Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Examination of the Themes in the Quality Standards for Online Education in Different Regions

Yıl 2025, Cilt: 16 Sayı: Özel Sayı: Türkiye’de Yükseköğretimin Yeniden Yapılandırılması: Yeniklikler, Sorunlar ve Çözüm Önerileri Kongresi, 75 - 100, 06.11.2025

Öz

Information technologies have significantly influenced human life, with educational sciences being one of the fields most affected by this transformation. The integration of information and communication technologies into education has led to the widespread adoption of online education. As online education becomes increasingly prevalent, the need to ensure and assess its quality has become more pressing. Consequently, various studies have been conducted by different individuals and institutions across regions to address quality in online education. A review of these studies reveals the emphasis on diverse themes across different years, researchers, and organizations, highlighting the need for a comprehensive synthesis. This study aims to examine the quality standards developed in the United States, Europe, and Turkey, to classify the themes embedded within these standards, analyze their distribution over time, assess their levels of contribution, and identify their scope of implementation. The research adopts the document analysis method, qualitative research technique. Data were collected through systematic searches on Google Scholar, EBSCO, and ULAKBİM. A total of 25 studies were included: 15 from the United States, 4 from Europe, and 6 from Turkey. The findings, analyzed through content analysis, indicate that the most frequently emphasized themes are student support, instructor support, and assessment-evaluation.

