The Regression Level of Constructivist Learning Environment Characteristics on Classroom Environment Characteristics Supporting Critical Thinking

Yıl 2015, Cilt: 15 Sayı: 60, 181 - 200, 30.10.2015

Nihal Tunca

https://doi.org/10.14689/ejer.2015.60.11

Öz

Problem Statement:One of the main aims of constructivism is to improve critical thinking skills/tendencies via experiences. In this sense, it is believed that the more the constructivist learning environment is improved, the more the appropriateness of supporting critical thinking is improved. However, no study has yet statistically tested thisbelief.

Purpose of the Study:The aim ofthis study is to determine the regression level of constructivist learning environment characteristics on classroom environment characteristics supporting critical thinking according to the teachers participating in the study.

Method: The study is a regression study at relational screening model. The sample of the study consists of 351 teachers working at primary and secondary schools in Kutahya city center and surroundingvillages. The Constructivist Learning Environments Questionnaire and Critical Thinking Supportive Teachers’ Behaviors Inventory were used as data collection tools. During the data analysis, the Pearson correlation test was conducted to determine the relation between the two variables.To determine the regression level of constructivist learning environment characteristics on classroom environment characteristics supporting critical thinking, multiple regression analysis was conducted.

Findings and Results: The results of the regression analysis revealed that constructivist learning environment characteristics explain the 44% of the total variance of classroom environment characteristics supporting Open Mindedness; 50% of the total variance of classroom environment characteristics supporting High-Level Questioning; 40% of the total variance of classroom environment characteristics supporting Questioning of the Accuracy and Reliability of Information; 47% of the total variance of classroom environment characteristics supporting Seeking Causes and Evidence; 48% of the total variance of classroom environment characteristics supporting Openness.

Conclusion and Recommendations: In general, a medium-level, positive and significant relation was found between the subdimensions of the Constructivist Learning Environments Questionnaire and the subdimensions of the Critical Thinking Supportive Teachers’ Behaviors Inventory. Furthermore, it was found that the constructivist learning environment characteristics could explain nearly half of the total variance in classroom environment characteristics supporting critical thinking. These results show that the belief expressed in the existing literature that aligning the classroom environment with constructivist learning environment characteristics is also effective in supporting critical thinking is true to agreat extent.

Keywords: Constructivism, critical thinking, learning environment, constructivist learning environments, classroom environment supporting critical thinking.

Anahtar Kelimeler

Constructivism, critical thinking, learning environment, constructivist learning environments, classroom environment supporting critical thinking

Yapılandırmacı Öğrenme Ortamı Özelliklerinin Eleştirel Düşünmeyi Destekleyen Sınıf Ortamı Özelliklerini Yordama Düzeyi

