BİRBİRİ İÇİNDE ÇÖZÜNMEYEN SIVILARDA YOĞUNLUK KAVRAMININ GÖRME YETERSİZLİĞİNDEN ETKİLENEN ÖĞRENCİLERE ÖĞRETİMİ

Yıl 2017, Cilt: 13 Sayı: 2, 211 - 231, 03.05.2017

Seraceddin Levent Zorluoğlu Mustafa Sözbilir

https://doi.org/10.17244/eku.310219

Öz

Görme
yetersizliğinden etkilenen öğrencilerin öğretim sürecinde, yoğun olarak görsel
materyaller kullanıldığında öğretilen kavramlar yeterince öğrenilememektedir.
Bu yüzden görme yetersizliğinden etkilenen öğrencilere ilk elden bilgi
alabilecekleri deneyimler sağlanmalıdır. Çünkü her deneyim kavram gelişimine
katkı sağlamaktadır. Kavram öğretiminde deneyimler birebir ve dokunsal
olmalıdır.

 

Bu çalışmada,
görme yetersizliğinden etkilenen öğrencilere, birbiri içinde çözünmeyen sıvılarda
yoğunluk kavramının etkili öğretimi yapılması amacıyla, öğrencilerin dokunma ve
işitme duyularını aktif kılacak materyaller geliştirilerek öğretimin
desteklenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, kavram öğrenimine yönelik
ihtiyaçlar belirlenmiş ve ön plana çıkan dokunsal ve işitsel ihtiyaçlar dikkate
alınarak kavramla ilgili öğretim tasarımı, materyal ve etkinlik
geliştirilmiştir.

 

Görme
yetersizliğinden etkilenen öğrencilerin, kavramsal öğrenme düzeylerini
belirleyebilmek amacıyla değerlendirmeci durum çalışması yapılmıştır. Araştırmanın
çalışma grubunu Erzurum ili Görme Engelliler Ortaokulu’nda 6. sınıfta öğrenim
gören 5’i erkek 3’ü kız olmak üzere toplam 8 görme yetersizliğinden etkilenen
öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmanın sonucuna göre birbiri içinde çözünmeyen
sıvılar konusundaki yoğunluk kavramının öğreniminde başarı sağlandığı
gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Görme engelli, fen öğretimi, kavram öğretimi, yoğunluk

TEACHING THE CONCEPT OF DENSITY THROUGH INSOLUBLE LIQUIDS TO VISUALLY IMPAIRED STUDENTS

Öz

Visual
materials are heavily used in teaching science although they are not fully
accessible by the majority of visually impaired students. First hand
experiences are vital in concept development as each experience provides rich
data to understand the related concept. 
As visually impaired students are mainly rely on hearing and touching in
information acquisition, practical activities should include tactile materials
with a clear and rich description.

The aim
this study is to provide an effective teaching for the concept of density
through insoluble liquids to visually impaired students. For this purpose,
visually impaired student’s need analyses were carried out by an evaluative
case study. Following the need analysis stage, material and activity were designed
and instructional plan was developed. Eight students including five boys and
three girls studying at a special middle school for visually impaired students
were participated. The results showed a positive effect on students’ conceptual
learning of density. 

