Aday İngilizce Öğretmenlerini Sınıf Gerçeklerine Hazırlamak: Öğretim Materyali Yeterliliklerinin Artırılması

Yıl 2020, Cilt: 20 Sayı: 86, 197 - 222, 31.03.2020

Serpil Tekır Hanife Akar

Öz

Problem Durumu: Dil eğitiminde başarı için yeterli ve uygun öğretmen eğitimi önemlidir. Fakat mevcut yabancı dil öğretmen eğitimi programları, öğretmen adaylarını okullardaki gündelik uygulama gerçeklerine yeterince hazırlamadıkları için eleştirilmektedir. Ayrıca, bu programlardan mezun olan öğretmenler, gerçek hayattaki sınıflarda karşılaşacakları durumlara yeterince hazırlıklı olmadıklarını iddia etmektedirler.

Araştırmanın Amacı: Biz bu araştırmada, öğretmen adaylarını yakında girecekleri sınıf ve okullara daha iyi hazırlamak için, ilk ve orta dereceli okullarda çalışan yabancı dil öğretmenlerinin sınıflarında öğretmenlik yaparken ihtiyaç duydukları öğretim materyalleriyle ilgili yeterlilikleri belirlemeyi ve bu yeterlilikleri öğretmen eğitiminden sorumlu kurumlara, programlarına dahil etmeleri için önermeyi amaçlamaktadır.

Araştırmanın Yöntemi: Bu araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Nitel veriler, Ankara'daki ilk ve orta dereceli devlet okullarında görev yapan 19 tecrübeli İngilizce öğretmeninden yarı yapılandırılmış görüşme yöntemiyle toplanmış ve içerik analizi yoluyla analiz edilmiştir. Öğretmenlerin öğretim materyalleriyle ilgili ihtiyaç duydukları bilgi ve beceri gereksinimleriyle ilgili geniş bir perspektif yakalayabilmek için görüşme yapılacak öğretmenlerin belirlenmesinde maksimum varyasyon örneklem tekniğini kullanılmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme yöntemiyle toplanan veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Bu sürecin sonunda, ortaya çıkan kodlar, alt kategoriler ve kategoriler olarak gruplandırılmıştır ve sonuç bölümünde raporlanmıştır.