Kaynakça

  • Allen, I. E., Seaman, J. (2014). Tracking online education in the United States. BABSON Survey Researc Group.
  • Allen, I. E., Seaman, J. (2017). Digital Learning Compass: Distance Education Enrollment Report 2017.
  • BABSON Survey Research Group. files.eric.ed.gov/fulltext/ED580868.pdf adresinden 23 Ağustos 2024 tarihinde edinilmiştir.
  • Baltacı, A. (2019). Nitel Araştırma Süreci: Nitel Bir Araştırma Nasıl Yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 368-388. doi.org/10.31592/aeusbed.598299
  • Bilgiç, H. G. (2021). Evaluation of the emergency remote teaching process during the COVID-19 pandemic: Implications based on students’ views. Asian Journal of Distance Education, 16(2), 1-17. Retrie ved from https://asianjde.com/ojs/index.php/AsianJDE/article/view/563
  • Billing, D. ve Thomas, H. (2000). The international transferability of quality assessment systems for higher education: The Turkish experience. Quality in Higher Education, 6(1), 31–40.
  • Bozkurt, A., & Sharma, R. C. (2020). Emergency remote teaching in a time of global crisis due to Corona Vi rus pandemic. Asian Journal of Distance Education, 15(1), i-vi. doi.org/10.5281/zenodo.3778083
  • Cavanaugh, C. (2002). Distance education quality: Success factors for resources, practice and results. Jack sonville, FL: Ideal Group.
  • Chickering, A., Gamson, Z. (1987). Seven principles for good practice in undergraduate education. American Association for Higher Education Bulletin, 39(7), 3-7.
  • Cohen, L., Manion, L. & Morrison, K. (2005). Research methods in education. RoutledgeFalmer.
  • Connelly, L. M. (2016). Trustworthiness in Qualitative Research. Medsurg Nursing, 25(6), 435-437.
  • Ehlers, U., Goertz, L., Hildebrandt, B., Pawlowski J. (2005). Quality in e-learning:Use and dissemination of quality approaches in European e-learning. European Quality Observatory, Luxembourg: Official Publications of the European Communities.
  • Ersoy, A. F., Acartürk, C. (2006). Uluslararası çevrimiçi yüksekögretim ve Türkiye’nin durumu: Üniversite bilgi islemlerine öneriler. Akademik Bilisim Konferansları, 9-11 Subat. Denizli: Pamukkale Üni versitesi.
  • European Association for Quality Assurance in Higher Education. (2005). Standards guidelines for qua lity assurance in the European Higher Education Area. Helsinki, Finland. https://ehea.info/media. ehea.info/file/ENQA/05/3/ENQA-Bergen-Report_579053.pdf adresinden 25 Ağustos 2024 tari hinde erişilmiştir.
  • Güney, Ö. (2009). Kalite, kalite nedir?. http://www.omerguney.com/dosyalar/kalite.pdf adresinden 14 Aralık 2020 tarihinde edinilmiştir.
  • Kabakçı Yurdakul, I. (2013). Veri toplama araçlarında bulunması gereken nitelikler. In A. Şimşek (Ed.), Bi limsel araştırma yöntemleri (ss. 117-138). Anadolu Üniversitesi.
  • Kaban, A. ve Kılıç Çakmak, E. (2016). Uzaktan eğitim kalite standartlarının belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(2), 719-736.
  • Koçdar, S. (2011). Uzman görüşlerine göre Türkiye’de uzaktan eğitim programlarının akreditasyonu (Yayım lanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
  • Koçdar, S. & Aydın, C.H. (2012). Accreditation of open and distance learning: a framework for Turkey. Tur kish Online Journal of Distance Education, 13(3), 97-120.
  • Maryland Online Konsorsiyumu. (2003). Guide to online course design and quality standards. 23 Ağustos 2024 tarihinde http://www.ipfw.edu/celt/grants/PDFs/qualitystandards_rubric.pdf adresinden edi nilmiştir.
  • Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber. S. Turan (Ed.), Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. 96
  • Noble, H. & Smith, J. (2015). Issues of validity and reliability in qualitative research. Evidence-based Nur sing, 18(2), 34-35. doi.org/10.1136/eb-2015-102054
  • Ossiannilsson, E., Williams, K., Camilleri, A. F., & Brown, M. (2015). Quality models in online and open education around the globe. State of the art and recommendations. Norveç: International Council for Open and Distance Education Report Series.
  • Özarslan, Y. (2011). Kişiselleştirilmiş Öğrenme Ortamı Olarak IPTV [Elektronik versiyon]. Eğitim Teknolo jileri Araştırma Dergisi (ETAD), 2(2).
  • Özen, E. ve Cekerol, K. (2021). Çevrimiçi uzaktan eğitimde kalite: Standartlar üzerine bir araştırma. 1 st International Conference on Educational Technology and Online Learning – ICETOL 2021, Ba lıkesir.
  • Özer, M., Gür, B. S., Küçükcan, T. (2010). Yüksekögretimde kalite güvencesi. Ankara: Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları (SETA) Vakfı.
  • Özkan, U. B. (2023). Doküman İnceleme Yönteminde Geçerlik ve Güvenirlik: Eğitim Bilimleri Araştırmaları Bağlamında Kuramsal Bir İnceleme. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (56), 832-848. doi.org/10.53444/deubefd.1258867
  • Peck, D. (2024). Online Learning Statistics: The Ultimate List in 2024. www.devlinpeck.com/ adresinden 23 Ağustos 2024 tarihinde erişilmiştir.
  • Shraim, K.Y. (2020). Quality standards in online education: The ISO/IEC 40180 framework. Internatio nal Journal of Emerging Technologies in Learning, 15(19): 22-36. https://doi.org/ 10.3991/ijet. v15i19.15065
  • SNAHE: Swedish National Agency for Higher Education. (2008). E-learning quality:Aspects and criteria for evaluation of e-learning in higher education. 23 Ağustos 2024 tarihinde www.eadtu.nl/e-xcellen celabel/files/0811R.pdf adresinden edinilmiştir.
  • Tonbuloğlu, B. ve Aydın, H. (2015). Uzaktan eğitimde kalite standartları, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(4): 55-70.
  • Türk Dil Kurumu. (2024). Kalite. http://tdk.gov.tr adresinden 11 Haziran 2024 tarihinde erişilmiştir.
  • Uysal, Ö. (2011). Meslek yüksekokullarında çevrimiçi derslerin kalite standartlarına yönelik bir araştırma (Yayımlanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
  • Uysal, Ö. ve Kuzu, A. (2009). Çevrimiçi eğitimde kalite standartlarının belirlenmesi gerekliliği. 3. Ulusla rarası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Sempozyumu. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi.
  • Uysal, Ö. ve Kuzu, A. (2011). Çevrimiçi eğitimde kalite standartları: Amerika örnekleri. Anadolu Journal of Educational Sciences International (AJESI), 1(1), 49-74.
  • Uysal, Ö., Okur, R., & Usta, I. (2016). Quality standards and key areas of online education in European Uni on. In G. Eby, T. V. Yuzer, & S. Atay (Eds.), Developing successful strategies for global policies and cyber transparency in e-learning (pp. 146-167). Hershey, PA: IGI Global.
  • Wach, E. (2013). Learning about qualitative document analysis. https://opendocs.ids.ac.uk/ adresinden 21.10.24 tarihinde edinilmiştir.
  • WICHE:Western Interstate Commission for Higher Education. (1995). Principles of good practice for elect ronically offered academic degree and certificate programs. 02 Eylül 2024 tarihinde www.wiche. edu/telecom/Projects/balancing/principles.htm adresinden edinilmiştir.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2003). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • YÖKAK: Yükseköğretim Kalite Kurulu. (2020). Yükseköğretimde uzaktan eğitim ve kalite güvencesi sistemi. https://yokak.gov.tr/yuksekogretimde-uzaktan-egitim-ve-kalite-guvencesi-sistemi-123 adresinden 23 Ağustos 2024 tarihinde erişilmiştir.