Öz

Problem Durumu: Yapılandırmacı öğrenme ortamının ve eleştirel düşünmeyi
destekleyen sınıf ortamının özellikleri incelendiğinde “sınıf ortamında farklı bakış
açılarını destekleme, öğrenciye öğrenme sorumluluğunu verme, sosyal deneyimleri
önemseme, öğrencilerin düşünme süreçlerini izleme, öğrencilerin birlikte çalışmasını
destekleme, üst düzey soru sorulmasını teşvik etme, çatışmalı konulara önem verme
vb. özelliklerin ortak olduğu görülmektedir. Bunun yanında yapılandırmacılığın ana
amaçlarından birinin deneyimler aracılığıyla eleştirel düşünmeyi geliştirmek olduğu
dikkate alındığında sınıf ortamının yapılandırmacı öğrenme ortamı özelliklerine
uygun olarak düzenlenmesinin, eleştirel düşünmeyi destekleyen sınıf ortamının
düzenlenmesinde etkili olacağı söylenebilir. Başka bir değişle, sınıfların,
yapılandırmacı öğrenme ortamı olma özelliği geliştirildikçe, eleştirel düşünmeyi
desteklemeye uygunluğunun da geliştirileceği düşünülmektedir. Yapılandırmacı
öğrenme ortamına ilişkin alanyazın incelendiğinde daha çok ortamın
değerlendirilmesine yönelik çalışmaların yapıldığı dikkat çekmektedir. Bunun
yanında yapılandırmacı öğrenme ortamı ile düşünme dostu sınıf ortamı,
yapılandırmacı öğrenme ortamı becerileri ile özyeterlik algıları, epistemolojik inançları, yapılandırmacı yaklaşıma ilişkin tutumları, üst biliş stratejileri, öğrenme
yaklaşımları ve düşünme stilleri arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik çalışmaların
da olduğu görülmektedir. Eleştirel düşünmeyi destekleyen sınıf ortamına / öğretmen
davranışlarına ilişkin alanyazın incelendiğinde ise kuramsal çalışmaların dışında
eleştirel düşünmeyi destekleyen öğretmen davranışlarının değerlendirilmesine
yönelik yapılan bir çalışmaya ulaşılmıştır. Öğretmenlerin eleştirel düşünmeyi
destekleyen öğretmen davranışları ile öğrenen özerkliği arasındaki ilişkiyi
belirlemeye yönelik de yalnızca bir çalışmaya ulaşılmıştır. Eleştirel düşünmeye ve
yapılandırmacı öğrenme ortamına ilişkin alan yazın incelendiğinde ise yapılan
çalışmaların çoğunun öğretim metodunun ve programın etkililiğine yönelik deneysel
çalışmalar olduğu dikkat çekmektedir. Görüldüğü gibi alanyazında, araştırmanın
ileri sürdüğü hipotezi istatistiksel olarak test eden, başka bir deyişle yapılandırmacı
öğrenme ortamı özellikleri ile düşünmenin alt becerisi olan eleştirel düşünmeyi
destekleyen sınıf ortamı özellikleri arasındaki ilişkiyi inceleyen araştırmalara
rastlanmamıştır.
Araştırmanın Amacı: Öğretmenlerin görüşlerine göre, yapılandırmacı öğrenme
ortamının özelliklerinin eleştirel düşünmeyi destekleyen sınıf ortamı özelliklerini
yordama düzeyinin belirlenmesidir.
Araştırmanın Yöntemi: Araştırma, ilişkisel tarama modelinde nicel bir araştırmadır.
Araştırmanın evrenini 2014-2015 eğitim öğretim yılında, Kütahya il merkezi ve
merkeze bağlı köylerde bulanan ilkokul ve ortaokullarda görev yapan toplam 4116
öğretmen oluşturmaktadır. Örnekleme girecek öğretmenlerin belirlenmesinde
oransız küme örnekleme tekniği kullanılmış; örneklem büyüklüğü ise 351 olarak
hesaplanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Yapılandırmacı Öğrenme
Ortamı Ölçeği ve Eleştirel Düşünmeyi Destekleyen Öğretmen Davranışları Envanteri
kullanılmıştır. Araştırmada, yapılandırmacı öğrenme ortamı ile eleştirel düşünmeyi
destekleyen sınıf ortamı arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla ise Pearson
korelasyon analizi kullanılmıştır. Yapılandırmacı öğrenme ortamı özelliklerinin
eleştirel düşünmeyi destekleyen sınıf ortamı özelliklerini ne ölçüde yordadığını
belirlemek için ise Çoklu Regresyon analizi kullanılmıştır
Araştırmanın Bulguları: Araştırmada yapılan regresyon analizi sonuçlarına göre,
yapılandırmacı öğrenme ortamı özellikleri, açık fikirliliği destekleyen sınıf ortamı
özelliklerindeki toplam varyansın % 44’ünü; üst düzey soru sormayı destekleyen
sınıf ortamı özelliklerindeki toplam varyansın % 50’sini; bilginin doğruluğunu ve
güvenirliğini sorgulamayı destekleyen sınıf ortamı özelliklerindeki toplam varyansın
% 40’ını; neden kanıt aramayı destekleyen sınıf ortamı özelliklerindeki toplam
varyansın % 47’sini; açıklığı destekleyen sınıf ortamı özelliklerindeki toplam
varyansın % 48’ini açıklamaktadır. Araştırmada, regresyon katsayılarının