Anahtar Kelimeler

Visual impairment, science teaching, concept learning, density

Kaynakça

• Akakandelwa, A., & Munsanje, J. (2012). Provision of learning and teaching materials for pupils with visual impairment: Results from a national survey in Zambia. The British Journal of Visual Impairment, 30 (1), 42-49.
• Akben, N. (2015). The effect of open inquiry-based laboratory activities on prospective teachers' misconceptions about matter. International Online Journal of Educational Sciences, 7(3), 174-178.
• Akpınar, E., & Ergin, Ö. (2007). Dual situated learning model and science teaching. Elementary Education Online, 6(3), 390-396.
• Almuntasheri, S., Gillies, R. M., & Wright, T. (2016). The effectiveness of a guided inquiry-based, teachers' professional development programme on Saudi students' understanding of density. Science Education International, 27(1), 16-39.
• Arter, C., Mason, H. L., McCall, S., McLinden, M., & Stone, J. (1999). Childiren with visual impairment in mainstream settings. London: David Fulton Puplishers.
• Aykutlu, I., & Sen, A. I. (2011). The perceptions of pre-service physics teachers about using analogies and their analogies related to electric current. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 48-59.
• Azizoğlu, N. İ. (2013). Görme engellilere Türkçe öğretiminin sorunları. Türkçe Araştırmaları Akademik Öğrenci Dergisi, 3(4), 1-7.
• Bilgin, İ., Aktaş, İ., & Çetin, A. (2014). The effect of student-team achievement division technique on mental ability of elementary students. Elementary Education Online, 13(4), 1352-1372.
• Bromfield-Lee, D. C., & Oliver-Hoyo, M. T. (2009). An esterification kinetics experiment hat relies on the sense of smell. Journal of Chemical Education, 86(1), 82-84.
• Brown, A.L. (1992). Design experiments: Theoretical and methodological challenges in creating complex interventions in classroom settings. Journal of the Learning Sciences, 2(2), 141–178.
• Brown, C. (2010). Enviromental Checklist for Developing Indepence. (30 Haziran 2015 tarihinde http://www.tsbvi.edu/orientation-and-mobility-items/1969-environmental-checklist-for-developing-independence web sitesinden erişildi.)
• Bruner, J. S. (2009). The process of education. Şehir ismi? Harvard University Press.
• Bülbül, M. Ş. (2009). Doğuştan görme engellinin Türkiye'de fizikçi olabilme ihtimali. Eleştirel Pedagoji, 2(7), 52-59.
• Bülbül, M.Ş., Garip, B., Cansu, Ü. & Demirtaş, D. (2012). Görme engelliler için matematik öğretim materyali tasarımı: İğneli sayfa. İlköğretim Online, 11(4), 1-9.
• Cavkaytar, A., & Diken, İ. H. (2012). Özel eğitim: Özel eğitim ve özel eğitim gerektirenler (1.baskı). Ankara: Vize Basın Yayın.
• Collins, A. (1992). Towards a design science of education. E. Scanlon ve T. O’Shea (Ed.), New directions in educational technology içinde (15–22). Berlin: Springer.
• Duman, B. (2013). Beyin temelli öğrenme. G. Ekici ve M. Güven (Ed.), Öğrenme-öğretme yaklaşımları ve uygulama örnekleri içinde (s. 236-296). Ankara: Pegem Akademi.
• Dursin, A. G. (2012). Information design and education for visually impaired and blind people. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 46, 5568-5572.
• Fer, S., (2009).Öğretim tasarımı (1. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Gardiner, A, & Perkins C. (2005). ‘It’s a sort of echo. . .’: Sensory perception of the environment as an aid to tactile map design. The British Journal of Visual Impairment, 23 (2), 84-91.
• Glesne, C. (2012). Nitel araştırmaya giriş. Ankara: Anı Yayıncılık. Güler, A., Halıcıoğlu, M.B., & Taşğın, S. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Harshman, J., Bretz, S. L., & Yezierski, E. (2013). Seeing chemistry through the eyes of the blind: A case study examining multiple gas law representations. Journal of Chemical Education, 90(6), 710-716.
• Hughes, S., & Barnes‐Holmes, D. (2014). Associative concept learning, stimulus equivalence, and relational frame theory: Working out the similarities and differences between human and nonhuman behavior. Journal of the experimental analysis of behavior, 101(1), 156-160.
• Isaacson, M. D. (2014). Increasing STEM accessibility in students with print disabilities through MathSpeak. Journal of Science Education for Students with Disabilities, 14(1), 3.
• Kandaz, Ş. (2004). Görmezlerin fizik dersine bakış açıları, fizik öğrenmelerindeki zorluklar ve görmezlerle fizik deney uygulamaları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Kaptan, F. (1999). Fen bilgisi öğretimi. İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Karakoç, T. (2016). Görme yetersizliği olan öğrencilerin araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımı modellerinden rehberli keşfetme modelinin deneysel işlem becerilerine, akademik başarılarına ve fen bilimleri dersine yönelik tutumlarına etkisi. (Yayınlanmamış doktora tezi), Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Klausmeier, H. J., & Harris, C. W. (Eds.). (2014). Analyses of concept learning. New York: Academic Press.