Türkiye Avrupa ve Amerika Ekseninde Çevrimiçi Eğitime Yönelik Kalite Standartlarında Yer Alan Temaların İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 16 Sayı: Özel Sayı: Türkiye’de Yükseköğretimin Yeniden Yapılandırılması: Yeniklikler, Sorunlar ve Çözüm Önerileri Kongresi, 75 - 100, 06.11.2025

Öz

Bilişim teknolojileri insanların yaşamını ciddi şekilde etkilemiştir. Eğitim bilimleri de bu teknolojilerin entegre edildiği alanlardan birisidir. Bilgi ve iletişim teknolojilerinin eğitim bilimlerine entegrasyonu ile ortaya çıkan çevrimiçi eğitim her geçen gün daha fazla kullanılmaktadır. Çevrimiçi eğitimin yaygınlaşması çevrimiçi eğitimde kalite konusunda çalışmalar yapılması gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. Bu bağlamda farklı kurum ve kişiler tarafından farklı bölgelerde çevrimiçi eğitimde kaliteye yönelik çalışmalar yapılmıştır. Çevrimiçi eğitimde kalite standartlarının sağlanması amacıyla yapılan araştırmalar incelendiğinde farklı yıllarda, farklı kişiler veya kurumlar tarafından çeşitli temaların vurgulandığı birçok çalışmaya rastlanmaktadır. Bu durum, tüm bu çalışmaların tek bir çalışmada incelenerek genel bir tablo haline getirilmesi ihtiyacını doğurmaktadır. Bu nedenle, bu çalışmada ABD, Avrupa ve Türkiye’de geliştirilen kalite standartlarının incelenmesi ile kalite standartlarında yer alan temaların sınıflandırılması, yıllara göre dağılımının, kalite standartlarındaki katkıların düzeylerinin ve standartların uygulama kapsamlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın verileri, Google Scholar, EBSCO ve ULAKBİM üzerinden yapılan taramalar sonucunda elde edilmiştir. Yapılan taramalar sonucunda Amerika’dan 15, Avrupa’dan 4 ve Türkiye’den 6 çalışma araştırmaya dahil edilmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonuçları incelendiğinde, araştırmalarda en fazla kullanılan temaların öğrenci destek, öğretim elemanı destek, ölçme ve değerlendirme temaları olduğu belirlenmiştir.

Etik Beyan

Bu araştırmanın, Bursa Uludağ Üniversitesi tarafından 23 Aralık 2022 tarihinde 54 sayılı kararıyla verilen etik kurul izni bulunmaktadır. Araştırmanın tüm süreçlerinde yükseköğretim kurumlarına yönelik etik kurallara uyulmuştur.