Araştırmanın Bulguları: Görüşme sonucunda tecrübeli İngilizce öğretmenlerinin, basılı, görsel, otantik, teknolojik, web tabanlı, tasarım ve el sanatları içeren bir dizi öğretim materyali hakkında bilgi sahibi olmaları gerektiği ortaya çıkmıştır. Öğretmen adaylarının, gelecekteki kariyerleri için, bu öğretim materyallerinin kullanılması tasarlanması ve adapte etmesi konusunda bilgi ve becerilere ihtiyaçları olacağı anlaşılmıştır. Bu nedenle, öğretmen yetiştirme programları, öğretmen adaylarını, ders kitaplarını ve diğer öğretim materyallerini öğrencilerin seviyelerine (yaşlarına, ilgilerine ve kültürüne; sınıf ortamına (sınıf mevcuduna, fiziksel ortama, kaynaklar ve tesislere); programa (programın hızı ve hedeflerine) göre adapte edebilmeleri için eğitmelidir.
Tecrübeli İngilizce öğretmenlerinin sıkça kullandığı bir diğer yeterlilikte materyal seçme yeterliliği olarak ortaya çıkmaktadır. Öğretmen adayları Türkiye'deki farklı okul türleri ve öğrenci profilleri hakkında bilgilendirilmeli ve bu gerçekliğe hazırlıklı olmalıdır. Farklı okul türlerinde veya mesleki teknik liselerin farklı bölümlerindeki öğrenciler için hazırlanmış özel amaçlı İngilizce öğreten ders materyalleri bulunmadığı için öğretmen adayları uygun materyalli seçmek için eğitilmelidir.
Gerekli bir başka yeterlilik ise materyal tasarımıdır. İlk ve orta dereceli okullarda çalışacak olan öğretmen adayları, müfredattaki hedeflere yönelik ana veya yardımcı ders materyallerini tasarlayabilmelidir. Bakanlık tarafından sağlanan ders kitaplarının bu hedefleri öğrencilere etkili bir şekilde öğretmekte yetersiz kaldığı durumlarda kendi materyallerini tasarlama yetkinliğinde olmalıdır.
Deneyimli öğretmenlerden toplanan veriler, İngilizce öğretmenlerinin ders materyallerini öğretmeyi/öğrenmeyi desteklemek dışında başka amaçlar için de kullanabilme becerisine sahip olmaları gerektiğini göstermektedir. Bu amaçlar kodlama sonucunda şöyle sıralanmıştır: öğrencilerin dikkatini çekmek ve öğrencileri daha aktif hale getirmek; sınıf yönetimini kolaylaştırmak; konuyu görselleştirmek ve küçük öğrenicilerin dersi kolayca takip etmesine yardımcı olmak; öğrencilerin problem çözme becerilerini ve yaratıcı düşünme yeteneklerini geliştirerek kendilerine olan güveni geliştirmek.
Görüşme sonuçları ayrıca öğretmen adaylarının devlet okullarında karşılaşabilecekleri bazı zorlu koşullar altında da ders materyallerini etkin kullanabilmeleri konusunda da eğitilmeleri gerektiğini göstermektedir. Bu zorlu koşullardan bazıları şöyle sıralanmıştır: kalabalık sınıflar, karma yeteneklere ve dil düzeylerine sahip öğrencilerin bulunduğu sınıflar, farklı çalışma alanlarından öğrencilerin (meslek liselerinde rastlanan durum) olduğu sınıflar, kaynak yetersizliği, düşük motivasyonlu öğrenciler, dersi takip etmek için gerekli dil yeterliliğine sahip olmayan öğrenciler, bazı psikolojik ve duygusal problemler içeren öğrenci davranışları.
Görüşme sonuçlardan edinilen en önemli sonuçlardan biri, öğretmen adaylarının kullanmak zorunda oldukları ana ders materyalleriyle ilgili problemlerin üstesinden gelmek için gerekli yeterliliklere sahip olmaları gerektiğidir. Başka bir deyişle, öğrenciler için ilgi çekici olmayan, kolaydan zora sıralanmamış, çok fazla gereksiz tekrar eden aktiviteleri ve çok sayıda gereksiz detayları içeren, orijinalliği olmayan ve dinleme CD'si olmadığı halde çok sayıda dinleme etkinliği içeren materyalleri nasıl adapte edip kullanmaları gerektiğini öğrenmeleri gerekmektedir.
Öğretmen adayları, devlet okulların altyapısı ile ilgili ve yaşayabilecekleri muhtemel zorluklar hakkında bilgilendirilmeli ve eğitilmelidir. Görüşme yaptığımız öğretmenler örneğin fotokopi ile ilgili zorluklar, bozuk CD çalarlar gibi teknolojik problemlere ve aşırı kalabalık sınıflar ve uygunsuz oturma düzeni gibi fiziksel sorunlara değinmişlerdir.
İngilizce öğretmen adaylarının hazır olması gereken başka bir zorluk yabancı dil müfredatı ve dil öğretim politikaları ile ilgili sorunlardır. Görüşme yaptığımız öğretmenler İngilizce öğretmek için yetersiz öğretim saatlerine, sınırlı bir zamanda öğretilmesi gereken çok fazla hedefin olduğu yüklü programa, TEOG veya LYS gibi ulusal sınavlarda az veya hiç yabancı dil içeriğinin olmamasına değindiler.
Çalışmanın sonucunda ortaya çıkmaktadır ki, öğretmen eğiticilerinin, öğretmen adaylarına sadece gerekli bilgiyi sağlaması yetmez. Öğretmen adaylarının bilgiyi bilmesi ya da kavramları anlamasının yanı sıra öğretme çalışmalarını kendi doğal ortamında yapabilmeleri gerekir. Bunun için, öğretmen adaylarına sunulan öğretim materyalleri derslerinde bir paradigma değişikliğine ihtiyaç vardır. Farklı öğretim materyallerinin niteliklerini not alıp ezberlemeleri öğretmen adaylarının gelecekteki kariyerlerine hazırlanmaları için uygun ve yeterli değildir. Bunun yerine, öğretmen adaylarına gelecekte karşılaşabilecekleri muhtemel sorunları çözmeleri gereken ve kariyerleri boyunca onlara yarar sağlayacak araştırma ve eleştirel düşünme becerisini içselleştirmelerini sağlayacak durumlar verilmelidir. Gerçek dünyadaki eğitim materyalleriyle ilgili problemleri sahip oldukları içerik bilgisini kullanarak çözmeleri sağlanırsa, bu problemleri bir öğretmenin bakış açısıyla nasıl ele alacaklarını öğrenecekler ve problemleri çözmek için strateji geliştirmeyi ve farklı yöntemler ve kaynaklar aramayı öğreneceklerdir. Böyle bir eğitimin sonunda, sınıfa girdikleri andan itibaren öğretmeye hazır olurlar.

