzeyinde bağdaşıklık ve tutarlılık [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Coşkun, E. (2005). İlköğretim öğrencilerinin öyküleyici anlatımlarında bağdaşıklık, tutarlılık ve metin elementleri [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Crossley, S. A., & McNamara, D. S. (2016). Say more and be more coherent: How text elaboration and cohesion can increase writing quality. Journal of Writing Research, 7(3), 351-370.
• Çelebi, S., & Aykanat Uysal, A. (2022). Ortaokul öğrencilerinin sözlü ve yazılı anlatımlarındaki bağdaşıklık ve tutarlılık durumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 8, 989-1025.
• Çoban, A. (2012). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin oluşturdukları öyküleyici metinlerin bağdaşıklık ve tutarlılık ölçütlerine göre değerlendirilmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Çoban, A., & Karadüz, A. (2015). 7. sınıf öğrencilerinin öyküleyici metinlerinin bağdaşıklık ve tutarlılık ölçütlerine göre değerlendirilmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(19), 67-96.
• Çetin, M. (2015). Çocukların sözel metinlerinde tutarlılık, bağlaşıklık ve tümce özelliklerinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Dağaşan, R. (2018). Ortaokul öğrencilerinin yazılı üretimlerinin tutarlılık ölçütlerine göre değerlendirilmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale.
• Dilekçi, A. (2021). Metin tutarlılığı değerlendirme çerçevesi önerisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(4), 1488-1500. Doğan, Y. (2020). Süreç temelli yazma eğitiminin bir boyutu olarak “hazırlık”. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(2), 326- 342.
• Ekiz, D. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ercan-Güven, A. N. (2019). Üniversitelerin dil öğretim merkezlerinde Türkçe öğrenen yabancıların yazılı anlatımlarının bağdaşıklık ve tutarlılık düzeylerinin incelenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Ercan-Güven, A. N., & Akpınar, Ş. (2020). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin tutarlı metin yazma düzeylerinin incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(3), 782-801.
• Flower, L., & Hayes, J. R. (1981). A cognitive process theory of writing. College Composition and Communication, 32(4), 365-387.
• Göçer, A. (2010). Eğitim fakültesi öğrencilerinin yazılı anlatım becerilerinin süreç yaklaşımı ve metinsellik ölçütleri ekseninde değerlendirilmesi (Niğde Üniversitesi Örneği). Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(1), 271-290.
• Kan, M. O., & Tiryaki, E. N. (2015). Türkçe öğretmeni adaylarının metin oluşturmadaki sorunları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 550-562.
• Karadeniz, A. (2015). Metindilbilim temelli metin çözümlemesinin bağdaşıklık araçlarını kullanma ve tutarlı metin oluşturma becerilerine etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 1-17. https://dergipark.org.tr/tr/pub/mersinefd/issue/17396/181847
• Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kalı, G. (2016). Türkçe öğretmeni adaylarının öyküleyici anlatımlarının bağdaşıklık ve tutarlılık açısından incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla.
• Karakoç Öztürk, B. (2016). Yazma becerisine ilişkin süregelen uygulamaların Türkçe Dersi Öğretim Programı (2006) çerçevesinde değerlendirilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(4), 1921-1945.
• Karatay, H. (2010). Bağdaşıklık araçlarını kullanma düzeyi ile tutarlı metin yazma arasındaki ilişki. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(13), 373-385.
• MEB (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). MEB.
• Melanlıoğlu, D. (2017). Leh öğrencilerin Türkçe yazılı anlatımlarının tutarlılık ölçütleri bağlamında değerlendirilmesi. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, 65 (1), 151-161.
• Müldür, M., & Çevik, A. (2019). Ortaokul öğrencilerinin bilgilendirici metin yazma özelliklerinin incelenmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(5), 141-149
• Seçkin, P., Arslan, N., & Ergenç, S. (2014). Bağdaşıklık ve tutarlılık bakımından lise ve üniversite öğrencilerinin yazılı anlatım becerileri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 3(1), 340-353.
• Tağa, T., & Ünlü, S. (2013). Yazma eğitiminde karşılaşılan sorunlar üzerine bir inceleme. Turkish Studies, 8(8), 1285-1299.
• Taylor, G. (2009). A students’ writing guide: How to plan and write successful essays. Cambridge: Cambridge University Press.
• Tok, M., & Ünlü, S. (2014). Yazma becerisi sorunlarının ilkokul, ortaokul ve lise öğretmenlerinin görüşleri doğrultusunda karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(50), 73-95.
• Türkben, T. (2021a). Examination of classroom writing practices in the context of process-based approach to teaching writing. Journal of Language and Linguistic Studies, 17(Special Issue 1), 619-644.
• Türkben, T. (2021b). Ortaokul öğrencilerinin yazma becerileri, yazmaya yönelik tutumları ve yazma motivasyonları arasındaki ilişki. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(3), 900-922. https://dx.doi.org/10.17240/aibuefd.2021.21.64908-788146
• Türkben, T. (2021c). The relationship between fifth grade student’s writing anxiety and blocking with their written expression skills. International Online Journal of Education and Teaching (IOJET), 8(2). 998-1021.
• Uysal, A. K. (2021). Ortaokul öğrencilerinin sözlü ve yazılı anlatımlarındaki bağdaşıklık ve tutarlılık durumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
• Ülper, H. (2008). Bilişsel süreç modeline göre hazırlanan yazma öğretimi programının öğrenci başarısına etkisi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Ülper, H. (2011). Öğrenci metinlerinin tutarlılık ölçütleri bağlamında değerlendirilmesi. Electronic Turkish Studies, 6(4), 849-863.