Kaynakça

  • Allen, I. E., Seaman, J. (2014). Tracking online education in the United States. BABSON Survey Researc Group.
  • Allen, I. E., Seaman, J. (2017). Digital Learning Compass: Distance Education Enrollment Report 2017.
  • BABSON Survey Research Group. files.eric.ed.gov/fulltext/ED580868.pdf adresinden 23 Ağustos 2024 tarihinde edinilmiştir.
  • Baltacı, A. (2019). Nitel Araştırma Süreci: Nitel Bir Araştırma Nasıl Yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 368-388. doi.org/10.31592/aeusbed.598299
  • Bilgiç, H. G. (2021). Evaluation of the emergency remote teaching process during the COVID-19 pandemic: Implications based on students’ views. Asian Journal of Distance Education, 16(2), 1-17. Retrie ved from https://asianjde.com/ojs/index.php/AsianJDE/article/view/563
  • Billing, D. ve Thomas, H. (2000). The international transferability of quality assessment systems for higher education: The Turkish experience. Quality in Higher Education, 6(1), 31–40.
  • Bozkurt, A., & Sharma, R. C. (2020). Emergency remote teaching in a time of global crisis due to Corona Vi rus pandemic. Asian Journal of Distance Education, 15(1), i-vi. doi.org/10.5281/zenodo.3778083
  • Cavanaugh, C. (2002). Distance education quality: Success factors for resources, practice and results. Jack sonville, FL: Ideal Group.
  • Chickering, A., Gamson, Z. (1987). Seven principles for good practice in undergraduate education. American Association for Higher Education Bulletin, 39(7), 3-7.
  • Cohen, L., Manion, L. & Morrison, K. (2005). Research methods in education. RoutledgeFalmer.
  • Connelly, L. M. (2016). Trustworthiness in Qualitative Research. Medsurg Nursing, 25(6), 435-437.
  • Ehlers, U., Goertz, L., Hildebrandt, B., Pawlowski J. (2005). Quality in e-learning:Use and dissemination of quality approaches in European e-learning. European Quality Observatory, Luxembourg: Official Publications of the European Communities.
  • Ersoy, A. F., Acartürk, C. (2006). Uluslararası çevrimiçi yüksekögretim ve Türkiye’nin durumu: Üniversite bilgi islemlerine öneriler. Akademik Bilisim Konferansları, 9-11 Subat. Denizli: Pamukkale Üni versitesi.
  • European Association for Quality Assurance in Higher Education. (2005). Standards guidelines for qua lity assurance in the European Higher Education Area. Helsinki, Finland. https://ehea.info/media. ehea.info/file/ENQA/05/3/ENQA-Bergen-Report_579053.pdf adresinden 25 Ağustos 2024 tari hinde erişilmiştir.
  • Güney, Ö. (2009). Kalite, kalite nedir?. http://www.omerguney.com/dosyalar/kalite.pdf adresinden 14 Aralık 2020 tarihinde edinilmiştir.
  • Kabakçı Yurdakul, I. (2013). Veri toplama araçlarında bulunması gereken nitelikler. In A. Şimşek (Ed.), Bi limsel araştırma yöntemleri (ss. 117-138). Anadolu Üniversitesi.
  • Kaban, A. ve Kılıç Çakmak, E. (2016). Uzaktan eğitim kalite standartlarının belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(2), 719-736.
  • Koçdar, S. (2011). Uzman görüşlerine göre Türkiye’de uzaktan eğitim programlarının akreditasyonu (Yayım lanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
  • Koçdar, S. & Aydın, C.H. (2012). Accreditation of open and distance learning: a framework for Turkey. Tur kish Online Journal of Distance Education, 13(3), 97-120.
  • Maryland Online Konsorsiyumu. (2003). Guide to online course design and quality standards. 23 Ağustos 2024 tarihinde http://www.ipfw.edu/celt/grants/PDFs/qualitystandards_rubric.pdf adresinden edi nilmiştir.
  • Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber. S. Turan (Ed.), Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. 96
  • Noble, H. & Smith, J. (2015). Issues of validity and reliability in qualitative research. Evidence-based Nur sing, 18(2), 34-35. doi.org/10.1136/eb-2015-102054
  • Ossiannilsson, E., Williams, K., Camilleri, A. F., & Brown, M. (2015). Quality models in online and open education around the globe. State of the art and recommendations. Norveç: International Council for Open and Distance Education Report Series.
