Müzik Öğretmeni Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimleri

Yıl 2017, Cilt: 17 Sayı: 72, 185 - 202, 20.11.2017

İlgim Kılıc Tarkan Yazıcı Sefika İzgi Topalak

Öz

Problem durumu: Çağımızın hızla ilerleyen ve gelişen dünyasına uyum sağlayabilecek, fikirlerini, düşüncelerini paylaşarak öğrenmeye açık; aktif birer katılımcı olarak derslerde tartışmalara girebilen, konuları eleştirel bir gözle inceleyip çözüm yolları üretebilen bireyler yetiştirmeye olan gereksinim giderek artmaktadır. Çünkü sorunları algılayabilen, tartışabilen ve farkındalık geliştirebilen bireyler aynı ölçüde çözüm yollarına da ulaşabilirler. Öğrenci, aktarılanları bilmek yerine araştırarak, şüphe duyarak, yaratıcı problemler çözerek bilgiye ulaşabilmelidir. Eleştirel düşünme sayesinde öğrenci; düşünce özgürlüğü kazanmakta, bilgi birikimini artırmakta, mantıksız düşünmemekte, aklını kullandığını hissetmekte, olgulara-olaylara farklı açılardan bakabilmekte ve her şeyin sebep-sonuç-olabilme olasılığını düşünmektedir. Dolayısıyla, bir öğretim programının içeriği; çağdaş bilimsel, sanatsal ve felsefi bilgilere ters düşmemeli, yok saymamalıdır (Sönmez, 2011). Eğitimci Vexliard da öğretimin görevi ve işlevinin; “bilgi vermek” ve “yeni gerçekleri bulmak” olması gerektiğini vurgulamıştır (aktaran San, 1979). Çünkü eğitimin kazandırabileceği en üst düzeyde canlılığa, duyarlılığa ve zekâya sahip bireylerden oluşan bir toplum şimdiye kadar olanlardan çok farklı olacaktır (Russell, 2006).

Çok yönlü düşünmeyi destekleyen bir düşünce becerisi olan eleştirel düşünce, eğitimli bir insan için çok önemlidir. Eleştirel bir düşünür çevresine farklı açılardan bakabildiği için dünyayı daha farklı algılamakta ve daha entelektüel bir yaşam tarzına sahip olmaktadır (Karakuzular, 2013). Öğrenci, aktarılanları bilmek yerine araştırarak, şüphe duyarak, yaratıcı problemler çözerek bilgiye ulaşabilmelidir. Eleştirel düşünme sayesinde öğrenci; düşünce özgürlüğü kazanmakta, bilgi birikimini artırmakta, mantıksız düşünmemekte, aklını kullandığını hissetmekte, olgulara-olaylara farklı açılardan bakabilmekte ve her şeyin sebep-sonuç-olabilme olasılığını düşünmektedir. Bir felsefi düşünme türü olan eleştirel düşünme, olgulara ve olaylara çok yönlü bakmayı, insanın deneyim yoluyla ulaştığı her türlü bilgiyi, eleştirerek aklın süzgecinden geçirmesini sağlar. Bu özelliği ile her alanda olduğu gibi eğitim alanında da yaşanan problemlere ve bu problemlerin çözümüne yardımcı olmaktadır. Bu noktada eleştirel düşünme, bireyin amacına ulaşmasını zorlaştıran, karşısına çıkan engellemeleri/problemleri çözebilmesi yönünde etkili bir araç ve bireyi yaşamı boyunca takip eden bir beceri olarak karşımıza çıkmaktadır (Yazıcı & İzgi Topalak, 2013).

