ACADEMIC POTENTIAL ASSESSMENT CRITERIA SCALE FOR PhD STUDENTS IN THE PROCESS OF TALENT MANAGEMENT: A VALIDITY AND RELIABILITY STUDY

Yıl 2017, Cilt: 13 Sayı: 2, 368 - 391, 03.05.2017

Seda Gündüzalp Mukadder Boydak Özan

https://doi.org/10.17244/eku.310234

Cited By: 3

Öz

The environment of competition in the 21st
century will drive the organizations in all industries to understand that
adapting to today's conditions depends on the talents of their employees and
that these talents are required to be managed effectively. In this context,
assessing and managing talents effectively is anticipated to become an
indispensable part of increasing corporate success in the universities and to
secure one's position in the competition environment. The purpose of this study
which was initiated based on this anticipation is to fill in the gap regarding
talent management in the area and to develop a valid and reliable scale of
"Academic Potential Assessment Criteria for PhD Students" that will
identify the criteria which reveal talents during the process of identifying
talents in the universities. The draft scale that was prepared for this purpose
was implemented for the group consisting of PhD students who study in Fırat
University and who passed the stage of qualification and instructors who are in
the position of consultants for these students. SPSS and Lisrell package
programs were utilized for analyzing the obtained data and KGO test, Series
Average analysis, Kaiser-Meyer-Olkin factor and Barlett Sphericity test,
Exploratory Factor Analysis, Confirmatory Factor Analysis and Cronbach α test
were implemented. A valid and reliable scale was obtained as a result of the
analyses made.

Anahtar Kelimeler

Talent Management, University, Establishing Talent, Scale Development

YETENEK YÖNETİMİ SÜRECİNDE DOKTORA ÖĞRENCİLERİNE YÖNELİK AKADEMİK POTANSİYEL DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ ÖLÇEĞİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Öz

21.
yüzyılın rekabet ortamı tüm sektörlerde yer alan kurumları, günün koşullarına
ayak uydurabilmelerinin çalışanlarının yeteneklerine bağlı olduğunu ve
yeteneklerin etkin bir biçimde yönetilmesi gerektiğini anlamaya itecektir. Bu
bağlamda üniversitelerde de kurumsal başarıyı arttırma, rekabet ortamında yer
bulabilme adına yeteneklerin etkin bir biçimde değerlendirilip, yönetilmesi
kaçınılmaz bir hal alması öngörülmektedir. Bu öngörüden yola çıkılarak başlanmış
bu çalışmanın amacı, alanda var olan yetenek yönetimi ile ilgili boşluğu
doldurmak ve üniversitelerde yeteneklerin tespit edilmesi sürecinde,
yetenekleri ortaya koyan kriterleri belirleyecek olan geçerli ve güvenilir
“Doktora Öğrencilerine Yönelik Akademik Potansiyel Değerlendirme Kriterleri”
ölçeği geliştirmektir. Bu amaçla hazırlanan taslak ölçek Fırat Üniversitesi’nde
öğrenim gören yeterlik aşamasını geçmiş doktora öğrencileri ve bu öğrencilerin
danışmanı konumundaki öğretim üyelerinden oluşan gruba uygulanmıştır. Elde
edilen verilerin çözümlenmesinde SPSS ve Lisrell paket programlarından
yararlanılarak, KGO testi, Seriler Ortalaması analizi, Kaiser-Meyer-Olkin
katsayısı ve Barlett Sphericity testi, Açımlayıcı Faktör Analizi, Doğrulayıcı
Faktör analizi ve  Cronbach α testi
yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda geçerli ve güvenilir bir ölçek elde
edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yetenek Yönetimi, Üniversite, Yetenek Tespiti, Ölçek Geliştirme