Sonuç ve Öneriler: Sonuç olarak, aldıkları öğretmen eğitimi, öğretmen adaylarını gerçek sınıf ortamında öğretmenlerin ihtiyaç duydukları yeterlilikleri edinmeleri için eğitmelidir ve araştırma ve eleştirel düşünmeyi içselleştirerek olası problemlerle başa çıkma becerilerini geliştirmeleri için yeterli fırsatı sunmalıdır. Ancak bu şekilde onları gerçek dünyaya hazırlamış olur ve bu şekilde öğretmen adayları sınıfa girdikleri ilk andan itibaren öğretmeye hazır olabilirler.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen eğitimi, öğretmen yeterlikleri

Preparing Pre-service English Language Teachers for Classroom Realities: Strengthening Their Competence in Instructional Materials

Öz

Purpose: English as Foreign Language (EFL) teachers tend to demonstrate low literacy levels in instructional materials and feel unprepared to use materials effectively. To better prepare pre-service EFL teachers for real classrooms that they will teach upon graduation, current K–12 teachers can provide significant insights into the needed competences of prospective teachers. With this purpose, the study aimed to investigate the competences in utilizing instructional materials needed by EFL teachers to become effective teachers to teach at the context of K-12 public schools.

Research Method: The study used qualitative research methods. Data were collected through semi-structured interviews from 19 veteran EFL teachers teaching at K-12 public schools in Ankara. In order to gain a wide range of teacher perspectives on the knowledge and skill requirements for instructional materials, a maximum variation sampling technique was used. Data were subjected to content analysis.

Findings: The results suggested that pre-service EFL teachers need to be competent in using a wide range of instructional materials (i.e., printed, visual, authentic, technological, web-based and self-produced) and material related areas (i.e., adaptation, selection, use and design) to use materials for different purposes (i.e., motivational, instructional, classroom management, for general or overall improvement of students and learnability) under some challenging conditions that may affect their utilization of instructional materials.

Implications for Research and Practice: In case that the expected competences are adequately addressed at teacher-education programs, the disconnection between the universities and school environment could be solved and pre-service EFL teachers would feel ready and competent to teach upon graduation from teacher education programs.