Eleştirel düşünen müzik öğretmenleri de müzik öğretimi aracılığıyla soran, düşünen, akıl yürüten, problem çözen ve sorgulayan öğrenciler yetiştirebilecektir (Yazıcı & Topalak, 2013). Ancak müzik öğretmenleri, bazen öğrencilerin potansiyelini görmeyerek ya da görmezden gelerek onların eleştirel düşünme becerilerini köreltebilmekte ve öğrencilerin farklı bakış açılarının ortaya çıkmasını engelleyebilmektedir (Moseley, 2012). Oysa düşünmekten ve anlamaktan yoksun olmak, bir varlık problemidir. Dolayısıyla müzik öğretmeni adaylarının aktif-bağımsız-yeni düşüncelere açık olan, eleştirel düşünen bireyler olmaları önem taşımaktadır (Özden, 2011).

Ilgim KILIC - Tarkan YAZICI - Sefika IZGI TOPALAK /

Eurasian Journal of Educational Research 72 (2017) 185-202

201

Bütün bunlara bağlı olarak müzik öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri, öğrencilerin olaylara, fikirlere, kurallara, davranışlara, nesnelere farklı bakabilmelerinin sağlanabilmesi bakımından önem kazanmaktadır.

Amaç: Çalışma müzik öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerinin; yaş, cinsiyet, mezun olunan ortaöğretim türü, günlük televizyon izleme süresi, anne tutumu, baba tutumu, kitap okuma sıklığı ve gazete okuma sıklığı değişkenleri açısından saptanması amacı ile yapılmıştır.

Yöntem: Araştırma betimsel bir araştırmadır. Müzik öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerinin; yaş, cinsiyet, mezun olunan ortaöğretim türü, günlük televizyon izleme süresi, anne tutumu, baba tutumu, kitap okuma sıklığı ve gazete okuma sıklığı değişkenleri açısından saptanabilmesi ve incelenebilmesi için araştırma türü olarak tarama yöntemi seçilmiştir. Araştırmacılar, elde edilen nicel verilerin istatiksel çözümlemeleri doğrultusunda araştırma konusunun genel bir görünümünü elde edebilmek için anket yöntemi ile örneklemine ulaşmıştır. Çalışma, 2013-2014 eğitim-öğretim yılında KTÜ Fatih Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Öğretmenliği Programında öğrenim görmekte olan 131 öğrenci ile yapılmıştır. Araştırmaya bulunan katılımcıların % 53,4’ü kadın (n=70), % 46,6’sı erkektir (n=61). Araştırmada müzik öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerinin saptanması amacıyla “The Critical Thinking Dispositions Inventory (California Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği)” kullanılmıştır. Ölçeğin orijinal biçimi 75 maddeden ve 7 alt boyuttan oluşmaktadır. Ölçeğin alt boyutları doğruyu arama alt ölçeği, açık fikirlilik alt ölçeği, analitiklik alt ölçeği, sistematiklik alt ölçeği, kendine güven alt ölçeği, meraklılık alt ölçeği, olgunluk alt ölçeğinden oluşmaktadır.

Veriler değerlendirilirken tanımlayıcı istatistiksel metotları (sayı, yüzde, ortalama, standart sapma) kullanılmıştır. Niceliksel verilerin gruplar arası parametrik karşılaştırmalarında normallik dağılım testi yapılmış ve dağılımın normal dağılıma uygun olmadığı görülmüş, bu nedenle non-parametrik testler uygulanmıştır. Elde edilen bulgular % 95 güven aralığında, %5 anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiş olup ölçeğin güvenirliği 0,893 olarak çok yüksek bulunmuştur.

Bulgular: Araştırma verilerine göre çalışma grubunda eleştirel düşünme becerileri “anne tutumu”- “baba tutumu”, “cinsiyet”, “mezun olunan okul türü” ve “günlük televizyon izleme” değişkenleri ile ilişkili değildir. Ancak “her gün gazete okuma” değişkeni ve “kitap okuma” değişkeni incelendiğinde analitiklik, meraklılık ve kendine güven konularında p<0,5’e göre anlamlı fark bulunmuştur. Buna göre oluşan anlamlı fark sıra ortalama değerleri dikkate alındığında her gün gazete okuyanlar ve kitap okuyanlar yönünde gerçekleşmiştir.