Kaynakça

• Acar, E. (2007). Yarı Resmi Bir Örgütte Stratejik Planlama Uygulaması: Aydın Ticaret Odası Örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Adıgüzel, A. (2005). Avrupa Birliği Uyum Sürecinde Öğretmen Yetiştirmede Yeni Bir Boyut: Bilgi Okuryazarlığı. Milli Eğitim Dergisi (Özel Sayı), 167, 355-364.
• Adıgüzel, A. (2011). Bilgi Okuryazarlığı Ölçeğinin Geliştirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 15-28.
• Aldemir, A. (2003). Bilgiye Erişimde Yeni Yaklaşım: Bilgi Okuryazarlığı.ÜNAK’03: Bilgiye Erişimde Değişen Yollar ve II. Tıbbi Bilgi Yönetimi ve Teknolojileri Sempozyumu, 271-281, Ankara.
• Allen, N. J. and Meyer, J. P. (1990). The Measurement And Antecedents of Affective, Continuance and Normative Commitment to The Organization. Journal of Occupational Psychology, 63, 1-18.
• Altınöz, M. (2009). Yetenek Yönetimi. Ankara, Nobel Yayın Dağıtım.
• Altuntuğ, N. (2009). Rekabet Üstünlüğünün Sürdürülebilmesinde Yeteneklerin Rolü: Yetenek Yönetim Yaklaşımı. Süleyman Demirel Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14, 449.
• Argon, T. (2014). İlköğretim Kurumlarındaki Yöneticilerin Liderlik ve Yöneticilik Özelliklerine İlişkin Görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1) s. 81-98.
• Aydın, İ. (2012). Eğitim ve Öğretimde Etik. (3. baskı). Ankara, Pegem Akademi.
• Aykanat, Z. (2010). Karizmatik Liderlik ve Örgüt Kültürü İlişkisi Üzerine Bir Uygulama. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör Analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32, 470-483.
• Büyüköztürk, Ş.(2007), Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı, Ankara: Pegem A Y ayıncılık
• Coaley K. (2010). Psychological Assessment and Psychometrics. California, Sage Publications.
• Cohen R.J. and Swerdlik M.E. (2010). Psychological Testing and Assessment. Boston, McGraw-Hill Companies.
• Crocker, L. ve Algina, J. (1986). Introduction to Classical and Modern Test Theory. New York, Holt, Rinehart and Winston, Inc.
• Çam, S., Tümkaya, S. ve Yerlikaya, E.E. (2011). Kişilerarası Problem Çözme Envanterinin Yetişkin Örnekleminde Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 1703-1724.
• Çayan, D. (2011). Yetenek Yönetiminin Çalışanların Performansı Üzerine Etkileri ve Niğde Sağlık Sektöründe Bir Uygulama. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Çelik, M. (2011). Yetenek Yönetimi Yaklaşımı ve Bir Uygulama. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Çelik, M. ve Zaim, A. H. (2011). Yetenek Yönetimi Yaklaşımı. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 20(2), 33-38.
• Çelikkale, S. ve Aslan, Z. (2006). Eğitim ve Öğretimde Etik. Anadolu BİL Meslek Yüksekokulu Dergisi, 1(4), 5-14.
• Çokluk, Ü., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve LISREL Uygulamaları. (3. baskı). Ankara, Pegem Yayıncılık.
• Çorapçıgil, A. (2014). Öz Değerlendirme Destekli Fizik Laboratuvar Uygulamalarının Üniversite Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Eğilimlerine Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Demircioğlu, H.Ö. (2010). Organizasyonlarda Yetenek Yönetimi ve Finans Sektöründen Bir Uygulama. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Doyle, C.S. (1994). Information Literacy In An Information Society: A Concept for The Information Age. New York, Syracuse University.
• Edenborough, R. (1999). Using Psychometrics: A Practical Guide to Testing and Assessment. London, Kogan Page.
• Ekvall, G. and Arvonen, J. (1991). Change–Centred Leadership: An Extension of The Two Dimsional Model. Scandinavian Journal of Management, 7, 7-26.
• Ergin, D . (2013). Validity and Reliability of 1st Scale. Eğitim Bilimleri Dergisi, 7 (7), 125-148.
• Erkuş, A. (2003). Psikometri Üzerine Yazılar. Ankara, Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Erkuş, A. (2012). Varolan Ölçek Geliştirme Yöntemleri ve Ölçme Kuramları
• Gerçek, H., Güven, M.H., Özdamar, Ş.O., Yelken, T.Y. ve Korkmaz, T. (2011). Yükseköğretim Kurumlarında Etik İlkeler, Sorumluluklar ve Davranış Kuralları. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(2), s. 80-88.