• Maclin, D., Grosslight, L., & Davis, H. (1997). Teaching for understanding: A study of students' preinstruction theories of matter and a comparison of the effectiveness of two approaches to teaching about matter and density. Cognition and Instruction, 15(3), 317-393.
• Mcguire, J M,Scott, S. S., & Shaw, S. F. (2006). Universal Design and its applications in educational environments. Remedial and Special Education, 27(3), 166-175.
• Merriam, S. B. (1988). Case study in education: A qualitative approach. San Francisco: Jossey-Bass Publication.
• Merriam, S. B. (1998). Qualitative research and case study applications in education. San Francisco: Jossey-Bass Publication.
• Okcu, B., & Sözbilir, M. (2016). 8. Sınıf Görme Engelli Öğrencilere “Yaşamımızdaki Elektrik” Ünitesinin Öğretimi: Mıknatıs Yapalım Etkinliği. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 200-223.
• Okcu, B., & Sözbilir, M. (2016). 8. sınıf görme engelli öğrencilere “Yaşamımızdaki Elektrik” ünitesinde “Elektrik Motoru Yapalım” etkinliği. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 45(1), 23-48.
• Öcal, C. (2014). Ortaokul Fen Bilimleri 6. İstanbul: Fenbil Yayıncılık.
• Özdemir, S. M. (2011). Sınıf ortamını etkileyen sınıf içi ve dışı etkenler. M. Çağatay Özdemir (Ed.), Sınıf yönetimi içinde (s. 197-229) Ankara: Pegem Akademi.
• Poon, T., & Ovadia, R. (2008). Using tactile learning aids for students with visual ımpairments in a first-semester organic chemistry course. Journal of Chemical Education, 85(2), 240-242.
• Rooks, D. L. (2009). Science for all: Experiences and outcomes of students with visual impairment in a guided inquiry-based classroom. Yayınlanmamış doktora tezi, The University of Arizona, Arizona.
• Sarı, H. (2005). Selçuk üniversitesinde öğrenim gören bedensel engelli ve görme engelli öğrencilerin karşılaştıkları sorunlar ve çözümüne yönelik çağdaş öneriler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13, 335-355.
• Sarıkaya, R, Selvi, M., & Doğan Bora, N. (2004). Mitoz ve mayoz bölünme konularının öğretiminde model kullanımının önemi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(1),85-88.
• Schulz, J. B., & Carpenter, C. D. (1995). Mainstreaming exceptional students: A guide for classroom teachers. Allyn and Bacon.
• Soylu, H. (2004). Fen öğretiminde yeni yaklaşımlar: Keşif yoluyla öğrenme. Ankara: Nobel.
• Sökmen, N. (1999). Sorgulayarak öğrenme yönteminde öğrenme halkası modeli. Eğitim ve Bilim, 24(114), 52-56.
• Sözbilir, M., Okcu, B., Yazıcı, F., Zorluoğlu, S. L., Kızılaslan, A., Gül, Ş., & Bülbül, M. Ş. (2016, Eylül) Görme engelli 6. sınıf öğrencilerinin fen öğretimine yönelik ihtiyaçlarının kapsamlı bir analizi. 12.Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Supalo, C. A., Dwyer, D., Eberhart, H. L., Bunnag, N., & Mallouk, T. E. (2009). Teacher training workshop for educators of students who are blind or low vision. Journal of Science Education for Students with Disabilities, 13(1), 9-16.
• Supalo, C. A., Wohlers, H. D., & Humphrey, J. R. (2011/2012). Students with blindness explore chemistry at ‘Camp Can Do’. Journal of Science Education for Students with Disabilities, 15(1), 1-9.
• Şimşek, A. (2014). Öğretim tasarımı. Ankara: Nobel.
• Tatar, E., & Dikici, R. (2008). Matematik eğitiminde öğrenme güçlükleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 183-193.
• Ültay, N., & Kasap, G. (2014). Kavramsal değişim yaklaşımına göre hazırlanan etkinliklerin öğrencilerin yüzen-batan cisimleri anlamalarına etkisinin belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(2), 457-474.
• Wongkia, W., Naruedomkul, K., & Cercone, N. (2012). i-Math: Automatic math reader for Thai blind and visually impaired students. Computers & Mathematics with Applications, 64(6), 2128-2140.
• Yetkin, E. (2003). Student Difficulties in Learning Elementary Mathematics. ERIC Digest.
• Yıldırım, N. (2011). Materyal seçimi ve materyal tasarımı. İçinde M. Küçük (Ed.), Öğretim teknolojileri ve materyal tasarı. Ankara: Nobel.
• Yiğit, N., & Akdeniz, A. R. (2000). Fizik öğretiminde bilgisayar destekli materyallerin geliştirilmesi; öğrenci çalışma yaprakları. IV. Fen Bilimleri Eğitim Kongresi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Yin, R. K. (2003). Case study research: Design and methods (3rd ed.). Sage Publications.
• Zorluoğlu, S. L., & Sözbilir, M. (2016). Görme engellilere dokunsal ve işitsel materyallerle fen kavramlarının öğretimi. 26. Ulusal Özel eğitim Kongresi, Eskişehir.