anlamlılığına ilişkin t testi sonuçları, “materyal ve kaynakların çözüme götürmeyi
amaçlaması” boyutunun, açık fikirliliği; “materyal ve kaynakların çözüme götürmeyi
amaçlaması”, “yansıtma ve kavram keşfi için motive etme” ve “anlam oluşturma ve
gerçek yaşam olaylarıyla bağlantı” boyutlarının, üst düzey soru sormayı; “öğrenen
ihtiyaçlarını karşılama” ve “kavramsal çelişkiler” boyutlarının, bilginin doğruluğunu ve güvenirliğini sorgulamayı; “öğrenen ihtiyaçlarını karşılama” boyutunun, neden
kanıt aramayı; “düşünceleri diğerleriyle paylaşma”, “materyal ve kaynakların
çözüme götürmeyi amaçlaması” ve “anlam oluşturma ve gerçek yaşam olaylarıyla
bağlantı” boyutlarının, açıklığı destekleyen sınıf ortamının yordayıcısı olduğunu
göstermektedir.
Araştırmanın Sonuçları ve Önerileri: Araştırmada, yapılandırmacı öğrenme ortamı
özelliklerinin, eleştirel düşünmeyi destekleyen sınıf ortamı özelliklerindeki toplam
varyansın yaklaşık yarısını açıkladığı (açık fikirlilik= %44, üst düzey soru sorma=
%50, bilginin doğruluğunu ve güvenirliğini sorgulama= %40, neden kanıt arama=
%47, açıklık=%48) sonucuna ulaşılmıştır. Bütün bu sonuçlar, alanyazında belirtilen
sınıf ortamının yapılandırmacı öğrenme ortamı özelliklerine uygun olarak
düzenlenmesinin, eleştirel düşünmeyi destekleyen sınıf ortamının düzenlenmesinde
etkili olacağına ilişkin görüşün büyük ölçüde doğrulandığını göstermektedir.
Araştırmada elde edilen diğer bir sonuç, yordayıcı değişkenlerden “materyal ve
kaynakların çözüme götürmeyi amaçlaması” boyutunun, açık fikirliliği; üst düzey
soru sormayı ve açıklığı; “kavramsal çelişkiler” boyutunun, bilginin doğruluğunu ve
güvenirliğini sorgulamayı; “düşünceleri diğerleriyle paylaşma” ile “anlam oluşturma
ve gerçek yaşam olaylarıyla bağlantı” boyutunun, açıklığı destekleyen sınıf ortamını
anlamlı bir biçimde yordadığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada ulaşılan önemli bir
sonuç da, yordayıcı değişkenlerden “DI” boyutunun, yordanan değişkenlerden
hemen hiçbirini anlamlı bir biçimde yordamamasıdır. Araştırmadan elde edilen
güçlü yordamsal ilişkilere bağlı olarak, eleştirel düşünmenin desteklendiği sınıf
ortamının oluşturulması için sınıfların yapılandırmacı öğrenme ortamı özelliklerine
sahip olması gerektiği söylenebilir. Böylece var olan bilgiyi sorgulayan,
sorguladıkları yeni bilgiyi ön öğrenmeleriyle bütünleştirerek anlamlı hale getiren
bireylerin yetiştirilmesine katkı sağlanacaktır. “MSALC” boyutu, eleştirel düşünmeyi
destekleyen sınıf ortamın oluşturulmasında oldukça güçlü ve anlamlı bir
yordayıcıdır. Bu bağlamda öğretmen adaylarına öğretmen eğitimi programlarında,
öğretmenlere ise ilgili konuda verilen hizmet içi eğitimlerde, “MSALC” boyutunun
özelliklerine ilişkin farkındalık kazandırılmalıdır. Araştırmada, genel olarak “CC”
boyutu ile yordanan değişkenler arasında ilişki çıkmamıştır. Oysaki öğrencilerin
çelişki yaşaması, ilgili sınıf ortamlarının olmazsa olmaz özelliklerinden biridir. Bu
bağlamda öğretmenlere ilgili konuda verilecek hizmet içi eğitimlerde, özellikle “CC”
boyutu özelliklerine ilişkin farkındalık yaratılmalıdır. Alanyazında ilgili konuda
sınırlı sayıda çalışmanın olması, araştırma elde edilen sonuçların dış bulgularla
tartışılmasını ve genellemelere varılmasını güçleştirmiştir. Bu bağlamda gelecekte
daha genellenebilir ve dış bulgularla desteklenebilir çalışmaların yapılabilmesi için,
araştırmada kullanılan ölçme araçlarından yararlanılarak farklı örneklemler üzerinde
benzer çalışmalar yapılabilir. Ayrıca araştırmada, “DI” boyutunun, yordanan
değişkenlerden hemen hiçbirini anlamlı bir biçimde yordamamasının nedeni
boyuttaki maddelerin, öğretmenlerde daha çok yaratıcı düşünmeyi destekleyen
ortamın değerlendirilmesine yönelik algıyı oluşturması ile ilişkilendirilmiştir.
Gelecek çalışmalarda ileri sürülen bu hipotezi test edecek çalışmalar yapılabilir.
Ayrıca araştırmada, ilgili sınıf ortamları öğretmen görüşlerine göre incelenmiştir. Gelecek araştırmalarda, ilgili sınıf ortamları, öğrenci görüşleri ya da sınıf içi
gözlemler yoluyla da incelebilir.

Anahtar Kelimeler

Yapılandırmacılık, eleştirel düşünme, öğrenme ortamı, yapılandırmacı öğrenme ortamı, eleştirel düşünmeyi destekleyen sınıf ortamı