• Gömleksiz, M.N. ve Öner, Ü. (2011). Öğretmen Adaylarının Bilgi Okuryazarlığı Becerilerindeki Zorlanma Düzeyleri. e-Journal of New World Sciences Academy, 6(1), 119-138.
• Grant, J. S. ve Davis, L. L. (1997). Selection and Use of Content Experts for İnstrument Development. Research in Nursing and Health, 20, 269-274.
• Green, S.B., Akey, T.M. ve Salkind, N. J. (1999). Using SPSS for Windows: Analyzing and Understanding Data. Prentice Hall, (2nd Edition).
• Güçlü, N. (2003). Lise Müdürlerinin Problem Çözme Becerileri. Milli Eğitim Dergisi, 160.
• Hair, J.F., Anderson, R.E., Tatham, R.C. and Black, W.C. (1998). Multivarite Data Analysis. New Jersey, Prentice Hall.
• Haladyna, T.M., and Downing, S.M. (1989) A taxonomy of multiple- choice item-writing rules, Applied Measurement in Education. pp. 37-50.
• Heppner. P.P. and Petersen, C.H. (1982). The Development and Implıcations of a Personal Problem Solving Inventory. Journal of Counseling Psychology, 29(1), 66-75.
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara, PegemA Yayınları.
• Karademir, Ç.A. ve Saracaloğlu, A.S. (2013). Sorgulama Becerileri Ölçeği’nin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Asya Öğretim Dergisi, 1(2), 56-65.
• Karakuş, G. (2010). 5018 Sayılı Kanun İle Yönetişim İlke ve Esasları Çerçevesinde Kamu Hizmetlerinin Sunumu. Yayımlanmamış mesleki yeterlilik tezi, T.C. Maliye Bakanlığı, Strateji Geliştirme Başkanlığı, Ankara.
• Kass, R.A. and Tinsley, H.E.A. (1979). Factor Analysis. Journal of Leisure Research, 11, 120-138.
• Kelecioğlu, H. ve Göçer Şahin, (2014).Geçmişten Günümüze Geçerlik. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 5(2), 1-11
• Kılıç Çakmak, E., Çebi, A. ve Kan, A. (2014). E-öğrenme Ortamlarına Yönelik ”Sosyal Bulunuşluk Ölçeği” Geliştirme Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(2), 755-768.
• Kline, P. (1994). An Easy Guide to Factor Analysis. New York, Routledge.
• Korkmaz, M. (2010). Yaygın Din Öğretiminde Yeterlik Ölçeği Geliştirme Süreci: Kur’an Kursu Öğreticileri Eğitim-Öğretim Yeterlilikleri Ölçeği Örneği. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28(1), 239-256.
• Korkmaz, Ö. (2012). A Validity and Reliability Study of the Online Cooperative Learning Attitude Scale (Oclas). Computers & Education, 59(4), 1162-1169. doi: 10.1016/j.compedu.2012.05.021
• Köklü, N. (2000). Lisans ve Lisans Üstü Öğrencilerinin Görüşlerine Göre Araştırma Sürecine Yönelik Etik Olmayan Davranışların Gösterilme Sıklığı ve Nedenleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 24, 527-542.
• Lodewjik, N. ve Mastenbroek, R. (2008). Initial Screening: A talent’s qualities within the matching process between employer and talent in the Business Sector. Baltic Business School At The University of Kalamar.
• Meydan, C.H. ve Şeşen, H. (2011). Yapısal Eşitlik Modellemesi AMOS Uygulamaları. Ankara, Detay Yayıncılık.
• McKenzie, J.F., Wood , M.L., Kotecki, J.E., Clark, J.K. and Brey, R.A. (1999). Establishing Content Validity: Using Qualitative and Quantitative Steps. American Journal of Health Behavior, 23(4), 311-318
• Murphy K.R. and Davidshofer C.O. (2005). Psychological Testing: Principles and Applications. New Jersey, Pearson Education İnternational.
• National Education Association (2015). Code of Ethics. http://www.nea.org/home/30442.htm. (03.05.2016 tarihinde erişilmiştir).
• Odabaşı, H. F., Birinci, G., Kılıçer, K., Şahin, M. C., Akbulut, Y., ve Şendağ, S. (2007). Bilgi İletişim Teknolojileri ve İnternetle Kolaylaşan Akademik Usulsüzlük. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 503-518.
• Öner, E. (2014). Bankacılık Sektöründe Yetenek Yönetimi ve İlişkilendirildiği İnsan Kaynakları Fonksiyonları: Bir Uygulama. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özdemir, S., Sezgin, F. ve Kılıç, D.Ö. (2015). Okul Yöneticisi ve Öğretmen Görüşlerine Göre Okul Yöneticilerinin Liderlik Yeterlikleri. Eğitim ve Bilim, 40(177), 365-383.
• Özpınar, İ. (2012). 6-8. Sınıflar Matematik Öğretim Programında Yer Alan Becerileri Ölçmeye Yönelik Ölçek Geliştirme Çalışması. Yayımlanmamış doktora tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Park, C. (2003). In Other (People’s) Words: Plagiarism by University Students Literature and Lessons. Assesment and Evaluation in Higher Education, 28(5), 471-488.