Sonuç ve öneriler: Araştırmaya katılan müzik eğitimi öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri; yaş, cinsiyet, mezun olunan ortaöğretim türü, günlük televizyon izleme süresi, anne-baba tutumuna göre anlamlı bir fark göstermemekte ancak gazete ve kitap okuma sıklığına göre anlamlı bir fark göstermektedir. Araştırma sonucunda; müzik öğretmeni adaylarına eleştirel düşünce eğilimine yönelik kurslar, seminerler verilerek öğretmen adaylarının bu becerilerinin geliştirilmesinin sağlanması; eleştirel düşünme becerisine faydalı öğrenme ortamlarını

202 Ilgim KILIC - Tarkan YAZICI - Sefika IZGI TOPALAK /

Eurasian Journal of Educational Research 72 (2017) 185-202

oluşturabilmelerine yönelik öğrenme-öğretme etkinliklerinin düzenlenmesi önerilmektedir. Ayrıca müzik öğretmeni adaylarına eleştirel düşünmenin öğretilebilmesi için, ders veren öğretim elemanlarının da eleştirel düşünme becerisine sahip olmaları önem arz etmektedir. Öte yandan öğretmen adaylarının eleştirel düşünme becerilerinin geliştirilmesine yönelik çeşitli sosyal-kültürel etkinliklerin gerçekleştirilmesi ve öğretmen davranışlarının, öğretim etkinliklerinin eleştirel düşünme üzerindeki etkileri gibi konularda araştırmaların yapılması önem kazanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Müzik, müzik öğretmeni, eleştirel düşünme

Critical Thinking Disposition of Music Teachers

Öz

Purpose: This study aims to assess the critical thinking dispositions of music teacher candidates using variables such as age, gender, secondary school type, daily TV viewing frequency, parental attitudes, and frequency of book and newspaper reading. Research Methods: To obtain a general review of the research subject, the researchers developed a survey. The sample was 131 students in the Department Fine Arts, Faculty of Education in Fatih, Karadeniz Technical University, during the 2013-2014 education period. The researchers used the California Critical Thinking Disposition Inventory (CCTDI-T) to determine the study group’s critical thinking disposition. Findings: The critical thinking disposition of the study group varied considerably based on book and newspaper reading frequency. Integrative orientations towards EFL learning were observed. Students’ motivation had a greater influence on language learning. The overall mean score for students’ self-efficacy was found to be at the moderate level (M = 3.88). Furthermore, female students’ self-efficacy scores were significantly higher than those of the male students. Lastly, a positive correlation was found between students’ motivational orientations and self-efficacy beliefs. Implications for Research and Practice: Critical-thinking-oriented courses and seminars should be provided for music teacher candidates to help develop their critical thinking capabilities. Learning-teaching activities should be provided to create a teaching environment based on critical thinking. Various socio-cultural activities should be provided for teacher candidates to develop their critical thinking capabilities.