  • Özarslan, Y. (2011). Kişiselleştirilmiş Öğrenme Ortamı Olarak IPTV [Elektronik versiyon]. Eğitim Teknolo jileri Araştırma Dergisi (ETAD), 2(2).
  • Özen, E. ve Cekerol, K. (2021). Çevrimiçi uzaktan eğitimde kalite: Standartlar üzerine bir araştırma. 1 st International Conference on Educational Technology and Online Learning – ICETOL 2021, Ba lıkesir.
  • Özer, M., Gür, B. S., Küçükcan, T. (2010). Yüksekögretimde kalite güvencesi. Ankara: Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları (SETA) Vakfı.
  • Özkan, U. B. (2023). Doküman İnceleme Yönteminde Geçerlik ve Güvenirlik: Eğitim Bilimleri Araştırmaları Bağlamında Kuramsal Bir İnceleme. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (56), 832-848. doi.org/10.53444/deubefd.1258867
  • Peck, D. (2024). Online Learning Statistics: The Ultimate List in 2024. www.devlinpeck.com/ adresinden 23 Ağustos 2024 tarihinde erişilmiştir.
  • Shraim, K.Y. (2020). Quality standards in online education: The ISO/IEC 40180 framework. Internatio nal Journal of Emerging Technologies in Learning, 15(19): 22-36. https://doi.org/ 10.3991/ijet. v15i19.15065
  • SNAHE: Swedish National Agency for Higher Education. (2008). E-learning quality:Aspects and criteria for evaluation of e-learning in higher education. 23 Ağustos 2024 tarihinde www.eadtu.nl/e-xcellen celabel/files/0811R.pdf adresinden edinilmiştir.
  • Tonbuloğlu, B. ve Aydın, H. (2015). Uzaktan eğitimde kalite standartları, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(4): 55-70.
  • Türk Dil Kurumu. (2024). Kalite. http://tdk.gov.tr adresinden 11 Haziran 2024 tarihinde erişilmiştir.
  • Uysal, Ö. (2011). Meslek yüksekokullarında çevrimiçi derslerin kalite standartlarına yönelik bir araştırma (Yayımlanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
  • Uysal, Ö. ve Kuzu, A. (2009). Çevrimiçi eğitimde kalite standartlarının belirlenmesi gerekliliği. 3. Ulusla rarası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Sempozyumu. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi.
  • Uysal, Ö. ve Kuzu, A. (2011). Çevrimiçi eğitimde kalite standartları: Amerika örnekleri. Anadolu Journal of Educational Sciences International (AJESI), 1(1), 49-74.
  • Uysal, Ö., Okur, R., & Usta, I. (2016). Quality standards and key areas of online education in European Uni on. In G. Eby, T. V. Yuzer, & S. Atay (Eds.), Developing successful strategies for global policies and cyber transparency in e-learning (pp. 146-167). Hershey, PA: IGI Global.
  • Wach, E. (2013). Learning about qualitative document analysis. https://opendocs.ids.ac.uk/ adresinden 21.10.24 tarihinde edinilmiştir.
  • WICHE:Western Interstate Commission for Higher Education. (1995). Principles of good practice for elect ronically offered academic degree and certificate programs. 02 Eylül 2024 tarihinde www.wiche. edu/telecom/Projects/balancing/principles.htm adresinden edinilmiştir.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2003). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • YÖKAK: Yükseköğretim Kalite Kurulu. (2020). Yükseköğretimde uzaktan eğitim ve kalite güvencesi sistemi. https://yokak.gov.tr/yuksekogretimde-uzaktan-egitim-ve-kalite-guvencesi-sistemi-123 adresinden 23 Ağustos 2024 tarihinde erişilmiştir.
Toplam 40 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Yükseköğretim Politikaları
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Ömer Uysal 0000-0003-4351-1954

İlker Yılmaz 0000-0002-4333-8867

Yayımlanma Tarihi 6 Kasım 2025
Gönderilme Tarihi 18 Haziran 2025
Kabul Tarihi 9 Eylül 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 16 Sayı: Özel Sayı: Türkiye’de Yükseköğretimin Yeniden Yapılandırılması: Yeniklikler, Sorunlar ve Çözüm Önerileri Kongresi

Kaynak Göster

APA Uysal, Ö., & Yılmaz, İ. (2025). Türkiye Avrupa ve Amerika Ekseninde Çevrimiçi Eğitime Yönelik Kalite Standartlarında Yer Alan Temaların İncelenmesi. Eğitim Ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori Ve Uygulama, 16(Özel Sayı: Türkiye’de Yükseköğretimin Yeniden Yapılandırılması: Yeniklikler, Sorunlar ve Çözüm Önerileri Kongresi), 75-100. https://doi.org/10.58689/eibd.1722663