• Pohlmann, J. T. (2004). Use and interpretation of faktor analysis in the journal of educational research: 1992-2002. ProQuest Psychology Journals, 98(1), 14-22.
• Polat, C. (2004). Bilgi Okuryazarlığı ve Üniversiteler. http:/ /eprints.rclis. org/8145/1 /Nil%C3% BCfer_Tuncer'e_Armagan.pdf. (01.05.2016 tarihinde erişilmiştir).
• Polat, C. (2005). Üniversite Öğrencilerinin Bilgi Okuryazarlığı Becerilerindeki Zorlanma Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma. Türk Kütüphaneciliği, 4, 1-25.
• Polat, C. ve Odabaşı, H. (2008, March) Bilgi Toplumunda Yaşam Boyu Öğrenmenin Anahtarı: Bilgi Okuryazarlığı. Küreselleşme, Demokratikleşme ve Türkiye Uluslararası Sempozyumu, Antalya.
• Poyraz, H. (2006). Üniversitenin Görevi ve Ahlâk Bilinci Üzerine Düşünceler. Akademik İncelemeler Dergisi, 1(1), 61-66.
• Redfort, K. (2005). Shedding Light on Talent Tactics. Personnel Today, 26, 20-22.
• Renzulli, J.S. (1999). Reflections, Perceptions, and Future Directions. Journal for the Education of the Gifted, 23(1), 125-46.
• Sarıgül, H. (2015). Finansal Okuryazarlık Tutum ve Davranış Ölçeği: Geliştirme, Geçerlik ve Güvenirlik. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 13(1), 200-218.
• Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL İle Pratik Veri Analizi Analiz ve Raporlaştırma. Ankara, Anı Yayıncılık.
• Semerci, Ç. (2003). Eleştirel Düşünme Becerilerinin Geliştirilmesi. Eğilim ve Bilim, 28(127), 64-70.
• Sevim, O. (2014). Akademik Etik Değerler Ölçeğinin Geliştirilmesi: Güvenirlik ve Geçerlilik Çalışması. Turkish Studies, 9(6), 943-957.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., and Müller, H. (2003). Evaluating the Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness-of-Fit Measures. Methods of Psychological Research, 8(2), 23-74.
• Schwab, D. P. (1980). Construct Validity in Organizational Behavior. L. L. Cummings and B. M. Staw (Eds). Research in Organizational Behavior, Greenwich. CT, JAI Press, pp. 3-43.
• Sümer, N. (2000). Yapısal Eşitlik Modelleri: Temel Kavramlar ve Örnek Uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları,3(6), 49-73.
• Sombreff, P.M. ve Schakel, L. (1999). Wat Zijn Competenties Niet?. file:///C:/Users/sony/Downloads/Wat%20zijn%20competenties%20niet%20(1).pdf. (05.05.2016).
• Şeker, H ve Gençdoğan, B. (2006). Psikolojide ve Eğitimde Ölçme Aracı Geliştirme. Ankara, Nobel Yayınevi.
• Tabak, A., Sığrı, Ü. ve Türköz, T. (2013). Öz Liderlik Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması Çalışması. Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 67(4), 213-246.
• Tankut, B.H. Liderlik Özellikleri Nelerdir?. http://www.biymed.com/makaleler/haber_detay.asp?haberID=213. (30.12.2015)
• Tavşancıl, E. (2005). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara, Nobel.
• Tengilimoğlu, D. (2005). Kamu ve Özel Sektör Örgütlerinde Liderlik Davranışı Özelliklerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Alan Çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4(14), 1-16.
• Tezbaşaran, A. (2008). Likert Tipi Ölçek Hazırlama Kılavuzu. Ankara, Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Turgut, F. (1978). Test Geliştirme Teknikleri: Ders Notları. Ankara, Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
• TÜBA, (2002). Bilimsel Araştırmada Etik ve Sorunlar, TÜBA Yayınları No.1, Türkiye Bilimler Akademisi, Tübitak Matbaası, Ankara.s.65
• Uçak, N.Ö. ve Birinci, H.G. (2008). Bilimsel Etik ve İntihal. Türk Kütüphaneciliği, 22(2), 187-204.
• Waheed, S. (2013). Yetenek Yönetimi ve Kariyer Planlama Sistemi Tasarımı. Yayımlanmamış doktora tezi, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yaman, E. (2013). Etkin İletişim Yetkin Liderlik. Ankara, Yargı Yayınları.
• Yazıcıoğlu, S. (2006). Yetenek Yönetiminde Bir Uygulama: Üst Düzey Yönetici Yedekleme Amaçlı Geliştirme Programı. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yurdugül, H. (2016). H. http://yunus.hacettepe.edu.tr/~yurdugul/3/indir/FA_OrneklemGenislikleri.pdf. 13.02.2016