Anahtar Kelimeler

teacher preparation, pre-service teacher education

Kaynakça

• APEID. (1992). Towards developing new teacher competencies in response to mega-trends in curriculum reforms: A report of a regional study group meeting on teacher education. Thailand: UNESCO.
• Armstrong, T. (1994). Multiple intelligences in the classroom. Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.
• Bitsch, V. (2005). Qualitative research: A grounded theory example and evaluation criteria. Journal of Agribusiness, 23(1), 75-91.
• Brinton, D. (1991). The use of media in language teaching. In M. Celce-Murcia (Eds.), Teaching English as a second or foreign language (pp. 454- 472). Boston: Heinle & Heinle.
• Caena, F. (2014). Education and training 2020 thematic working group professional development of teachers. (EU Report) Retrieved on February 20, 2016 form http://ec.europa.eu/ education/ policy/strategic-framework/doc/teacher-competences_en.pdf.
• Dukes, S. (1984). Phenomenological methodology in the human sciences. Journal of Religion and Health, 23(3), 197-203.
• Edwards, E. A. (2003). Retention and motivation of veteran teachers: Implications for schools. (Unpublished Ph.D. Thesis). East Tennessee State University, Tennessee, theUSA.
• Esu, A.E.O., Enukoha, O.I.T., & Umorem, G. U. (2004). Curriculum development in Nigeria for colleges and universities. Owerri: Whyte and Whyte Publishers.
• Etim, P.J. (1998). Instructional Modules development for improving Agricultural Science Education in Nigerian Secondary Schools. African Journal of Educational Information Management, 1(1), 34-47.
• Francis, J., Johnston, M., Robertson, C., Glidewell, L., Entwistle, V., Eccles, M., & Grimshaw, J. (2010). What is an adequate sample size? Operationalising data saturation for theory-based interview studies. Psychology & Health, 25(10), 1229-1245.
• Gardner, H. (1993). Frames of mind: the theory of multiple intelligences (2nd ed.). New York: Basic Books.
• Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (1981). Effective Evaluation. Jossey-Bass, San Francisco.
• Hinkel, E. (2006). Current perspectives on teaching the four skills. TESOL Quarterly, 40(1), 109- 132.
• Howard, J., & Major, J. (2005) Guidelines for designing effective English language teaching materials. Seoul, South Korea: Ninth Conference of the Pan-Pacific Association of Applied Linguistics, Oct 2004. 101–109
• Ibe-Bassey G. S. (1991). The selection and use of instructional materials. Implications for teachers. Effectiveness. J. Educ. Media and Technology, 3(1), 66-86.
• Ikot, A.S. (2008). Effects of Instructional Materials Utilization on performance of Junior Secondary Students in Practical Agriculture in Ikot-Abasi Local Government Area. (Unpublished Ma Thesis). University of Uyo, Uyo, Nigeria.
• Kizilaslan, I. (2011). ELT pre-service teachers’ competence for teaching language skills: a qualitative exploration. International Journal of Social Sciences and Humanity Studies, 3(1), 161-169.
• Kitao, K., & Kitao, K. (1997). Selecting and developing teaching/learning materials. The Internet TESL Journal, 4(4), 12-24.
• Lipton, G. (1996). FLES Teacher preparation: Competencies, content and complexities. In Z. Moore (Ed.), Foreign language teacher education (pp. 37- 58). USA: University Press of America.
• Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation. San Francisco, CA: John Wiley & Sons, Inc.
• Mathew, N.G., & Alidmat, A.O.H. (2013). A study on the usefulness of audio-visual aids in EFL classroom: Implications for effective instruction. International Journal of Higher Education, 2(2), 86-91. doi:10.5430/ijhe.v2n2p86
• Mc Donough, J., & Shaw, C. (1993). Materials and methods in ELT. Cambridge: Blackwell.
• MEB (2002). Ogretmen yeterlilikleri [Teacher competences]. Ankara: Milli Egitim Basımevi.
• MEB (2008). İngilizce ogretmeni ozel alan yeterlikleri [EFL Teacher competences]. Retrieved on 04.01.2014 from http://otmg.meb.gov.tr/alaningilizce.html Miles, M.B. & Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis (2nd edition). Thousand Oaks, CA: Sage Publications. Offical Gazette (2005) 10.02.2005, 5905.
• Okwelle, P., & Allago, C. (2014). Enhancing teachers’ competence in the use of instructional materials in electronics education in senior secondary schools in Nigeria. Research on Humanities and Social Sciences, 28(4), pp.20-25.
• Omabe, C.C. (2006). Instructional materials for social studies education in Nigeria. Abakaliki: Willy Rose and Apple Seed Publishers.
• Ozturk, G., & Aydin, B. (2019). English Language Teacher Education in Turkey: Why Do We Fail and What Policy Reforms Are Needed? AJESI - Anadolu Journal of Educational Sciences International, 9(1): 181-213 DOI: 10.18039/ajesi.520842
• Peacock, M. (1997). The effect of authentic materials on the motivation of EFL. Learners in English Language Teaching Journal, 3(1), 2-21.
• Reid, J. (Ed.). (1995). Learning styles in the ESL/EFL classroom. Boston: Heinle & Heinle.
• Richards, J. C. (2007). Curriculum development in language teaching. New York: Cambridge University Press.
• Sali, P., & Kecik, I. (2018). Challenges of First Years of Teaching in Turkey: Voices of Novice EFL Teachers English Language Teaching. English Language Teaching, 11(4),117-131.
• Shulman, L.S. (1987). Knowledge and teaching: Foundations of the new reform. Harvard Educational Review, 57(1), 1-22.
• Simsek, H., & Yildirim, A. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. [Qualitative Research Methods in Social Sciences] (6th ed.). Ankara: Seçkin Publications.
• Stake, R. E. (2006). Multiple case study analysis. New York, NY: The Guilford Press.
• Syatriana, E. (2013). Developing a model of teaching reading comprehension for EFL students. TEFL Journal 1(1), 21-29.
• TESOL (2002). Adult education standards for teachers of adult learners. Alexandria VA: TESOL.
• Tomlinson, B. (Ed.). (1998). Materials development in language teaching. Cambridge: Cambridge University Press.
• Wellington, J. (2000). Educational research contemporary issues and practical approaches. London: Continuum Books.
• YOK. (2007). Egitim fakultelerinde uygulanacak yeni programlar hakkinda aciklama. [Explanation about the programs to be used in the Faculty of Education]. Retrieved from http://www.yok.gov.tr/documents/10279/49665/ aciklama_programlar/ aa7bd091-9328-4df7-aafa2b99edb6872f.