Anahtar Kelimeler

Criticism, music education, thinking skills

Kaynakça

• Ay, S. & Akgol, H. (2008). Gender, age and class level with critical thinking. Journal of Theoretical Educational Science, 1(2), 65-75.
• Bastug Sen, S. (1999). Biomechanical basis of piano technique. Istanbul: Pan Publishing.
• Demirel, O. (1990). Principles-methods-techniques in teaching foreign language. Ankara: Usem Publications.
• Elam, J. H. (2002). Assessment of critical thinking skills and disposition of optometry students. ASCO, 28(1), 11-15.
• Ertas, H. (2012). The Effects of Critical Thinking Education Supported by Out-of-School Activities on Critical Thinking Disposition and Attitude toward Physics Course. PhD Thesis, Unpublished. Ankara: University of Hacettepe.
• Franco, A. (2016). What do ode to joy, the nobel peace prize, umbrellas and cartoons have in common? Why critical thinking matters and how higher education moulds. Higher Education for the Future, 3 (1), 108-124.
• Forawi, S.A. (2016). Standard-based science education and critical thinking. Thinking Skills and Creativity, 20, 52-62.
• Hayran, I. (2000). The Thoughts of Teachers in Primary Education about Thinking Skills and Operations. Master Thesis, Unpublished. Afyon: University of Afyon Kocatepe.
• Karakuzular, D. (2012). Developing Critical Thinking Skills of Efl Learners through A Sequence of Critical Thinking Tasks. Master Thesis, Unpublished. Adana: University of Cukurova.
• Kellner, D. (2002). New technologies/new literacy: Reconstruction of education in new millennium. Education Sciences in Theory and Application, 2 (1), 107-132.
• Kokdemir, D. (2003). Making Decision and Solving Problems in Uncertainty Cases. PhD Thesis, Unpublished. Ankara: University of Ankara.
• Kurum, D. (2002). Critical Thinking Power of Teacher Candidates. Master Thesis, Unpublished. Eskisehir: University of Anadolu.
• Moseley, A. (2012). Philosophy from A to Z. İstanbul: Ntv Publications.
• Ozdemir, S. M. (2005). Assessment of thinking skills of university in terms of different variances. Turkish Journal of Educational Sciences, 3 (3), 3-7.
• Ozden, Y. (2011). Learning and teaching. Ankara: Pegem Academy.
• Piji Kucuk D, & Uzun, Y. B. (2013). Critical thinking disposition of music teachers. KEFAD, 1(14), 327-345.
• Russell, B. (2006). Upon education: in especially preschool period. Izmir: Ilya Publications.
• San, I. (1979). Artistic creation, creativity in child. Ankara: Turkey Is Bank Publications.
• Sarihan, Z. (2003). Cost-free project to get students adopt habit of reading: A book in schools for every month. Journal of Lifelong Education, 31-34.
• Shaheen, N. (2016). International students’ critical thinking-related problem areas: uk university teachers’ perspectives. Journal of Research in International Education, 15 (19), 18-31.
• Sonmez, V. (2011). Principles and methods of teaching. Ankara: Ani Publishing.
• Sun, M. (1969). Cultural-musical-theatrical problems in Turkey. Ankara: Kultur Publications.
• Sahin, A. (2014). The Relationship between English Language Teachers’ Critical Thinking Dispositions Levels and Their Levels of Utilizing Critical Thinking Strategies. Master Thesis, Unpublished. Mersin: University of Cag.
• Sen, U. (2009). Assessment of critical thinking dispositions of Turkish language teacher candidates in terms of different variances. ZfWT, 1 (2), 69-89.
• Tabak, C. (2011). Critical Thinking Disposition of Students in 4th Class of Department of Music Teaching. Master Thesis, Unpublished. Burdur: University of Mehmet Akif Ersoy.
• Turkoglu, A. (1983). Education systems in France, Sweden and Romania: "A comparative research". Ankara: Ankara University Faculty of Educational Sciences Publications.
• Ucan, A. (1997). Music education: Basic concepts-principles-approaches. Ankara: The Encyclopedia of Music Publications.
• Ucan, A. (2005). Human and music, human and art education. Ankara: Universal Music House.
• Unal, Y. (2014). Developing Critical Reading for Pre-Service English Teachers: Actual Reflections. Master Thesis, Unpublished. Sakarya: University of Sakarya.
• Varoglu, G. (2014). Classroom Management Approach of The Teachers and Critical Investigation of The Relationship Between The Trends of Thinking (Istanbul Besiktas District Sample). Master Thesis, Unpublished. Istanbul: University of Yeditepe.
• Yaman, Y. (2014). Effects of Brain Based Science Teaching on Gifted Students’ Achievement, Critical Thinking, Creativity and Attitudes. PhD Thesis, Unpublished. Istanbul: University of Istanbul.
• Yazici, T. (2013). Necessity of Philosophy-Based Music Education. Paper presented at International Perspectives on New Aspects of Learning in Teacher Education Conference, University of Dicle, Turkey, 03-05 October.
• Yazici, T. & Izgi Topalak, S. (2013). Teachers' thoughts about use of creative thinking skill in music education. JRET, 2(4), 195-204.